Σε έναν παράλληλο κόσμο, ο John Lennon δεν δολοφονείται. Αντίθετα, κλειδώνεται σε ένα στούντιο μαζί με τον Adam Ant και τον Michael Jackson για να συνθέσουν τον απόλυτο ύμνο της οικολογίας: “Save the Whales, Disco Style.” Αλλά κάπου εκεί, ο Ozzy Osbourne εμφανίζεται με μια κουκουβάγια αντί για νυχτερίδα και το σχέδιο πάει κατά διαόλου.

Λοιπόν, το “Mixtape” (εκδόσεις Μεταίχμιο) δεν είναι απλά ένα κόμικ. Είναι ένα ντοκιμαντέρ που αποφάσισε να ζήσει όπως ένα βινύλιο των Velvet Underground: χιλιοπαιγμένο, γρατζουνισμένο, αλλά υπνωτικά όμορφο. Ο πρώην συνεργάτης του OLAFAQ, Κωνσταντίνος Τσάβαλος και ο Αντώνης Βαβαγιάννης ενώνονται σαν δυο vintage φλιτζάνια που ανακάλυψαν την μαγεία του φραπέ – και μας δίνουν 160 σελίδες μιας ψυχεδελικής περιπέτειας όπου η ροκ μυθολογία συναντά τη λαϊκή παράνοια.

Σκεφτείτε το για λίγο: Ο Kurt Cobain τρώει ένα μπέργκερ στη Γερμανία, ενώ αναρωτιέται αν τα πυρηνικά σύννεφα του Τσερνόμπιλ κάνουν καλό στη δημιουργικότητα. Οι Last Drive περιοδεύουν στην Ανατολική Γερμανία και κάποιος προσπαθεί να εξηγήσει στον Nick Cave τι σημαίνει «φραπεδιά». Ο Captain Beefheart παίζει σκάκι με τον Lou Reed και κανείς δεν ξέρει γιατί, αλλά όλοι καταλαβαίνουν πως κάτι ιστορικό συμβαίνει. Αλλά όχι, τίποτα από όλα τα παραπάνω δεν συμβαίνουν στις σελίδες του “Mixtape”, αν και στον υπαρκτό σουρεαλισμό της ροκ μυθολογίας θα μπορούσαν να είχαν συμβεί. Γιατί, κάθε καρέ αυτού του κόμικ μοιάζει να έχει ξεπηδήσει από ένα όνειρο που έκανε ο Salvador Dalí, αφού πρώτα κατέβασε μερικές τεκίλες με τον Iggy Pop. Και μετά υπάρχει αυτό το ξεχωριστό στυλ του σκιτσογράφου Αντώνη Βαβαγιάννη, σε κερδίζει επειδή είναι τόσο ναΐφ που σε κάνει να θέλεις να επιστρέψεις στις μέρες που ζωγράφιζες με μαρκαδόρους στους τοίχους του σπιτιού. Αν το παρατηρήσεις καλύτερα, όμως, κρύβει μια ιδιαίτερη λεπτότητα, και μια αιχμηρή ειρωνεία που σου καρφώνεται στο μυαλό σαν στίχος των Smiths.

Και οι ιστορίες που μας λέει ο Τσάβαλος; Είναι σαν ένα βινύλιο που βρίσκεις σε ένα σκοτεινό παζάρι: λίγο σκονισμένο, αλλά κάθε νότα του κουβαλάει έναν κόσμο. Από τον πυρηνικό εφιάλτη των Smiths μέχρι την κατάμαυρη ποίηση του Neil Young και την παράδοξη συνάντηση του Graham Nash με ένα χαλασμένο πικάπ, κάθε σελίδα είναι μια υπενθύμιση πως η μουσική δεν είναι απλά ένα τραγούδι που σου αρέσει. Είναι θρύλος. Είναι παράνοια. Είναι ζωή.

Γι’ αυτό το “Mixtape” του Τσάβαλου και του Βαβαγιάννη είναι σαν να πέφτεις σε ένα ροκ χρονοντούλαπο γεμάτο κασέτες, αφίσες και αποκόμματα εισιτηρίων από συναυλίες που έχεις ξεχάσει ότι είδες, όπου κάθε θρυλική στιγμή συνοδεύεται από μια τσιμπιά σουρεαλιστικής υπερβολής. Αν, όμως, νομίζετε ότι αυτά που διαβάζετε (στο βιβλίο, και όχι εδώ) είναι φαντασία, ξανασκεφτείτε το – ή μήπως είναι;

Γιατί πώς αλλιώς να εξηγήσεις ότι ο Adam Ant είχε (όντως;) μια πραγματική, αν και απίστευτα σύντομη συνομιλία με τον Michael Jackson, που περιλαμβάνεται στο βιβλίο και ακούγεται σαν ανέκδοτο από late-night talk show; Ή ότι οι Last Drive, κατά την περιοδεία τους στην Ανατολική Γερμανία το 1987, έζησαν σκηνικά που μοιάζουν βγαλμένα από ταινία του Κουστουρίτσα με φόντο χιόνια και καλάσνικοφ;

Και τι να πεις για την ιστορία του Kurt Cobain; Το βιβλίο αποκαλύπτει ότι το εξώφυλλο “Nevermind” των Nirvana, το εμπνεύστηκε ο Kurt από ένα αγαπημένο του απωθημένο, το “Born Again” των Black Sabbath. Ναι, εκείνο που είχε τον ίδιο εκρηκτικό χαρακτήρα με το νεανικό του πνεύμα – μόνο που εδώ οι λεπτομέρειες έρχονται με μια κρυφή δόση απομυθοποίησης.

Αλλά το καλύτερο; Το βιβλίο μάς μεταφέρει στο πυρηνικό δυστύχημα του Τσερνόμπιλ, που υποτίθεται προκάλεσε θλίψη στους Smiths, καθώς μια «λάθος» επιλογή του Steve Wright στο BBC εκείνη την μέρα (που έπαιξε Wham!) εξόργισε τον Morrissey και τον έκανε να γράψει το “Hang the DJ”. Και αν αυτό δεν είναι αρκετό, υπάρχει και μια ιστορία του Nick Cave στην Αθήνα, κι άλλες πολλές ιστορίες που φέρνουν στο προσκήνιο τον τρόπο που όχι μόνο η κουλτούρα του Ψυχρού Πολέμου, αλλά και ένα απλό τασάκι μπορεί να γέννησαν μυθικές ιστορίες στη ροκ εποποιία.

Το “Mixtape” είναι γεμάτο από τέτοιες μικρές ιστορίες, άλλες ανατριχιαστικά ακριβείς, άλλες τόσο απίθανες που σε κάνουν να γελάς και να αναρωτιέσαι: «Μα συνέβη πραγματικά αυτό;». Γιατί, όπως μας θυμίζει ο Αλέξης Καλοφωλιάς στον πρόλογό του, η αλήθεια και το ψέμα στις ροκ αφηγήσεις μπλέκονται αξεδιάλυτα – κι αυτό ακριβώς κάνει τη μουσική και τους θρύλους της τόσο ακαταμάχητους.

Με τον σουρεαλιστικό σχεδιασμό του Βαβαγιάννη, που σαρώνει κάθε σελίδα με το μοναδικό του ύφος, και με τα κείμενα του Τσάβαλου, που εναλλάσσουν την ακρίβεια της δημοσιογραφικής έρευνας με την παιχνιδιάρικη διάθεση, το “Mixtape” είναι κάτι περισσότερο από ένα κόμικ. Είναι ένα ταξίδι στα παρασκήνια της ροκ, όπου ο Neil Young παίζει πιάνο με τον Graham Nash και ο Captain Beefheart εξηγεί τι σημαίνει πραγματικά να είσαι «ιδιοφυΐα».

Για όσους λατρεύουν τη μουσική, τους μύθους και την αίσθηση ότι όλα είναι δυνατά στο ρον εν ρολ τσίρκο – ακόμα κι όταν δεν είναι – το “Mixtape” είναι ένα μικρό δώρο που μπορούμε να κάνουμε στους εαυτούς μας – πόσω μάλλον και στους άλλους αυτές τις μέρες, σαν να τους δίνουμε μια κασέτα που γεμίσαμε με αγαπημένα και αξέχαστα τραγούδια. Ένα αληθινό mixtape ζωής, τρέλας και ανεξίτηλης δημιουργικότητας.

 

✑ Το βιβλίο “Mixtape”, των Κωνσταντίνου Τσάβαλου & Αντώνη Βαβαγιάννη κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.