Σε έναν κόσμο που δεν σε ρωτάει ποιος είσαι αλλά υποθέτει και που σου βάζει ταμπέλες πριν καν ανοίξεις το στόμα σου, το να μιλάς ανοιχτά για την εμπειρία σου δεν είναι ποτέ αυτονόητο. Είναι πράξη θάρρους. Και το “Μήπως είναι γκέι;” (“You don’t look gay”) του Julius Thesing είναι ακριβώς αυτό: μια ευγενής αλλά αποφασιστική υπενθύμιση ότι η ορατότητα είναι ακόμη ένα δικαίωμα υπό διαπραγμάτευση.

Πρόκειται για ένα εικονογραφημένο δοκίμιο-κατάθεση που με απλότητα, χιούμορ και σπάνια ειλικρίνεια καταγράφει τις μικρές και μεγάλες διακρίσεις που βιώνει καθημερινά ένας γκέι άντρας. Από τις αθώες αλλά τοξικές φράσεις τύπου «Δεν φαίνεσαι καθόλου gay!» μέχρι την απαγόρευση αιμοδοσίας σε άντρες που κάνουν σεξ με άντρες, ο Thesing σκιαγραφεί μια κοινωνία που εξακολουθεί να λειτουργεί με φίλτρα φόβου, προκατάληψης και υποκριτικής ανεκτικότητας.

Το βιβλίο όμως δεν είναι βαριά πολιτική καταγγελία… Είναι πιο άμεσο, πιο ανθρώπινο. Εικονογραφημένο με τρομερή φροντίδα και καλλιτεχνική καθαρότητα, σου δημιουργεί την αίσθηση ότι κρατάς κάτι ζωντανό. Ακόμα κι αν ο συγγραφέας κατέγραφε τις καθημερινές του αγορές, θα ήθελες να το διαβάσεις μόνο και μόνο για τη σχεδιαστική του γοητεία.

Και όμως, το περιεχόμενο πάει βαθύτερα: Ο Thesing δεν μιλά μόνο για τον εαυτό του, μιλά για όλους όσοι κουβαλούν μια ταυτότητα που η κοινωνία αντιμετωπίζει ως “διαφορετική”. Φέρνει στο φως στατιστικά στοιχεία που σοκάρουν, σιωπές που πονάνε, και ερωτήματα που δεν χωρούν σε απλές απαντήσεις. Γιατί, τελικά, το ερώτημα δεν είναι αν “φαίνεσαι gay”, αλλά αν σου επιτρέπεται να είσαι ο εαυτός σου χωρίς να φοβάσαι.

Το “Μήπως είναι γκέι;” είναι κατάλληλο για εφήβους, για γονείς, για εκπαιδευτικούς, αλλά κυρίως για όποιον έχει τη γενναιότητα να αμφισβητήσει τα δικά του φίλτρα. Ένα μικρό βιβλίο που διαβάζεται γρήγορα, αλλά μένει μέσα σου για καιρό. Και, μερικές φορές, αυτό είναι που έχει σημασία.

Τι ξεχωρίζει σε αυτό το βιβλίο;

1. Οι εικονογραφήσεις δεν είναι απλώς διακοσμητικές, είναι κάτι σαν συναισθηματικό περιεχόμενο. Και κάπως έτσι το “Μήπως είναι γκέι;” δεν σε κερδίζει μόνο με τα λόγια του. Κάθε σελίδα είναι ένα μικρό αισθητικό γεγονός, όπου το σχέδιο συνομιλεί με το κείμενο και το ενισχύει. Οι εικόνες μεταφέρουν ευαισθησία, ειρωνεία, τρυφερότητα… και κάποιες φορές, θυμό. Εκεί που η γλώσσα μαζεύεται, η εικόνα φωνάζει.

2. Μιλάει για την κανονικότητα με την αλήθεια της περιθωριοποίησης. Ο Thesing δεν γράφει σαν “ειδικός”. Δεν κάνει ακτιβισμό μέσα από θεωρίες· κάνει κάτι πιο δύσκολο: μιλάει από προσωπική εμπειρία, χωρίς να διεκδικεί, βεβαίως, το αλάθητο. Το ύφος του, όμως, είναι άμεσο, καθημερινό, σχεδόν εξομολογητικό και γι’ αυτό πιο πειστικό. Δεν προσπαθεί να σε πείσει· απλώς σε αφήνει να δεις.

3. Δεν χαρίζεται ούτε στον αναγνώστη, ούτε στο “σύστημα”. Ένα από τα πιο δυνατά σημεία του βιβλίου είναι η ικανότητά του να ασκεί κριτική χωρίς να χάνει την ευγένειά του. Αναδεικνύει θεσμικές αδικίες (όπως η απαγόρευση αιμοδοσίας για γκέι άντρες ή η στάση της Καθολικής Εκκλησίας απέναντι στον γάμο) χωρίς να φωνασκεί. Η αγανάκτηση περνά μέσα από ήσυχες, κοφτερές διαπιστώσεις που δύσκολα προσπερνάς.

4. Απευθύνεται σε όλους και όχι μόνο στη ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα. Το βιβλίο δεν ζητά από τον αναγνώστη να είναι gay για να ταυτιστεί. Ζητά απλώς να είναι άνθρωπος. Είναι γραμμένο με τέτοιο τρόπο που μπορεί να διαβαστεί από έναν έφηβο που κάνει τα πρώτα του ερωτήματα, έναν ενήλικα που θέλει να καταλάβει καλύτερα, ή έναν γονιό που θέλει να είναι σύμμαχος, ακόμα κι αν δεν ξέρει πώς.

5. Μιλάει τη γλώσσα του τώρα. Χωρίς περιστροφές, και χωρίς θεωρητικά βάρη. Η γλώσσα είναι απλή, μοντέρνα, προσβάσιμη. Και αυυτό το καθιστά ιδανικό υλικό για συζητήσεις σε σχολεία, ομάδες, εργαστήρια ή ακόμη και ως αφορμή για προσωπική ενδοσκόπηση.

Γιατί να το διαβάσεις;

Διότι δεν είναι ένα βιβλίο για το να είσαι gay. Είναι ένα βιβλίο για το να είσαι ορατός σε έναν κόσμο που σου μαθαίνει να κρύβεσαι. Για το πώς είναι να σε κοιτούν και να μην σε βλέπουν. Να σε ακούν και να σου λένε πως δεν μοιάζεις. Να προσπαθείς να εξηγήσεις, και να σε διακόπτουν με ένα “δεν εννοούσα αυτό”.

Το “Μήπως είναι γκέι” είναι ένας καθρέφτης, όχι μόνο για τη ΛΟΑΤΚΙ+ εμπειρία, αλλά και για την υπόλοιπη συλλογική κοινωνική αμηχανία μπροστά στη διαφορετικότητα. Είναι μια ήσυχη κραυγή απέναντι στην κανονικότητα που πνίγει, κι ένα όπλο κατανόησης που χωράει και σε μια σχολική τσάντα.

Αν είσαι queer, μπορεί να σου προσφέρει ανακούφιση, μια αναγνώριση ότι δεν είσαι μόνος. Αν δεν είσαι, μπορεί να σου δείξει τι σημαίνει σύμμαχος, χωρίς διδακτισμό ή ενοχές.

Διάβασέ το ή χάρισέ το. Ή ακόμα καλύτερα: διάβασέ το μαζί με κάποιον άλλο. Γιατί τέτοια βιβλία δεν είναι για να τα κρατάς, είναι για να τα ανοίγεις.

Το βιβλίο “Μήπως είναι γκέι;” του Julius Thesing κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Οξύ. 

 

➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.