Αν κάτι γνωρίζει πολύ καλά ο Ευγένιος Ιονέσκο είναι μέσα από τον παραμορφωτικό φακό του παραλόγου να βγάζει γλώσσα στις κοινωνικές συμβάσεις κι όλα αυτά με τις κυρίες και τους κυρίους της αστικής τάξης να χειροκροτούν στα πρώτα καθίσματα της πλατείας.
Μια στρέβλωση είναι το έργο “Παραλήρημα για Δύο” που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κάππα σε μετάφραση της Μαριλένας Κοντογουλίδου. Ένας καθρέπτης που καθώς το σεντόνι γλιστράει αποκαλύπτει την έλλειψη σκοπού που χαρακτηρίζει την ανθρώπινη ύπαρξη και πως αυτή καθορίζει κάθε μας σχέση.
Η υπόθεση του έργου
Ένα ζευγάρι ζει απομονωμένο στο διαμέρισμά του, καθώς έξω επικρατεί πολεμική ατμόσφαιρα. Επηρεασμένο από τη φθορά του χρόνου, καβγαδίζει συνεχώς και ανταγωνίζεται στο ποιος έχει δίκιο. Κι ενώ ο πόλεμος είναι μια καλή δικαιολογία για να μένουν σε αδράνεια και παραίτηση από τη ζωή, η ειρήνη που έρχεται απρόσμενα στο τέλος τούς πανικοβάλλει. Τι θα απογίνουν τώρα που θα λείψει η δικαιολογία του πολέμου; Κι όλα όπως τελειώνουν, έτσι ξαναρχίζουν…
Ο Ιονέσκο έγραψε το “Παραλήρημα για Δύο” το 1962 στο ξακουστό θέατρο των Ηλυσίων Πεδίων Studio de Champs-Elysees ως μέρος μιας παράστασης συνολικά τριών έργων με τίτλο “Chemises de nuit” σε σκηνοθεσία του Αντουάν Μπουρσεγιέ. Η γραφή του γαλλορουμάνου θεατρικού συγγραφέα ακολουθεί ένα συγκεκριμένο μοτίβο. Έτσι και στο “Παραλήρημα για Δύο” επιμένει στο θεώρημα της αιτίας και του αποτελέσματος. Ο ίδιος δεν συμφωνούσε με τον όρο Θέατρο του παραλόγου καθώς πίστευε πως ένας τέτοιος χαρακτηρισμός θα υποβάθμιζε το κίνημα. Προτιμούσε τον όρο «Θέατρο της Χλεύης».
Ενώ το συγκεκριμένο έργο στην πρώτη του επαφή μπορεί εύκολα να θεωρηθεί «ελαφρύ» ανάγνωσμα μια πιο επίμονη ματιά το κατατάσσει στα σπουδαία βιβλία του συγγραφέα αν και όχι ιδιαιτέρως γνωστό στην Ελλάδα, σε αντίθεση με τις χώρες του εξωτερικού που έχει μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες. Αν θεωρήσουμε και σατανική σύμπτωση την υγειονομική κρίση που μας εγκλώβισε στην κυριολεξία στους τέσσερις τείχους ενός σπιτιού η εμπόλεμη κατάσταση που επικρατεί ανάμεσα στο ζευγάρι αποτυπώνει με τον πιο εύστοχο τρόπο τον πανικό των ανθρώπινων σχέσεων.
Όπως γράφει και στο επίμετρο του βιβλίου ο Κριτικός Θεάτρου και Επίτιμος Διδάκτωρ του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών, Γιώργος Γεωργουσόπουλος ο Ιονέσκο “παίζει σαν τα παιδιά. Παρεμβάλλει σε έναν μηχανισμό ένα ξένο στοιχείο και παρατηρεί τον τρόπο που θα αντιδράσει”.
Δεν είναι τυχαίο που τα κεντρικά πρόσωπα του έργου δεν έχουν όνομα και χαρακτηρίζονται ως Αυτή και Αυτός. Θα μπορούσαν να είναι οποιοσδήποτε από εμάς. Είναι ο οποιοσδήποτε από εμάς. Εκείνη τον κατηγορεί για τις επιλογές της και εκείνος αμύνεται με το να την υποτιμάει θυμίζοντας της πόσο τον έχει ανάγκη. Ένα ανθρώπινο ξέσκισμα που όμως κανείς από τους δυο δεν είναι διατεθειμένος να εγκαταλείψει. Όμηροι μιας φανταστικής απειλής που οι ίδιοι επινόησαν γιατί γνωρίζουν πως δεν υπάρχει κανένας ιδανικός τόπος για δυο εραστές που αγαπήθηκαν πολύ.
Ταυτότητα
ΕΥΓΕΝΙΟΣ ΙΟΝΕΣΚΟ | ΠΑΡΑΛΗΡΗΜΑ ΓΙΑ ΔΥΟ
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: ΜΑΡΙΛΕΝΑ ΚΟΝΤΟΓΟΥΛΙΔΟΥ
ΕΠΙΜΕΤΡΟ: ΚΩΣΤΑΣ ΓΕΩΡΓΟΥΣΟΠΟΥΛΟΣ
Κάπα Εκδοτική
ΣΧΗΜΑ 21 Χ 17
ΣΕΛΙΔΕΣ 64
Κωδικός προϊόντος: 978-960-628-198-3
Κατηγορία: Παγκόσμιο Θέατρο
Αν κάτι γνωρίζει πολύ καλά ο Ευγένιος Ιονέσκο είναι μέσα από τον παραμορφωτικό φακό του παραλόγου να βγάζει γλώσσα στις κοινωνικές συμβάσεις κι όλα αυτά με τις κυρίες και τους κυρίους της αστικής τάξης να χειροκροτούν στα πρώτα καθίσματα της πλατείας.
Μια στρέβλωση είναι το έργο “Παραλήρημα για Δύο” που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κάππα σε μετάφραση της Μαριλένας Κοντογουλίδου. Ένας καθρέπτης που καθώς το σεντόνι γλιστράει αποκαλύπτει την έλλειψη σκοπού που χαρακτηρίζει την ανθρώπινη ύπαρξη και πως αυτή καθορίζει κάθε μας σχέση.
Η υπόθεση του έργου
Ένα ζευγάρι ζει απομονωμένο στο διαμέρισμά του, καθώς έξω επικρατεί πολεμική ατμόσφαιρα. Επηρεασμένο από τη φθορά του χρόνου, καβγαδίζει συνεχώς και ανταγωνίζεται στο ποιος έχει δίκιο. Κι ενώ ο πόλεμος είναι μια καλή δικαιολογία για να μένουν σε αδράνεια και παραίτηση από τη ζωή, η ειρήνη που έρχεται απρόσμενα στο τέλος τούς πανικοβάλλει. Τι θα απογίνουν τώρα που θα λείψει η δικαιολογία του πολέμου; Κι όλα όπως τελειώνουν, έτσι ξαναρχίζουν…
Ο Ιονέσκο έγραψε το “Παραλήρημα για Δύο” το 1962 στο ξακουστό θέατρο των Ηλυσίων Πεδίων Studio de Champs-Elysees ως μέρος μιας παράστασης συνολικά τριών έργων με τίτλο “Chemises de nuit” σε σκηνοθεσία του Αντουάν Μπουρσεγιέ. Η γραφή του γαλλορουμάνου θεατρικού συγγραφέα ακολουθεί ένα συγκεκριμένο μοτίβο. Έτσι και στο “Παραλήρημα για Δύο” επιμένει στο θεώρημα της αιτίας και του αποτελέσματος. Ο ίδιος δεν συμφωνούσε με τον όρο Θέατρο του παραλόγου καθώς πίστευε πως ένας τέτοιος χαρακτηρισμός θα υποβάθμιζε το κίνημα. Προτιμούσε τον όρο «Θέατρο της Χλεύης».
Ενώ το συγκεκριμένο έργο στην πρώτη του επαφή μπορεί εύκολα να θεωρηθεί «ελαφρύ» ανάγνωσμα μια πιο επίμονη ματιά το κατατάσσει στα σπουδαία βιβλία του συγγραφέα αν και όχι ιδιαιτέρως γνωστό στην Ελλάδα, σε αντίθεση με τις χώρες του εξωτερικού που έχει μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες. Αν θεωρήσουμε και σατανική σύμπτωση την υγειονομική κρίση που μας εγκλώβισε στην κυριολεξία στους τέσσερις τείχους ενός σπιτιού η εμπόλεμη κατάσταση που επικρατεί ανάμεσα στο ζευγάρι αποτυπώνει με τον πιο εύστοχο τρόπο τον πανικό των ανθρώπινων σχέσεων.
Όπως γράφει και στο επίμετρο του βιβλίου ο Κριτικός Θεάτρου και Επίτιμος Διδάκτωρ του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών, Γιώργος Γεωργουσόπουλος ο Ιονέσκο “παίζει σαν τα παιδιά. Παρεμβάλλει σε έναν μηχανισμό ένα ξένο στοιχείο και παρατηρεί τον τρόπο που θα αντιδράσει”.
Δεν είναι τυχαίο που τα κεντρικά πρόσωπα του έργου δεν έχουν όνομα και χαρακτηρίζονται ως Αυτή και Αυτός. Θα μπορούσαν να είναι οποιοσδήποτε από εμάς. Είναι ο οποιοσδήποτε από εμάς. Εκείνη τον κατηγορεί για τις επιλογές της και εκείνος αμύνεται με το να την υποτιμάει θυμίζοντας της πόσο τον έχει ανάγκη. Ένα ανθρώπινο ξέσκισμα που όμως κανείς από τους δυο δεν είναι διατεθειμένος να εγκαταλείψει. Όμηροι μιας φανταστικής απειλής που οι ίδιοι επινόησαν γιατί γνωρίζουν πως δεν υπάρχει κανένας ιδανικός τόπος για δυο εραστές που αγαπήθηκαν πολύ.
Ταυτότητα
ΕΥΓΕΝΙΟΣ ΙΟΝΕΣΚΟ | ΠΑΡΑΛΗΡΗΜΑ ΓΙΑ ΔΥΟ
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: ΜΑΡΙΛΕΝΑ ΚΟΝΤΟΓΟΥΛΙΔΟΥ
ΕΠΙΜΕΤΡΟ: ΚΩΣΤΑΣ ΓΕΩΡΓΟΥΣΟΠΟΥΛΟΣ
Κάπα Εκδοτική
ΣΧΗΜΑ 21 Χ 17
ΣΕΛΙΔΕΣ 64
Κωδικός προϊόντος: 978-960-628-198-3
Κατηγορία: Παγκόσμιο Θέατρο
