“Kill The Bill” (Σκοτώστε το Νομοσχέδιο) ήταν το σύνθημα που αντηχούσε στους δρόμους του Μπρίστολ και άλλων βρετανικών πόλεων τις ημέρες του Καθολικού Πάσχα, τον Απρίλιο του 2021. Χιλιάδες άνθρωποι είχαν βγει στους δρόμους για να διαμαρτυρηθούν για το νέο νομοσχέδιο της κυβέρνησης που αύξανε τις εξουσίες της αστυνομίας στις διαδηλώσεις. Εκείνες τις ημέρες, πάνω από 50.000 αφίσες και αυτοκόλλητα με το σύνθημα “No More Police Powers!” σχεδιασμένα από την ανώνυμη καλλιτεχνική κολεκτίβα Autonomous Design Group μοιράστηκαν δωρεάν. Η γραφιστική προσέγγιση τους ήταν πρωτότυπη: οι απειλητικές φιγούρες δύο αστυνομικών συνδυάζονταν με μπλε ’70s γραμματοσειρά που ακτινοβολούσε ενδυνάμωση και αισιοδοξία.

Από το 2019 που ιδρύθηκε, με έδρα τη Βρετανία, η ΑDG σχεδιάζει και διανέμει δωρεάν εντυπωσιακές, επιδραστικές αφίσες, με θέμα την κλιματική κρίση, την κοινωνική στέγαση, τη μεταρρύθμιση της αστυνομίας, και τα δικαιώματα των εργαζομένων. Αν και οι αφίσες τους αποτελούν έργα τέχνης, η ADG δηλώνει ότι δεν έχουν σχεδιαστεί για γκαλερί ή μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αλλά για τον δρόμο. «Μέχρι στιγμής, έχουμε στείλει περίπου 200.000 αυτοκόλλητα και αφίσες σε όλο τον κόσμο», δήλωσε ένα από τα τέσσερα σημερινά μέλη της ADG στην εφημερίδα The Guardian. «Είμαστε σε θέση να αυτοδιαχειριζόμαστε συλλογικά τις ζωές μας χωρίς καπιταλισμό ή κράτος. Ένας άλλος κόσμος είναι δυνατός και θεωρούμε την τέχνη ως έναν απαραίτητο μέσο για να φτάσουμε εκεί». 

Η ανώνυμη κολεκτίβα υποστηρίζει καλλιτεχνικά δράσεις και διαμαρτυρίες, στέλνοντας αφίσες κι αυτοκόλλητα σε όλο τον κόσμο. Για παράδειγμα, κατά την διάρκεια της απεργίας του UCU, του συνδικάτου του διδακτικού προσωπικού των πανεπιστημίων της Βρετανίας το 2019, σχεδίασαν και έστειλαν αφίσες σε πανεπιστημιουπόλεις σε όλη την χώρα. Επίσης, υποστήριξαν εικαστικά την εκστρατεία “Water for Rojava” που διοργάνωσε το Solidarity Economy Association και συγκέντρωσε πάνω από 100.000 λίρες για γυναικείους συνεταιρισμούς και δήμους στη Συρία, που προορίζονταν για επισκευές υποδομών που έχουν υποστεί ζημιές από βομβαρδισμούς, σκάψιμο πηγαδιών και κατασκευή αντλιών νερού για προσφυγικούς καταυλισμούς.

Χρησιμοποιούν το graphic design ως όπλο ενάντια στον καπιταλισμό και τον αυταρχισμό και κοινοποιούν τις ιδέες τους με προσιτό και σαφή τρόπο. Για εκείνους, η τέχνη δεν πρέπει να χρησιμοποιείται για να στηρίξει το σύστημα, αλλά για την επιβολή πολιτικής αλλαγής. «Δεν έχει νόημα η τέχνη αν κάθεται μέσα σε γκαλερί – οι δρόμοι είναι οι πραγματικές γκαλερί των ανθρώπων», υποστηρίζουν. Όλη η δουλειά τους είναι διαθέσιμη για λήψη, επεξεργασία και εκτύπωση στην ιστοσελίδα τους, ώστε να μπορεί να παραχθεί μαζικά και να επικολληθεί παντού ξανά και ξανά. 

Το design τους είναι επηρεασμένο από διάφορα στυλ γραφιστικής – για παράδειγμα οι αφίσες για την απεργία του UCU ήταν εμπνευσμένες από το περίφημο Atelier Populaire («του οφείλουμε την ύπαρξη μας», λένε), την καλλιτεχνική κολεκτίβα φοιτητών της Ecole des Beaux-Arts του Παρισιού, του οποίου οι αφίσες για τον Μάη του ’68 είναι πλέον συλλεκτικές. Άλλες πηγές έμπνευσης είναι η γαλλική γραφιστική κολεκτίβα της δεκαετίας του ’70 Fonds Grapus, η δουλειά του The Poster Workshop που ιδρύθηκε σε ένα υπόγειο του Kάμντεν το 1968, η επαναστατική τέχνη του Αμερικανού γραφίστα Emory Douglas για τους Μαύρους Πάνθηρες και η πολύχρωμη 60s αισθητική της Corita Kent, Αμερικανίδας visual artist και μοναχής που αγωνίστηκε ενάντια στην κοινωνική αδικία.    

Τα μέλη της ΑDG προκαλούν και ξαφνιάζουν αδιάκοπα,  σχεδιάζοντας πόστερ για την πολυπόθητη «επιστροφή στην κανονικότητα» μετά την πανδημία, τα οποία, όμως, απαιτούσαν μια νέα κανονικότητα, αφού η παλιά, υποστηρίζουν, είναι το πρόβλημα. Ανταλλάσσουν το κλασικό «δικαίωμα στην εργασία» με το ανατρεπτικό σλόγκαν «απελευθέρωση από την εργασία».  Σε μια άλλη αφίσα, διεκδικούν την εβδομάδα των 15 ωρών, εξηγώντας ότι «τη δεκαετία του 1930, προέβλεπαν ότι η πρόοδος στην τεχνολογία και την παραγωγικότητα θα εξασφάλιζε ότι στο μέλλον θα δουλεύαμε 15 ώρες την εβδομάδα.

Οι προβλέψεις όσον αφορά την πρόοδο ήταν σωστές, αλλά οδήγησαν σε εντατικοποίηση και όχι σε μείωση της εργασίας. Για μία από τις ομορφότερες αφίσες της με θέμα το περιβάλλον σκάναραν λουλούδια και φύλλα από αγγλικά πάρκα και τα συνόδεψαν με ένα απόφθεγμα του Βραζιλιάνου φιλόσοφου και παιδαγωγού Paulo Freire. Κυκλοφόρησαν, επίσης, μια σειρά από πόστερ για τα λεγόμενα “crap jobs”, με αστείες ατάκες γραμμένες σε στιλ χαϊκού. Και συνεχίζουν, έχοντας πάντα στο μυαλό τους ότι «η τέχνη ανήκει στους ανθρώπους και στους δρόμους μας».

Περισσότερες πληροφορίες εδώ: https://www.weareadg.org/