Αποτελεί κοινό μυστικό ότι η τρέχουσα άνθηση της ΑΙ καταναλώνει τεράστιες ποσότητες ενέργειας. Από το 2018 οι εκπομπές άνθρακα από κέντρα δεδομένων στις ΗΠΑ έχουν τριπλασιαστεί. Για τους 12 μήνες με τελευταίο τον Αύγουστο του 2024, τα κέντρα δεδομένων ήταν υπεύθυνα για 105 εκατομμύρια μετρικούς τόνους CO2, αποτελώντας το 2,18% των εθνικών εκπομπών. Περίπου 4,59% της συνολικής ενέργειας που χρησιμοποιείται στις ΗΠΑ κατευθύνεται στα κέντρα δεδομένων, ένα ποσοστό που έχει διπλασιαστεί από το 2018.
Είναι δύσκολο να προσδιορίσουμε πόσο ευθύνεται ειδικά η Τεχνητή Νοημοσύνη για αυτήν την αύξηση, η οποία γνωρίζει ραγδαία ανάπτυξη από τότε που κυκλοφόρησε το ChatGPT (Νοέμβριο του 2022). Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι τα κέντρα δεδομένων επεξεργάζονται πολλούς διαφορετικούς τύπους δεδομένων—εκτός από την εκπαίδευση ή τη χρήση μοντέλων τεχνητής νοημοσύνης, φιλοξενούν ιστοσελίδες και αποθηκεύουν τις φωτογραφίες μας στο cloud. Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι το μερίδιο που αφορά καθαρά την ΑΙ αυξάνεται ραγδαία, καθώς σχεδόν κάθε τομέας της οικονομίας προσπαθεί να υιοθετήσει την τεχνολογία αυτή.
«Η αύξηση είναι αρκετά μεγάλη», λέει ο Eric Gimon ανώτερος συνεργάτης του think tank Energy Innovation. Αξιοσημείωτο είναι ότι οι πηγές για όλη αυτήν την ενέργεια είναι ιδιαίτερα «ρυπογόνες». Επειδή τόσα πολλά κέντρα δεδομένων βρίσκονται σε περιοχές παραγωγής άνθρακα, όπως η Βιρτζίνια η «ένταση άνθρακα» της ενέργειας που χρησιμοποιούν είναι 48% υψηλότερη από τον εθνικό μέσο όρο. Διαπιστώνεται ότι το 95% των κέντρων δεδομένων στις ΗΠΑ είναι χτισμένα σε περιοχές με πηγές ηλεκτρικής ενέργειας που είναι πιο ρυπογόνες από τον εθνικό μέσο όρο.
Μια σημαντική αλλαγή στην Τεχνητή Νοημοσύνη αυτή τη στιγμή σημαίνει ότι οι εκπομπές του κλάδου πιθανότατα θα εκτοξευθούν σύντομα. Τα μοντέλα ΑΙ εξελίσσονται ραγδαία, περνώντας από απλές γεννήτριες κειμένου όπως το ChatGPT σε πολύπλοκες γεννήτριες εικόνας, βίντεο και μουσικής. Μέχρι τώρα πολλά από αυτά τα «πολυτροπικά» μοντέλα βρίσκονταν σε φάση έρευνας, αλλά αυτό αλλάζει δυναμικά και καθημερινά.
Η OpenAI κυκλοφόρησε το μοντέλο δημιουργίας βίντεο Sora για το κοινό στις 9 Δεκεμβρίου και ο ιστότοπός της έχει κατακλυστεί από ανθρώπους που θέλουν να το δοκιμάσουν με αποτέλεσμα να μην λειτουργεί ακόμα σωστά. Ανταγωνιστικά μοντέλα, όπως το Veo της Google και το Movie Gen της Meta δεν έχουν ακόμη κυκλοφορήσει δημόσια, αλλά αν αυτές οι εταιρείες ακολουθήσουν το παράδειγμα της OpenAI όπως έχουν κάνει στο παρελθόν θα κυκλοφορήσουν σύντομα. Τα μοντέλα δημιουργίας μουσικής από τις Suno και Udio αναπτύσσονται (παρά τις αγωγές που σύντομα θα εκδικαστούν) και η Nvidia κυκλοφόρησε τον δικό της εργαλείο που αφορά τον ήχο τον περασμένο μήνα. Η Google εργάζεται στο Astra, ένα πρότζεκτ Τεχνητής Νοημοσύνης βίντεο που θα μπορεί να συνομιλεί μαζί σας σε πραγματικό χρόνο για το περιβάλλον γύρω σας.
«Καθώς κλιμακώνουμε τη χρήση προς εικόνες και βίντεο, τα μεγέθη των δεδομένων αυξάνονται εκθετικά», υποστηρίζει ο Gianluca Guidi διδακτορικός φοιτητής στην τεχνητή νοημοσύνη στο Πανεπιστήμιο της Πίζας και στο IMT Lucca.
Ένας από τους στόχους των ερευνητών ήταν να δημιουργήσουν έναν πιο αξιόπιστο τρόπο για να καταγράφουν πόση ενέργεια καταναλώνουν τα κέντρα δεδομένων. Αυτή ήταν μία περίπλοκη διαδικασία. Δυσκολότερη από ό,τι θα περίμενε κανείς, με βάση ότι τα δεδομένα είναι διάσπαρτα σε πολλές πηγές και υπηρεσίες. Τώρα έχει δημιουργηθεί μία πύλη που δείχνει τις εκπομπές από κέντρα δεδομένων σε όλη τη χώρα. Ο μακροπρόθεσμος στόχος αυτής της ροής δεδομένων είναι να υποστηρίξει τις μελλοντικές ρυθμιστικές προσπάθειες για τον περιορισμό των εκπομπών από τα κέντρα δεδομένων, τα οποία προβλέπεται να αυξηθούν δραματικά τα επόμενα χρόνια, ίσως και τους επόμενους μήνες.
«Θα υπάρχει αυξημένη πίεση μεταξύ της περιβαλλοντικά και βιώσιμα συνειδητοποιημένης κοινότητας και των μεγάλων τεχνολογικών εταιρειών», λέει η Francesca Dominici διευθύντρια της Harvard Data Science Initiative. «Αλλά η πρόβλεψή μου είναι ότι δεν θα υπάρξει κανονιστική ρύθμιση. Όχι μέσα στα επόμενα τέσσερα χρόνια»…
➥ Διαβάστε επίσης: Τα “πινέλα” της Τεχνητής Νοημοσύνης ακυρώνουν την τέχνη και τον δημιουργό της
Αποτελεί κοινό μυστικό ότι η τρέχουσα άνθηση της ΑΙ καταναλώνει τεράστιες ποσότητες ενέργειας. Από το 2018 οι εκπομπές άνθρακα από κέντρα δεδομένων στις ΗΠΑ έχουν τριπλασιαστεί. Για τους 12 μήνες με τελευταίο τον Αύγουστο του 2024, τα κέντρα δεδομένων ήταν υπεύθυνα για 105 εκατομμύρια μετρικούς τόνους CO2, αποτελώντας το 2,18% των εθνικών εκπομπών. Περίπου 4,59% της συνολικής ενέργειας που χρησιμοποιείται στις ΗΠΑ κατευθύνεται στα κέντρα δεδομένων, ένα ποσοστό που έχει διπλασιαστεί από το 2018.
Είναι δύσκολο να προσδιορίσουμε πόσο ευθύνεται ειδικά η Τεχνητή Νοημοσύνη για αυτήν την αύξηση, η οποία γνωρίζει ραγδαία ανάπτυξη από τότε που κυκλοφόρησε το ChatGPT (Νοέμβριο του 2022). Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι τα κέντρα δεδομένων επεξεργάζονται πολλούς διαφορετικούς τύπους δεδομένων—εκτός από την εκπαίδευση ή τη χρήση μοντέλων τεχνητής νοημοσύνης, φιλοξενούν ιστοσελίδες και αποθηκεύουν τις φωτογραφίες μας στο cloud. Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι το μερίδιο που αφορά καθαρά την ΑΙ αυξάνεται ραγδαία, καθώς σχεδόν κάθε τομέας της οικονομίας προσπαθεί να υιοθετήσει την τεχνολογία αυτή.
«Η αύξηση είναι αρκετά μεγάλη», λέει ο Eric Gimon ανώτερος συνεργάτης του think tank Energy Innovation. Αξιοσημείωτο είναι ότι οι πηγές για όλη αυτήν την ενέργεια είναι ιδιαίτερα «ρυπογόνες». Επειδή τόσα πολλά κέντρα δεδομένων βρίσκονται σε περιοχές παραγωγής άνθρακα, όπως η Βιρτζίνια η «ένταση άνθρακα» της ενέργειας που χρησιμοποιούν είναι 48% υψηλότερη από τον εθνικό μέσο όρο. Διαπιστώνεται ότι το 95% των κέντρων δεδομένων στις ΗΠΑ είναι χτισμένα σε περιοχές με πηγές ηλεκτρικής ενέργειας που είναι πιο ρυπογόνες από τον εθνικό μέσο όρο.
Μια σημαντική αλλαγή στην Τεχνητή Νοημοσύνη αυτή τη στιγμή σημαίνει ότι οι εκπομπές του κλάδου πιθανότατα θα εκτοξευθούν σύντομα. Τα μοντέλα ΑΙ εξελίσσονται ραγδαία, περνώντας από απλές γεννήτριες κειμένου όπως το ChatGPT σε πολύπλοκες γεννήτριες εικόνας, βίντεο και μουσικής. Μέχρι τώρα πολλά από αυτά τα «πολυτροπικά» μοντέλα βρίσκονταν σε φάση έρευνας, αλλά αυτό αλλάζει δυναμικά και καθημερινά.
Η OpenAI κυκλοφόρησε το μοντέλο δημιουργίας βίντεο Sora για το κοινό στις 9 Δεκεμβρίου και ο ιστότοπός της έχει κατακλυστεί από ανθρώπους που θέλουν να το δοκιμάσουν με αποτέλεσμα να μην λειτουργεί ακόμα σωστά. Ανταγωνιστικά μοντέλα, όπως το Veo της Google και το Movie Gen της Meta δεν έχουν ακόμη κυκλοφορήσει δημόσια, αλλά αν αυτές οι εταιρείες ακολουθήσουν το παράδειγμα της OpenAI όπως έχουν κάνει στο παρελθόν θα κυκλοφορήσουν σύντομα. Τα μοντέλα δημιουργίας μουσικής από τις Suno και Udio αναπτύσσονται (παρά τις αγωγές που σύντομα θα εκδικαστούν) και η Nvidia κυκλοφόρησε τον δικό της εργαλείο που αφορά τον ήχο τον περασμένο μήνα. Η Google εργάζεται στο Astra, ένα πρότζεκτ Τεχνητής Νοημοσύνης βίντεο που θα μπορεί να συνομιλεί μαζί σας σε πραγματικό χρόνο για το περιβάλλον γύρω σας.
«Καθώς κλιμακώνουμε τη χρήση προς εικόνες και βίντεο, τα μεγέθη των δεδομένων αυξάνονται εκθετικά», υποστηρίζει ο Gianluca Guidi διδακτορικός φοιτητής στην τεχνητή νοημοσύνη στο Πανεπιστήμιο της Πίζας και στο IMT Lucca.
Ένας από τους στόχους των ερευνητών ήταν να δημιουργήσουν έναν πιο αξιόπιστο τρόπο για να καταγράφουν πόση ενέργεια καταναλώνουν τα κέντρα δεδομένων. Αυτή ήταν μία περίπλοκη διαδικασία. Δυσκολότερη από ό,τι θα περίμενε κανείς, με βάση ότι τα δεδομένα είναι διάσπαρτα σε πολλές πηγές και υπηρεσίες. Τώρα έχει δημιουργηθεί μία πύλη που δείχνει τις εκπομπές από κέντρα δεδομένων σε όλη τη χώρα. Ο μακροπρόθεσμος στόχος αυτής της ροής δεδομένων είναι να υποστηρίξει τις μελλοντικές ρυθμιστικές προσπάθειες για τον περιορισμό των εκπομπών από τα κέντρα δεδομένων, τα οποία προβλέπεται να αυξηθούν δραματικά τα επόμενα χρόνια, ίσως και τους επόμενους μήνες.
«Θα υπάρχει αυξημένη πίεση μεταξύ της περιβαλλοντικά και βιώσιμα συνειδητοποιημένης κοινότητας και των μεγάλων τεχνολογικών εταιρειών», λέει η Francesca Dominici διευθύντρια της Harvard Data Science Initiative. «Αλλά η πρόβλεψή μου είναι ότι δεν θα υπάρξει κανονιστική ρύθμιση. Όχι μέσα στα επόμενα τέσσερα χρόνια»…
➥ Διαβάστε επίσης: Τα “πινέλα” της Τεχνητής Νοημοσύνης ακυρώνουν την τέχνη και τον δημιουργό της
