Για πολλές εταιρείες, ο ενθουσιασμός για τις υποσχέσεις της τεχνητής νοημοσύνης (AI) έχει δώσει τη θέση του στην απογοήτευση λόγω της δυσκολίας αξιοποίησης της τεχνολογίας με παραγωγικό τρόπο. Σύμφωνα με την S&P Global, ο αριθμός των εταιρειών που εγκαταλείπουν τα περισσότερα από τα πιλοτικά έργα AI έχει αυξηθεί στο 42%, από 17% πέρυσι. Ο επικεφαλής της Klarna, μιας σουηδικής εταιρείας αγορών με πληρωμή σε τρεις δόσεις σε διάστημα τριών μηνών, παραδέχτηκε πρόσφατα ότι υπερέβαλε στη χρήση της τεχνολογίας για την περικοπή θέσεων στην εξυπηρέτηση πελατών και τώρα επαναπροσλαμβάνει ανθρώπους για αυτές τις θέσεις. 

Οι καταναλωτές, από την άλλη συνεχίζουν να αγκαλιάζουν με ενθουσιασμό την AI. Ο Σαμ Άλτμαν, επικεφαλής της OpenAI δήλωσε πρόσφατα ότι το ChatGPT χρησιμοποιείται από περίπου 800 εκατομμύρια άτομα την εβδομάδα, διπλάσιο αριθμό από ό,τι τον Φεβρουάριο. Κάποιοι το χρησιμοποιούν πλέον τακτικά στη δουλειά. Όμως το μεταμορφωτικό δυναμικό της AI θα μπορέσει να πραγματοποιηθεί μόνο αν ένα ευρύ φάσμα εταιρειών την ενσωματώσει συστηματικά στα προϊόντα και τις λειτουργίες τους. Αντιμέτωποι με βραδεία πρόοδο, πολλοί διευθύνοντες σύμβουλοι βρίσκονται πλέον στο λεγόμενο «βαθούλωμα της απογοήτευσης» όπως το αποκαλεί ο Τζον Λάβλοκ της Gartner, αναφερόμενος στο στάδιο του περίφημου «κύκλου υπερπροσδοκιών» που ακολουθεί την ευφορία για μια νέα τεχνολογία. 

Αυτό αποτελεί πρόβλημα για τους λεγόμενους hyperscalers —την Alphabet, την Amazon, τη Microsoft και τη Meta— που συνεχίζουν να ξοδεύουν τεράστια ποσά για να χτίσουν την υποδομή που στηρίζει την AI. Σύμφωνα με τον Πιερ Φεράγκου της New Street Research, οι συνολικές κεφαλαιουχικές δαπάνες τους αναμένεται να αυξηθούν από το 12% των εσόδων πριν από μία δεκαετία στο 28% φέτος. Θα μπορέσουν να αποφέρουν επαρκείς αποδόσεις ώστε να δικαιολογήσουν αυτή τη δαπάνη; 

Οι επιχειρήσεις πασχίζουν να αξιοποιήσουν τη AI για πολλούς λόγους. Τα δεδομένα τους είναι συχνά απομονωμένα και παγιδευμένα σε παρωχημένα πληροφοριακά συστήματα. Πολλές δυσκολεύονται να προσλάβουν το απαραίτητο τεχνικό προσωπικό. Και παρόλο που βλέπουν τεράστιες δυνατότητες στην τεχνολογία, οι επικεφαλής γνωρίζουν ότι έχουν να προστατεύσουν το όνομα των εταιρειών τους, γεγονός που τους ωθεί να μειώνουν τους κινδύνους από πιθανά σφάλματα των bots ή παραβιάσεις απορρήτου και δεδομένων. 

Στο μεταξύ οι τεχνολογικοί κολοσσοί συνεχίζουν να κηρύττουν το λαμπρό μέλλον και την προοπτική της AI. Ο ενθουσιασμός τους φάνηκε καθαρά αυτή την εβδομάδα κατά τη διάρκεια των ετήσιων συνεδρίων προγραμματιστών της Microsoft και της Google (Alphabet). Οι Σάτια Νατέλα και Σούνταρ Πιτσάι, οι αντίστοιχοι επικεφαλής τους, μίλησαν με ενθουσιασμό για μια «μετατόπιση πλατφόρμας» και την εμφάνιση ενός «παρακεντρικού ιστού» που θα κατοικείται από ημι-αυτόνομους πράκτορες AI οι οποίοι θα αλληλεπιδρούν μεταξύ τους για λογαριασμό των ανθρώπων. 

Οι δύο τεχνολογικοί ηγέτες τόνισαν ότι τα μοντέλα AI γίνονται καλύτερα, ταχύτερα, φθηνότερα και ευρέως διαθέσιμα. Σε κάποια φάση, ο Έλον Μασκ ανακοίνωσε μέσω βιντεοσύνδεσης στο κοινό της Microsoft ότι το εργαστήριό του, xAI, θα διαθέσει τα μοντέλα Grok στο cloud της Microsoft, Azure. Τόσο ο Νατέλα όσο και ο Πιτσάι τόνισαν έναν νέο δείκτη—τον αριθμό των tokens που επεξεργάζονται τα μοντέλα γενετικής AI—για να δείξουν την εκρηκτική άνοδο της χρήσης. 

Οι παλιομοδίτικοι δείκτες επιχειρηματικής επιτυχίας, όπως οι πωλήσεις ή τα κέρδη δεν ήταν το επίκεντρο. Προς το παρόν τα πενιχρά έσοδα από υπηρεσίες cloud που αποκομίζουν η Alphabet, η Amazon και η Microsoft από την τεχνητή νοημοσύνη (AI), σε σχέση με το μέγεθος των επενδύσεών τους προέρχονται κυρίως από εργαστήρια AI και νεοφυείς επιχειρήσεις —μερικές από τις οποίες χρηματοδοτούνται από τις ίδιες τις μεγάλες εταιρείες. 

Όπως επισημαίνει όμως ο κ. Λάβλοκ της Gartner, μεγάλο μέρος του οφέλους από την τεχνολογία για τους hyperscalers θα προέλθει από την εφαρμογή της στα δικά τους προϊόντα και λειτουργίες. Στην εκδήλωσή της η Google ανακοίνωσε ότι θα λανσάρει τη λειτουργία “AI mode” για τη μηχανή αναζήτησής της, βασισμένη στα μοντέλα Gemini. Σύμφωνα με την εταιρεία, τα AI περιληπτικά κείμενα που εμφανίζονται πλέον δίπλα στα αποτελέσματα αναζήτησης χρησιμοποιούνται ήδη από πάνω από 1,5 δισεκατομμύριο ανθρώπους κάθε μήνα. Η Google έχει επίσης ενσωματώσει την AI στο διαφημιστικό της οικοσύστημα, βοηθώντας τις εταιρείες να δημιουργούν περιεχόμενο και να διαχειρίζονται καμπάνιες. 

Η Meta, η οποία δεν πουλάει υπηρεσίες cloud, έχει ενσωματώσει την τεχνολογία στη διαφημιστική της δραστηριότητα μέσω των open-source μοντέλων Llama. Η Microsoft έχει ενσωματώσει την AI στο παλμαρέ των εφαρμογών γραφείου και στην πλατφόρμα προγραμματισμού Github. Η Amazon έχει εφαρμόσει την τεχνολογία στο ηλεκτρονικό της εμπόριο για να βελτιώσει τις προτάσεις προϊόντων και να βελτιστοποιήσει την εφοδιαστική αλυσίδα. Η AI μπορεί επίσης να επιτρέψει στις τεχνολογικές εταιρείες να περικόψουν θέσεις στον προγραμματισμό: αυτόν τον μήνα, η Microsoft απέλυσε 6.000 εργαζόμενους, πολλοί εκ των οποίων ήταν μηχανικοί λογισμικού. 

Αν οι προσπάθειες αυτές στεφθούν με επιτυχία μπορεί να ενθαρρύνουν κι άλλες εταιρείες να συνεχίσουν τα πειράματα με την τεχνολογία έως ότου καταφέρουν κι αυτές να την αξιοποιήσουν αποτελεσματικά. Τα «βαθουλώματα» άλλωστε έχουν δύο πλευρές: το επόμενο στάδιο στον κύκλο της Gartner είναι η «ράμπα του φωτισμού» (“slope of enlightenment”) που ακούγεται πολύ πιο ελπιδοφόρα. Τότε, οι εταιρείες που δεν επένδυσαν εγκαίρως στην AI ενδέχεται να το μετανιώσουν. Το κόστος της καθυστέρησης είναι ήδη εμφανές στην Apple, η οποία υιοθέτησε πιο αργά την AI σε σχέση με άλλους τεχνολογικούς κολοσσούς. Η εταιρεία απέτυχε να παρουσιάσει επιτυχώς μια ενισχυμένη εκδοχή του ψηφιακού βοηθού Siri, βασισμένη στην τεχνολογία αυτή. Το νέο bot είναι γεμάτο σφάλματα και η κυκλοφορία του έχει καθυστερήσει. 

Ο κ. Λάβλοκ εκτιμά ότι η περίοδος της απογοήτευσης θα διαρκέσει μέχρι τα τέλη του επόμενου έτους. Μέχρι τότε οι hyperscalers έχουν δουλειά μπροστά τους. Ο Κέβιν Σκοτ, επικεφαλής τεχνολογίας της Microsoft δήλωσε αυτή την εβδομάδα ότι για να ανταποκριθούν οι AI πράκτορες στις προσδοκίες, πρέπει να σημειωθεί σοβαρή πρόοδος στη λειτουργία μνήμης, ώστε να μπορούν να θυμούνται προηγούμενες αλληλεπιδράσεις. Το διαδίκτυο επίσης χρειάζεται νέα πρωτόκολλα για να διευκολύνει την πρόσβαση των πρακτόρων σε διάφορες ροές δεδομένων. Η Microsoft έχει πλέον υιοθετήσει ένα ανοιχτού κώδικα πρωτόκολλο, το Model Context Protocol, που ξεκίνησε η Anthropic τον Νοέμβριο, μαζί με την Amazon, την Google και την OpenAI. 

Πολλές εταιρείες δηλώνουν ότι αυτό που χρειάζονται περισσότερο δεν είναι εξυπνότερα μοντέλα AI, αλλά περισσότεροι τρόποι για να κάνουν την τεχνολογία χρήσιμη. Ο κ. Σκοτ αποκαλεί αυτό το φαινόμενο “capability overhang”. Ο ίδιος και ο συνιδρυτής της Anthropic, Ντάριο Αμοντέι, χρησιμοποίησαν το συνέδριο της Microsoft για να παροτρύνουν τους χρήστες να σκέφτονται με τόλμη και να διατηρήσουν την πίστη τους. 

*Με στοιχεία από τον Εconomist.

 

➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.