Το αφήγημα της τέλειας παραδοσιακής συζύγου, δεν χρειάζεται να ψάξετε να το βρείτε σε κάποια παλιά ελληνική ταινία, αφού είναι άμεσα προσβάσιμο στην πλατφόρμα του TikTok. Αν πατήσετε στη γραμμή αναζήτησης τον όρο “Trad Wives”, θα δείτε γυναίκες με τέλειο χτένισμα και μακιγιάζ να κυκλοφορούν στο σπίτι κάνοντας δουλειές με τα χαριτωμένα φορέματά τους και να περιμένουν καρτερικά τον σύζυγό τους και τα παιδιά τους -αν έχουν- προκειμένου να τα φροντίσουν.
Οι “trad wives”, συντομογραφία για τις παραδοσιακές συζύγους, μπορεί να βρίσκονται τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης εδώ και αρκετά χρόνια, αλλά με την έκρηξη της δημοτικότητας των δημιουργών περιεχομένου όπως η Nara Smith, η αισθητική της trad συζύγου φαίνεται να λαμβάνει άλλες διαστάσεις. Μπροστά από τον φακό του κινητού λένε είτε δείχνουν με τη στάση ζωής τους ότι οι γυναίκες δεν είναι αναγκαίο ούτε να μορφώνονται ούτε να είναι οικονομικά ανεξάρτητες, αφού θα έχουν τον άνδρα τους να τις φροντίζει/ συντηρεί.
Πρόκειται για μία εξιδανικευμένη εικόνα θηλυκότητας κατά τα πρότυπα της δεκαετίας του ’50 και εμπορευματοποίηση της έμφυλης ταυτότητας. Οι νοικοκυρές είναι χαρούμενες και καθόλου καταπιεσμένες σε ένα σπίτι εκατοντάδων τετραγωνικών συνήθως, τονίζοντας με περηφάνια ότι ο συγκεκριμένος τρόπος ζωής είναι επιλογή τους. Το ξεσκόνισμα και άλλες εργασίες του σπιτιού ρομαντικοποιούνται και ο εαυτός τους προβάλλεται με έναν εξιδανικευμένο τρόπο. Όμως η πραγματικότητα απέχει παρασάγγας από τους συγκεκριμένους εικονικούς χώρους.
Αυτή η αισθητική αντιτίθεται ξεκάθαρα στον φεμινισμό και έχει τη δυνατότητα να επηρεάσει άμεσα την ικανότητα των γυναικών να εκτελούν με επιτυχία το φύλο. Οι παραδοσιακές γυναίκες επιμελούνται καθημερινά την ταυτότητα/ περσόνα τους και καθώς την προβάλλουν στην καλύτερη εκδοχή της, πολλές γυναίκες θεατές επηρεάζονται και σπεύδουν να την ακολουθήσουν.
Στην εποχή της επιμελημένης ταυτότητας, τι σημαίνει να είσαι γυναίκα;
Η έννοια της “επιτήρησης της γυναικείας ζωής” όπως διατυπώθηκε από τον John Berger, υπογραμμίζει την πίεση που ασκείται στις γυναίκες να παρακολουθούν και να προσαρμόζουν συνεχώς την εμφάνιση και τη συμπεριφορά τους ώστε να συμμορφώνονται με τα κοινωνικά πρότυπα θηλυκότητας.
Αυτή η επιτήρηση εκδηλώνεται με διάφορους τρόπους, από την προσδοκία της υποχωρητικής γλώσσας του σώματος μέχρι την πίεση για διατήρηση μιας άψογης διαδικτυακής παρουσίας. Οι γυναίκες για πολλά χρόνια διδάσκονταν από αρκετά μικρή ηλικία να εστιάζουν στο πως φαίνονται στους άλλους, συχνά εις βάρος της δικής τους αυτονομίας και έκφρασης. Η άρτια εμφάνιση και συμπεριφορά τάιζαν το σύνδρομο του καλού κοριτσιού, για το οποίο θα μιλήσουμε σε επόμενο κείμενο.
Τώρα, αυτές οι προσδοκίες για το γυναικείο φύλο εξελίσσονται εξίσου γρήγορα χάρη στις ψηφιακές τάσεις. Η πίεση για συμμόρφωση με αυτές τις προσδοκίες μπορεί να έχει καταστροφικά αποτελέσματα, οδηγώντας τις γυναίκες να συμμετέχουν σε πράξεις που μπορεί να μην ευθυγραμμίζονται με τον αυθεντικό τους εαυτό -ακόμα το βλέπουμε να συμβαίνει καθημερινά.
Εφαρμογές όπως το TikTok και το Instagram με το μέγεθος της επιρροής τους ενισχύουν ακόμη περισσότερο την πίεση για απόδοση και συμμόρφωση με τα στενά πρότυπα θηλυκότητας. Οι ποδιές ως σύμβολο της δέσμευσης στην οικογενειακή ζωή, σηματοδοτούν την επιστροφή σε μια περασμένη εποχή ρόλων και προσδοκιών των φύλων. Κάτω από την επιφάνεια αυτής της αισθητικής κρύβεται ένα σύνθετο δίκτυο επιπτώσεων για τον φεμινισμό και τα δικαιώματα των γυναικών στη σύγχρονη κοινωνία.
Η Kathryn Jezer-Morton, αρθρογράφος του The Cut, σημειώνει ότι, ενώ η άνοδος των εμπορικών συζύγων μπορεί να μην αποτελεί άμεση απειλή για τον φεμινισμό, μπορεί να διαιωνίσει διχαστικές αφηγήσεις μεταξύ των γυναικών. Αυτή η εξιδανικευμένη απεικόνιση παραβλέπει τις εγγενείς προκλήσεις και τις ανισότητες που ενσωματώνονται στους παραδοσιακούς ρόλους των φύλων, ιδιαίτερα για περιθωριοποιημένες κοινότητες όπως οι έγχρωμες γυναίκες και τα άτομα LGBTQ+.
Επιπλέον, η αναβίωση της αισθητικής της εμπορικής συζύγου διασταυρώνεται με ευρύτερα κοινωνικοπολιτικά ρεύματα, συμπεριλαμβανομένων των συζητήσεων γύρω από τα αναπαραγωγικά δικαιώματα και την ταυτότητα φύλου.
Η έμφαση στις παραδοσιακές οικογενειακές αξίες και στον χριστιανικό συντηρητισμό στην κοινότητα των εμπορικών συζύγων αντικατοπτρίζει μια ευρύτερη πολιτιστική στροφή προς τις συντηρητικές ιδεολογίες, ιδιαίτερα όσον αφορά την αυτονομία των γυναικών και την αναπαραγωγική υγεία. Σε αυτό το πλαίσιο, η άνοδος των Trad Wives ως αισθητικής αναδεικνύει την κυκλική φύση των τάσεων στην απόδοση του φύλου.
Ακριβώς όπως οι προηγούμενες γενιές αγκάλιασαν διαφορετικές επαναλήψεις της θηλυκότητας, από την απελευθερωμένη φλάπερ της δεκαετίας του 1920 έως την ενδυναμωμένη γυναίκα καριέρας της δεκαετίας του 1980, οι σημερινές γυναίκες έρχονται αντιμέτωπες με ένα νέο σύνολο προσδοκιών και ιδανικών, που ενημερώνονται άμεσα από τον κύκλο των ψηφιακών τάσεων.
Τελικά, ο πολλαπλασιασμός της αισθητικής Trad Wife υπογραμμίζει τη συνεχιζόμενη διαπραγμάτευση των ρόλων και των ταυτοτήτων των φύλων στην ψηφιακή εποχή, αλλά και την επιτακτική ανάγκη που υπάρχει για την υιοθέτηση τον διατομεακού φεμινισμού. Έτσι, θα προωθηθεί μια κοινωνία χωρίς αποκλεισμούς και πιο δίκαιη, όπου οι γυναίκες είναι ελεύθερες να ορίσουν τις δικές τους διαδρομές και ταυτότητες, χωρίς περιορισμούς από παρωχημένες έννοιες της παράδοσης και της οικογενειακής ζωής. Το μόνο σίγουρο είναι ότι η άνοδος των trad γυναικών δεν θα βοηθήσουν στην εξάρθρωση των καταπιεστικών δομών και σε καμία περίπτωση δεν λειτουργήσουν ενισχυτικά στην ένταξη και την αποδοχή όλων των γυναικών, ανεξαρτήτως φυλής, ηλικίας ή ταυτότητας φύλου.
➳ Με πληροφορίες από το Medium.
