«Όσα λένε οι άντρες μεταξύ τους» το τελευταίο διάστημα, επικεντρώνονται, κυρίως, γύρω απ’ τις σχέσεις. Επικρατεί μια μοναχική ατμόσφαιρα στην πόλη, όπου οι περισσότεροι άντρες γκρινιάζουν και παραπονιούνται πως πλέον δεν είναι εύκολο να φλερτάρεις, να ξεκινήσει μία σχέση που δεν θα τελειώσει άδοξα ή έστω να περάσεις καλά για κάποιο διάστημα.
Εν ολίγοις, οι άντρες νιώθουν μόνοι στην τοποθεσία Γη.
Όχι, δεν συμπονώ το φύλο μου (ούτε και τον φίλο μου αν είναι μαλάκας), ούτε αυτό κείμενο έχει σκοπό να παρουσιάσει την πλευρά των αντρών με μία εσάνς ευαισθησίας και όλοι μαζί να αγκαλιαστούμε ως ένδειξη αλληλουποστήριξης, ούτε να κατηγορήσει την γυναικεία πλευρά που μάχεται καθημερινά για ισότητα – και πολλές φορές για την ίδια της ζωή. Αλλά το μεγάλο ποσοστών των single αντρών είναι γεγονός και πλέον επιβεβαιώνεται με δεδομένα. Πώς να αμφισβητήσεις τους αριθμούς;
Ένα πρόσφατο άρθρο του Psychology Today, αποδίδει αυτή την αυξητική τάση στα παράλληλα αυξανόμενα πρότυπα (standards) που θέτουν πλέον οι γυναίκες. Και καλώς κάνουν. Απλά οι άντρες – προς το παρόν – φαίνεται πως δεν μπορούν να ακολουθήσουν τις απαιτήσεις αυτές, ενώ κάποιοι είναι σε μία μόνιμη άρνηση (για παράδειγμα το #notallmen).
Ο Greg Matos, ο ψυχολόγος του υπέγραψε το άρθρο, επικαλείται μια πρόσφατη μελέτη της Pew Research, η οποία διαπίστωσε ότι οι άντρες είναι πλέον «πιο πιθανό απ’ τις γυναίκες να είναι χωρίς σύντροφο, κάτι που δεν συνέβαινε πριν από 30 χρόνια». Σύμφωνα με τον Matos, αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στο γεγονός ότι «οι ευκαιρίες για ραντεβού για τους ετεροφυλόφιλους άντρες μειώνονται, καθώς αυξάνονται τα πρότυπα των υγιών σχέσεων». Ακόμα ένας παράγοντας είναι και «το χάσμα δεξιοτήτων στις σχέσεις».
Τα σύγχρονα γυναικεία κινήματα που διεκδικούν και απαιτούν τα αυτονόητα, αυτά δηλαδή τα οποία παρέχονται στο αντρικό φύλο by default με έντονες δόσεις εξουσίας, δημιουργούν μια αίσθηση ανασφάλειας στους άντρες αφού καλούνται να προσαρμοστούν σε κάτι «καινούργιο», βγάζοντάς τους εκτός πλαισίου ασφάλειας. Η συμπεριφορά τους ήταν μια δυναμική συνθήκη, η οποία προσαρμοζόταν στην εκάστοτε περίσταση και ήταν στο χέρι τους (κυριολεκτικά μερικές φορές) ποια στάση θα ακολουθήσουν απέναντι σε μία γυναίκα. Δεν υπήρχαν πλαίσια και μοτίβα. Όλα φαινόντουσαν «αποδεκτά» και αν προέκυπτε σεξουαλική επαφή, ένιωθαν πως επιβραβευόταν η συμπεριφορά τους.
Οι γυναίκες όμως αλλάζουν. Οριοθετούν και βάζουν νέους κανόνες στο «παιχνίδι». Μπορεί να φαίνονται δύσκολοι για κάποιους, αλλά αυτή η «πίστα» έτσι παίζεται και όσοι δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν, game over.
Τις προάλλες, κατά την διάρκεια του dj set μου στο Caracas, είχε αράξει ένας τύπος στη μπάρα κοντά μου. Η συμπεριφορά του ήταν «άβολη» ακόμη και στις στιγμές που προσέγγιζε εμένα για small talk περί μουσικής και οτιδήποτε άλλο του ερχόταν στο κεφάλι. Αλλά το αποκορύφωμα, ήταν όταν προσπαθούσε να προσεγγίσει δύο φίλες που καθόντουσαν δίπλα μου. Βασικά, αυτή η προσπάθεια δεν ήταν «προσέγγιση», αλλά παραβίαση.
Παραβιάζεις τον χώρο του άλλου, όταν στέκεσαι ακριβώς δίπλα του, οριακά τον ακουμπάς, για να του μιλήσεις. Παραβιάζεις την ιδιωτικότητά του, όταν του μιλάς κοντά στο αυτί, δήθεν «γιατί η μουσική παίζει δυνατά». Όχι φίλε μου, δεν μπορείς να περάσεις το χέρι σου γύρω απ’ τους ώμους της κοπέλας χωρίς την έγκρισή της. Κανένα χαμόγελο δεν είναι «πράσινο φανάρι» για αποικιοκρατικό φλέρτ.
Στο τέλος εκείνης της επεισοδιακής βραδιάς στο μπαρ της Ιπποκράτους, ο τύπος γύρισε μόνος του στο σπίτι. Ακόμη, ένας single άντρας στην πόλη, αλλά το φταίξιμο ήταν όλο δικό του. Σίγουρα δεν θα κατάλαβε τι πήγε λάθος, υποθέτω ότι θα σκεφτόταν «φταίνε οι γυναίκες» καθώς η αυτοκριτική είναι μια ζόρικη υπόθεση.
Επίσης, πολλοί κρύβονται πίσω απ’ την – άλλοτε ασφαλή δικαιολογία – του αλκοόλ. «Συγνώμη, αλλά έχω πιει λίγο παραπάνω» θα πουν πριν ξεκινήσουν ή συνεχίσουν αυτό που νομίζουν πως είναι φλέρτ. Μέχρι στιγμής, καμία μάρκα Gin δεν έχει κατηγορηθεί και κακοποίηση, και καλώς. Αν είσαι επικοινωνιακά αδέξιος, μπορείς απλά να παρακολουθήσεις σπίτι σου μια σειρά στο Netflix και να την πέσεις νοητά στην πρωταγωνίστρια.
«Δεν φλερτάρει η πόλη», σχολιάζαμε προχθές λίγο πριν φύγουμε απ’ το γραφείο του Olafaq, και νομίζω πως ισχύει. Ένα μεγάλο ποσοστό των αντρών δεν έχει βρει ακόμα τη φόρμουλα που δημιουργεί μια ασφαλή επικοινωνία – τουλάχιστον σε ένα πρώτο επίπεδο, ενώ ταυτόχρονα, ένα ποσοστό των γυναικών, ίσως, δείχνει έναν υπερβάλλοντα ζήλο σε κάποια θέματα. Ο άντρας αν κεράσει μπορεί να κατηγορηθεί πως κάνει επίδειξη δύναμης ή χρημάτων, ενώ αν προσπαθήσει να μιλήσει επεξηγηματικά για ένα συγκεκριμένο θέμα, για παράδειγμα το bourbon, που είτε προέκυψε είτε το ανέδειξε ο ίδιος, θα κατηγορηθεί για mansplaining [σ.σ. ο υποτιμητικός όρος για έναν άντρα που σχολιάζει ή εξηγεί κάτι σε μια γυναίκα με συγκαταβατικό και υπερβολικά σίγουρο τρόπο]. Προσωπικά, αν πρέπει να μιλήσουμε για τους Public Enemy, τους Pink Floyd, τους Eagles και το NBA, θα προχωρήσω σε mansplaining και σε άντρα συνομιλητή. Αλλά αυτά, ίσως είναι και λεπτομέρειες.
Έτσι λοιπόν, με τον φόβο της επαφής πρόσωπο με πρόσωπο, οι άντρες φαίνεται να προτιμούν τα τελευταία χρόνια την επικοινωνία μέσω chat και social media. O Matos, εκτιμά οι άντρες αποτελούν περίπου το 62% των χρηστών εφαρμογών τύπου Tinder.
Ουσιαστικά, η προσφορά ξεπερνά τη ζήτηση, αφού οι γυναίκες φαίνεται να προτιμούν να μείνουν ελεύθερες μέχρι να βρεθεί ο κατάλληλος σύντροφος, κάτι που επιβεβαιώνεται και από μια άλλη έρευνα, που δείχνει ότι οι ανύπαντρες και άτεκνες γυναίκες είναι η πιο ευτυχισμένη κοινωνική ομάδα του Ηνωμένου Βασιλείου.
Ακόμα μια παράμετρος που παίζει ρόλο στην αύξηση των single αντρών, είναι και αυτό που αναφέρθηκε παραπάνω, σχετικά με τις «δεξιότητες» σε μία σχέση.
Μέχρι πριν λίγα χρόνια, ένας σύζυγος που δεν είχε αλλάξει ποτέ μια πάνα στο παιδί του, μπορεί να προκαλούσε φιλοφρονητικά (αντρικά) γέλια ή και να δημιουργούσε μια έκπληξη στους υπόλοιπους, αλλά ήταν ok, αποδεκτό. «Ρε συ, δεν το ‘χω καθόλου σου λέω. Ούτε μπάνιο μπορούσα να το κάνω. Το κρατούσα στην μπανιέρα σαν αρνί». Ω ναι, τα έχω ακούσει αυτά, είναι αλήθεια και συμβαίνουν δίπλα μας. Ο άντρας «να μην μπορεί», λες και η γυναίκα γεννήθηκε με αυτό το skill.
Αλλά δεν χρειάζεται κάποιος να παντρευτεί για να φανερωθεί η έλλειψη βασικών δεξιοτήτων. Κάποια πράγματα μπορεί να τα διακρίνει κάποιος απ’ την αρχή ή έστω στην πορεία μιας σχέσης, μιας συμβίωσης. Οι δουλειές του σπιτιού, οι εξωτερικές υποχρεώσεις, είναι κάτι που αφορά και τους δύο. Συνήθως, ο άντρας σκουπίζει και η γυναίκα σφουγγαρίζει, γιατί η ηλεκτρική σκούπα είναι λίγο πιο μάτσο συσκευή. Και ως γνωστόν, ο άντρας πρέπει να παίρνει πέτρα και να στύβει. Όχι μια σφουγγαρίστρα.
Η επανάσταση που έφεραν οι γυναίκες στις σχέσεις, προσπαθεί να καθιερώσει υγεία, ασφάλεια και ισότητα. Οι νέες νόρμες της επικοινωνίας, ναι μεν μπορεί να δυσκολεύουν κάποιους, αλλά αυτό δεν σημαίνει πως δεν βαδίζουμε προς τις σωστές κατευθύνσεις. «Αναβαθμίστε τον εαυτό σας. Ίσως πρέπει να ξεκινήσετε ψυχοθεραπεία για να αντιμετωπίσετε τα κενά δεξιοτήτων σας», σχολιάζει ο Matos για τους άντρες.
Η εκτίμηση του γυναικείου εσωτερικού κόσμου και ο σεβασμός προς τις ιδέες τους, είναι κάποια πρώτα βήματα που πρέπει να ακολουθήσει ο άντρας που ζει στο «τώρα» και δεν μελαγχολεί για εποχές όπου το σφύριγμα στο δρόμο ήταν (υποτίθεται) φλέρτ. Αλλά όσο ο μισογυνισμός συνεχίζει να εξουσιάζει αντρικά μυαλά, τόσο οι άντρες που είναι μόνοι θα νιώθουν ότι απειλούνται.
Το κοινωνικό πρόβλημα του μισογυνισμού, όχι μόνο τους βγάζει εκτός σχέσεων, αλλά τους καθιστά και επικίνδυνους. Καμία γυναικοκτονία δεν θα είχε διαπραχθεί αν αυτοί οι δολοφόνοι αγαπούσαν πραγματικά το γυναικείο φύλο και το ανησυχητικό είναι πως το ποσοστό αυτών των αντρών αυξάνεται ταυτόχρονα με αυτό των single.
Ποτέ οι σχέσεις δεν ήταν εύκολες, ούτε τώρα είναι, σίγουρα όχι και στο μέλλον, ακόμη και αν εξαλειφθούν όλες οι αντρικές παθογένειες και τα δεινά των γυναικών. Ωστόσο, ο άνθρωπος δεν μπορεί να σταματήσει να αναζητά συντροφιά. Είτε για περιστασιακό σεξ είτε για μακροχρόνια σχέση, η διαδικασία (και όχι η επιτυχία) είναι στην βάση της πολύ απλή. Ο άντρας αυτή την στιγμή μπορεί να ζορίζεται, αλλά μήπως τελικά – όπως και στις γυναίκες – η τάση των single αντρών πρέπει να γίνει συνειδητή επιλογή;
Και για να κλείσω όπως ξεκίνησα, με στίχο από ελληνικό τραγούδι, «Πιο καλή η μοναξιά, από σένα που δεν φτάνω, μια σε βρίσκω μια σε χάνω, πιο καλή η μοναξιά».