Ένα φαινόμενο που καλπάζει σε κάθε γωνιά του διαδικτύου, και δεν τείνει να εκλείψει όπως πολλοί θέλουν να πιστεύουν, είναι η ομοφοβία. Κάτω από κάθε φωτογραφία που κάποιος-α φοράει ρούχα του αντίθετου φύλου και έχει υιοθετήσει αντίστοιχο κούρεμα και βάψιμο, δέχεται δεκάδες ομοφοβικά σχόλια με αυτό που επικρατεί περισσότερο να είναι “και ο πατέρας κέρναγε όταν γεννήθηκες“. Σχόλιο που γράφεται κάτω αγόρια που έχουν βαφτεί και ντυθεί ως γυναίκες. Άλλωστε το κέρασμα στη γέννηση ενός αγοριού είναι μία ιερή πράξη για τα κοινωνικά στεγανά.

Πριν από ένα τέταρτο του αιώνα, η φιλόσοφος Judith Butler κάλεσε την κοινωνία να δημιουργήσει “προβλήματα φύλου”, διαταράσσοντας τη δυαδική θεώρηση του φύλου και της σεξουαλικότητας. Το κλειδί στο επιχείρημά της είναι ότι το φύλο δεν είναι μια ουσιαστική, βιολογικά καθορισμένη ιδιότητα ή μια έμφυτη ταυτότητα, αλλά επιτελείται επανειλημμένα, με βάση και ενισχυμένο από τα κοινωνικά πρότυπα. Αυτή η επαναλαμβανόμενη επιτέλεση του φύλου δημιουργεί την ιδέα του ίδιου του φύλου, καθώς και την ψευδαίσθηση των δύο φυσικών, ουσιαστικών φύλων. Με άλλα λόγια, αντί να είναι γυναίκες ή άνδρες, τα άτομα ενεργούν ως γυναίκες και άνδρες, δημιουργώντας έτσι τις κατηγορίες των γυναικών και των ανδρών. Επιπλέον, αντιμετωπίζουν σαφείς αρνητικές συνέπειες αν δεν δρουν ανάλογα με το φύλο τους.

Οι πατριαρχικές αντίληψεις περί αρρενωπότητας είναι βαθιά ριζωμένες και φιγουράρουν παραπάνω στον κόσμο των social media από ότι σε συζητήσεις. Πρόκειται για ένα περιβάλλον στο οποίο όλοι μπορούν να βρουν πολύ πιο γρήγορα τους υποστηρικτές τους, παρά σε μία παρέα που μπορεί να βρεθούν τυχαία.

Η δια ζώσης επαφή, περιορίζει τον τρόπο ομιλίας με αποτέλεσμα να καταπιέζονται οι σκέψεις και να μην έρχονται στην επιφάνεια οι πραγματικές ιδεολογικές προσεγγίσεις που έχουν για το εκάστοτε θέμα, ειδικά αν πρόκειται για ευαίσθητο ζήτημα, όπως είναι η ομοφυλοφιλία και η διεμφυλικότητα. Ευαίσθητο με την έννοια της κοινωνικής κατακραυγής που δέχονται διαχρονικά, καθώς και τον κοινωνικό περιορισμό που αφορούν θέματα όπως είναι οι θεραπείες επαναπροσδιορισμού, η ίδια η ενδυμασία, αλλά και οποιαδήποτε ερωτική πράξη σε κοινή θέα, όπως είναι το φιλί.

Οι ρατσιστικές επιθέσεις, λεκτικές και σωματικές, συμβαίνουν ακόμη και σήμερα στις δυτικές κοινωνίες. Την ίδια στιγμή αρκετές χώρες απαγορεύουν βάσει νόμου την ομοφυλοφιλία, η οποία καταδικάζεται με φυλάκιση αλλά και με θανατική ποινή. Η σωματική αυτοδιάθεση είναι ποινικό αδίκημα.

Η ανδρική ομοφυλοφιλία είναι παράνομη και τιμωρείται με φυλάκιση στο Κουβέιτ, την Αίγυπτο, το Ομάν και τη Συρία. Τιμωρείται επίσης με θάνατο στο Ιράν, τη Σαουδική Αραβία, το Κατάρ και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Στην Υεμένη και τη Λωρίδα της Γάζας, η ποινή μπορεί να διαφέρει μεταξύ θανάτου και φυλάκισης ανάλογα με την πράξη που διαπράττεται.

Ναι, είναι ένα ευαίσθητο θέμα, ειδικά αν αναλογιστεί κανείς ότι η ομοφυλοφιλία θεωρείται από πολλούς, ακόμα, κολλητική. Σαν ένα ιό που μπορεί να προσβάλλει κάποιον και να αλλάξει τις σεξουαλικές του προτιμήσεις. Συντηρητικές, παροχυμένες απόψεις που στηλιτεύουν την lgbtq κοινότητα και θεωρούν την ομοφυλοφιλική σεξουαλική προτίμηση ως μία διαταραχή.

Φαίνεται πιθανό ότι η ομοφυλοφιλία είναι, ως ειδική κατηγορία, πολύ πιο ρευστή από ό,τι είναι η τάξη, το γένος ή η φυλή- δηλαδή, πολλοί άνθρωποι ούτε είναι ούτε δεν είναι ομοφυλόφιλοι, αλλά έχουν, σε διαφορετικό βαθμό ο καθένας τους, τη δυνατότητα να γίνουν ή να μη γίνουν. Ωστόσο, αυτή η ρευστότητα κλονίζει και την ακαμψία της κοινωνικής ταξινόμησης και τη διατήρηση της ετεροφυλόφιλης ηγεμονίας. Και, ακόμη περισσότερο, η αορατότητα της ομοφυλοφιλίας μπορεί να τρομοκρατεί ξαφνικά την ετεροφυλοφιλία και, ως ρευστή, να διαρρέει μέσα στο προπύργιό της.

Σε μία παρέα, λοιπόν, που υπάρχει μία συζήτηση με κέντρο την ομοφυλοφιλία και τα δικαιώματά της, δεν θα μπορέσει κάποιος να εκφέρει την άποψη του, η οποία βασίζεται σε διαφορετικές κοινωνικές προσλαμβάνουσες και πατριαρχικά κατάλοιπα.

Στο ίντερνετ είναι πιο εύκολη η εξωτερίκευση οποιασδήποτε άποψης, γιατί πάντα θα υπάρξουν υποστηρικτές, Υποστηρικτές με αντίστοιχη ιδεολογία, η οποία μεταφέρεται ως μία κανονικότητα. Στα social media, προσφέρεται μία ειδική συνθήκη προστασίας, η προστασία που παρέχει η οθόνη και το πληκτρολόγιο. Ως πλεονέκτημα συγκαταλέγεται και η απουσία βλεμματικής επαφής που θα προσέδιδε αιδώ στον συγκεκριμένο άνθρωπο.

Η ομοφοβία στα Social Media

Τέτοιου έιδους ομοφοβικά σχόλια μπορείτε να συναντήσετε συχνά στο Instagram και Tik Tok, που υπόκεινται σε πλαίσιο εικόνας. Είναι γεγονός ότι οτιδήποτε δεν έχει συνηθίσει το ανθρώπινο μάτι, το οποίο μεταφέρει την πληροφορία στον εγκέφαλο, είναι πολύ εύκολο να κατακριθεί. Αυτό γίνεται με όλα τα ζητήματα, ανεξάρτητα από τον βαθμό επιρροής που μπορεί να έχει στη ζωή του ατόμου.

Ο αλγόριθμος του Tik Tok, είναι φτιαγμένος ώστε να προβάλλονται στην αρχική σου σελίδα (fyp), βίντεο παρόμοια με αυτά που σου αρέσουν ή σχολιάζεις. Όπως καταλαβαίνετε, ο ομοφοβικός σχολιασμός, παραμένει ένας απλός σχολιασμός για τον αλγόριθμο, ο οποίος θα συνεχίζει να προβάλλει αντίστοιχα βίντεο στον χρήστη και αυτός με τη σειρά τους θα συνεχίζει αντίστοιχα σχόλια.

Η φράση “δεν έχω πρόβλημα με τους gay, αρκεί να μην ενοχλούν” δεν ανήκει σε μία παλιά θεώρηση των πραγμάτων που δεν έχει θέση σήμερα. Πρόκειται για μία φράση που έχει εγκαθιδρυθεί βαθιά στη νοοτροπία των ανθρώπων και προβάλλεται με διάφορους τρόπους λεκτικά, σωματικά και βλεμματικά.

Αποδεκτοί, σύμφωνα με τα κοινωνικά πρότυπα, είναι όσοι ντύνονται με κανονικά ρούχα που ταιριάζουν με το φύλο τους και συμπεριφέρονται ανάλογα με αυτό. Τα πούπουλα, τα τακούνια, το μακιγιάζ και το γκλίτερ μπαίνουν στο στόχαστρο. Η ομοφοβία ξυπνά από τον λήθαργο, η σεξουαλική απελευθέρωση ξαφνικά γίνεται μία άγνωστη έννοια, και ο συντηριτισμός απλώνει τα δίχτυα του σαν άλλο alien.

Ο τραγουδιστής, Sam Smith, το 2019 με μία δημοσίευσή του Instagram, δήλωσε τον αυτοπροσδιορισμό του ως non-binary άτομο. Ο όρος non-binary ή genderqueer χρησιμοποιείται για να περιγράψει όσους, όσες και όσα έχουν μία ταυτότητα φύλου που δεν είναι αποκλειστικά αρσενική ή θηλυκή. Μέχρι και σήμερα δέχεται ομοφοβικά σχόλια που αφορούν την ενδυμασία του στις live εμφανίσεις του, αλλά και στα βίντεό του.

Το τραγούδι “Unholy” είχε γίνει viral και είχε φέρει στην επιφάνεια διφορούμενες απόψεις, τόσο για τα ρούχα όσο και για τους στίχους του τραγουδιού. Το νέο του τραγούδι “I’m Not Here To Make Friends”, έχει δεχθεί κοινωνική κατακραυγή, με αφορμή το βίντεο κλιπ. Κατά τη διάρκεια του βίντεο, το φύλο πολλών ανθρώπων δεν είναι σαφές. Τα δωμάτια της έπαυλης είναι γεμάτα με drag queens και τα άτομα μοιάζουν θηλυκά, αρσενικά και ανδρόγυνα, με τον Smith να βρίσκεται στο επίκεντρο του κάδρου.

Η δημοφιλία, στην περίπτωση του Sam Smith όπως και σε άλλες, δεν αρκεί για να αποφύγει τα ομοφοβικά σχόλια. Παρά το κίνημα του body positive, τα χονδροφοβικά σχόλια, επίσης, έχουν τη τιμητική τους και έχουν βρει τον διαδικτυακό τους χώρο. Ορισμένοι θεωρούν ότι το βίντεο είναι “υπερσεξουαλικό” και θέλουν να συνοδεύεται από προειδοποίηση. Άλλοι πιστεύουν ότι ο Sam είναι θύμα διπλών προτύπων.

Ο Sam Smith προσπαθεί να μας υπενθυμίσει ότι το queerness δεν αφορά μόνο το τραύμα ή τη θλίψη. Το queerness είναι ένα δώρο προς εμάς, το οποίο αξίζουμε να γιορτάσουμε με όποιον τρόπο θέλουμε – είτε αυτό γίνεται με παράδοξα ρούχα και ακολασία, είτε με το να περιβάλλουμε τους εαυτούς μας με άλλα μέλη της κοινότητας και να χορεύουμε μέχρι τα πόδια μας να νιώθουν ότι μπορεί να πέσουν.

Τα αρνητικά σχόλια δεν έχουν λειτουργήσει, μέχρι στιγμής, αποτρεπτικά για την non-binary εαυτότητά του. Πρόκειται για έναν καλλιτέχνη που δημιουργεί ρήξεις στις κυρίαρχες αρχές της ετεροκανονικότητας και ανατρέπει τα επικρατούμενα καθεστώτα. Με αυτόν τον τρόπο δημιουργείται η διαφορά, η ποικιλομορφία που συμβάλλουν στη διαμόρφωση της ετερότητας, της ισότητας, καταρρίπτοντας παράλληλα την ομοφοβία και τη μισαλλοδοξία.

Η ασάφεια του φύλου μπορεί να είναι αντικείμενο τόσο γοητείας και επιθυμίας όσο και αηδίας. Μία ψυχολογική έρευνα, του Conell W. Robert, υποστηρίζει ότι η πλειονότητα των ανθρώπων συνδυάζει αρσενικά και θηλυκά χαρακτηριστικά, σε ποικίλους συνδυασμούς, δηλαδή, ότι δεν είμαστε μόνο το ένα ή μόνο το άλλο

Το Athens Pride είναι πάντα επίκαιρο και θα είναι επίκαιρο μέχρι η κοινωνία να μην το κάνει επίκαιρο. Θα συνεχίζει να πραγματοποιείται, όπως και κάθε pride ανά τον κόσμο, μέχρι να εξαληφθεί κάθε είδους βία, κάθε αίσθημα ντροπής και κυρίως μέχρι να υπάρξει πραγματική ισότητα σε όλους τους τομείς. Τα υποτιμητικά και λοιδωρικά βλέμματα μπορούμε να τα συναντήσουμε, καθημερινά, σε κάθε πόλης της Ελλάδας. Ο δρόμος μέχρι την ισότητα είναι δύσβατος, με παλιά κατεστραμμένη άσφαλτο, γεμάτη λακούβες που έχει τραυματίσει πολλούς ανθρώπους.