Εσείς θα φορούσατε ένα εσώρουχο ή, γενικότερα, κάποιο ρούχο το οποίο δεν έχει πλυθεί; Θα βγάζατε ποτέ τα άπλυτά σας στη φόρα, κυριολεκτικά; Δηλαδή, να κυκλοφορήσετε έξω φορώντας τα;

Και μόνο στη σκέψη, σίγουρα κάποιοι από εσάς θα έχετε ήδη αηδιάσει. Μαζί σας και εγώ, αλλά και ο Alan Harper της μυθικής σειράς “Two and a Half Men”. Στο 15ο επεισόδιο “Smell The Umbrella Stand” της 2ης σεζόν, ο Alan, o αδερφός του Charlie και Jake, ο γιός του Alan, ετοιμάζονται για ένα τριήμερο στο Λας Βέγκας. Όσο λοιπόν ο Alan ετοιμάζει τη βαλίτσα με τα ρούχα του Jake, πραγματοποιείται ο εξής διάλογος:

-Πού είναι το καθαρό σου εσώρουχο;
-Το φοράω.
-Μόνο αυτά έφερες για το Σαββατοκύριακο;
-Είναι μόνο τρεις μέρες.
-Εντάξει, θα πάρουμε μερικά από εκεί.
-Θα κρατήσουν πέντε μέρες αν τα γυρίσω ανάποδα.

Ωστόσο, αυτές οι πρακτικές δεν αφορούν μόνο τα τηλεοπτικά sitcoms, αλλά κάποιοι τα εφαρμόζουν στην καθημερινότητά τους.

Τα no wash και low wash movement κερδίζουν σταδιακά όλο και περισσότερους υποστηρικτές στον Δυτικό κόσμο. Αυτοί που ακολουθούν τις αρχές του κινήματος, είτε δεν πλένουν καθημερινά τα ρούχα τους είτε έχουν σταματήσει να χρησιμοποιούν νερό για το πλύσιμο. Και όλα αυτά, για να σώσουν το περιβάλλον. Θα λέγαμε, μια πράξη ηθικής, αλλά με τη μυρωδιά τι κάνουμε;

Τα κινήματα no wash και low wash, που έχουν σαρώσει τις ΗΠΑ, αφορά τους ανθρώπους που ξαναφορούν τα βρώμικα ρούχα και εσώρουχά τους για μέρες για να μειώσουν επίσης το κόστος διαβίωσης. Ενώ οι περισσότεροι από εμάς θεωρούμε το πλύσιμο των ρούχων μια εβδομαδιαία (τουλάχιστον) επιτακτική ανάγκη, φαίνεται ότι ορισμένοι γυρίζουν την πλάτη τους σε τέτοιες συνήθειες.

Αυτά τα νέα κινήματα για τη μείωση της σπατάλης νερού και ενέργειας, επικεντρώνονται στον περιορισμό του αριθμού των πλύσεων ή στην πλήρη διακοπή τους. Παρακινούμενοι από τις ανησυχίες για τη χρήση νερού και την κατανάλωση ενέργειας, πολλοί πιστεύουν ότι το συμβατικό πλύσιμο με απορρυπαντικό είναι περιττό για τη διατήρηση καθαρών και χωρίς οσμές ρούχων.

Πολλοί συνειδητοποιημένοι καταναλωτές ισχυρίζονται επίσης ότι συμβάλλει στον περιορισμό της έκθεσης σε επιβλαβείς χημικές ουσίες που βρίσκονται συχνά στα συμβατικά απορρυπαντικά.

Πιστεύεται ότι τα συγκεκριμένα κινήματα έχουν τις ρίζες τους στην πανδημία Covid-19, όταν πολλοί αρχικά απέφευγαν να κάνουν μπάνιο αφού δεν θα κυκλοφορούσαν σε δημόσιους χώρους λόγω των lockdown. Και τώρα έχουμε τη συνέχεια…

Βέβαια, κάποια πρώτα σημάδια για αυτά τα κινήματα είχαν εμφανιστεί πολύ νωρίτερα -όχι, δεν αναφερόμαστε στους χίπις.

Το 2014, στο Medium, ανέβηκε ένα άτυπο μανιφέστο του The no wash club, το οποίο ξεκινάει ως εξής:

«Όσο περισσότερο μπορείτε να αφήσετε ένα καινούργιο τζιν χωρίς να το πλύνετε, τόσο πιο όμορφο τζιν θα έχετε στο τέλος. Επίσης, θα είναι μοναδικό για εσάς.

Κάθε πτυχή θα έχει δημιουργηθεί από τον δικό σας ατομικό τρόπο που κάθεστε, που περπατάτε, ακόμα και σε ποια τσέπη βάζετε το τηλέφωνό σας κ.λπ.

Θα είναι φτιαγμένο από εμάς, αλλά διαμορφωμένο από εσάς.

Στη Hiut Denim Co ενθαρρύνουμε τους ανθρώπους να προσπαθούν να περνούν όσο περισσότερο χρόνο μπορούν χωρίς να πλένουν το τζιν τους. Δεν συμφωνούν όλοι με αυτό, αλλά για εμάς έχει νόημα για πολλούς λόγους.»

Πέρσι, το BBC έκανε ένα εκτενές ρεπορτάζ για το no wash movement, στο οποίο μίλησε με τον Bryan Szabo, συγγραφέας του βιβλίου “The Rebel’s Wardrobe”, συνεργάτης του Denim Hunters και ιδρυτής του Indigo Invitational Fade Competition. Στην Indigo, βραβεύεται το πιο ξεθωριασμένο -με φυσικό τρόπο- τζιν από αυτούς που θα πάρουν συμμετοχή και, όπως αναφέρει ο Guardian, οι διαγωνιζόμενοι δεν είναι μόνο «οι κορυφαίοι faders τζιν στον κόσμο». Είναι επίσης πρωταθλητές και σε κάτι άλλο: το low wash. Δεδομένου ότι το τζιν γίνεται πιο μαλακό όταν είναι σαπουνισμένο και υγρό, ένα από τα κλειδιά για την επίτευξη μοτίβων υψηλής αντίθεσης είναι η αποφυγή του πλυσίματος. Η στρατηγική αυτή ακολουθείται από αρκετούς ανθρώπους, από τα μέλη του The no wash club μέχρι τον CEO της Levi’s.

Επίσης, υπάρχουν και διάσημες προσωπικότητες που έχουν συνταχθεί με αυτή την προσέγγιση στο πλύσιμο, που δεν αφορά μόνο τα τζιν αλλά γενικότερα το πλύσιμο.

Το 2019, η σχεδιάστρια Stella McCartney περιέγραψε τις συνήθειές της να καθαρίζει ελάχιστα τα ρούχα της, λέγοντας στον Guardian: «Βασικά, στη ζωή, κανόνας: αν δεν χρειάζεται οπωσδήποτε να καθαρίσεις κάτι, μην το καθαρίζεις. Δεν θα άλλαζα το σουτιέν μου κάθε μέρα και δεν πετάω πράγματα στο πλυντήριο επειδή έχουν φορεθεί. Εγώ η ίδια είμαι απίστευτα υγιεινή, αλλά δεν είμαι φαν του στεγνού καθαρισμού ή οποιουδήποτε καθαρισμού, πραγματικά».

Αλλά δεν είναι η μόνη που φαίνεται να είναι αντίθετη με τον οποιονδήποτε καθαρισμό. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, αστέρες όπως ο Jake Gyllenhaal και ο Brad Pitt που έχουν παραδεχτεί ότι περνούν μέρες χωρίς ντους, καθώς και ο Ashton Kutcher, ο οποίος έχει αποκαλύψει ότι πλένει μόνο ορισμένα μέρη του σώματός του.

Την εποχή του TikTok και των social media γενικότερα, του σύγχρονου τρόπου ζωής και των influencer, ανά τακτά χρονικά διαστήματα ξεπηδάνε διάφορα trends τα οποία οι αλγόριθμοι μας καλούν -υποσυνείδητα- να τα ακολουθήσουμε ή, έστω, να τα δοκιμάσουμε. Έτσι, παρόμοιες τάσεις έχουν αποκτήσει virality στις πλατφόρμες που χρησιμοποιούμε καθημερινά για τη διασκέδαση και ενημέρωσή μας.

Μία από τις πιο παράξενες τάσεις είναι αναμφίβολα η “τεχνική του παγώματος”. Σε ένα βίντεο που ανέβηκε στο TikTok, ο Stanley Dru έδωσε στους 98.000 ακολούθους του μια συμβουλή «χωρίς πλύσιμο» για τα τζιν, η οποία, όπως λένε πολλοί, μπορεί να χρησιμοποιηθεί και σε άλλα ρούχα που μυρίζουν εύκολα.

«Διπλώστε [τα τζιν] και βάλτε τα σε μια σακούλα. Βάλτε τα στην κατάψυξη κατά τη διάρκεια της νύχτας. Το κρύο θα σκοτώσει τυχόν βακτήρια και θα αφήσει το τζιν σας φρέσκο», λέει ο Dru.

@stanleydruJust a little tip from me to you! Would you try this? ♥️♬ love nwantinti (ah ah ah) – CKay

Αργότερα, ακολούθησε και η Tiina Nyman, η οποία αποκάλυψε πώς να καθαρίζουμε τα πουλόβερ χωρίς να τα βάζουμε στο πλυντήριο. Συγκεκριμένα, σε πρώτη φάση «είναι ο ατμός, επειδή σκοτώνει τα βακτήρια και απομακρύνει τις μυρωδιές» και στη συνέχεια «ψεκασμός με ξύδι πλυντηρίου», το οποίο, όπως λέει, «είναι αποτελεσματικό στην απομάκρυνση των έντονων μυρωδιών».

«Φρέσκο, σαν μετά από πλύση», λέει η Nyman και από κάτω στα σχόλια ο κόσμος επικροτεί την διορατικότητά της.

@tiinamnyman How I clean my sweaters between washes or the ones that can’t be water washed 💧#clothingcare #clothingcaretips #fashionhack #sweaterhack #washingclothes ♬ Steal – Maribou State

Τα no wash και low wash movement έχουν “αγκαλιάσει” διάφορους τομείς της ζωής μας, όπως ο καθαρισμός των πιάτων, η προσωπική υγιεινή και γενικά την καθαριότητα ενός ατόμου και ενός σπιτιού. Οι περισσότεροι που ακολουθούν αυτές τις πρακτικές και ξεφεύγουν από τα συμβατικά πρότυπα καθαρισμού, το κάνουν για να εξοικονομήσουν, κυρίως, νερό και ενέργεια.

Το no wash movement έχει τραβήξει την προσοχή τόσο των ανθρώπων της μόδας -και αυτούς που ακολουθούν γενικά “μόδες”- όσο και των περιβαλλοντολόγων.

Σύμφωνα με αυτούς, η μακροχρόνια χρήση των ρούχων όχι μόνο μας εξοικονομεί χρόνο και χρήμα, αλλά συμβάλλει επίσης στη μείωση του αποτυπώματος του άνθρακα, κάτι που είναι απαραίτητο για τη βιωσιμότητα. Επιπλέον, το συχνό πλύσιμο μπορεί να βλάψει τις ίνες ή τα νήματα του υφάσματος και να μειώσει τη διάρκεια ζωής του. «Όσο πιο συχνά πλένετε τα ρούχα, τόσο πιο γρήγορα φθείρονται», θα έχετε ακούσει να λένε.

«Αν τα ρούχα σας δεν μυρίζουν, δεν χρειάζεται να μπείτε στον κόπο να τα πλύνετε», συμβουλεύει ο Mark Sumner, λέκτορας βιώσιμης μόδας στο Πανεπιστήμιο του Leeds.

Περίπου το 35% των μικροπλαστικών που ρυπαίνουν τους ωκεανούς του κόσμου προέρχεται από το πλύσιμο των ρούχων μας. Όταν πλένονται, τα συνθετικά ρούχα αποβάλλουν μικρά κομμάτια πλαστικού (συνήθως μικρότερα από 5 χιλιοστά), γνωστά ως μικροΐνες, τα κομμάτια αυτά είναι ένας κοινός τύπος μικροπλαστικού και όταν απελευθερώνονται αποτελούν σοβαρή απειλή για το θαλάσσιο περιβάλλον.

Η κλιματική κρίση μπορεί να μας ωθήσει να σκεφτούμε τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις των θερμών πλύσεων, της χρήσης νερού και των απορρυπαντικών, ενώ οι αυξήσεις στις τιμές της ενέργειας μας έχουν οδηγήσει στον υπολογισμό των εβδομαδιαίων πλύσεων που κάνουμε με το πλυντήριο.

Πού καταλήγουμε λοιπόν; Όσο τα no wash και low wash movement ανεβαίνουν στις τάσεις που ακολουθούν οι κοινωνίες προκειμένου να σώσει ο άνθρωπος τον πλανήτη, επαναπαύονται οι μεγάλες δυνάμεις που ρυπαίνουν τη Γη αφού η «ατομική ευθύνη» κρύβει τη δική τους, που αρνούνται να αναλάβουν.

➪ Με πληροφορίες από: Guardian, BBC, Daily Mail, Wikipedia, Medium, TEX Space Today