Το θέμα της γονιμότητας όπως και η γυναικεία σιλουέτα απασχόλησε όλους τους πολιτισμούς ανά την υφήλιο από τα αρχαία χρόνια. Τα πρώιμα αρχαιολογικά ευρήματα από όλο τον κόσμο, απεικονίζουν τη θεά της γονιμότητας ως τη Μεγάλη Μητέρα Θεά και δημιουργό. Αυτό απεικονίζεται από τα μεγάλα στήθη της και τη διογκωμένη κοιλιά της. Μερικές από τις πρώτες μυθικές ιστορίες αποτίουν φόρο τιμής σε μια Μητέρα Θεά, της οποίας η γονιμότητα και η αφθονία δίνουν τροφή σε έναν ολόκληρο πολιτισμό. Είτε πρόκειται για μια θεά που δίνει ζωή, όπως η Μεσοποταμιανή Ιστάρ, είτε την Ίσις του Νείλου ή την Μάτσα, την κέλτικη θεά.

Αντίστοιχα κατά την αρχαία ελληνική μυθολογία και θρησκεία, η θεά Αφροδίτη η θεά του έρωτα, της ομορφιάς, της σεξουαλικότητας, της ηδονής και της τεκνοποίησης, παρουσιάζεται πληθωρική με καμπύλες, ενώ στην μινωική Κρήτη η λατρεία της θεάς των όφεων σχετίζεται με την αγάπη των ανθρώπων για τη φύση, τον κύκλο των εποχών και την αναπαραγωγική διαδικασία. Η θεά είναι γυμνόστηθη με το μικρό πάνθηρα στο κεφάλι, κρατώντας ψηλά σε κάθε χέρι από ένα φίδι. Η Αστάρτη ήταν σημαντική θεά των Φοινίκων, που λατρεύτηκε στην Τύρο και στη Σιδώνα, απ’ όπου την πήραν οι Κυθήριοι και οι Κύπριοι, και ήταν θεά της γονιμότητας, του έρωτα και της γυναικείας χάρης. Ο κοινός παράγοντας της προσωποποίησης της γονιμότητας που εγγράφεται σε όλους τους πολιτισμούς, είναι η απεικόνιση της γυναικείας ιερότητας που αναγνωρίζονταν για τις δυνάμεις τους στη δημιουργία και την επιβίωση. Οι απεικονίσεις αυτών των θεοτήτων συνήθως τις δείχνουν ως εύσωμες, στρογγυλές, υγιείς, με έμφαση στα χαρακτηριστικά του φύλου τους. Η απεικόνιση αυτή, αναβιώνει και στις μέρες μας σε ένα ολλανδικό νησί της Καραϊβικής, το Κουρασάο, με τα γλυπτά Mama (μητέρα) και Chichi (μεγάλη αδελφή) που κοσμούν τους δημόσιους χώρους αλλά και τα σπίτια των κατοίκων του νησιού.

Είναι αδύνατο να ταξιδέψεις στο ολλανδικό νησί της Καραϊβικής, το Κουρασάο χωρίς να ερωτευτείς τα στοργικά, μεγάλου μεγέθους γλυπτά Mama (μητέρα) και Chichi (μεγάλη αδελφή) που βρίσκονται σε δημόσιες πλατείες, έξω από ξενοδοχεία και σε απροσδόκητες τοποθεσίες σε όλο το νησί. Οι πόζες τους – με τα χέρια απλωμένα σε μια ζεστή αγκαλιά ή σφιχταγκαλιασμένα μεταξύ τους σε μια ταπεινή περισυλλογή – εκπέμπουν μια αίσθηση μητρικής ζεστασιάς.

Η επικράτηση αυτών των αισθησιακών γλυπτών σε όλο το νησί καταδεικνύει την ακμάζουσα καλλιτεχνική κουλτούρα που επικρατεί στο Κουρασάο. Το Κουρασάο εγκαταστάθηκε από τους Αραουάκ της Νότιας Αμερικής πριν από περίπου 6.000 χρόνια, αλλά το 1515 ολόκληρος ο πληθυσμός απελάθηκε στο κοντινό νησί της Ισπανιόλα και έγινε σκλάβος στα ορυχεία χαλκού τους από τους Ισπανούς. Σήμερα, καθώς  συμφιλιώνεται με το παρελθόν του, ο συνεχώς αυξανόμενος πληθυσμός του Κουρασάο αποτελείται από ένα κράμα αφρικανικών, ευρωπαϊκών και λατινοαμερικανικών πολιτισμών από περισσότερες από 50 χώρες.

Στην πραγματικότητα, οι σχετικά πρόσφατοι μετανάστες του Κουρασάο, εμπνευσμένοι από την ομορφιά και τη δύναμη των γυναικών που έβλεπαν γύρω τους, αποφάσισαν για πρώτη φορά να απαθανατίσουν τις Mamas και τις Chichis του νησιού σε γλυπτά. Αλλά λίγοι άνθρωποι γνωρίζουν τις ιστορίες πίσω από αυτές τις ζωντανές φιγούρες ή πώς έγιναν εμβλήματα της σύγχρονης κουλτούρας dushi (γλυκό) του Κουρασάο.

Μια Mama κάθεται κάτω από ένα στέγαστρο δέντρων σε μια ηλιόλουστη πλαγιά κοντά στα Πολύχρωμα Σκαλοπάτια στην Οτρομπάντα του Βίλεμσταντ. Δημιουργημένο από τη γλύπτρια Hortence Brouwn, αυτό το Mama στην κορυφή του λόφου είναι το υψηλότερο και ένα από τα μεγαλύτερα Mama στο νησί. Με ύψος 2 μέτρα και σχεδόν το ίδιο πλάτος, αράζει γαλήνια σε μια μικρή κορυφή βράχου πάνω από ένα κουβάρι κοραλλί και λευκής μπουκαμβίλιας. Το κατακόκκινο φόρεμά της είναι διακοσμημένο με ηλιοτρόπια που ταιριάζουν απόλυτα με το κίτρινο μαντήλι του κεφαλιού της. Πιέζοντας τα χέρια της ενωμένα, ατενίζει τον κόλπο της Αγίας Άννας, σαν να περιμένει υπομονετικά την επιστροφή ενός αγαπημένου προσώπου.

Η 84χρονη Brouwn ασχολείται με τη γλυπτική από τα 17 της χρόνια. Με καταγωγή από το Σουρινάμ, μετανάστευσε στο Κουρασάο πριν από 40 χρόνια. Η γλύπτρια ειδικεύεται στην ανθρώπινη μορφή και στοχεύει να εκφράσει την κίνηση και τα συναισθήματα μέσα από τη γλώσσα του σώματος των έργων της. Η έμπνευση για το πρώτο Mama της Brouwn ήρθε πριν από 35 χρόνια, αφού παρατήρησε πώς οι μητέρες από το Κουρασάο σε όλο το νησί κάθονταν σε ένα σημείο απολαμβάνοντας τη μέρα για μεγάλα χρονικά διαστήματα, καθώς περίμεναν τα παιδιά τους να επιστρέψουν από το σχολείο.

«Ξεκίνησα φτιάχνοντας ένα μικρό γλυπτό μιας γυναίκας που καθόταν σε ένα παγκάκι», εξήγησε η Brouwn. «Μια μέρα ο πρώην ιδιοκτήτης του ξενοδοχείου Avila Beach το είδε και μου είπε: «Είναι τόσο όμορφο αυτό το γλυπτό, μπορείς να μου φτιάξεις ένα πολύ μεγάλο;». Τον ρώτησα πόσο μεγάλο, και μου απάντησε: “Σε φυσικό μέγεθος!”».

Και έτσι, η Brouwn δηνιούργησε το πρώτο μεγάλο μπρούντζινο γλυπτό της Mama, το οποίο πήρε μια περίοπτη θέση σε ένα παγκάκι έξω από το ξενοδοχείο. Αμέσως μετά ήρθε μια παραγγελία από το ξενοδοχείο Kura Hulanda για μια άλλη Mama. Η δεύτερη χάλκινη Mama της Brouwn, είναι επίσης αρκετά ρεαλιστική, διασώζοντας ένα στιγμιότυπο της ζωής του Κουρασάο από τη δεκαετία του 1980.

Οι Mamas της σε όλα τα μεγέθη άρχισαν σύντομα να έχουν μεγάλη ζήτηση, αν και οι μεγαλύτερες φαίνεται να προκαλούν τις πιο έντονες συναισθηματικές αντιδράσεις στους παρατηρητές και τους αγοραστές. Ίσως εν μέρει να οφείλεται στην προηγούμενη έλλειψη εκπροσώπησης της τεράστιας ποικιλίας σχημάτων και μεγεθών των μελών του πληθυσμού του Κουρασάο, ο οποίος αποτελείται από 75,4% μαύρους ή μικτής φυλής Κουρασάο, 6% Ολλανδούς, 3,6% Δομινικανούς και 3% Κολομβιανούς, ενώ οι υπόλοιποι προέρχονται από διάφορα άλλα νησιά της Καραϊβικής, τη Βενεζουέλα και το Σουρινάμ. Για πολλές γυναίκες από το Κουρασάο, αγάλματα όπως αυτά της Brouwn έχουν γίνει εμβλήματα του body positivity, που χρησιμεύουν ως υπενθύμιση ότι οι γυναίκες σε αυτό το πολιτισμικό χωνευτήρι έχουν όλα τα σχήματα και τα χρώματα.

Πολλοί κάτοικοι του Κουρασάο, καθώς και επισκέπτες, βλέπουν τον εαυτό τους ή μέλη της οικογένειάς τους στα γλυπτά. «Μια μέρα κοίταζα έξω από το παράθυρο της κουζίνας μου και δεν μπορούσα να το πιστέψω όταν είδα έναν άνδρα να έρχεται και να κάθεται και να μιλάει σε μία από τις Mamas μου», δήλωσε η Brouwn. «Από τότε, έχω παρατηρήσει ότι σε πολλούς ανθρώπους αρέσει να έρχονται και να κάθονται δίπλα τους, ακόμα και να μιλούν με τα γλυπτά μερικές φορές».

Πολλοί κάτοικοι της Κουρασάο έχουν ένα από αυτά τα αγαλματίδια και στα σπίτια τους. Η στοργή και ο σεβασμός τους προς τις γυναίκες του νησιού είναι μέρος του εθνικού χαρακτήρα, ο οποίος εκτιμά και γιορτάζει όλα τα πράγματα dushi. Ο τρόπος dushi δεν περιλαμβάνει μόνο τη συμπεριφορά- είναι επίσης μια λέξη που χρησιμοποιείται συχνά ως όρος προσφιλής για οποιονδήποτε, από μέλη της οικογένειας μέχρι αγνώστους, ένας τρόπος περιγραφής ενός νόστιμου γεύματος, ή οτιδήποτε θεωρείται ωραίο, καλό ή απολαυστικό. Το να βρίσκει κανείς τη γλύκα σε όλα τα πράγματα μπορεί να είναι ένας τρόπος με τον οποίο αυτό το ποικιλόμορφο νέο έθνος προσπάθησε να θεραπευτεί από το τραυματικό παρελθόν του.

Ενώ η Brouwn ήταν αυτή που έκανε δημοφιλείς αυτές τις καμπυλωτές απεικονίσεις γυναικών στο Κουρασάο – με πολλούς άλλους καλλιτέχνες να ακολουθούν το παράδειγμά της – ήταν η γλύπτρια Serena Israel που μετέτρεψε την κατασκευή των καμπυλωτών αυτών φιγούρων σε κοινοτική επιχείρηση από την οποία θα μπορούσαν να επωφεληθούν οι γυναίκες της κοινότητας.

Όπως και η Brouwn, η Israel μετανάστευσε στο Κουρασάο το 2001. Ως νέα μετανάστρια και φτωχή, ανύπαντρη και έγκυος, εργάστηκε σε διάφορες δουλειές για να επιβιώσει, κι από καθαρίστρια και σερβιτόρα, μεταπήδησε στη διδασκαλία δεξιοτήτων γλυπτικής στη γνωστή γκαλερί Landhuis Bloemhof. Καθώς με τα χρόνια ανακάλυπτε περισσότερα για το Κουρασάο και την κουλτούρα του, καθώς και την πολύπλοκη ιστορία του νησιού, εμπνεύστηκε από την ιστορία των Chichis του Κουρασάο – την λέξη για τη μεγαλύτερη αδελφή μιας οικογένειας.

«Οι Chichis έχουν πολύ μεγαλύτερη σημασία από “μια μεγάλη αδελφή”, καθώς αποτυπώνουν τις αγκαλιές, την υπερηφάνεια και την κληρονομιά πολλών γυναικών του Κουρασάο», εξήγησε η Israel. «Κατά τη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, οι Chichis ήρθαν στο προσκήνιο επειδή οι μητέρες δούλευαν ενώ πολλοί από τους άνδρες έλειπαν για να πολεμήσουν. Έπρεπε να αναλάβουν τη φροντίδα της οικογένειας, πράγμα που συχνά σήμαινε ότι δεν είχαν χρόνο να πάνε οι ίδιες στο σχολείο. Έτσι, οι Chichis έγιναν στυλοβάτες των οικογενειών του Κουρασάο – τις κράτησαν ενωμένες».

Η Angelique Martina, μια καλλιτέχνιδα από το Κουρασάο που φτιάχνει Chichis με την Israel εδώ και αρκετά χρόνια, πιστεύει επίσης ακράδαντα στη σημασία των φιγούρων ως σύμβολο της γυναικείας δύναμης. «Για μένα, τα γλυπτά Chichi αντιπροσωπεύουν τις δυνατές γυναίκες. Είμαστε έξυπνες, μπορούμε να δουλέψουμε σκληρά, φροντίζουμε τα παιδιά μας, αναλαμβάνουμε ευθύνες – είμαστε σπουδαίες!». δήλωσε η Martina.

Ερχόμαστε σε όλα τα σχήματα και μεγέθη, και με όλα τα χρώματα και την ευτυχία του κόσμου

Τα τελευταία χρόνια, η συζήτηση γύρω από το ζήτημα του body positivity αποκτά μεγάλη έκταση. Τα γλυπτά Mamas και Chichis συνεισφέρουν στη συζήτηση αυτή καθώς αποδεικνύουν ότι το σχήμα του σώματος δεν έχει καμία σχέση με την ψυχή – το πώς αισθάνεσαι, πόσο ευτυχισμένος είσαι, πόσο σημαντικός είσαι και το πόσο σκληρά δουλεύεις. Για μένα, τα γλυπτά δείχνουν ότι οι γυναίκες είναι πραγματικά καταπληκτικές. Ερχόμαστε σε όλα τα σχήματα και μεγέθη και με όλα τα χρώματα και φέρουμε την ευτυχία του κόσμου.