Σε μια φαινομενικά πιο ξένιαστη εποχή μετά την πανδημία οι προτεραιότητες και οι ανάγκες φαίνεται να έχουν αλλάξει. Αφού μάθαμε να ψήνουμε κάθε είδους ψωμιού, αφού ζωγραφίσαμε και κάναμε γιόγκα, φτιάξαμε παζλ και χειροποίητα κεραμικά σκεύη σαν άλλος αόρατος εραστής, μάθαμε ότι η πανδημία μπορεί να έκλεισε την εξώπορτα του σπιτιού, αλλά άνοιξε κι ένα παράθυρο στον εσωτερικό μας κόσμο. Και κάπως έτσι γέννησε μια ανάγκη για περισσότερο προσωπικό χρόνο, νέες ενασχολήσεις, στιγμές ηρεμίας και self care.
Το self care δεν αφορά μόνο σε scrub για το πρόσωπο και κρέμες detox, αλλά και στην αποτοξίνωση του πνεύματος από τα βάρη και τις έγνοιες της καθημερινότητας που επέστρεψε σαν να μην έφυγε ποτέ. Όμως, εν τη απουσία της, μέσα μας έγιναν κάποιες αλλαγές.
Ο πνευματικός εαυτός μας, λοιπόν, αναζητά πια νέους τρόπους να βιώσει την πραγματικότητα. Κι ένας τρόπος για να συμβεί κάτι τέτοιο είναι φυσικά τα ταξίδια, τα οποία μας προσφέρουν μια μεταιχμιακή εμπειρία, φέρνοντάς μας σε επαφή με άγνωστα μέρη και ανοίγοντας έναν δρόμο στρωμένο, πετραδάκι πετραδάκι, με άπειρες, νέες δυνατότητες.
Ο πνευματικός τουρισμός, κομμάτι του οποίου είναι και ιαματικός τουρισμός ή τουρισμός ευεξίας, ήταν trend και πριν την πανδημία. Καλό παράδειγμα, το βιβλίο και η ταινία Eat Pray Love (2006-2010) που μας προσκαλούσαν να επισκεφτούμε την Ινδία και το Μπάλι, για να βρούμε εκεί μέσω του πνεύματος, όλες τις λύσεις για τα προβλήματα της σύγχρονης ζωής. Κατά την πανδημία, κάναμε πνευματικό τουρισμό με ταξιδάκια απ’ την κρεβατοκάμαρα μέχρι το σαλόνι. Τώρα που τα όρια έχουν διασταλεί, γιατί να μην εξερευνήσουμε και πιο μακρινούς προορισμούς;
1. Παλιά Πόλη της Ιερουσαλήμ, Ισραήλ
Βρίσκεται συχνά στις λίστες με τα top μέρη του πλανήτη για πνευματικό τουρισμό. Εκεί, εντοπίζουμε κάποιες απ’ τις πιο ιερές τοποθεσίες των Αβρααμικών θρησκειών, όπως το δυτικό τείχος της Ιερουσαλήμ γνωστό και ως το Τείχος των δακρύων, τον χριστιανικό Ναό της Αναστάσεως και το μουσουλμανικό ιερό, τον Θόλο του Βράχου. Ακόμη κι αν κάποιος δεν είναι πιστός κάποιας εκ των παραπάνω θρησκειών, η περιοχή είναι εμποτισμένη με ένα κλίμα κατανυκτικό, με το αποτύπωμα των θρησκειών της σε κάθε της έκφανση. Πλακόστρωτα στενά δρομάκια, πολυπολιτισμικός πληθυσμός, ήχοι, αρώματα και γεύσεις από πολλές και διαφορετικές κουλτούρες. Πολλοί είναι εκείνοι που υποκύπτουν στο «σύνδρομο της Ιερουσαλήμ», ίσως, γιατί ξυπνά μέσα τους ένας παλιός τους εαυτός, που διάβαινε στην ίδια πόλη κάποια περασμένη εποχή.
2. Βαρανάσι, Ινδία (The Ghats of Varanasi)
Είναι η παλαιότερη και πιο ιερή πόλη της Ινδίας. Ήδη μετρούσε 1.400 χρόνια ύπαρξης, όταν ο Βούδας έδωσε εκεί κοντά την πρώτη του ομιλία, το 400 π.Χ. Στην πόλη εντοπίζονται περισσότεροι από 3000 ινδουιστικοί και 1.300 μουσουλμανικοί τόποι λατρείας, και αντίστοιχα μνημεία Χριστιανών, Ινδουιστών και Σιχ. Η πόλη όμως είναι πιο γνωστή για τα «ghats». Eίναι πάνω από 80 διαφορετικές κτιστές σκάλες που οδηγούν στον ποταμό Γάγγη, ενώ ξεκινούν από ναούς, παλάτια, βωμούς και άλλους τόπους λατρείας. Πιστοί, κατεβαίνουν αυτά τα σκαλοπάτια για να πλυθούν στον ποταμό. Ένα έθιμο εξαγνισμού με σκοπό να ξεπλύνουν από πάνω τους το κακό κάρμα και να ελευθερωθούν από έναν κύκλο μετενσαρκώσεων. Στους στενούς δρόμους της πόλης, όπου και να κοιτάξεις, θα δεις αγορές και παζάρια με τοπικά, παραδοσιακά προϊόντα και έργα από ντόπιους τεχνίτες.
3. Λουάνγκ Πραμπάνγκ, Λάος
Στην ήσυχη και καταπράσινη πόλη του βορειοκεντρικού Λάος με τους χαλαρούς ρυθμούς, βρίσκουμε 33 βουδιστικούς ναούς. Το μέρος, κατά κάποιον τρόπο, ενσαρκώνει τη διδαχή του Βούδα, ότι το πραγματικό, βαθύτερο νόημα κρύβεται στην εσωτερικότητα και την… ησυχία. Η πόλη, μοιράζεται αυτή την απουσία θορύβου και το σκηνικό σε χαλαρώνει. Περιτριγυρίζεται από τον ποταμό Μεκόνγκ, βουνά και ονειρικούς καταρράκτες. Μπορείς να βρεις παντού την πνευματικότητα. Εξερευνάς ναούς, απολαμβάνεις τις καθημερινές ιεροτελεστίες των μοναχών, κάνεις ατελείωτους περιπάτους στις ακτές του ποταμού και στους κοντινούς κατάφυτους λόφους, ενώ αλληλεπιδράς με τους ντόπιους και την κουλτούρα τους.
4. Λόφοι των Χόπι (The Hopi Mesas), Αριζόνα, ΗΠΑ
Οι Χόπι θεωρούνται ίσως ο αρχαιότερος λαός ιθαγενών της Αμερικής, ενώ το χωριό Παλαιό Ορέιμπι (Old Oraibi) είναι ο πλαιότερος-συνεχόμενα-κατοικημένος οικισμός της χώρας. Ασχολούνται με τη γη και ζουν στις πεδινές κορφές λόφων της περιοχής, καλλιεργώντας. Η θρησκεία τους αποτελεί μυστικό, αλλά ανακοινώνουν στο κοινό, όταν πρόκειται να διοργανώσουν παραδοσιακούς, πνευματικούς χορούς, μία εβδομάδα νωρίτερα. Οι επισκέπτες είναι πάντα ευπρόσδεκτοι να παρακολουθήσουν τους χορούς, ενώ μπορούν να περιπλανηθούν στα χωριά και να αγοράσουν τα έργα των ντόπιων. Όμως ούτε οι φωτογραφίες ούτε τα σκίτσα επιτρέπονται. Ίσως, λόγω των όσων πιστεύουν οι ιθαγενείς για τα πνεύματα. Στα μοναδικά τοπία των Χόπι, μπορείς να χαλαρώσεις, να διαλογιστείς και να ταξιδέψεις στον χρόνο. Αλλά, όσο κι αν γοητευτείς, να ξέρεις ότι οι νέοι μόνιμοι κάτοικοι δεν είναι ευπρόσδεκτοι.
O δρόμος του Αγίου Ιακώβου, Ισπανία
5. Ο Δρόμος του Αγίου Ιακώβου (The Camino de Santiago), Ισπανία
Είναι μια αρχαία πορεία προσκυνήματος που οδηγεί στον καθεδρικό ναό του Σαντιάγκο. Πιστοί ακολουθούσαν αυτή τη διαδρομή για να προσκυνήσουν τα λείψανα του Απόστολου Ιακώβου, που έφερε στην Ισπανία τον Χριστιανισμό. Το ταξίδι αυτό μπορούσε και μπορεί να διαρκέσει είτε κάποιες εβδομάδες είτε κάποιες μέρες, αφού ξεκινά από την Ισπανία, την Πορτογαλία ή τη Γαλλία. Η πιο δημοφιλής διαδρομή εκτείνεται σε 780 χλμ. Ξεκινά από την πόλη Σαιν-Ζαν-Πιέρ-ντε-Πορ στη Γαλλία και καταλήγει στην Σαντιάγκο Ντε Κομποστέλα της Ισπανίας. Αν και είναι παράδοση των Ισπανών, η διαδρομή αυτή προσελκύει αρκετούς τουρίστες πνευματικού τουρισμού από ολόκληρο τον κόσμο. Κατά αυτή τη διαδικασία, οι περπατητές, έχουν στο μυαλό τους ότι σημασία έχει η διαδρομή και όχι ο προορισμός. Για πολλούς, είναι μια πράξη διαλογισμού, που κάνει καλό στο μέσα τους. Άλλοι, την αντιμετωπίζουν σαν ένα στόχο, ένα όριο που θέλουν σωματικά να ξεπεράσουν. Μπορείς να πορευτείς είτε μόνος είτε μαζί με άλλους που συμμετέχουν. Θα τους συναντάς στα χόστελ και τα γεύματα της διαδρομής.
Σε μια φαινομενικά πιο ξένιαστη εποχή μετά την πανδημία οι προτεραιότητες και οι ανάγκες φαίνεται να έχουν αλλάξει. Αφού μάθαμε να ψήνουμε κάθε είδους ψωμιού, αφού ζωγραφίσαμε και κάναμε γιόγκα, φτιάξαμε παζλ και χειροποίητα κεραμικά σκεύη σαν άλλος αόρατος εραστής, μάθαμε ότι η πανδημία μπορεί να έκλεισε την εξώπορτα του σπιτιού, αλλά άνοιξε κι ένα παράθυρο στον εσωτερικό μας κόσμο. Και κάπως έτσι γέννησε μια ανάγκη για περισσότερο προσωπικό χρόνο, νέες ενασχολήσεις, στιγμές ηρεμίας και self care.
Το self care δεν αφορά μόνο σε scrub για το πρόσωπο και κρέμες detox, αλλά και στην αποτοξίνωση του πνεύματος από τα βάρη και τις έγνοιες της καθημερινότητας που επέστρεψε σαν να μην έφυγε ποτέ. Όμως, εν τη απουσία της, μέσα μας έγιναν κάποιες αλλαγές.
Ο πνευματικός εαυτός μας, λοιπόν, αναζητά πια νέους τρόπους να βιώσει την πραγματικότητα. Κι ένας τρόπος για να συμβεί κάτι τέτοιο είναι φυσικά τα ταξίδια, τα οποία μας προσφέρουν μια μεταιχμιακή εμπειρία, φέρνοντάς μας σε επαφή με άγνωστα μέρη και ανοίγοντας έναν δρόμο στρωμένο, πετραδάκι πετραδάκι, με άπειρες, νέες δυνατότητες.
Ο πνευματικός τουρισμός, κομμάτι του οποίου είναι και ιαματικός τουρισμός ή τουρισμός ευεξίας, ήταν trend και πριν την πανδημία. Καλό παράδειγμα, το βιβλίο και η ταινία Eat Pray Love (2006-2010) που μας προσκαλούσαν να επισκεφτούμε την Ινδία και το Μπάλι, για να βρούμε εκεί μέσω του πνεύματος, όλες τις λύσεις για τα προβλήματα της σύγχρονης ζωής. Κατά την πανδημία, κάναμε πνευματικό τουρισμό με ταξιδάκια απ’ την κρεβατοκάμαρα μέχρι το σαλόνι. Τώρα που τα όρια έχουν διασταλεί, γιατί να μην εξερευνήσουμε και πιο μακρινούς προορισμούς;
1. Παλιά Πόλη της Ιερουσαλήμ, Ισραήλ
Βρίσκεται συχνά στις λίστες με τα top μέρη του πλανήτη για πνευματικό τουρισμό. Εκεί, εντοπίζουμε κάποιες απ’ τις πιο ιερές τοποθεσίες των Αβρααμικών θρησκειών, όπως το δυτικό τείχος της Ιερουσαλήμ γνωστό και ως το Τείχος των δακρύων, τον χριστιανικό Ναό της Αναστάσεως και το μουσουλμανικό ιερό, τον Θόλο του Βράχου. Ακόμη κι αν κάποιος δεν είναι πιστός κάποιας εκ των παραπάνω θρησκειών, η περιοχή είναι εμποτισμένη με ένα κλίμα κατανυκτικό, με το αποτύπωμα των θρησκειών της σε κάθε της έκφανση. Πλακόστρωτα στενά δρομάκια, πολυπολιτισμικός πληθυσμός, ήχοι, αρώματα και γεύσεις από πολλές και διαφορετικές κουλτούρες. Πολλοί είναι εκείνοι που υποκύπτουν στο «σύνδρομο της Ιερουσαλήμ», ίσως, γιατί ξυπνά μέσα τους ένας παλιός τους εαυτός, που διάβαινε στην ίδια πόλη κάποια περασμένη εποχή.
2. Βαρανάσι, Ινδία (The Ghats of Varanasi)
Είναι η παλαιότερη και πιο ιερή πόλη της Ινδίας. Ήδη μετρούσε 1.400 χρόνια ύπαρξης, όταν ο Βούδας έδωσε εκεί κοντά την πρώτη του ομιλία, το 400 π.Χ. Στην πόλη εντοπίζονται περισσότεροι από 3000 ινδουιστικοί και 1.300 μουσουλμανικοί τόποι λατρείας, και αντίστοιχα μνημεία Χριστιανών, Ινδουιστών και Σιχ. Η πόλη όμως είναι πιο γνωστή για τα «ghats». Eίναι πάνω από 80 διαφορετικές κτιστές σκάλες που οδηγούν στον ποταμό Γάγγη, ενώ ξεκινούν από ναούς, παλάτια, βωμούς και άλλους τόπους λατρείας. Πιστοί, κατεβαίνουν αυτά τα σκαλοπάτια για να πλυθούν στον ποταμό. Ένα έθιμο εξαγνισμού με σκοπό να ξεπλύνουν από πάνω τους το κακό κάρμα και να ελευθερωθούν από έναν κύκλο μετενσαρκώσεων. Στους στενούς δρόμους της πόλης, όπου και να κοιτάξεις, θα δεις αγορές και παζάρια με τοπικά, παραδοσιακά προϊόντα και έργα από ντόπιους τεχνίτες.
3. Λουάνγκ Πραμπάνγκ, Λάος
Στην ήσυχη και καταπράσινη πόλη του βορειοκεντρικού Λάος με τους χαλαρούς ρυθμούς, βρίσκουμε 33 βουδιστικούς ναούς. Το μέρος, κατά κάποιον τρόπο, ενσαρκώνει τη διδαχή του Βούδα, ότι το πραγματικό, βαθύτερο νόημα κρύβεται στην εσωτερικότητα και την… ησυχία. Η πόλη, μοιράζεται αυτή την απουσία θορύβου και το σκηνικό σε χαλαρώνει. Περιτριγυρίζεται από τον ποταμό Μεκόνγκ, βουνά και ονειρικούς καταρράκτες. Μπορείς να βρεις παντού την πνευματικότητα. Εξερευνάς ναούς, απολαμβάνεις τις καθημερινές ιεροτελεστίες των μοναχών, κάνεις ατελείωτους περιπάτους στις ακτές του ποταμού και στους κοντινούς κατάφυτους λόφους, ενώ αλληλεπιδράς με τους ντόπιους και την κουλτούρα τους.
4. Λόφοι των Χόπι (The Hopi Mesas), Αριζόνα, ΗΠΑ
Οι Χόπι θεωρούνται ίσως ο αρχαιότερος λαός ιθαγενών της Αμερικής, ενώ το χωριό Παλαιό Ορέιμπι (Old Oraibi) είναι ο πλαιότερος-συνεχόμενα-κατοικημένος οικισμός της χώρας. Ασχολούνται με τη γη και ζουν στις πεδινές κορφές λόφων της περιοχής, καλλιεργώντας. Η θρησκεία τους αποτελεί μυστικό, αλλά ανακοινώνουν στο κοινό, όταν πρόκειται να διοργανώσουν παραδοσιακούς, πνευματικούς χορούς, μία εβδομάδα νωρίτερα. Οι επισκέπτες είναι πάντα ευπρόσδεκτοι να παρακολουθήσουν τους χορούς, ενώ μπορούν να περιπλανηθούν στα χωριά και να αγοράσουν τα έργα των ντόπιων. Όμως ούτε οι φωτογραφίες ούτε τα σκίτσα επιτρέπονται. Ίσως, λόγω των όσων πιστεύουν οι ιθαγενείς για τα πνεύματα. Στα μοναδικά τοπία των Χόπι, μπορείς να χαλαρώσεις, να διαλογιστείς και να ταξιδέψεις στον χρόνο. Αλλά, όσο κι αν γοητευτείς, να ξέρεις ότι οι νέοι μόνιμοι κάτοικοι δεν είναι ευπρόσδεκτοι.
O δρόμος του Αγίου Ιακώβου, Ισπανία
5. Ο Δρόμος του Αγίου Ιακώβου (The Camino de Santiago), Ισπανία
Είναι μια αρχαία πορεία προσκυνήματος που οδηγεί στον καθεδρικό ναό του Σαντιάγκο. Πιστοί ακολουθούσαν αυτή τη διαδρομή για να προσκυνήσουν τα λείψανα του Απόστολου Ιακώβου, που έφερε στην Ισπανία τον Χριστιανισμό. Το ταξίδι αυτό μπορούσε και μπορεί να διαρκέσει είτε κάποιες εβδομάδες είτε κάποιες μέρες, αφού ξεκινά από την Ισπανία, την Πορτογαλία ή τη Γαλλία. Η πιο δημοφιλής διαδρομή εκτείνεται σε 780 χλμ. Ξεκινά από την πόλη Σαιν-Ζαν-Πιέρ-ντε-Πορ στη Γαλλία και καταλήγει στην Σαντιάγκο Ντε Κομποστέλα της Ισπανίας. Αν και είναι παράδοση των Ισπανών, η διαδρομή αυτή προσελκύει αρκετούς τουρίστες πνευματικού τουρισμού από ολόκληρο τον κόσμο. Κατά αυτή τη διαδικασία, οι περπατητές, έχουν στο μυαλό τους ότι σημασία έχει η διαδρομή και όχι ο προορισμός. Για πολλούς, είναι μια πράξη διαλογισμού, που κάνει καλό στο μέσα τους. Άλλοι, την αντιμετωπίζουν σαν ένα στόχο, ένα όριο που θέλουν σωματικά να ξεπεράσουν. Μπορείς να πορευτείς είτε μόνος είτε μαζί με άλλους που συμμετέχουν. Θα τους συναντάς στα χόστελ και τα γεύματα της διαδρομής.