Όταν το 2011 ο ισπανός σεφ Φεράν Αντριά ανακοίνωνε το κλείσιμο του θρυλικού εστιατοτορίου El Bulli, πολλοί οπαδοί και θιασώτες της υψηλής και μοριακής γαστρονομίας… έπεσαν σε απόγνωση και φόρεσαν μαύρες πλερέζες.

«Το El Bulli δεν θα σερβίρει κανένα γεύμα μέσα στο 2012 και το 2013. Με την παρούσα διάταξη του εστιατορίου είναι αδύνατο να συνεχίσουμε να δημιουργούμε», έλεγε τότε ο Adria σε ένα συνέδριο fusion γαστρονομίας στην Μαδρίτη.

«Το εστιατόριο έχει καταντήσει ένα τέρας που πρέπει να εξημερωθεί και να μεταμορφωθεί», προσέθετε τότε, επισημαίνοντας ότι θα το άνοιγε και πάλι το 2014 ως «κέντρο για γαστρονομικούς πειραματισμούς». Ωστόσο αυτό δεν συνέβη ποτέ, καθώς ο Αντριά βρέθηκε στο επίκεντρο μιας διένεξης με τις Καταλανικές Αρχές και οι εργασίες σταμάτησαν μετά από ενστάσεις για περιβαλλοντικούς λόγους επειδή το νέο εστιατόριο που οραματιζόταν να ανοίξει βρισκόταν στο μέσο του εθνικού δρυμού του Καπ ντε Κρέους.

Το El Bulli – το καλύτερο εστιατόριο του κόσμου επί πολλά συναπτά έτη, μετά και από τις ανάλογες βραβεύσεις του κορυφαίου στο είδος του περιοδικού« Restaurant» – έδρευε εκατόν εξήντα χιλιόμετρα βόρεια της Βαρκελώνης, κοντά στην ισπανική ακτή Costa Brava.

Λειτουργούσε, παραδοσιακά, έξι μήνες του χρόνου, συνήθως από τα μέσα Ιουλίου μέχρι τα τέλη του Δεκέμβρη κάθε έτους για όσο καιρό ήταν σεφ ο Αντριά, από το 1984 μέχρι το 2011 -και ενώ το Εl Bulli είχε ανοίξει αρχικά το 1964 στην καταλανική πόλη Ρόσας, πάνω από τον ορμίσκο Κάλα Μοντζόι της Κόστα Μπράβα. Τους υπόλοιπους έξι μήνες του έτους, ο Αντριά ήταν επικεφαλής του «El Taller», στο κέντρο της Βαρκελώνης.

Τα γεύματά του ήταν αξίας 250 ευρώ ανά άτομο και ήταν ευφάνταστες γαστρονομικές δημιουργίες – γι’ αυτό και ο Αντριά είχε τιμηθεί με τρία αστέρια Michelin.

Ο ίδιος ο Adria απεχθανόταν τον όρο «μοριακή γαστρονομία» και προτιμούσε τους χαρακτηρισμούς «avant garde», «αποδομητική» (deconstructivist) ή τον δικό του νεολογισμό «technomotional», μια προσωπική του γλωσσική σύνθεση των όρων «τεχνολογία» και «συναίσθημα».

ενώ ο ίδιος έδινε πάντα, κατά το σερβίρισμα, σαφείς και αναλυτικές οδηγίες ως προς το πώς να απολαύσει ο πελάτης το γεύμα του με τον καλύτερο τρόπο (π.χ. την φημισμένη σούπα μπιζελιών του που σερβιριζόταν σε κωνικό ποτήρι, έπρεπε να την γευθεί κανείς μονορούφι για να απολαύσει όλες τις ουσίες της καθώς αυτή κρυώνει).

Επίσης, μαχαιροπίρουνα δεν υπήρχαν και οι μπουκιές του φαγητού σερβίρονταν σε κουτάλια και στα πιο περίεργα αντικείμενα, που σχεδιάζονταν ειδικά για το El Bulli -μιλάμε για ειδικά σύνεργα και συσκευές βγαλμένες, θαρρείς, από την οργιώδη φαντασί του H.R.Giger.

Σήμερα, 12 χρόνια μετά το κλείσιμο του «El Bulli», ο 60χρονος πλέον Φεράν Αντριά ετοιμάζεται να ανοίξει ένα μουσείο εντός των τειχών του εστιατορίου του προκειμένου να μεταλαμπαδεύσει εις το διηνεκές τα μυστικά της γαστρονομικής του επανάστασης.

Το «El Bulli 1846», όπως ονομάζεται το νέο του project, περιλαμβάνει τη δημιουργία ενός πειραματικού εργαστηρίου (αλλά όχι εστιατορίου, δυστυχώς) και ενός μέρους για τη διατήρηση της κληρονομιάς του εστιατορίου.

«Είναι ένα μουσείο όπου εξηγούμε τι έκανε το “El Bulli” για να έχει την επιτυχία, που είχε και εξακολουθεί να έχει. Ενα εστιατόριο που σηματοδότησε μια βασική αλλαγή (paradigm shift) στη δυτική γαστρονομία», είπε o διάσημος καταλανός σεφ, ανακοινώνοντας ταυτόχρονα ότι το μουεσείο αναμέται να ανοίξει τον Ιούνιο.

«Το El Bulli θα παρουσιαστεί όπως ήταν. Ο κόσμος που το γνώριζε θα συγκινηθεί. Δεν θα φαγωθεί τίποτα. Είναι σημαντικό να διατηρήσουμε την κληρονομιά αυτού που συνέβη», συνίψισε ο 60χρονος σεφ, ο οποίος θέλει να γιορτάσει τα 61α του γενέθλια, τον Μάιο, με το επόμενο στάδιο της ζωής του «El Bulli».

Το «El Bulli», τερμάτισε πέντε φορές στην πρώτη θέση των World’s 50 Best Restaurants, κατέχοντας το ρεκόρ της πρωτιάς­ στο θεσμό, ενώ ο ίδιος έγινε μέχρι και εξώφυλλο στο «New York Times Magazine» και σε πολλά ακόμη (γαστρονομικά και μη) περιοδικά.

Μετά το «Εl Bulli», ο Αντριά επικεντρώθηκε πλήρως στο εργαστήριό του, το επονομαζόμενο «El Taller», εργαζόμενος πυρετωδώς σε νέες γεύσεις και γαστριμαργικές εμπειρίες με σύνθημά του το «Τρώμε γνώση για να τροφοδοτήσουμε τη δημιουργικότητα».

Nα πούμε, τέλος, ότι για όσους επιθυμούν (και κυρίως διαθέτουν τα χρήματα, γιατί είναι πολλά) να μάθουν όλες τις λεπτομέρειες για το κάθε πιάτο που έφτιαξε ο Αντριά, υπάρχουν και οι αντίστοιχες συλλογές που μπορείτε να προμηθευτείτε από τα ηλεκτρονικά βιβλιοπωλεία του εξωτερικού.

Μετά από τις συλλογές «El Bulli 1983-93», «1994-97», «1998-2002» και «2003-2004», κυκλοφόρησε το 2014 και η τελευταία έκδοση «2005-2011» στην οποία ο ισπανός σεφ αφενός αποκαλύπτει για πρώτη φορά τους πραγματικούς λόγους για τους οποίους έκλεισε το εστιατόριο, και αφετέρου μέσα σε 7 τόμους 2.720 σελίδες, 1.400 φωτογραφίες, ο αναγνώστης μπορεί να θαυμάσει το κάθε πιάτο που δημιουργήθηκε στο El Bulli.