O espresso μπαίνει ζεστός στην βάση της κούπας. Διπλά το γάλα, έχει διογκωθεί αρκετά και έχει αποκτήσει μια όμορφη, αέρινη κρέμα. Ο barista με επιδέξιες κινήσεις ρίχνει το ζεσταμένο γάλα πάνω στον καφέ. Τι όμως ετοιμάζει; Cappuccino ή flat white; Και όχι δεν μιλάμε για τον ίδιο καφέ, αλλά για δύο διαφορετικούς, που έχουν πολλά κοινά. Πάμε, όμως, να γνωρίσουμε καλύτερα το καθένα από αυτά για να καταλάβουμε και σε τι διαφέρουν.

Ίσως για τον cappuccino να μην χρειάζονται ιδιαίτερες συστάσεις. Υπάρχει στη ζωή μας από τότε που εμφανίστηκε ο espresso. Και έχει μεγάλη ιστορία. Αρχικά να σας καταρρίψω ένα μεγάλο μύθο: δεν έχει καταγωγή από την Ιταλία, αλλά από την Αυστρία. Υπάρχουν, λοιπόν, καταγραφές που αναφέρουν ότι από τα τέλη του 18ου αιώνα υπήρχε ένα ρόφημα, που ονομαζόταν kapuziner. Αποτελούνταν συνήθως από καφέ, κρέμα και μπαχαρικά. Η βάση του δεν ήταν ο espresso που ακόμη δεν είχε κάνει την εμφάνισή του. Αυτός λοιπόν ο καφές με το γάλα πέρασε στην Βόρεια Ιταλία στα χρόνια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Εκεί άλλαξε την βάση του σε espresso και πήρε το όνομα cappuccino (cappuccino στα ιταλικά σημαίνει «μικρή κουκούλα») και ταυτίστηκε με τους Καπουτσίνους μοναχούς. Βλέπετε το χρώμα των στολών τους παραπέμπει στο χρώμα του ροφήματος. Υπάρχει, όμως και μια άλλη ερμηνεία, η οποία υποστηρίζει ότι το λευκό «καπάκι» στον καφέ θυμίζει το στρογγυλό «ξέφωτο» στο ξυρισμένο κεφάλι των μοναχών.

O flat white από την άλλη είναι πιο πρόσφατος. Ξεκίνησε την καριέρα του στα μέσα της δεκαετίας του 80 στην Ωκεανία. Μάλιστα υπάρχουν δύο χώρες που διεκδικούν την πατρότητα του: η Αυστραλία και η Νέα Ζηλανδία. Σύμφωνά με τους Νεοζηλανδούς ο flat white πρωτοφτιάχτηκε στο Όκλαντ στο coffee shop DKD, από τους Derek Townsend και Darrell Ahlers. Η ιδέα ήρθε όταν θέλησαν να «πειράξουν» τον latte (καφές με μια δόση espresso και πολύ γάλα) και να δημιουργήσουν ένα νέο ρόφημα με περισσότερη αίσθηση καφέ. Αντίθετα, οι Αυστραλοί λένε ότι ο Alan Preston, ιδιοκτήτης του Moors Espresso Bar στο Σίδνεϋ, ήταν εκείνος που έφτιαξε ένα ρόφημα espresso με παραπάνω καφέ από ότι στον cappuccino και τον ονόμασε flat white.

Ωραία όλα αυτά με την ιστορία, αλλά ποιες είναι οι διαφορές τους; Ο flat white στην ουσία πρόκειται για ένα ρόφημα με διπλή δόση espresso και γάλα που διογκώνεται ελάχιστα. Τον σερβίρουν σε κούπα μεσαίου μεγέθους και το γάλα αναμιγνύεται από την αρχή με τον καφέ. Αυτές είναι και οι δύο βασικές διαφορές του με τον cappuccino που έχει μόνη δόση καφέ και το γάλα σερβίρεται από πάνω σε μορφή αφρόγαλα. Ο flat white είναι γλυκός, έχει έντονο χαρακτήρα, γεμάτο σώμα και το γάλα δεν επισκιάζει τα χαρακτηριστικά του καφέ αλλά λειτουργεί εντελώς υποστηρικτικά. Αντίθετα ο cappuccino είναι ένα ισορροπημένο ρόφημα που ο καφές συνεργάζεται με το γάλα χωρίς να υπάρχει κάποιος πρωταγωνιστής.

Μια ακόμα διαφορά τους είναι ότι στον flat white συναντάμε το latte art, αυτά τα περίτεχνα σχέδια από γάλα που «στολίζουν» τις κούπες. Βλέπετε η ανάμειξη του καφέ με το γάλα, η οποία γίνεται από την αρχή, δημιουργεί την κατάλληλη βάση για να «ζωγραφίσει» ο barista. Ακόμα με το μη διογκωμένο γάλα που χρησιμοποιείται για τον συγκεκριμένο καφέ, οι «ροζέτες», οι καρδιές και τα υπόλοιπα σχέδια γίνονται πολύ πιο εύκολα.

Παρά τις διαφορές τους, αυτά τα δύο ροφήματα έχουν και ένα κοινό. Τόσο ο cappuccino όσο και ο flat white καταναλώνονται κυρίως το πρωί. Στην Ιταλία είναι πολύ σπάνιο να ζητήσει κανείς μετά τις 11 το πρωί έναν cappuccino, ενώ στην Ωκεανία – και στην Αμερική όπου κάνει μεγάλη καριέρα – ο flat white συνοδεύει κυρίως το brunch. Βέβαια στην χώρα μας αυτά δεν ισχύουν και συγκεκριμένο ωράριο δεν έχουν αυτά τα δύο.

Τώρα αν με ρωτάτε ποιος είναι καλύτερος, δεν έχω να σας δώσω απάντηση, γιατί αυτό είναι θέμα γούστου. Αν θέλετε να έχετε έντονη την γεύση του καφέ, προτιμήστε έναν flat white και όχι ένα διπλό cappuccino. Γιατί στην περίπτωση του τελευταίου η ποσότητα του γάλακτος είναι πιο μεγάλη, ακόμα και αν βάζουμε διπλή δόση espresso για την παρασκευή του.