Κατά τη διάρκεια της εβδομάδας της παρουσίασης του τελευταίου της άλμπουμ, η avant-popstar (συμβατότατη με την εποχή) Charli XCX δέχτηκε τα πυρά των κριτικών. Αλλά όχι για αυτό που θα περίμενε κανείς. Το Crash – το εν λόγω άλμπουμ – έλαβε ευνοϊκές κριτικές. Αυτό που δεν πήρε, όμως, και αυτό που προκάλεσε σάλο στους απανταχού κριτικούς, από τον κινηματογράφο μέχρι την πολιτική, ήταν ένα μπλουζάκι. Ενώ έφευγε από το εστιατόριο Sexy Fish του Λονδίνου την παραμονή της κυκλοφορίας του Crash, η Charli απαθανατίστηκε φορώντας ένα ροζ μπλουζάκι με τη φράση: «Δεν χτίζουν αγάλματα κριτικών». Ένας σχολιαστής έγραψε στου τουίτερ: «lmao αξιολύπητο».

Οι κριτικοί διάβασαν (ή μάλλον παρερμήνευσαν) το μπλουζάκι της Charli ως μια σοβαρή σπόντα προς τους πιθανούς επικριτές του Crash. Και αυτό συμβαίνει, εν μέρει, επειδή το μπλουζάκι με το κραυγαλέο μήνυμα έχει ένα διάσημο προηγούμενο: εδώ και δεκαετίες, οι διασημότητες αξιοποιούν τον φακό των παπαράτσι και τη δύναμη των T-Shirt με σύνθημα για να διαπυμπανίσουν αιχμηρά μηνύματα προς τα μέσα ενημέρωσης, το κοινό και όποιον άλλο έχουν βάλει στο μάτι.

Η βασίλισσα του clapback tee είναι, χωρίς αμφιβολία, η Britney Spears. Η ποπ σταρ ήταν πάντα αντικείμενο έντονου πόθου και ελέγχου από τα μέσα ενημέρωσης- ίσως περισσότερο στην αρχή της καριέρας της-, όταν τα ταμπλόιντ επέκριναν τα πάντα, από τα κοστούμια της μέχρι τη χορογραφία της. Έκαναν ανοιχτές εικασίες για τις σχέσεις της και, ακόμη πιο παρεμβατικά, για την παρθενιά της. Εκείνες ήταν οι μέρες πριν από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και, ελλείψει twitter η Britney ανταπάντησε στους επικριτές με τον πιο Y2K τρόπο που μπορούσε. Στον απόηχο του χωρισμού της με τον Justin Timberlake, το 2002 (και των φημών ότι πλέον έβγαινε με την ηθοποιό Alyssa Milano), η popstar βγήκε στους δρόμους του Λονδίνου, με ένα Starbucks στο χέρι, φορώντας το πλέον εμβληματικό μπλουζάκι της Juicy Couture, “Dump Him”. Ήταν ένας αποχαιρετισμός προς τον πρώην της και μια αυθάδης διαβεβαίωση, προς τα πάντα υποψιασμένα μέσα ενημέρωσης, ότι είχε πράγματι, προχωρήσει. Δύο χρόνια αργότερα, τότε στις ΗΠΑ, βγήκε φορώντας ένα άλλο τέτοιο μπλουζάκι, με την επιγραφή “I’m a Virgin (But This Is an Old T-Shirt)” και σκοπό να βάλει τέλος στην πολύ δημόσια συζήτηση των μέσων ενημέρωσης για ένα πολύ ιδιωτικό θέμα.

Πέρα από την Britney, τα 00s ήταν ένα χρυσωρυχείο για τα μπλουζάκια με θρασύτατα συνθήματα. Σκεφτείτε την Paris Hilton να φοράει το “Stop Being Desperate” ή το “Don’t Be Jealous”. Τη Nicole Richie με το “Dude, Where’s my Couture?” Ή την Britney, πάλι, με το “Move Bitch” και το “I Am the American Dream”. Η Charli XCX δεν είναι αδιάβαστη ως προς τα χαρακτηριστικά της ντίβας του Y2K. Τα έχει μελετήσει καλά. Στην πραγματικότητα, καθ’ όλη τη διάρκεια της καριέρας της, τα έχει χρησιμοποιήσει για να φτιάξει τη δική της pop-brat persona. Ενώ τραγουδούσε το “I don’t wanna go to school / I just want to break the rules”, στο αφράτο, θρασύτατο Sucker του 2014, η Charli ακολούθησε τον ενδυματολογικό κώδικα της Paris – ροζ φορέματα με μπαλούν, τσιουάουα στο κόκκινο χαλί, ακόμα και ένα ακριβές αντίγραφο της στολής της κληρονόμου για το πάρτι των 21ων γενεθλίων της . Το μπλουζάκι της με το μήνυμα «Δεν χτίζουν αγάλματα κριτικών», δεν διαφέρει: ένα avant-pop κοστούμι που φοριέται για να θυμίσει τη στάση των προκατόχων της που φορούσαν δηλητηριώδη μακό.

Η Praying – η μάρκα πίσω από το μπλουζάκι της Charli – είναι μία από τις πολλές σύγχρονες μάρκες που βασίζονται στην προκλητική δύναμη του T-Shirt με σύνθημα. Η εταιρεία με έδρα το Λος Άντζελες έχει γίνει αγαπημένη τόσο μεταξύ των ποπ σταρ όσο και της γενιάς Ζ για τα σαρκαστικά, παράλογα και συχνά αινιγματικά σλόγκαν της. Τα hoodies με την υπογραφή “You Matter Don’t Give Up” (ή μήπως “You Don’t Matter Give Up”, δηλαδή «σημασία έχει να μην εγκαταλείψεις» ή μήπως «δεν έχει σημασία κι αν εγκαταλείψεις») μας ζητούν να αναρωτηθούμε για την πρόθεση πίσω από τα συνθήματα. Ένα τοσοδούλι μπλουζάκι με το σλόγκαν “God’s Favourite” («η αδυναμία του θεού») έχει σκοπό να είναι ειρωνικό ή ειλικρινές; Σύμφωνα με το brand, Praying, εξαρτάται από το ποιος το φοράει και, ίσως πιο σημαντικό, από το ποιος το διαβάζει.

Η εταιρεία έτοιμων ενδυμάτων I’m Sorry της Petra Collins, που λανσαρίστηκε πρόσφατα, η οποία σχεδιάζεται, παράγεται και κυκλοφορεί σε συνεργασία με την SSENSE, είναι ένα «φορέσιμο moodboard» από ρούχα με σλόγκαν, με μπλουζάκια που γράφουν “I Heart Gossip” («άκουσα κουτσομπολιά») και bodycon φούστες στο “I Wanna Fight” («θέλω να πολεμίσω»), εμπνευσμένα εξίσου από το Y2K του μιλένιουμ και τη σημερινή κουλτούρα του διαδικτύου που καθοδηγείται από την στιγμιαία ευφυία των memes.

«Μεγάλωσα στην εποχή των ρούχων με τα σλόγκαν και πάντα πίστευα ότι ήταν αστείο», λέει η Petra. «Μου αρέσουν τα σοβαρά μπλουζάκια με συνθήματα σε σχέση με τα ειρωνικά. Μου αρέσει η ιδέα του να βάζει κάποιος ένα μακό και να λέει ότι αυτό θέλω να πω στον κόσμο». Το αγαπημένο σλόγκαν της Petra στην ποπ κουλτούρα; «Μου άρεσε πολύ το πουκάμισο της Lindsay Lohan “Skinny Bitch”».

Ο οίκος Vetements, που ποτέ δεν απέφυγε να κάνει φόρο τιμής στην ποπ κουλτούρα, αναδημιούργησε, το 2019,  ένα άλλο από τα πιο εμβληματικά μπλουζάκια της μουσικής: το μπλουζάκι “Corporate Magazines Still Suck” του Kurt Cobain, που φορούσε ο τραγουδιστής για μια φωτογράφιση στο Rolling Stone. Ήταν μια κατάρριψη των mainstream μουσικών μέσων ενημέρωσης από το ίδιο του το εξώφυλλο.

Ενώ πολλά από τα πιο διαβόητα και εκκοφαντικά μπλουζάκια στοχεύουν τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, μερικά προορίζονται για τους αγγελιοφόρους τους. Την τελευταία δεκαετία, η Zoë Kravitz, ο Robert Pattinson και η Kirsten Stewart έχουν φωτογραφηθεί να λένε εμμέσως στους παπαράτσι “Get Off Dick” («ξεκουμπήσου π@πάρα») μέσω ενός vintage Beastie Boys tee του 1986. Για τον Rob και την Kirsten, οι οποίοι ως γνωστόν κυνηγήθηκαν από κάποιους στο απόγειο της φήμης τους στο Twilight και καθ’ όλη τη διάρκεια της σχέσης τους, το μήνυμα του T-Shirt διαβάζεται ως ακόμα πιο αιχμηρό.

Ακόμα, μερικά μπλουζάκια με μηνύματα έχουν στόχους πιο ασαφείς από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης ή τους παπαράτσι. Στο μουσικό φεστιβάλ Panorama του 2017, ο Frank Ocean ανέβηκε στην κεντρική σκηνή φορώντας ένα μπλουζάκι που έγραφε: “Γιατί να είσαι ρατσιστής, σεξιστής, ομοφοβικός ή τρανσφοβικός όταν μπορείς απλά να είσαι ήσυχος;”. Η διάσημη πλέον φράση δανείστηκε από ένα απογοητευμένο tweet που έγραψε ο έφηβος Brandon Male και μετατράπηκε σε μπλουζάκι από την Kayla Robinson, ιδιοκτήτρια της εταιρείας ρούχων κοινωνικής δικαιοσύνης Green Box Shop. Όταν ρωτήθηκε για το viral μήνυμα του T-Shirt, ο Brandon δήλωσε: «Δεν θυμάμαι ακριβώς γιατί το έγραψα στο twitter, αλλά ήταν κυρίως από θλίψη και ταραχή – ο φανατισμός εξαπλώνεται σαν πυρκαγιά και αυτό είναι το τελευταίο πράγμα που χρειαζόμαστε, ειδικά στο πολιτικό μας κλίμα». Το αρχικό tweet του Brandon αντήχησε στο twitter, συγκεντρώνοντας πάνω από 20.000 likes- με τη βοήθεια του Frank, αντήχησε σε ολόκληρο το διαδίκτυο.

Όπως αποδεικνύεται από την viral στιγμή της Charli XCX, το μπλουζάκι με μήνυμα διατηρεί την ίδια δύναμη που είχε και στα χρόνια του Y2K. Ακόμα και στον υπερ-συνδεδεμένο κόσμο μας, που καθοδηγείται από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ένα στρατηγικά τοποθετημένο slogan T-Shirt μπορεί ακόμα να στείλει ένα μήνυμα, δυνατά και καθαρά.

*Με στοιχεία από i-d.vice.com