Η μόδα χάνει τις μεγαλύτερες ευκαιρίες που τις δίνονται για την απαλλαγή από τις εκπομπές άνθρακα των αλυσίδων εφοδιασμού της, σύμφωνα με την τελευταία έκδοση της έκθεσης “Τι τροφοδοτεί τη μόδα;” του Fashion Revolution, η οποία αξιολογεί την ενέργεια και την απαλλαγή από τις εκπομπές άνθρακα σε 200 από τις μεγαλύτερες μάρκες μόδας στον κόσμο με βάση τον ετήσιο κύκλο εργασιών.

Η έκθεση υπογραμμίζει τις ευκαιρίες στην καθαρή θερμότητα, την ανανεώσιμη από μη ορυκτά καύσιμα ενέργεια που μπορεί να χρησιμοποιηθεί στη διαδικασία παραγωγής. Σε αντίθεση με ορισμένους τομείς, όπως ο χάλυβας ή το τσιμέντο, η θερμότητα διεργασίας της μόδας σπάνια υπερβαίνει τους 250°C, σύμφωνα με το Fashion Revolution. Αυτό σημαίνει ότι τα ορυκτά καύσιμα θα μπορούσαν να καταργηθούν σταδιακά και να αντικατασταθούν από ηλεκτρικούς λέβητες και αντλίες θερμότητας που τροφοδοτούνται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ιδίως σε βαφεία και εργοστάσια τελικής επεξεργασίας Tier 2 , τα οποία ευθύνονται για το σημαντικότερο μέρος των εκπομπών.

«Η καθαρή θερμότητα είναι το κριτήριο επιτυχίας ή αποτυχίας της μόδας», λέει η Liv Simpliciano, επικεφαλής πολιτικής και έρευνας στο Fashion Revolution. «Η τεχνολογία υπάρχει ήδη, αλλά η βιομηχανία καθυστερεί σε αυτό που θα έπρεπε να είναι το πιο σημαντικό κριτήριο για την απαλλαγή από τον άνθρακα. Το κόστος της καθυστέρησης δεν είναι αφηρημένο. Μετράται με βάση τις αυξανόμενες εκπομπές, την επικίνδυνη θερμότητα και τους κινδύνους για την υγεία των εργαζομένων».

Τι άλλαξε σε σχέση με πέρσι

Η περσινή έκθεση “Τι τροφοδοτεί τη μόδα;” επικεντρώθηκε στην κλίμακα του προβλήματος, ενώ η φετινή επικεντρώνεται στις λύσεις και τις ευκαιρίες. Η συνολική μέση βαθμολογία στις 200 μάρκες αξίας δισεκατομμυρίων δολαρίων που εξετάστηκαν είναι μόλις 14%, με τις 10 κορυφαίες να κυμαίνονται από 36 έως 71%. Η μεθοδολογία βαθμολόγησης του Fashion Revolution λαμβάνει υπόψη την λογοδοσία, την απαλλαγή από τον άνθρακα, την προμήθεια ενέργειας, τη χρηματοδότηση της απαλλαγής από τον άνθρακα και τη δίκαιη μετάβαση και υπεράσπιση.

Σύμφωνα με την έκθεση, πάνω από τις μισές μάρκες (55%) αποκαλύπτουν ότι έχουν έναν στόχο που καλύπτει τις εκπομπές Scope 1, 2 και 3, και επαληθεύεται από την πρωτοβουλία Science-Based Targets (SBTi), ενώ λιγότερες από το ένα τρίτο (29%) παρέχουν οποιαδήποτε απόδειξη ότι έχουν πράγματι μειώσει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου από τις αντίστοιχες βασικές τους τιμές. Η έρευνα της Fashion Revolution δείχνει επίσης ότι λιγότερες από το 6% των εταιρείων μόδας αποκαλύπτουν τους στόχους τους για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και μόνο το 10% θέτουν μετρήσιμους στόχους για την ηλεκτρική ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές.

Τι λένε οι ειδίκοι

«Αυτό που ζητάμε είναι φιλόδοξο επειδή πρέπει να είναι», λέει η Simpliciano. «Είναι το ελάχιστο που απαιτείται για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης. Με λιγότερο από πέντε χρόνια μέχρι το 2030, μια μίκρη όμαδα από μάρκες να επιδεικνύουν ηγετική θέση, αλλά η πλειοψηφία εξακολουθεί να έχει κολλήσει στην αρχική γραμμή. Αυτό το επίπεδο αδράνειας είναι αδικαιολόγητο», συνέχιζει η Simpliciano. Επί του παρόντος, λιγότερες από μία στις πέντε μάρκες αποκαλύπτουν στόχους σταδιακής κατάργησης της χρήσης άνθρακα στη διαδικασία παραγωγής, σύμφωνα με το Fashion Revolution.

Η διαδικασία δεν θα είναι χωρίς προκλήσεις. Η Simpliciano την περιγράφει ως ένα πρόβλημα τύπου «κότας και αυγού». «Οι προμηθευτές δεν θα στοιχηματίσουν σε ακριβές νέες τεχνολογίες όσο τα δίκτυα εξακολουθούν να κυριαρχούνται από ορυκτά καύσιμα και οι κυβερνήσεις δεν θα επεκτείνουν τις ανανεώσιμες υποδομές χωρίς σαφή βιομηχανική ζήτηση για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας», λέει. «Τα brands βρίσκονται στο επίκεντρο αυτού του αδιεξόδου, ωστόσο οι περισσότερες δεν καταφέρνουν να χρησιμοποιήσουν τους πόρους και την επιρροή τους για να το ξεπεράσουν». Μόνο το 20% των εμπορικών σημάτων αποκαλύπτουν ότι συμβουλεύονται προμηθευτές σχετικά με τους κλιματικούς τους στόχους και μόνο το 9% αποκαλύπτει ότι συνδημιουργούν λύσεις προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή, σύμφωνα με την έκθεση.

Τι σημαίνει για τους ανθρώπους και τη φύση

Οι επιπτώσεις των εκπομπών άνθρακα γίνονται αισθητές στις αλυσίδες εφοδιασμού της μόδας. «Οι εργαζόμενοι σε εργοστάσια ένδυσης αντιμετωπίζουν όλο και περισσότερες ημέρες κάθε χρόνο όπου το εσωτερικό περιβάλλον φτάνει σε επίπεδα θερμότητας και υγρασίας που είναι μη ασφαλή και μειώνουν την παραγωγικότητα», συνεχίζει η Simpliciano. Καμία μάρκα δεν αποκαλύπτει δεδομένα για τη θερμότητα και την υγρασία των εργοστασίων, σύμφωνα με το Fashion Revolution. «Η δημόσια αποκάλυψη αυτών των δεδομένων θα μπορούσε να ενδυναμώσει τα συνδικάτα, να ενημερώσει για το κόστος προσαρμογής, όπως τα συστήματα ψύξης, να παράσχει στους επενδυτές μια χρήσιμη για τη λήψη αποφάσεων μέτρηση για την αξιολόγηση των οικονομικών και λειτουργικών κινδύνων και να ξεκλειδώσει εργαλεία προσαρμογής, όπως η παραμετρική ασφάλιση», λέει.

Το Fashion Revolution πρότεινε το πλαίσιο “Καθαρή Θέρμανση για Δροσερή Εργασία”, το οποίο στοχεύει στην αντιμετώπιση της θέρμανσης από ορυκτά καύσιμα, σε συνεργασία με τον μη κερδοσκοπικό οργανισμό Action Speaks Louder, ο οποίος μάχεται για το κλίμα. Η πρώτη πρόταση του πλαισίου είναι η αντικατάσταση των λεβήτων που τροφοδοτούνται με άνθρακα ή φυσικό αέριο με καθαρές ηλεκτρικές εναλλακτικές λύσεις, όπως η ηλιακή ή η αιολική ενέργεια, κάτι που, σύμφωνα με τους οργανισμούς, θα μείωνε τις εκπομπές, βοηθώντας παράλληλα στην προστασία των εργαζομένων από το θερμικό στρες και την ατμοσφαιρική ρύπανση.

Συνιστάται επίσης στα εργοστάσια να παρακολουθούν τα επίπεδα θερμότητας και υγρασίας και να επιτρέπουν στους εργαζόμενους και τα συνδικάτα να διεξάγουν δέουσα επιμέλεια, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι τα δεδομένα για το θερμικό στρες είναι αξιόπιστα και βασίζονται στην εμπειρία.

Ενώ προς το παρόν δεν υπάρχουν δεδομένα σχετικά με τις συνθήκες δουλεύουν οι εργαζόμενοι, η συλλογή αυτών θα βελτίωνε την ποιότητα ζωής όσων εργάζονται επί τόπου. Θα επέτρεπε στους εργαζόμενους πρόσβαση σε παραμετρική ασφαλιστική αποζημίωση για την κάλυψη των μισθών τους όταν η ζέστη είναι πολύ επικίνδυνη για εργασία και θα επέτρεπε στους υποστηρικτές να πιέσουν τις μάρκες να επενδύσουν περισσότερο στη βελτίωση των εργοστασιακών προτύπων. «Αυτή η προσέγγιση έχει τη δυνατότητα να χρησιμεύσει ως λύση διπλού μετριασμού και προσαρμογής», λέει η Simpliciano. «Προτρέπουμε τις μάρκες μόδας να εφαρμόσουν πιλοτικά λύσεις καθαρής θέρμανσης που έχουν σχεδιαστεί με γνώμονα τα οφέλη για τους εργαζόμενους, ώστε να βοηθήσουν στην ανάπτυξη της βάσης στοιχείων».

Τα συμπεράσματα από την έρευνα

Τα ευρήματα της Fashion Revolution δείχνουν ότι μόνο το 6% των brands αποκαλύπτουν τις κεφαλαιουχικές τους δαπάνες για να υποστηρίξουν τους προμηθευτές στην υιοθέτηση καθαρής ενέργειας. Ο οργανισμός προτρέπει τα brands να ηγηθούν της χρηματοδότησης της απαλλαγής από τις εκπομπές άνθρακα. «Το να περιμένουμε από τους προμηθευτές, οι οποίοι ήδη λειτουργούν με ελάχιστα περιθώρια κέρδους λόγω των δικών τους ασταθών πρακτικών αγορών, όπως οι σύντομοι χρόνοι παράδοσης, οι αλλαγές παραγγελιών της τελευταίας στιγμής και η αδιάκοπη πίεση στις τιμές, να χρηματοδοτήσουν ενεργειακές μεταβάσεις εκατομμυρίων δολαρίων, απλώς δεν είναι αξιόπιστο», λέει η Simpliciano.

Τα ορυκτά καύσιμα κοστίζουν συνήθως λιγότερο στη λειτουργία τους από τις εναλλακτικές λύσεις ηλεκτρικής ενέργειας, επομένως, για να διασφαλιστεί μια εφικτή μετάβαση στην καθαρή ενέργεια για τους προμηθευτές, οι μάρκες θα πρέπει να επενδύσουν σε μακροπρόθεσμες σχέσεις μαζί τους και να εξασφαλίσουν δίκαιη αμοιβή. Η τελευταία θα διασφαλίσει ότι οι προμηθευτές μπορούν να αντέξουν οικονομικά τους αυξημένους λογαριασμούς ενέργειας, μια παρενέργεια της καθαρής ενέργειας.

Παράλληλα, η Fashion Revolution αναφέρει ότι οι εταιρείες μόδας θα πρέπει να επενδύουν σε έργα τεχνολογίας καθαρής θερμότητας στις δικές τους αλυσίδες εφοδιασμού, καθώς και να ασκούν πιέσεις για διαρθρωτικές αλλαγές. «Όσο περισσότερα πιλοτικά έργα βλέπουμε, τόσο πιο γρήγορα μειώνεται το κόστος, τόσο ισχυρότερο γίνεται το σήμα ζήτησης και τόσο πιο γρήγορα μπορεί να ακολουθήσει η διαρθρωτική αλλαγή», λέει η Simpliciano. Σύμφωνα με την έκθεση, το 60% των εμπορικών σημάτων αποκαλύπτουν την προμήθεια ενέργειας στις δικές τους δραστηριότητες, αλλά μόνο το 11% στις αλυσίδες εφοδιασμού τους.

Το Fashion Revolution μετά και την έρευνα υπογραμμίζει ότι ο τομέας της μόδας έχει την ευκαιρία να ηγηθεί της ατζέντας για την καθαρή θερμότητα, δεδομένων των σχετικά χαμηλών απαιτήσεων θερμότητας για την κατασκευή σε σύγκριση με άλλους κλάδους. «Η μόδα βρίσκεται σε μοναδική θέση για να ηγηθεί μιας νέας βιομηχανικής επανάστασης», λέει η Simpliciano. «Σε έναν κόσμο που πρέπει να ξεπεράσει τα ορυκτά καύσιμα — όπως απαιτεί η επιστήμη του κλίματος — η μόδα έχει την ευκαιρία να δείξει πώς μοιάζει μια εφικτή μετάβαση. Και η ευκαιρία να γίνει αυτό δεν είναι αφηρημένη ή δεκαετίες μακριά, γίνεται αυτή τη στιγμή».

 

 

➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.