Αν κάτσεις και το καλοσκεφτείς, όλα τα Χριστουγεννιάτικα έθιμα -ακόμη και τα πιο συνηθισμένα- είναι αρκετά περίεργα όταν τα βλέπεις out-of-context. Δηλαδή, ακόμη και το concept ενός ηλικιωμένου άντρα που ταξιδεύει πάνω σε ένα έλκηθρο που το τραβάνε τάρανδοι, για να μοιράσει δώρα στα παιδιά, είναι από μόνο του αρκετά σουρεάλ. Παρόλαυτα, υπάρχουν εκεί έξω μερικές γιορτινές παραδόσεις που είναι ακόμη πιο παράξενες. Από τέρατα που απαγάγουν παιδιά μέχρι σάπιες πατάτες σε παπούτσια, ας κάνουμε ένα γρήγορο ταξίδι στον κόσμο μέσα από τα πιο παράξενα χριστουγεννιάτικα έθιμα.
Αυστρία
Τα Χριστούγεννα τα άτακτα παιδιά όλου του κόσμου έχουν να φοβούνται ότι δε θα πάρουν δώρο από τον Άγιο Βασίλη. Ε λοιπόν, τα παιδιά στην Αυστρία έχουν μια επιπλέον απειλή να τα τρομοκρατεί και ακούει στο όνομα Κράμπους. Πρόκειται για έναν κερασφόρο, τριχωτό δαίμονα που απαγάγει τα άτακτα παιδιά και τα βάζει στο ψάθινο καλάθι του. Πολλές περιοχές της Αυστρίας, ειδικά τα αλπικά χωριά γύρω από το Σάλτσμπουργκ και το Τιρόλο, γιορτάζουν το Krampusnacht στις 5 Δεκεμβρίου, όταν δεκάδες άνδρες ντυμένοι τραγόμορφα τέρατα, παρελαύνουν στους δρόμους κρατώντας ραβδιά και τρομοκρατώντας τα παιδιά. Ευχάριστη, γιορτινή ατμόσφαιρα.
Ισλανδία
Τα παιδιά της Ισλανδίας δεν έχουν μόνο έναν Άγιο Βασίλη, αλλά 13 άτακτα τρολ που περιφέρονται στη χώρα το δεκαπενθήμερο πριν από τα Χριστούγεννα. Όπως οι επτά νάνοι της Χιονάτης, ο καθένας από τους 13 «jólasveinar» (άντρες του Yule) έχει τη δική του προσωπικότητα. Κάθε μέρα ένα διαφορετικό τρολ επισκέπτεται τα παιδιά, τα οποία αφήνουν τα παπούτσια τους στο παράθυρο του υπνοδωματίου τους. Στα παπούτσια των φρόνιμων παιδιών τα ξωτικά αφήνουν δώρα, ενώ στα κακά παιδιά δίνουν σάπιες πατάτες.
Ουαλία
Ο ουαλικός πολιτισμός είναι αρχαίος και βουτηγμένος στις δεισιδαιμονίες. Δεν αποτελεί έκπληξη, επομένως, το γεγονός ότι οι κάτοικοι της Νότιας Ουαλίας απολαμβάνουν να παρελαύνουν ένα νεκρό άλογο στα χωριά τους για να γιορτάσουν τα Χριστούγεννα. Στο έθιμο αυτό που χρονολογείται -πιθανότατα- από την κελτική εποχή, στερεώνουν το κρανίο ενός αλόγου πάνω σε έναν στύλο, τον οποίο καλύπτουν με ένα λευκό σεντόνι. Στη συνέχεια, πάνε από πόρτα σε πόρτα με το χριστουγεννιάτικο έκτρωμα ανά χείρας και λένε τα κάλαντα στους κατοίκους του χωριού.
Ιαπωνία
Μόνο το 1,5% του πληθυσμού της Ιαπωνίας είναι Χριστιανοί, οπότε προφανώς τα Χριστούγεννα δεν έχουν κάποια μακρά παράδοση στη χώρα. Ωστόσο υπάρχει ένα διατροφικό έθιμο το οποίο έφερε στην Ιαπωνία μια διαφημιστική καμπάνια των KFC τη δεκαετία του ‘70. Κάθε Χριστούγεννα, λοιπόν, οι Ιάπωνες παραγγέλνουν κουβάδες τηγανητό κοτόπουλο από τη γνωστή αλυσίδα. Για την ακρίβεια, η συνήθεια αυτή είναι πια τόσο βαθιά εδραιωμένη στην Ιαπωνία, που οι περισσότεροι κάνουν κρατήσεις στα εστιατόρια και online παραγγελίες μήνες πριν την έναρξη των γιορτών. Εξάλλου, τίποτα δε λέει γιορτινή κατάνυξη όσο ένα Kentucky bucket.
Ιταλία
Στα ιταλικά Χριστούγεννα πρωταγωνιστικό ρόλο έχει μια ηλικιωμένη μάγισσα με αδυναμία στα λουκάνικα και το κρασί– και όχι, δεν αναφέρομαι στην αλκοολική θεία σου από την πλευρά του πατέρα σου. Δώδεκα ημέρες μετά την επίσκεψη του Άγιου Βασίλη, την παραμονή των Θεοφανείων (5 Ιανουαρίου), οικογένειες σε όλη την Ιταλία αφήνουν ένα ποτήρι κρασί κι ένα πιάτο λουκάνικα για τη «Befana», η οποία καταφθάνει από την καμινάδα πάνω στο σκουπόξυλο της. Σύμφωνα με τη λαογραφία, το origin story της Befana είναι το εξής: η ηλικιωμένη κυρία απέρριψε την πρόσκληση των Τριών Μάγων να παρευρεθεί στη γέννησης του Χριστού. Ήταν, μάλιστα, τόσο συντετριμμένη που έχασε το μεγαλύτερο event της χιλιετίας, που από τότε περνάει κάθε χρόνο τα Χριστούγεννα περιπλανώμενη σε όλη τη χώρα αναζητώντας το Θείο Βρέφος. Τώρα, γιατί πιστεύει ότι θα το βρει στην Ιταλία, ποιος ξέρει -ίσως να φταίει το κρασί. Η Befana μοιράζει δώρα στα καλά παιδιά και κάρβουνο στα άτακτα.
Ουκρανία
Οι Ουκρανοί υιοθετούν μια διαφορετική προσέγγιση στη χριστουγεννιάτικη διακόσμηση, όπου αντί για φωτάκια στολίζουν με ιστούς αράχνης. Σύμφωνα με το θρύλο, μια φτωχή χήρα και τα παιδιά της καλλιέργησαν ένα χριστουγεννιάτικο δέντρο φυτεύοντας ένα κουκουνάρι, αλλά δεν μπορούσαν να αντέξουν οικονομικά κανένα γιορτινό στολισμό… Τότε, το πρωί των Χριστουγέννων ξύπνησαν και είδαν το δέντρο τους σκεπασμένο με ιστούς αράχνης. Όταν ο φως του ήλιου έλαμψε πάνω στο δέντρο, οι ιστοί μεταμορφώθηκαν σε χρυσάφι και ασήμι. Σήμερα, τα δέντρα σε όλη την Ουκρανία είναι στολισμένα με ψεύτικους ιστούς και μικρές αράχνες που ονομάζονται «pavuchky».
Μεξικό
Κάθε χρόνο στη μεξικανική πόλη Οαχάκα, οι μέρες πριν από τα Χριστούγεννα σηματοδοτούνται με μια εκδήλωση γνωστή ως Νύχτα των Ραπανιών. Ακούγεται σαν low budget ταινία τρόμου της δεκαετίας του ’80, αλλά πρόκειται για έναν εντυπωσιακό διαγωνισμό σκαλίσματος λαχανικών. Οι συμμετέχοντες γίνονται εξαιρετικά δημιουργικοί, σκαλίζοντας πάνω στα ραπανάκια φάτνες, τέρατα, δράκους, Παναγίες και ό,τι άλλο μπορείς να φανταστείς . Χιλιάδες επισκέπτες κατεβαίνουν στην πόλη για να παρακολουθήσουν από κοντά το διαγωνισμό. Τα εν λόγω ραπανάκια καλλιεργούνται ειδικά για τη γιορτή και ποτίζονται με χημικά για να πάρουν εξωπραγματικά μεγέθη – μια διαδικασία κάπως μάταιη, αφού τα έργα μπορούν να εκτεθούν μόνο για λίγες ώρες πριν τα λαχανικά αρχίσουν να σαπίζουν.
Γαλλία
Μπορεί να έχει γίνει ήδη σαφές, αλλά για κάποιο λόγο υπάρχουν υπόπτως πολλά γιορτινά έθιμα εκεί έξω όπου το κεντρικό concept είναι να τρομοκρατούν μικρά παιδιά. Έτσι και στη Γαλλία, πέραν από τον Άγιο Βασίλη ή γαλλιστί Pere Noel, που φέρνει δώρα στα καλά παιδιά, την Παραμονή των Χριστουγέννων έρχεται κι ένας άλλος επισκέπτης, ο Pere Fouettard, ο οποίος δέρνει ελαφρά (;) τα άτακτα παιδιά. Τίποτα δε λέει Χριστούγεννα όπως λίγα παιδικά τραύματα.
Βενεζουέλα
Το να πηγαίνει κανείς στην εκκλησία νωρίς το πρωί των Χριστουγέννων είναι κάτι που συνηθίζεται και σε άλλες χώρες του κόσμου, αλλά αυτό που ξεχωρίζει τους κατοίκους του Καράκας της Βενεζουέλας είναι το πώς πάνε στην εκκλησία: πάνω σε πατίνια! Για την ακρίβεια, οι θρησκευτικοί εορτασμοί των Χριστουγέννων στη Βενεζουέλα διαρκούν κάθε χρόνο από τις 16 του Δεκέμβρη μέχρι την Παραμονή. Τα πρωινά εκείνων των ημερών, πραγματοποιούνται εκκλησιαστικές λειτουργίες μεγάλης κλίμακας στις οποίες οι άνθρωποι καλούνται να πάνε με τα rollers τους. Για την ασφάλεια των πολιτών, η κυκλοφορία των αυτοκινήτων απαγορεύεται από τις 8 το πρωί μέχρι τις 8 το βράδυ. Μάλιστα, το έθιμο υπαγορεύει στα μικρά παιδιά να παίρνουν μια μεγάλη κλωστή, να δένουν τη μία άκρη στο μεγάλο δάχτυλο του ποδιού τους και την άλλη να την αφήσουν να κρέμεται έξω από τα παράθυρά τους. Το επόμενο πρωί, οι περαστικοί που περνούν με τα πατίνια τους έξω από το παράθυρό τους, τραβούν την κλωστή για να τα ξυπνήσουν.
Καταλονία
Το καλύτερο σας το άφησα για το τέλος κι ελπίζω να μην τρώτε. Στην Καταλονία τα…κόπρανα έχουν την τιμητική τους την περίοδο των Χριστουγέννων. Συγκεκριμένα για τον παραδοσιακό στολισμό, οι Καταλανοί τοποθετούν στις φάτνες τους μία φιγούρα σε στάση αφόδευσης, τη λεγόμενη «El Caganer» (ο χέστης). Συμβολίζει την καλή τύχη και τη γονιμότητα της γης, ώστε ο νέος χρόνος να φέρει μια καλή σοδειά. Και τι είναι καλύτερο από ένα έθιμο με κόπρανα; Δύο έθιμα με κόπρανα! Τα παιδιά στην Καταλονία, ακολουθούν ένα άλλο έθιμο, που τα θέλει να φροντίζουν ένα κούτσουρο από τις 8 Δεκέμβρη μέχρι την αλλαγή του χρόνου. Τα παιδιά, τοποθετούν το κούτσουρο στο γιορτινό τραπέζι, το σκεπάζουν με μία κουβέρτα, το ταΐζουν κάθε απόγευμα με «Turron» (μαντολάτο) και την Παραμονή των Χριστουγέννων το σπάνε στο ξύλο (pun intended) για να αφοδεύσει γλυκά. Φελίς Ναβιδάδ, δε λες τίποτα.