Μερικοί, ίσως και πολλοί, από εμάς δεν πιστεύουμε σε φαντάσματα, σε εκτοπλάσματα που αναβλύζουν από τα βάθη του ανεξήγητου, ούτε σε αστρικές προ(σ)βολές που διασχίζουν τα όρια του χώρου και του χρόνου. Οι σκιές αυτών των μυστηριωδών οντοτήτων, στοιχειωμένες ή μη, θεωρούνται απλώς αποκυήματα της φαντασίας, ψευδαισθήσεις που διαλύονται κάτω από το φως της λογικής.
Όμως, όσο κι αν θέλουμε να σφίξουμε τα χέρια της επιστήμης και να πιαστούμε από τη σταθερή γέφυρα της λογικής, υπάρχει πάντα εκείνη η σκοτεινή γωνία του νου μας, εκείνο το ανεπαίσθητο σκίρτημα που αναγνωρίζει τον φόβο του αγνώστου. Κάπου βαθιά, ακόμα και οι πιο κυνικοί, αυτοί που απορρίπτουν μετά βδελυγμίας την ύπαρξη του υπερφυσικού, θα δίσταζαν. Γιατί δεν είναι μόνο οι μύθοι ή οι παλιές ιστορίες που πλέκουν τη δική τους αλήθεια, αλλά εκείνη η αίσθηση, η ψιθυριστή, σχεδόν ανεπαίσθητη ανατριχίλα που παραμονεύει στις σκιές.
Ακόμα και οι πιο αφοσιωμένοι θιασώτες της λογικής, αν έμπαιναν στα έρημα φρενοκομεία του 19ου αιώνα, με τους παραμορφωμένους τοίχους που κρατούν ακόμα τους λυγμούς και τα ουρλιαχτά των ψυχών που χάθηκαν εκεί, θα ένιωθαν την καρδιά τους να χτυπά πιο γρήγορα. Κι αν περνούσαν τις πύλες παλαιών φυλακών, όπου οι αλυσίδες ακόμα ψιθυρίζουν ιστορίες πόνου και μεταμέλειας, μήπως τα μάτια τους θα έτρεμαν μπροστά σε σκιές που ίσως δεν είναι τόσο αθώες;
Αυτά τα μέρη – έρημα, σιωπηλά και σκοτεινά – υπάρχουν για να μας υπενθυμίζουν την λεπτή γραμμή ανάμεσα στην πραγματικότητα και το άγνωστο. Από γοτθικά κάστρα όπου οι τοίχοι στάζουν μυστικά αιώνων, μέχρι βικτοριανές επαύλεις, όπου οι παλιές κορνίζες κρύβουν μάτια που φαίνονται να ακολουθούν κάθε σας κίνηση, οι χώροι αυτοί στέκουν σαν σιωπηλοί μάρτυρες ενός κόσμου που φοβόμαστε να αντιμετωπίσουμε.
Ίσως λοιπόν δεν είναι μόνο η πίστη που μας κρατά μακριά. Ίσως είναι αυτό το σκοτεινό ενδεχόμενο – μια μικρή, σχεδόν αόρατη πιθανότητα – ότι αν τολμήσουμε να πατήσουμε το πόδι μας σε αυτά τα μέρη, αν ρίξουμε μια ματιά πίσω από το πέπλο, ίσως δούμε κάτι που θα μας κάνει να αναθεωρήσουμε όλα όσα θεωρούσαμε δεδομένα.
Φρενοκομείο Waverly Hills, ΗΠΑ
Στις αρχές του 20ου αιώνα το παλιό κτίριο του Waverly Hills στο Kεντάκι λειτούργησε αρχικά ως κλινική για την αντιμετώπιση της φυματίωσης, ενώ κατόπιν μετατράπηκε σε ψυχιατρική κλινική, όμως έκλεισε μετά από μερικά χρόνια ύστερα από καταγγελίες κακοποίησης ασθενών. Και όταν λέμε «κακοποίηση», το εννοούμε: οι λοβοτομές και οι υποχρεωτικές εκτρώσεις με κρεμάστρες ρούχων ήταν στην ημερήσια διάταξη, γι’ αυτό και υπάρχει ένα συγκεκριμένο σημείο, το «Τούνελ του Θανάτου», το οποίο μετέφερε τα πτώματα στο υπόγειο του κτιρίου και από το οποίο υποτίθεται ότι ακούγονται απόκοσμες ανθρώπινες κραυγές.
East State Penitentiary, Φιλαδέλφεια, ΗΠΑ
Κανείς καταδικασμένος δεν ήθελε να πάει εκεί. Δεν ήταν μόνο το ότι οι φρουροί υπέβαλλαν τους έγκλειστους σε φρικτά βασανιστήρια όπως ξύπνημα με παγωμένο νερό ή ύπνο στο κρύο της αυλής. Ήταν και το ότι οι κρατούμενοι άκουγαν κραυγές μέσα από τους τοίχους της φυλακής, ενώ ο ίδιος ο Αλ Καπόνε, που εξέτισε ένα μέρος της ποινής του εκεί, είχε ισχυριστεί πως τα βράδια τού μιλούσε το φάντασμα ενός εκ των θυμάτων του!
Château de Brissac, Γαλλία
Το κάστρο Μπρισάκ, γνωστό και ως το κάστρο στο υψηλότερο σημείο της χώρας, στη Γαλλία έχει το δικό του φάντασμα: τη «Λα Νταμ Βέρτ» ή αλλιώς «Πράσινη Κυρία», δηλαδή το φάντασμα μιας άπιστης συζύγου που δολοφονήθηκε εκεί από τον σύζυγό της τον 15ο αιώνα. Η La Dame Verte περιφέρεται φορώντας ένα πράσινο φόρεμα στους άδειους διαδρόμους του κάστρου, με τους ανθρώπους που έχουν μείνει ή έχουν επισκεφτεί το κάστρο όλα αυτά τα χρόνια να ορικίζονται ότι όντως έχουν δει την «Πράσινη Κυρία». Κάθε χρόνο, στο κάστρο διεξάγεται το φεστιβάλ Val de Loire, ενώ είναι ανοιχτό στο κοινό για ξεναγήσεις και περιηγήσεις. Για όποιον αντέχει.
Πύργος του Λονδίνου, Αγγλία
Οι φήμες κάνουν λόγο ότι μετά τα μεσάνυχτα ακούγονται οι άναρθρες οιμωγές των εκατοντάδων φυλακισμένων στον Πύργο, με πιο γνωστό φάντασμα όλων αυτών να είναι εκείνο της Αν Μπολέιν, μιας από τις συζύγους του βασιλιά Ερρίκου του 8ου, η οποία αποκεφαλίστηκε μέσα στον Πύργο το 1536, και από τότε τριγυρνάει μέσα στους διαδρόμους του, κουβαλώντας μάλιστα στα χέρια της το κεφάλι της.
Κάστρο Houska, Τσεχία
Σύμφωνα με ερευνητές του υπερφυσικού, εκεί βρίσκεται ένα από τα πιο ανατριχιαστικά μέρη στη Γη που ονομάζεται «Hellmouth» (Στόμα της Κολάσεως), κάτι σαν… πύλη για τον κάτω κόσμο. Και αυτό επειδή ο λαϊκός μύθος αναφέρει πως το κάστρο καλύπτει έναν τεράστιο λάκκο σαν καταβόθρα χωρίς πάτο που οδηγεί στο κέντρο της Γης. Το 13ο αιώνα ο βασιλιάς Ottokar ΙΙ της Βοημίας προσέφερε χάρη σε κάθε καταδικασμένο κρατούμενο που κατέβαινε στο λάκκο και ανέφερε τι είχε δει. Ο πρώτος κρατούμενος άντεξε μόνο λίγα δευτερόλεπτα πριν αρχίσει να ουρλιάζει. Όταν τον ανέβασαν πάνω, τα μαλλιά του είχαν γίνει κατάλευκα και έμοιαζε να έχει γεράσει 30 χρόνια, ενώ πέθανε από καρδιακή ανακοπή μετά από λίγα λεπτά. Ο ίδιος ο, λάτρης της παραψυχολογίας, Αδόλφος Χίτλερ, έστειλε μια ομάδα γερμανών επιστημόνων για να διερευνήσει το κάστρο, αλλά δεν βρέθηκε τίποτα.
Η έπαυλη Monte Cristo, Αυστραλία
Μια έπαυλη βικτοριανού τύπου θεωρείται ως το πιο τρομακτικό μέρος σε όλη την Αυστραλία. Όσοι το έχουν κατά καιρούς επισκεφτεί, μιλάνε για κραυγές που ακούγονται διαρκώς και σε ανύποπτο χρόνο – είναι όλων όσων έχουν δολοφονηθεί μέσα εκεί, όπως π.χ. μια καμαριέρα που ήταν έγκυος και ένα αγόρι που το αφεντικό του σπιτιού το έκαψε ζωντανό μέσα σε ένα από τα δωμάτιά της. Από τότε, το σπίτι έχει κλείσει και έχει απαγορευθεί η είσοδος σε αυτό, παρά μόνο σε πολύ ειδικές περιπτώσεις.
Η παμπ Ram Inn, Αγγλία
Μπορεί να είναι στοιχειωμένη μέχρι και μια απλή… pub; Όλα γίνονται στην Αγγλία, αν η συγκεκριμένη παμπ έχει χτιστεί πάνω από ένα αρχαίο νεκροταφείο, όπου μάλιστα μέσα εκεί έχουν θυσιαστεί παιδιά. Ο ίδιος ο ιδιοκτήτης της παμπ έχει δηλώσει πως κάποτε κλείστηκε, άγνωστο πως, μέσα σε ένα συγκεκριμένο δωμάτιο και δεν μπορούσε να βγει, ενώ πριν μερικά χρόνια, κάτω από το κελάρι της εντοπίστηκαν όντως οστά μικρών παιδιών.
Κάστρο Chillingham, Αγγλία
Ένα ακόμη κλασσικό βρετανικό κάστρο όπου από τον 12ο μέχρι το 16ο αιώνα μέσα εκεί πραγματοποιούνταν αποκεφαλισμοί και εκτελέσεις. Όποιος το επισκέφτεται, μπορεί μάλιστα να δει και την πρώην αίθουσα βασανιστηρίων. Α, επίσης μπορείτε, αν το θελήσετε και έχετε πάρει αρκετά ζάναξ, να διανυκτερεύσετε σε ένα από τα ειδικά διαμορφωμένα του δωμάτια.
Jail Hostel, Οττάβα
Ένας απλός ξενώνας για ταξιδιώτες στην καναδική πόλη, ο οποίος ωστόσο λειτουργούσε από το 1860 και μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα ως φυλακή και χώρος βασανιστηρίων. Όσοι έχουν διαμείνει μέσα εκεί, έχουν δει (λένε) να κινείται στους διαδρόμους του το φάντασμα του Patrick James Whelan, ενός κρατούμενου ο οποίος απαγχονίστηκε το 1869.
Η έπαυλη Lemp, Σεντ Λούις, ΗΠΑ
Χτίστηκε το 1868 και σύμφωνα με τον τοπικό θρύλο είναι στοιχειωμένο από τον πρώην ιδιοκτήτη του και τον γιο του. Στο ξενοδοχείο διοργανώνεται μέχρι και κυνήγι φαντασμάτων, με ειδικές υπέρυθρες κάμερες. Αν το επιθυμείτε, μπορείτε να διαμείνετε ένα βράδυ σε ένα από τα δωμάτιά της. Αλλά δεν νομίζω να το σκεφτήκατε καν αυτό το ενδεχόμενο, έτσι δεν είναι;
Φυλακές Karosta, Λετονία
Ένα απόκοσμο και σκοτεινό κτίριο που χρησιμοποιήθηκε ως φυλακή από τους Ναζί και έπειτα από Σοβιετικούς στρατιώτες. Φημολογείται ότι είναι στοιχειωμένο από τους εκατοντάδες κρατούμενους που έχασαν τη ζωή τους εκεί. Θεωρείται από τους ντόπιους Λετονούς ως ένα από τα μέρη που κανείς γηγενής δεν διανοείται και τολμάει να πατήσει το πόδι του μέσα εκεί. Όσο «ψυχρός» ή ψύχραιμος και αν είναι.
Κάστρο Lumley, Αγγλία
Το 2005, τα μέλη της εθνικής ομάδας κρίκετ της Αυστραλίας πήγαν να μείνουν σε αυτό το κάστρο που λειτουργεί και ως ξενοδοχείο, αλλά έφυγαν νωρίς το ξημέρωμα έντρομοι, καθώς κανείς δεν μπορούσε να κοιμηθεί μόνος του -όλοι τους άκουγαν φωνές και ψιθύρους και έβλεπαν απόκοσμες μορφές. Η φήμη λέει ότι τον χώρο αυτόν τον στοιχειώνει το πνεύμα της πρώην ιδιοκτήτριας του κάστρου, της Lily Lumley, η οποία βρήκε τραγικό θάνατο όταν δύο ιερείς την έριξαν στο πηγάδι γιατί αρνήθηκε να ασπαστεί τον καθολικισμό.
Μερικοί, ίσως και πολλοί, από εμάς δεν πιστεύουμε σε φαντάσματα, σε εκτοπλάσματα που αναβλύζουν από τα βάθη του ανεξήγητου, ούτε σε αστρικές προ(σ)βολές που διασχίζουν τα όρια του χώρου και του χρόνου. Οι σκιές αυτών των μυστηριωδών οντοτήτων, στοιχειωμένες ή μη, θεωρούνται απλώς αποκυήματα της φαντασίας, ψευδαισθήσεις που διαλύονται κάτω από το φως της λογικής.
Όμως, όσο κι αν θέλουμε να σφίξουμε τα χέρια της επιστήμης και να πιαστούμε από τη σταθερή γέφυρα της λογικής, υπάρχει πάντα εκείνη η σκοτεινή γωνία του νου μας, εκείνο το ανεπαίσθητο σκίρτημα που αναγνωρίζει τον φόβο του αγνώστου. Κάπου βαθιά, ακόμα και οι πιο κυνικοί, αυτοί που απορρίπτουν μετά βδελυγμίας την ύπαρξη του υπερφυσικού, θα δίσταζαν. Γιατί δεν είναι μόνο οι μύθοι ή οι παλιές ιστορίες που πλέκουν τη δική τους αλήθεια, αλλά εκείνη η αίσθηση, η ψιθυριστή, σχεδόν ανεπαίσθητη ανατριχίλα που παραμονεύει στις σκιές.
Ακόμα και οι πιο αφοσιωμένοι θιασώτες της λογικής, αν έμπαιναν στα έρημα φρενοκομεία του 19ου αιώνα, με τους παραμορφωμένους τοίχους που κρατούν ακόμα τους λυγμούς και τα ουρλιαχτά των ψυχών που χάθηκαν εκεί, θα ένιωθαν την καρδιά τους να χτυπά πιο γρήγορα. Κι αν περνούσαν τις πύλες παλαιών φυλακών, όπου οι αλυσίδες ακόμα ψιθυρίζουν ιστορίες πόνου και μεταμέλειας, μήπως τα μάτια τους θα έτρεμαν μπροστά σε σκιές που ίσως δεν είναι τόσο αθώες;
Αυτά τα μέρη – έρημα, σιωπηλά και σκοτεινά – υπάρχουν για να μας υπενθυμίζουν την λεπτή γραμμή ανάμεσα στην πραγματικότητα και το άγνωστο. Από γοτθικά κάστρα όπου οι τοίχοι στάζουν μυστικά αιώνων, μέχρι βικτοριανές επαύλεις, όπου οι παλιές κορνίζες κρύβουν μάτια που φαίνονται να ακολουθούν κάθε σας κίνηση, οι χώροι αυτοί στέκουν σαν σιωπηλοί μάρτυρες ενός κόσμου που φοβόμαστε να αντιμετωπίσουμε.
Ίσως λοιπόν δεν είναι μόνο η πίστη που μας κρατά μακριά. Ίσως είναι αυτό το σκοτεινό ενδεχόμενο – μια μικρή, σχεδόν αόρατη πιθανότητα – ότι αν τολμήσουμε να πατήσουμε το πόδι μας σε αυτά τα μέρη, αν ρίξουμε μια ματιά πίσω από το πέπλο, ίσως δούμε κάτι που θα μας κάνει να αναθεωρήσουμε όλα όσα θεωρούσαμε δεδομένα.
Φρενοκομείο Waverly Hills, ΗΠΑ
Στις αρχές του 20ου αιώνα το παλιό κτίριο του Waverly Hills στο Kεντάκι λειτούργησε αρχικά ως κλινική για την αντιμετώπιση της φυματίωσης, ενώ κατόπιν μετατράπηκε σε ψυχιατρική κλινική, όμως έκλεισε μετά από μερικά χρόνια ύστερα από καταγγελίες κακοποίησης ασθενών. Και όταν λέμε «κακοποίηση», το εννοούμε: οι λοβοτομές και οι υποχρεωτικές εκτρώσεις με κρεμάστρες ρούχων ήταν στην ημερήσια διάταξη, γι’ αυτό και υπάρχει ένα συγκεκριμένο σημείο, το «Τούνελ του Θανάτου», το οποίο μετέφερε τα πτώματα στο υπόγειο του κτιρίου και από το οποίο υποτίθεται ότι ακούγονται απόκοσμες ανθρώπινες κραυγές.
East State Penitentiary, Φιλαδέλφεια, ΗΠΑ
Κανείς καταδικασμένος δεν ήθελε να πάει εκεί. Δεν ήταν μόνο το ότι οι φρουροί υπέβαλλαν τους έγκλειστους σε φρικτά βασανιστήρια όπως ξύπνημα με παγωμένο νερό ή ύπνο στο κρύο της αυλής. Ήταν και το ότι οι κρατούμενοι άκουγαν κραυγές μέσα από τους τοίχους της φυλακής, ενώ ο ίδιος ο Αλ Καπόνε, που εξέτισε ένα μέρος της ποινής του εκεί, είχε ισχυριστεί πως τα βράδια τού μιλούσε το φάντασμα ενός εκ των θυμάτων του!
Château de Brissac, Γαλλία
Το κάστρο Μπρισάκ, γνωστό και ως το κάστρο στο υψηλότερο σημείο της χώρας, στη Γαλλία έχει το δικό του φάντασμα: τη «Λα Νταμ Βέρτ» ή αλλιώς «Πράσινη Κυρία», δηλαδή το φάντασμα μιας άπιστης συζύγου που δολοφονήθηκε εκεί από τον σύζυγό της τον 15ο αιώνα. Η La Dame Verte περιφέρεται φορώντας ένα πράσινο φόρεμα στους άδειους διαδρόμους του κάστρου, με τους ανθρώπους που έχουν μείνει ή έχουν επισκεφτεί το κάστρο όλα αυτά τα χρόνια να ορικίζονται ότι όντως έχουν δει την «Πράσινη Κυρία». Κάθε χρόνο, στο κάστρο διεξάγεται το φεστιβάλ Val de Loire, ενώ είναι ανοιχτό στο κοινό για ξεναγήσεις και περιηγήσεις. Για όποιον αντέχει.
Πύργος του Λονδίνου, Αγγλία
Οι φήμες κάνουν λόγο ότι μετά τα μεσάνυχτα ακούγονται οι άναρθρες οιμωγές των εκατοντάδων φυλακισμένων στον Πύργο, με πιο γνωστό φάντασμα όλων αυτών να είναι εκείνο της Αν Μπολέιν, μιας από τις συζύγους του βασιλιά Ερρίκου του 8ου, η οποία αποκεφαλίστηκε μέσα στον Πύργο το 1536, και από τότε τριγυρνάει μέσα στους διαδρόμους του, κουβαλώντας μάλιστα στα χέρια της το κεφάλι της.
Κάστρο Houska, Τσεχία
Σύμφωνα με ερευνητές του υπερφυσικού, εκεί βρίσκεται ένα από τα πιο ανατριχιαστικά μέρη στη Γη που ονομάζεται «Hellmouth» (Στόμα της Κολάσεως), κάτι σαν… πύλη για τον κάτω κόσμο. Και αυτό επειδή ο λαϊκός μύθος αναφέρει πως το κάστρο καλύπτει έναν τεράστιο λάκκο σαν καταβόθρα χωρίς πάτο που οδηγεί στο κέντρο της Γης. Το 13ο αιώνα ο βασιλιάς Ottokar ΙΙ της Βοημίας προσέφερε χάρη σε κάθε καταδικασμένο κρατούμενο που κατέβαινε στο λάκκο και ανέφερε τι είχε δει. Ο πρώτος κρατούμενος άντεξε μόνο λίγα δευτερόλεπτα πριν αρχίσει να ουρλιάζει. Όταν τον ανέβασαν πάνω, τα μαλλιά του είχαν γίνει κατάλευκα και έμοιαζε να έχει γεράσει 30 χρόνια, ενώ πέθανε από καρδιακή ανακοπή μετά από λίγα λεπτά. Ο ίδιος ο, λάτρης της παραψυχολογίας, Αδόλφος Χίτλερ, έστειλε μια ομάδα γερμανών επιστημόνων για να διερευνήσει το κάστρο, αλλά δεν βρέθηκε τίποτα.
Η έπαυλη Monte Cristo, Αυστραλία
Μια έπαυλη βικτοριανού τύπου θεωρείται ως το πιο τρομακτικό μέρος σε όλη την Αυστραλία. Όσοι το έχουν κατά καιρούς επισκεφτεί, μιλάνε για κραυγές που ακούγονται διαρκώς και σε ανύποπτο χρόνο – είναι όλων όσων έχουν δολοφονηθεί μέσα εκεί, όπως π.χ. μια καμαριέρα που ήταν έγκυος και ένα αγόρι που το αφεντικό του σπιτιού το έκαψε ζωντανό μέσα σε ένα από τα δωμάτιά της. Από τότε, το σπίτι έχει κλείσει και έχει απαγορευθεί η είσοδος σε αυτό, παρά μόνο σε πολύ ειδικές περιπτώσεις.
Η παμπ Ram Inn, Αγγλία
Μπορεί να είναι στοιχειωμένη μέχρι και μια απλή… pub; Όλα γίνονται στην Αγγλία, αν η συγκεκριμένη παμπ έχει χτιστεί πάνω από ένα αρχαίο νεκροταφείο, όπου μάλιστα μέσα εκεί έχουν θυσιαστεί παιδιά. Ο ίδιος ο ιδιοκτήτης της παμπ έχει δηλώσει πως κάποτε κλείστηκε, άγνωστο πως, μέσα σε ένα συγκεκριμένο δωμάτιο και δεν μπορούσε να βγει, ενώ πριν μερικά χρόνια, κάτω από το κελάρι της εντοπίστηκαν όντως οστά μικρών παιδιών.
Κάστρο Chillingham, Αγγλία
Ένα ακόμη κλασσικό βρετανικό κάστρο όπου από τον 12ο μέχρι το 16ο αιώνα μέσα εκεί πραγματοποιούνταν αποκεφαλισμοί και εκτελέσεις. Όποιος το επισκέφτεται, μπορεί μάλιστα να δει και την πρώην αίθουσα βασανιστηρίων. Α, επίσης μπορείτε, αν το θελήσετε και έχετε πάρει αρκετά ζάναξ, να διανυκτερεύσετε σε ένα από τα ειδικά διαμορφωμένα του δωμάτια.
Jail Hostel, Οττάβα
Ένας απλός ξενώνας για ταξιδιώτες στην καναδική πόλη, ο οποίος ωστόσο λειτουργούσε από το 1860 και μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα ως φυλακή και χώρος βασανιστηρίων. Όσοι έχουν διαμείνει μέσα εκεί, έχουν δει (λένε) να κινείται στους διαδρόμους του το φάντασμα του Patrick James Whelan, ενός κρατούμενου ο οποίος απαγχονίστηκε το 1869.
Η έπαυλη Lemp, Σεντ Λούις, ΗΠΑ
Χτίστηκε το 1868 και σύμφωνα με τον τοπικό θρύλο είναι στοιχειωμένο από τον πρώην ιδιοκτήτη του και τον γιο του. Στο ξενοδοχείο διοργανώνεται μέχρι και κυνήγι φαντασμάτων, με ειδικές υπέρυθρες κάμερες. Αν το επιθυμείτε, μπορείτε να διαμείνετε ένα βράδυ σε ένα από τα δωμάτιά της. Αλλά δεν νομίζω να το σκεφτήκατε καν αυτό το ενδεχόμενο, έτσι δεν είναι;
Φυλακές Karosta, Λετονία
Ένα απόκοσμο και σκοτεινό κτίριο που χρησιμοποιήθηκε ως φυλακή από τους Ναζί και έπειτα από Σοβιετικούς στρατιώτες. Φημολογείται ότι είναι στοιχειωμένο από τους εκατοντάδες κρατούμενους που έχασαν τη ζωή τους εκεί. Θεωρείται από τους ντόπιους Λετονούς ως ένα από τα μέρη που κανείς γηγενής δεν διανοείται και τολμάει να πατήσει το πόδι του μέσα εκεί. Όσο «ψυχρός» ή ψύχραιμος και αν είναι.
Κάστρο Lumley, Αγγλία
Το 2005, τα μέλη της εθνικής ομάδας κρίκετ της Αυστραλίας πήγαν να μείνουν σε αυτό το κάστρο που λειτουργεί και ως ξενοδοχείο, αλλά έφυγαν νωρίς το ξημέρωμα έντρομοι, καθώς κανείς δεν μπορούσε να κοιμηθεί μόνος του -όλοι τους άκουγαν φωνές και ψιθύρους και έβλεπαν απόκοσμες μορφές. Η φήμη λέει ότι τον χώρο αυτόν τον στοιχειώνει το πνεύμα της πρώην ιδιοκτήτριας του κάστρου, της Lily Lumley, η οποία βρήκε τραγικό θάνατο όταν δύο ιερείς την έριξαν στο πηγάδι γιατί αρνήθηκε να ασπαστεί τον καθολικισμό.
