Οι ζεστές ημέρες μπορεί να φαίνονται αφόρητες χωρίς ένα ισχυρό σύστημα κλιματισμού.  Και «ο μόνος λόγος που οι άνθρωποι ασχολούνται με το κλιματιστικό τους είναι όταν δεν λειτουργεί» επισημαίνει ο Jeffrey Siegel, καθηγητής πολιτικής μηχανικής στο Πανεπιστήμιο του Τορόντο, ο οποίος μελετά την ποιότητα του αέρα σε εσωτερικούς χώρους. Αυτό είναι λάθος: Η σωστή φροντίδα του κλιματιστικού μπορεί να διασφαλίσει ότι θα παρέχει επαρκή ροή αέρα, θα ελέγχει την υγρασία, θα είναι ενεργειακά αποδοτικό και θα έχει μεγάλη διάρκεια ζωής. «Ένα κλιματιστικό που δεν συντηρείται σωστά δεν θα προσφέρει το ίδιο επίπεδο άνεσης» με ένα καλά συντηρημένο, τονίζει ο Siegel. 

Τα μέτρα που προτείνουν οι ειδικοί για να συντηρείτε το κλιματιστικό σας ώστε να λειτουργεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο: 

Αλλάξτε το φίλτρο
Δεν υπάρχει κάποιος απόλυτος κανόνας για το πόσο συχνά πρέπει να αλλάζετε το φίλτρο του κλιματιστικού σας, το οποίο συγκρατεί αιωρούμενα σωματίδια όπως σκόνη, γύρη και άλλους ρύπους. Οι κατασκευαστές συνήθως συνιστούν την αντικατάστασή του κάθε τρεις μήνες, αλλά η συχνότητα ίσως χρειάζεται να προσαρμοστεί ανάλογα με το περιβάλλον του σπιτιού σας. Την επόμενη φορά που θα αλλάξετε το φίλτρο σας, ελέγξτε πόσο βρώμικο είναι. 

Ο Siegel υποστηρίζει πως υπάρχουν δύο βασικές συνέπειες αν δεν αλλάζετε συχνά το φίλτρο: μειώνεται η ροή του αέρα, κάτι που επηρεάζει αρνητικά την απόδοση και την ικανότητα του κλιματιστικού να παρέχει άνεση. Επιπλέον, όταν το φίλτρο είναι υπερβολικά βρώμικο, ο αέρας αρχίζει να βρίσκει άλλους δρόμους για να περάσει αντί να περνά μέσα από αυτό—κάτι που οι ειδικοί HVAC αποκαλούν «παράκαμψη». «Δεν θα φιλτράρεται επαρκώς ο αέρας, οπότε προκύπτουν και ζητήματα ποιότητας του αέρα». 

Όταν τα φίλτρα του κλιματιστικού είναι ιδιαίτερα βρώμικα, αλλεργιογόνα, σπόρια μυκήτων, δυσάρεστες οσμές και άλλες ουσίες που κανείς δεν θέλει να εισπνέει μπορεί να κυκλοφορούν ξανά μέσα στο σπίτι, επιδεινώνοντας ή προκαλώντας μια σειρά από πνευμονικές παθήσεις, λέει ο Dr. Mahmoud Moammar, πνευμονολόγος στο Providence St. Joseph Hospital στην Καλιφόρνια. «Είναι πολύ σοβαρό, ειδικά για ευάλωτα άτομα, όπως τα παιδιά ή ηλικιωμένους με χρόνιες πνευμονοπάθειες όπως το άσθμα και η χρόνια βρογχίτιδα. Μπορεί να επηρεάσει την υγεία τους σε μεγάλο βαθμό». 

Σκεφτείτε να αναβαθμίσετε το φίλτρο σας
Τα φίλτρα αέρα κατατάσσονται με βάση το σύστημα MERV, το οποίο σημαίνει “Ελάχιστη Αναφερόμενη Τιμή Απόδοσης” και μετρά πόσο καλά μπορούν να συγκρατούν σωματίδια από τον αέρα. Η κλίμακα ξεκινά από το 1 και φτάνει έως το 20. Όσο μεγαλύτερος ο αριθμός, τόσο πιο αποδοτικό είναι το φίλτρο. Τα φίλτρα χαμηλής απόδοσης είναι φθηνότερα και δεν χρειάζονται τόσο συχνή αλλαγή, αφού δεν συγκρατούν πολλά σωματίδια. Οι ειδικοί προτείνουν φίλτρα τουλάχιστον MERV 13, τα οποία συμβάλλουν στη διατήρηση της καλής ποιότητας του αέρα. 

Καθαρίστε γύρω από την εξωτερική μονάδα
Πριν θέσετε σε λειτουργία το κλιματιστικό για το καλοκαίρι, βεβαιωθείτε ότι έχετε κάνει κάποια βασική συντήρηση στον χώρο γύρω από την εξωτερική μονάδα. Αυτό σημαίνει να απομακρύνετε αγριόχορτα, θάμνους, κλαδιά, έπιπλα κήπου και οτιδήποτε άλλο έχει συσσωρευτεί κατά τη διάρκεια του χειμώνα, λέει ο Richie Drew, αντιπρόεδρος λειτουργιών της εταιρείας One Hour Heating & Air Conditioning στη Νότια Καρολίνα. «Χρειάζεται αρκετός χώρος—τουλάχιστον ένα-δύο μέτρα γύρω από τη μονάδα—για να “αναπνέει” σωστά. Αν οι θάμνοι είναι κολλητά πάνω της, δεν μπορεί να λειτουργήσει όπως πρέπει». 

Ελέγξτε και τη βάση της μονάδας
Η βρωμιά μπορεί να συσσωρευτεί από κάτω, κάνοντας τη μονάδα να “κάθεται” στραβά, κάτι που οδηγεί σε προβλήματα απόδοσης και σοβαρές επισκευές στο μέλλον. Χρησιμοποιήστε ένα λάστιχο με μέτρια πίεση νερού (όχι πιεστικό μηχάνημα) για να καθαρίσετε καλά ολόκληρη τη μονάδα, απομακρύνοντας ιστούς αράχνης ή άλλα υπολείμματα που μπορεί να έχουν μαζευτεί. «Οτιδήποτε εμποδίζει τη ροή του αέρα θα κάνει τη μονάδα να δουλεύει πιο σκληρά». 

Αφαιρέστε το κάλυμμα
Οι περισσότερες μονάδες κλιματισμού είναι κατασκευασμένες για να αντέχουν σε δύσκολες καιρικές συνθήκες, οπότε η χρήση καλύμματος κατά τη διάρκεια του χειμώνα δεν είναι απαραίτητη. Παρ’ όλα αυτά κάποιοι επιλέγουν να καλύπτουν τη μονάδα τους. Αν ανήκετε σε αυτούς, μην ξεχάσετε να το αφαιρέσετε. «Αν υπάρχει ένα πράγμα που πρέπει να θυμάστε να κάνετε κάθε σεζόν πριν ενεργοποιήσετε το κλιματιστικό, είναι να θυμηθείτε ότι βάλατε κάλυμμα και να το βγάλετε» επισημαίνει ο William Bahnfleth, καθηγητής αρχιτεκτονικής μηχανικής και ειδικός στην ποιότητα αέρα εσωτερικών χώρων στο Πανεπιστήμιο Penn State. Σε διαφορετική περίπτωση χωρίς επαρκή ροή αέρα, η μονάδα δεν θα μπορεί να λειτουργήσει σωστά, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε υπερθέρμανση και σε πολλά άλλα προβλήματα, όπως παγιδευμένη υγρασία. 

Καθαρίστε ή αντικαταστήστε τους βουλωμένους σωλήνες συμπύκνωσης
Οι σωλήνες συμπύκνωσης είναι σημαντικοί γιατί απομακρύνουν την επιπλέον υγρασία που παράγεται κατά τη διαδικασία ψύξης. «Η συμπύκνωση είναι ένα φυσικό παραπροϊόν της λειτουργίας του κλιματιστικού» εξηγεί ο Robert Weitz, ιδρυτής της RTK Environmental Group, μιας ανεξάρτητης εταιρείας που ελέγχει την ποιότητα του αέρα σε εσωτερικούς χώρους. «Το κλιματιστικό παίρνει ζεστό αέρα και τον μετατρέπει σε κρύο, οπότε δημιουργείται φυσιολογικά κάποια ποσότητα συμπύκνωσης—δηλαδή σταγονίδια νερού». Αυτά τα σταγονίδια πρέπει να καταλήξουν κάπου, οπότε αποβάλλονται μέσω του σωλήνα συμπύκνωσης. 

Για να ελέγξετε το κλιματιστικό σας, βρείτε τον σωλήνα αποχέτευσης που συνδέει τη μονάδα εσωτερικού χώρου με την εξωτερική μονάδα. Αν παρατηρήσετε μεγάλη ποσότητα νερού να στάζει ή να συγκεντρώνεται γύρω από τη μονάδα, ή αν η λεκάνη συμπύκνωσης είναι γεμάτη, μπορεί να υπάρχει βουλώματος.  

Επανεξετάστε τις συνήθειες χρήσης σας
Πολλοί άνθρωποι χρησιμοποιούν το κλιματιστικό τους περισσότερο απ’ όσο χρειάζεται. «Ο καλύτερος τρόπος να εξοικονομήσεις ενέργεια είναι να κλείσεις κάτι», λέει ο Bahnfleth. Επιπλέον όσο λιγότερο χρησιμοποιείτε το κλιματιστικό, τόσο περισσότερο θα διαρκέσει. Ο ίδιος έχει την συνήθεια να ανοίγει τα παράθυρα στις 6 το πρωί και να αφήνει τον εξωτερικό αέρα να κρατά το σπίτι άνετο όσο το δυνατόν περισσότερο. «Νομίζω ότι όλοι θα μπορούσαμε να μάθουμε πως να χρησιμοποιούμε τα συστήματά μας πιο αποτελεσματικά. Είναι εκπληκτικό πόσες μέρες δεν χρειάζεται καν να ενεργοποιηθεί η ψύξη, και αυτό θα βελτιώσει και την ποιότητα του αέρα». 

Σκεφτείτε να καλέσετε έναν επαγγελματία
Ένα από τα πιο σημαντικά πράγματα που πρέπει να κάνετε στην αρχή της σεζόν του κλιματισμού είναι να διορθώσετε οτιδήποτε δεν λειτουργεί σωστά, λέει ο Bahnfleth. Σε μερικές περιπτώσεις αυτό είναι προφανές: Θα ενοχληθείτε από παράξενους ή δυνατούς θορύβους και οσμές, θα δείτε το λογαριασμό ρεύματος να εκτοξεύεται ή θα εντοπίσετε διαρροές. Και φυσικά «ίσως παρατηρήσετε ότι κάνει πολύ ζέστη ή υγρασία». 

Ακόμη και αν το κλιματιστικό δεν φαίνεται να έχει πρόβλημα, αξίζει να το ελέγξει ένας τεχνικός HVAC. Οι περισσότεροι ειδικοί προτείνουν να προγραμματίζετε έναν ετήσιο έλεγχο: αυτοί οι τεχνικοί είναι εκπαιδευμένοι να εντοπίζουν προβλήματα και να διασφαλίζουν ότι η μονάδα λειτουργεί με τη μέγιστη απόδοση Η τακτική συντήρηση είναι το κλειδί για να παραμένετε δροσεροί όταν το χρειάζεστε, επισημαίνει ο Bahnfleth. «Μία φορά το χρόνο να ελέγχεται όλο το σύστημα είναι ένα πολύ καλό ξεκίνημα, γιατί πολλοί απλά δεν κάνουν καμία συντήρηση. Αυτό είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα. Δεν είναι ότι τα συστήματα δεν είναι σχεδιασμένα καλά—αλλά αν δεν συντηρούνται, δεν θα κάνουν αυτό που πρέπει». 

*Με στοιχεία από το ΤΙΜΕ.

 

➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.