Η λέξη νοσταλγία, σύμφωνα με το λεξικό Merriam-Webster, ορίζεται ως “μία λυπημένη ή υπερβολικά συναισθηματική επιθυμία επιστροφής σε μία παρελθούσα περίοδο ή κατάσταση”. Όταν νιώθει κανείς νοσταλγία, συνήθως νιώθει μαζί της άγχος και ανησυχία, καθώς φοβάται ότι οι καλύτερες στιγμές της ζωής μου ανήκουν στο παρελθόν. Για να προλάβουμε τις αρνητικές σκέψεις που μπορεί να προκαλέσει η νοσταλγία, ας αναλύσουμε αυτό το συναίσθημα: 

Φόβος
Κρυμμένος κάτω από την κουβέρτα της νοσταλγίας, βρίσκεται ο φόβος. Μπορούμε να φοβόμαστε την απώλεια. Για παράδειγμα, το γεγονός ότι μας λείπει η φυσική αγάπη που νιώθαμε όταν τα παιδιά μας ήταν μικρά μπορεί να κρύβει το φόβο ότι ποτέ δεν θα ξαναζήσουμε αυτή την αγάπη. Ή μπορεί να φοβόμαστε τον πόνο και τη δυσφορία. Ίσως να φοβόμαστε τον θάνατο, νοσταλγώντας μια εποχή όταν ήμασταν απορροφημένοι από τη διαδικασία της ζωής και δεν σκεφτόμασταν ό,τι έρχεται. Η νοσταλγία μπορεί να μας υπενθυμίζει ότι έχουμε ανεπίλυτους φόβους για τη ζωή και ό,τι πρόκειται να ακολουθήσει. 

Πεποιθήσεις για την “έλλειψη”
Η νοσταλγία δεν θα υπήρχε αν νιώθαμε ότι η αγάπη, η υγεία και η ευημερία είναι άφθονες. Αυτό το συναίσθημα φωτίζει πεποιθήσεις που έχουμε για τον κόσμο και τον εαυτό μας. Αν νιώθουμε ότι δεν είμαστε άξιοι αγάπης ή ότι ποτέ ξανά δεν θα αγαπηθούμε, τότε θα επιθυμούμε μια εποχή που νιώθαμε αγάπη. Αν πιστεύουμε ότι δεν μπορούμε να νιώσουμε καλύτερα θα νοσταλγούμε μια εποχή που αισθανόμασταν καλύτερα. 

Ενοχή
Ένα άλλο συναίσθημα που συνδέεται συχνά με τη νοσταλγία είναι η ενοχή. “Όταν αναφέρω την ηλικία του γιου μου, μία συνηθισμένη αντίδραση είναι: “Πω πω, πηγαίνει τόσο γρήγορα!” Αμέσως νιώθω έντονη ενοχή. Είμαι σίγουρος ότι εκτιμώ την παρούσα στιγμή αρκετά; Έχω πάρει αρκετές φωτογραφίες και βίντεο; Θα το χάσω όταν γίνω μεγαλύτερος, όπως το κάνουν άλλοι; Είναι αυτή η καλύτερη περίοδος της ζωής μου; Επίσης νιώθουμε ενοχή για το παρελθόν: Δεν ήμουν αρκετά παρών; Δεν το εκτίμησα αρκετά”; Αυτά τα επιπλέον βάρη τα βάζουμε εμείς στον εαυτό μας. 

Προτάσεις για τη διαχείριση του συναισθήματος της νοσταλγίας
Η νοσταλγία δεν είναι ένα επιθυμητό συναισθηματικό καθεστώς. Περιέχει αρνητικά συναισθήματα, όπως ο φόβος, η έλλειψη και η ενοχή. Επομένως είναι χρήσιμο να έχουμε κάποια βήματα κατά νου για να επεξεργαστούμε το συναίσθημα και να το αφήσουμε πίσω μας. Ενώ μπορείς να απαντήσεις αυτές τις ερωτήσεις μέσα στο μυαλό σου, η χρήση ενός ημερολογίου μπορεί να βοηθήσει να τις αναπτύξεις περισσότερο: 

1. Αναγνώρισε την παρούσα στιγμή
Το να νιώθουμε αποκομμένοι από την παρούσα στιγμή είναι χαρακτηριστικό πολλών ψυχικών καταστάσεων, όπως η κατάθλιψη και το άγχος. Για να επανέλθουμε στο παρόν, πρέπει να αφιερώσουμε λίγο χρόνο για να συγκεντρωθούμε. Προσπάθησε να ενεργοποιήσεις τις αισθήσεις σου. Τι βλέπεις; Τι ακούς; Τι νιώθεις; Εστίασε σε αυτά τα στοιχεία για λίγα λεπτά για να “ξαναβρείς” τη στιγμή κι ίσως μαζί της την αφετηρία της λύσης του προβλήματος. 

2. Αναρωτήσου για τα βαθύτερα συναισθήματα
Όταν σε πιάνει νοσταλγία, ανάλυσέ το. Ρώτησε τον εαυτό σου: “Τι φοβάμαι σε αυτήν τη στιγμή;” “Πού αντιλαμβάνομαι έλλειψη;” Πόσο αληθινές είναι αυτές οι σκέψεις; Είσαι σίγουρος ότι δεν θα νιώσεις αγάπη ξανά; Συχνά οι πεποιθήσεις μας μας ωθούν να νιώθουμε άσχημα. Ποιες πεποιθήσεις ξεδιπλώνουν αυτοί οι φόβοι; Γράψε τις και αμφισβήτησέ τις με ψυχραιμία και σύνεση. 

3. Άφησε την ενοχή να φύγει
Η ενοχή που σχετίζεται με τη νοσταλγία είναι μια αυτοκριτική σκέψη που δημιουργεί αίσθημα ενοχής. Δημιούργησε μία άσκηση για να την αφήσεις πίσω σου. Η ενοχή σε βοηθά να κάνεις κάποιες αλλαγές στη ζωή σου τώρα; Θες να ζητήσεις συγγνώμη από κάποιον ή να περάσεις περισσότερο χρόνο με κάποιον; Κάνε μία λίστα αλλαγών που θέλεις να κάνεις ή ενεργειών που θέλεις να κάνεις πραγματικότητα. 

4. Συνδέσου με την ευγνωμοσύνη
Σκέψου τρία πράγματα για τα οποία είσαι ευγνώμων. Τι πηγαίνει καλά στη ζωή σου; Τι εκτιμάς; Η αναγνώριση του καλού στη ζωή σου μπορεί να μειώσει την έλξη του παρελθόντος. 

5. Χρησιμοποίησε τη νοσταλγία για να ανακαλύψεις τις επιθυμίες σου
Όταν ερευνήσεις τη νοσταλγία μπορείς να καταλάβεις τι θέλεις να έχεις περισσότερο στη ζωή σου. Αν σου λείπουν οι αγκαλιές με τα παιδιά σου όταν ήταν μικρά, αναζήτησε νέους τρόπους να φέρεις την αγάπη και τις αγκαλιές στη ζωή σου. Όταν ανακατασκευάσεις τη νοσταλγία σου ως κάτι που επιθυμείς στο παρόν, μπορείς να αρχίσεις να αναζητάς ευκαιρίες για να εκπληρώσεις αυτές τις επιθυμίες. 

Η νοσταλγία μπορεί να είναι ένα δύσκολο συναίσθημα, αλλά αν τη χρησιμοποιήσουμε για να αναγνωρίσουμε τι θέλουμε και να αναλάβουμε δράση για να το φέρουμε στην παρούσα στιγμή μπορεί να οδηγήσει σε πιο υγιείς, συνειδητές επιλογές που θα βελτιώσουν τις ζωές μας. 

Η διαφορά μεταξύ του να θυμόμαστε μια ευτυχισμένη ανάμνηση και της νοσταλγίας είναι τα αρνητικά συναισθήματα που την συνοδεύουν. Αναγνωρίζοντας αυτή τη διαφορά μπορούμε να επεξεργαστούμε και να απελευθερώσουμε αυτά τα συναισθήματα. Μπορούμε επίσης να επανέλθουμε στο παρόν και να εκτιμήσουμε ό,τι έχουμε αυτή τη στιγμή και το να αγγίξουμε, να μας δώσει ενέργεια για να δημιουργήσουμε νέες, υπέροχες εμπειρίες που θα προστεθούν στις όμορφες αναμνήσεις του παρελθόντος. 

*Με στοιχεία από το Psychology Today.

 

 

➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.