Το διαδίκτυο αλλά και η επιστημονική βιβλιογραφία είναι γεμάτη από μαρτυρίες θεατών πορνογραφικού περιεχομένου που δηλώνουν ότι βίωσαν έντονα συμπτώματα στέρησης όταν σταμάτησαν να παρακολουθούν σεξουαλικό περιεχόμενο. Μια νέα έρευνα ωστόσο δεν εντόπισε συμπτώματα στέρησης μεταξύ των εθελοντών που είχαν ενταχθεί στην ομάδα που «απείχε από την παρακολούθηση πορνό». Η μελέτη έχει ορισμένους σημαντικούς περιορισμούς, αλλά είναι από τις πρώτες που παρέχουν ακριβή στοιχεία σχετικά με το συγκεκριμένο ζήτημα.
Μια ομάδα ψυχολόγων με έδρα το Πανεπιστήμιο Nottingham Trent στο Ηνωμένο Βασίλειο και το Πανεπιστήμιο HELP στη Μαλαισία διερεύνησε αν οι τακτικοί χρήστες πορνογραφικού υλικού εμφανίζουν συμπτώματα στέρησης όταν τους ζητήθηκε να απέχουν για μία εβδομάδα. Η εργασία τους που περιγράφει λεπτομερώς αυτή την προσπάθεια δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο περιοδικό Archives of Sexual Behavior.
Τέρμα το πορνό για εσάς
Οι ερευνητές επιστράτευσαν 176 προπτυχιακούς φοιτητές ψυχολογίας στη Μαλαισία, που περίπου τα δύο τρίτα αποτελούνταν από γυναίκες, για να λάβουν μέρος στην έρευνα. Για την πλήρη συμμετοχή τους έλαβαν πιστωτικές μονάδες για το μάθημα και 7,00 δολάρια. Όλοι τους παρακολουθούσαν πορνό σε τακτική βάση, οι οποίοι έβλεπαν σεξουαλικό περιεχόμενο τουλάχιστον τρεις φορές την εβδομάδα. Οι μισοί από τους συμμετέχοντες τοποθετήθηκαν τυχαία σε μια ομάδα αποχής – δηλαδή τους ζητήθηκε να απέχουν από την προβολή πορνογραφίας για επτά ημέρες. Οι άλλοι μισοί κατατάχθηκαν σε μια ομάδα ελέγχου και τους είπαν να συνεχίσουν τις συνήθειές τους ως είχε.
Κατά τη διάρκεια της μελέτης, οι συμμετέχοντες έκαναν καθημερινά έρευνες για να αξιολογήσουν την ψυχική τους κατάσταση και τη χρήση πορνό, καθώς και για να μετρήσουν τυχόν συμπτώματα στέρησης που συνήθως παρατηρούνται κατά τη διακοπή εθιστικών συμπεριφορών, όπως κατάθλιψη, εναλλαγές της διάθεσης, άγχος, κόπωση, πονοκέφαλο, ευερεθιστότητα, άγχος και μειωμένα κίνητρα.
Τι διαπίστωσαν οι ερευνητές; «Δεν υπήρχαν σημαντικές κύριες επιδράσεις στην επιθυμία, την αρνητική επίδραση, τη θετική επίδραση ή τα συμπτώματα στέρησης κατά τη διάρκεια της πειραματικής περιόδου, ελέγχοντας τις αρχικές αξιολογήσεις», ανέφεραν.
Το εύρημα αυτό είναι αξιοσημείωτο, διότι το διαδίκτυο, αλλά και η επιστημονική βιβλιογραφία είναι γεμάτη από μαρτυρίες θεατών πορνογραφικού περιεχομένου που δηλώνουν ότι βίωσαν έντονα συμπτώματα στέρησης όταν απείχαν από την παρακολούθηση σεξουαλικού περιεχομένου. Η τρέχουσα μελέτη – η πρώτη τυχαιοποιημένη, ελεγχόμενη μελέτη που προσπάθησε να μετρήσει τέτοιες επιβλαβείς επιπτώσεις – δεν βρήκε καμία.
Περιορισμοί και διδάγματα
Η έρευνα έχει ωστόσο μερικούς αξιοσημείωτους περιορισμούς. Για αρχή, δεν κατένειμε τα αποτελέσματα ανά φύλο. Οι άνδρες είναι γνωστό ότι είναι πιο συχνοί καταναλωτές πορνογραφίας σε σύγκριση με τις γυναίκες και συνήθως είναι αυτοί που παραπονιούνται περισσότερο για συμπτώματα στέρησης. Επιπλέον, οι γυναίκες τείνουν συχνά να έχουν μια πιο υγιή σχέση χρήσης με την πορνογραφία.
Δεύτερον, η έρευνα διεξήχθη σε προπτυχιακούς φοιτητές στη Μαλαισία, μια σεξουαλικά συντηρητική χώρα όπου η χρήση πορνογραφίας αποδοκιμάζεται και μάλιστα συχνά περιορίζεται. Έτσι, οι εμπειρίες αυτής της ομάδας δείγματος μπορεί να μην ισχύουν ευρέως για άλλους λαούς.
Τρίτον, λίγο λιγότερα από τα μισά άτομα της ομάδας αποχής ανέφεραν ότι παρακολούθησαν σεξουαλικό περιεχόμενο περισσότερο από μία φορά κατά τη διάρκεια της εβδομάδας, παρά το γεγονός ότι είχαν λάβει οδηγίες να απέχουν απόλυτα από αυτό. Αυτό υποδηλώνει είτε ότι δεν είχαν πάρει στα σοβαρά την έρευνα, είτε ότι ήταν δεν ήταν σε θέση να τερματίσουν -έστω προσωρινά- την παρακολούθηση πορνογραφικού περιεχομένου, είτε ότι άθελά τους είδαν σεξουαλικό περιεχόμενο την ώρα που παρακολουθούσαν άλλα μέσα. Ανεξάρτητα από αυτό, αυτή η ανικανότητα να ακολουθήσουν τις οδηγίες, ενώ σίγουρα είναι ρεαλιστική για οποιονδήποτε προσπαθεί να σταματήσει μια εθιστική συμπεριφορά, θα μπορούσε να είχε αμβλύνει τα πιθανά συμπτώματα της στέρησης.
Οι ερευνητές προσπάθησαν να τοποθετήσουν τα αποτελέσματά τους σε ένα κατάλληλο πλαίσιο. «Αυτά τα ουδέτερα ευρήματα… παρέχουν κάποιες αποδείξεις ότι ο μέσος τακτικός χρήστης πορνογραφίας (δηλ. μερικές φορές την εβδομάδα) γενικά δεν εμφανίζει συμπτώματα που μοιάζουν με συμπτώματα στέρησης ενώ προσπαθεί να απέχει από την πορνογραφία για μια περίοδο 7 ημερών».
Έτσι, τα τρέχοντα αποτελέσματα μπορεί να μην ισχύουν για έναν πιο συχνό και σκληροπυρηνικό χρήστη. Για να διευθετηθούν οι συζητήσεις που μαίνονται στο διαδίκτυο σχετικά με τις πιθανές βλάβες (και τα οφέλη) της πορνογραφίας, θα πρέπει να διεξαχθούν περισσότερες τυχαιοποιημένες, ελεγχόμενες δοκιμές όπως η τρέχουσα με μεγαλύτερες, και πιο διαφοροποιημένες ομάδες δειγμάτων.
