Τον Μανόλη Μαυραντωνάκη δεν τον γνωρίζω προσωπικά, είμαστε όμως εδώ και κάποια χρόνια διαδικτυακοί φίλοι. Παρακολουθώ με ενδιαφέρον τις αναρτήσεις του. Ζει στο Λονδίνο, γράφει συχνά για την καθημερινότητα στη βρετανική πρωτεύουσα, σχολιάζει τα της πολιτικής και κοινωνικής επικαιρότητας με ευστοχία και χιούμορ, μιλά για πολλά επιστημονικά θέματα και μέσα σε όλα αναφέρεται συχνά στο BDSM και το shibari, δύο πρακτικές που γνωρίζει καλά αφού τις ασκεί στη ζωή του.

Το ενδιαφέρον είναι ότι ο Μαυραντωνάκης μιλάει ανοιχτά, επώνυμα, ξεκάθαρα, εξηγεί, απαντά σε απορίες και έχει χτίσει μια πολύ καλή σχέση με τους διαδικτυακούς του φίλους που έχουν αποδεχθεί πλήρως την προσωπικότητά του και δείχνουν ενδιαφέρον για κουλτούρες, με τις οποίες έχουν ελάχιστη ή καμία επαφή.

Επιπλέον ο Μαυραντωνάκης μιλάει συχνά για φεμινισμό, την απόλυτη ανάγκη για συναίνεση και γενικά για τον σεβασμό στην αυτοδιάθεση και τη μοναδικότητα του κάθε ανθρώπου. Η παρακάτω ανάρτηση του που στηλιτεύει το σύνθημα #notallmen έγινε viral και τότε αποφάσισα ότι θα είχε ενδιαφέρον να τον φιλοξενήσουμε στο Olafaq.

«…οι άντρες είμαστε ζώα. Κάθε φορά που μια ιστορία φρίκης βγαίνει στην επιφάνεια επιβεβαιώνεται αυτή μου η πεποίθηση. Κυριολεκτικά ζώα.  Θες να εκφράσεις τα συναισθήματά σου ρε παπάρα, ή ακόμη και τον πόθο σου, το πάθος σου. Και καλά κάνεις. Μην το κάνεις όμως σαν μοσχάρι. Μάθε να το κάνεις χωρίς να τρομοκρατείς, χωρίς να φοβίζεις, χωρίς να τραυματίζεις τους άλλους.  Δεν ξέρεις πως να το κάνεις; Δεν έχεις τον τρόπο; Το ταλέντο; Δεν χρειάζεται. Το χουν κάνει πριν από σένα μεγάλοι δάσκαλοι, καλλιτέχνες, ποιητές, μουσικοί, συγγραφείς.  Μάθε από αυτούς βρε ζώον.  Διάβασε ποίηση, νοιώσε το συναίσθημα, και εξέφρασέ το με ένα ποίημα, με μια μελωδία.  Καμιά γυναίκα δεν φοβάται την ποίηση, καμιά γυναίκα δεν φοβάται τη μουσική, καμιά γυναίκα δεν φοβάται την τέχνη.

Θα μου πεις τώρα στα γεράματα θα μάθω τους μεγάλους ποιητές. Μάθε τους άλλους. Μάθε τους λαικούς ρε παπάρα.  Χιλιάδες όμορφοι στίχοι και τραγούδια. Μάθε να εκφράζεσαι. Μάθε από τους καλούς ρε κι όχι από τα ούγκανα.  Καμιά γυναίκα δεν θα τρομοκρατηθεί, δεν θα τρέξει φοβισμένη μπροστά στην τέχνη και την ομορφιά, το φως του πολιτισμού. Καμία. Η τέχνη ρε παπάρα, η ευγένεια, οι λεπτοί τρόποι, η γνώση. Η πραγματική γνώση κι όχι η παπάρα του πανεπιστημίου της ζωής. Αυτά θα σου δείξουν το δρόμο. Πράγματα μικρά αλλά μεγάλης σημασίας. Μάθε ρε να είσαι άνθρωπος κι όχι φορτηγό.  Θα μου πεις τώρα, μα θα γελάσουν, θα με κοροϊδέψουν. Μπορεί ρε μαλάκα. Αλλά δεν θα κακοποιηθεί κανείς, δεν θα τραυματιστεί κανείς. Και δεν χάλασε ο κόσμος αν δεν μπορούν να καταλάβουν. Μίλησε της για θέατρο, για σινεμά, για εικαστικά, χωρίς να κοιτάς επίμονα τα βυζιά της ή τον κώλο της. Φοβάσαι την απόρριψη; Ε και; Τι έγινε; Σιγά τα ωά. Γίνε καλύτερος άνθρωπος και θα έρθει αυτή σε σένα. Μην την στριμώχνεις δώσε της χώρο να κινηθεί. Ακόμη και να φύγει. Με λίγα λόγια μην είσαι ζώον, μην είσαι παπάρας. Τι σου ζητάνε ρε μαλάκα. Να νιώθουν ασφαλείς. Αυτό σου ζητάνε. Τίποτε άλλο. Να μην κρατάνε τα κλειδιά στο χέρι. Να μην τρέχουν να μπουν στο σπίτι τους λαχανιασμένες, να μην φοράνε τσουβάλια γιατί εσύ δεν μπορείς να αντισταθείς. Παπάρα. Όλοι οι άντρες φταίμε για αυτό το έγκλημα. Ένα έγκλημα διαρκές, ένα έγκλημα που μόνο κοινωνίες ούγκανων θα έπρεπε να χαρακτηρίζει. Αλλά χαρακτηρίζει την δική μας, Την δική μας κοινωνία και κανείς άντρας δεν είναι αθώος του αίματος. Κανείς».

Να λοιπόν πώς μας διηγήθηκε ο ίδιος την καθημερινότητά του και το πώς η ενασχόλησή του με το BDSM και το shibari του άλλαξε τη ζωή:

Ζω τα τελευταία 10-12 χρόνια στο Λονδίνο. Πολλά χρόνια πριν, στα νιάτα μου, γνώρισα αυτά που ονομάζουμε BDSM και shibari. Η πρώτη επαφή έγινε στο Βερολίνο, σε ένα ταξίδι που έκανα εκεί και που με οδήγησε να μείνω στην πόλη για αρκετό διάστημα. Μέχρι τότε δεν ήξερα τίποτα θεωρητικό για το BDSM, ούτε καν την ορολογία, το γνώριζα μόνο ως φύση μου. Στο Βερολίνο κατάλαβα ότι το BDSM είναι κάτι που κάνουν και άλλοι άνθρωποι, ότι δεν είμαι εγώ φρικιό, ότι δεν έχω ψυχολογικά προβλήματα επειδή μου αρέσει αυτή η πρακτική.  Σιγά σιγά άρχισα να ενημερώνομαι, να παρακολουθώ σχετικά gigs, να μιλώ με ανθρώπους από τον χώρο και παρότι δεν ήξερα τη γλώσσα και κατά συνέπεια η επικοινωνία ήταν πολύ δύσκολη, γρήγορα κατάλαβα ότι αυτοί οι άνθρωποι ήταν πολύ δοτικοί˙ ήθελαν να μου δείξουν, ήθελαν να μου δώσουν να καταλάβω. Ήταν λίγα χρόνια μετά την πτώση του Τείχους και ειδικά στο πρώην Ανατολικό Βερολίνο είχαν ανοίξει κάποια undergound κλαμπ που είχαν διάφορες σκηνές ερωτικής θεματολογίας, είτε αφορούσαν το BDSM, είτε το shibari, είτε φιλοξενούσαν εκθέσεις ζωγραφικής και φωτογραφίας. Αν δεν κάνω λάθος πρώτη φορά εκεί είδα έκθεση του Nobuyoshi Araki, προτού δηλαδή γίνει το όνομα που είναι σήμερα.

Επιστρέφοντας στην Ελλάδα άρχισα να αναζητώ βιβλία αλλά δεν υπήρχε τίποτα. Τυχαία σε κάποιο παλαιοβιβλιοπωλείο ανακάλυψα κάτι παλιές ιταλικές εκδόσεις με φωτογραφίες, σκίτσα και τα αγόρασα. Μιλάμε για μια εποχή που δεν υπήρχε ίντερνετ και στο Ηράκλειο, που ζούσα τότε, δεν υπήρχε γενικότερα τίποτα σχετικά με τη σκηνή. Μετά από αρκετά χρόνια ανακάλυψα ότι στην Αθήνα υπήρχε μια κοινότητα practitioners, που υπάρχει ακόμη. Πήγα στη πρώτη μου συνάντηση, γνώρισα ενδιαφέροντες ανθρώπους, με κάποιους είμαι ακόμη φίλος, με άλλους δεν μιλάω. Το μεγάλο μπαμ έγινε με την άφιξη του ίντερνετ, γιατί μπορούσαμε να βρούμε ερωτικό περιεχόμενο που εκφράζεται μέσα από το BDSM και το shibari. Εκεί άρχισα να συνειδητοποιώ τους κανόνες, τι είναι αυτό, γιατί το κάνουμε. Αγόρασα σκοινιά και ξεκίνησα να κάνω κάποια ταξίδια στο Βερολίνο για να παρακολουθήσω σεμινάρια shibari.

Όσοι είμαστε practitioners του BDSM, είναι συχνό φαινόμενο στα νιάτα μας να ανησυχούμε για την ψυχολογική μας κατάσταση. Ανησυχείς μέσα σου γιατί το να είσαι σαδιστής ή μαζοχιστής δεν θεωρείται μια φυσιολογική ψυχολογική κατάσταση. Όμως είμαστε έτσι μέσα στο ερωτικό πλαίσιο, δεν βλέπω κάποιον στον δρόμο και θέλω να τον χτυπήσω. Τότε ανακάλυψα τις τρεις πιο σημαντικές λέξεις στο σύμπαν του BDSM: safe, sane, consensual. Έχω κάνει μια προσθήκη σε όλο αυτό: «το όχι είναι όχι και το ναι δεν είναι ναι σε όλα». Το όχι δεν χρειάζεται να το επικαιροποιήσεις, το ναι όμως πρέπει να το επικαιροποιήσεις. Επίσης, το όχι και την άρση του ναι δεν χρειάζεται να τα δικαιολογήσεις˙ αρκεί απλώς ένα «δεν θέλω να το κάνω».

Όταν δένεις κάποιον, είσαι δηλαδή rigger, πρέπει πάντα να είσαι προσεκτικός, να βλέπεις τα σημάδια που σου δίνει ο άλλος για παράδειγμα πώς αντιδράει το δέρμα του, πώς αναπνέει, την έκφρασή του, αν το απολαμβάνει ή βρίσκεται σε στρες, να βλέπεις πόσο εξοικειωμένος είσαι με αυτόν τον άνθρωπο. Γι’ αυτό συνήθως δεν κάνουμε shibari με ανθρώπους που δεν έχουμε οικειότητα ή τέλος πάντων δεν πάμε σε πολύ προχωρημένες καταστάσεις. Πρέπει φυσικά να παρακολουθείς πόσο, αυτό που συμβαίνει, τον έχει επηρεάσει σεξουαλικά. Μη ξεχνάμε ότι όλο αυτό μπορεί να είναι Τέχνη αλλά στους ανθρώπους που το δέχονται πάνω στο σώμα τους, τους δημιουργεί μια σεξουαλική αναστάτωση. Εκτός από το να τοποθετήσεις όμορφα τα σκοινιά μπορείς τα τοποθετήσεις στρατηγικά για να διεγείρεις σεξουαλικά. Όλα αυτά πρέπει να γίνονται με μεγάλη προσοχή. Υπάρχουν σαφώς safe words, όπως υπάρχουν και safe gestures γιατί μπορεί ο άλλος να μην μπορεί να μιλήσει, αν ας πούμε φοράει ball gag στο στόμα του. Επίσης, όλα αυτά δεν αφορούν μόνο την ώρα που γίνεται το δέσιμο αλλά και μετά. Υπάρχει το after care, να ξέρεις δηλαδή πώς να τον επαναφέρεις σε μια «κανονική» κατάσταση. Δυστυχώς πολλοί practitioners μόλις τελειώσει το session ξεχνούν ότι πρέπει να επαναφέρεις το άτομο που βίωσε όλη αυτή την κατάσταση.

Άρχισα να ασχολούμαι με το shibari  επαγγελματικά πριν μερικά χρόνια και την περίοδο του covid η ενασχόληση μου εκτοξεύθηκε. Τότε πολλά άτομα, κυρίως κορίτσια, ανακάλυψαν το OnlyFans ενώ παράλληλα πολλά μοντέλα, επειδή το shibari έχει γίνει τρεντ κατά κάποιο τρόπο, αποφάσισαν να κάνουν ένα portfolio με σχετικές φωτογραφίες. Έχω έναν μάνατζερ που μου κλείνει τα επαγγελματικά ραντεβού σε φωτογραφικά στούντιο, πηγαίνω εκεί, δένω και ο φωτογράφος φωτογραφίζει. Το πλαίσιο στο Λονδίνο για να γίνει μια τέτοια επαγγελματική φωτογράφιση είναι αυστηρό και πολύ συγκεκριμένο. Το στούντιο πρέπει να πληροί συγκεκριμένες προϋποθέσεις, υπάρχει για όλους αστική ασφάλεια, υπάρχουν υγειονομικού ενδιαφέροντος κανόνες και άλλα πολλά. Οι φωτογραφίες δεν ανήκουν σε εμένα, η αποκλειστική χρήση ανήκει στα μοντέλα η στον γραφείο που τις μανατζάρει. Μπορεί ένα τέτοιο session να κρατήσει μια ολόκληρη ημέρα γιατί υπάρχει μακιγιέρ, φωτογράφος, φώτα και όλα όσα χρειάζεται μια επαγγελματική φωτογράφιση. Σε άλλα κορίτσια αρέσει η εμπειρία και ζητούν να μάθουν περισσότερα για το shibari, άλλα ζορίζονται κάπως, το βρίσκουν κλειστοφοβικό και εκεί εφευρίσκουμε κάποια τρικς ώστε να προκύψει η φωτογραφία χωρίς να πιεστεί περαιτέρω το μοντέλο.

Ο όρος που χρησιμοποιούμε στο shibari για το μοντέλο είναι Bunny. Τον βρίσκω πολύ γλυκό.

Για τους ανθρώπους που δεν έχω ξαναδέσει, συνήθως δένω κορίτσια, προηγείται ολόκληρο briefing ώστε να μάθουμε και εμείς και αυτή για ποιον λόγο το κάνει, να μιλήσουμε, να νιώσει ασφαλής. Όταν δένεις κάποιος εξ ορισμού έρχεσαι πολύ κοντά του και μπορεί να μη νιώσει άνετα. Πρέπει να σε εμπιστευθεί, να χαλαρώσει, αν αντισταθεί και προσπαθήσει να πάρει τον έλεγχο από εσένα μπορεί να γίνει ακόμη και επικίνδυνο. Πάνω απ΄ όλα πρέπει να ξέρεις ποια είναι τα όρια του άλλου. Καλό είναι να ξεπερνάς τα όρια του αλλά αυτό δεν γίνεται με Φεράρι, αλλά σιγά σιγά, με ασφάλεια, λογική και συναίνεση. Δεν θέλω να κάνω τον μάγκα. Όταν δένεις παίζεις με τα κορμιά τους, τις ψυχές τους, παίζεις με ανθρώπους υποτακτικής ψυχολογίας που είναι εξαιρετικά ευαίσθητοι και νιώθουν την ανάγκη να παραδώσουν το άγχος τους σε αυτόν που είναι Top. Το τελευταίο το λέω για το BDSM bondage, μην μπερδεύουμε το shibari με αυτό. Εκτός από το bonding με τα σκοινιά, πρέπει να έρθει bonding και στα μυαλά των ανθρώπων που εμπλέκονται.

Όσο πέφτουν τα φώτα πάνω στο BDSM μπορεί να γίνει πολύ πιο ασφαλές, μπορεί όμως να γίνει και πιο δήθεν. Πολλοί άνθρωποι βλέποντάς το ωφελιμιστικά μπορεί να το χρησιμοποιήσουν ως προκάλυμμα για άλλους είδους πράγματα τα οποία δεν έχουν καμία σχέση με το BDSM αλλά ακροβατούν στα όρια της κακοποίησης.  Ταυτοχρόνως όμως γίνεται πιο γνωστό οπότε άνθρωποι που έχουν μια ποιότητα και φυσικά το θέλουν μπορεί να το ανακαλύψουν. Όπως κάθε τι που γίνεται τρεντ μπορεί να προσελκύσει ένα σωρό άσχετους. Έχω έναν σκεπτικισμό απέναντι σε πολύ νεαρούς ανθρώπους, ανεξαρτήτως φύλου, που στα 20 τους χρόνια δηλώνουν dominate/master. Μπορείς όντως να είσαι practitioner χωρίς να βάζεις ταμπέλες. Το λέω αυτό γιατί να είσαι top πρέπει να είσαι ώριμος ως άνθρωπος, καθώς στη σχέση D/s δεν διαχειρίζεσαι μόνο τη δική σου σεξουαλικότητα αλλά και του bottom. Τουλάχιστον, αυτή είναι η προσωπική μου άποψη, χωρίς να θέλω προσβάλλω κανέναν. Η αλήθεια είναι ότι υπάρχει ένα debate στην BDSM κοινότητα πως και ο/η submissive πρέπει να έχει την ευθύνη του εαυτού του. Καταλαβαίνω τι λένε, ως προς την αρχή της αυτοδιάθεσης είμαι σύμφωνος όμως θεωρώ ότι από τη στιγμή που κάποιος σου εμπιστεύεται το κομμάτι που σου εμπιστεύεται πρέπει να είσαι σίγουρος ότι μπορείς εσύ να είσαι 100% υπεύθυνος, διαφορετικά μη το κάνεις. Οι slaves περνούν από μια διαδικασία εκπαίδευσης, εάν δεν είσαι 100% υπεύθυνος για τον μαθητή σου, τότε κάνεις κάτι λάθος. Βέβαια, αυτό δεν είναι μια απόλυτη αλήθεια, είναι ο τρόπος που εγώ αντιμετωπίζω αυτές τις σχέσεις.

Ναι, είμαι polyamorous. Όταν κάποιος είναι polyamorous δεν σημαίνει ότι κάθε βράδυ κάνει παρτούζες, ότι έχει 4-5 γκόμενες, δεν σημαίνει ότι είναι πασάς στα Γιάννενα. Οι πολυσυντροφικοί είμαστε άνθρωποι με κανονικές ζωές και έχουμε επιλογές. Είμαι και νιώθω πολυσυντροφικός όμως αυτή την περίοδο είμαι σε μία σχέση γιατί, πολύ απλά, έτσι θέλω. Πάντα βέβαια πρέπει να είσαι ειλικρινής. Η πιο συνηθισμένη συνθήκη των polyamorous είναι αυτό που λέμε solo polyamorous, δηλαδή συντηρώ δύο παράλληλες σχέσεις που δεν συνδέονται μεταξύ τους. Αυτό είναι το πιο συνηθισμένο μοντέλο και σπανιότερα θα δεις τρίο ή κάποιου άλλους είδους συνδυασμό. Οι πολυσυντροφικοί άνθρωποι έχουμε το δικαίωμα να επιλέγουμε εάν θέλουμε να είμαστε μόνοι, σε μια σχέση ή σε περισσότερες. Είναι λάθος τα αγοράκια, συνηθέστερα, να δηλώνουν polyamorous μόνο και μόνο για να μπορούν να κάνουν σεξ από εδώ και από εκεί˙ αυτό είναι κάτι άλλο, όχι πολυσυντροφικότητα. Κατ’αρχάς ως πολυσυντροφικός πρέπει να κάνεις μια μεγάλη, ειλικρινή συζήτηση με τον εαυτό σου, για το τί είσαι και για τον τρόπο που αντιλαμβάνεσαι την αγάπη.

Η πολυσυντροφικότητα δεν έχει να κάνει με το φύλο. Η άποψη «οι άνδρες είναι πολυγαμικοί και οι γυναίκες μονογαμικές» είναι μύθος πέρα για πέρα. Δεν υπάρχει κάποια στατιστική μελέτη για τον αριθμό των αντρών vs γυναικών πολυσυντροφικών οπότε κάθε άποψη προέρχεται από την στομάχα μας . Ε καλό είναι να την κρατήσουμε εκεί.  Η πολυσυντροφικότητα δεν έχει να κάνει με τον σεξουαλικό προσανατολισμό.  Δεν έχει σημασία αν είσαι στρέιτ, λεσβία, γκέι, unicorn . Μπορείς κάλλιστα να είσαι πολυσυντροφικός.  Παρόλα τα παραπάνω ο αυτοπροσδιορισμός δεν αρκεί. Δεν φτάνει δηλαδή να λες «είμαι πολυσυντροφικός» χρειάζεται κι άλλο. Χρειάζεται, σκληρή δουλειά με τα συναισθήματα που μας εγκλωβίζουν και κυρίως ειλικρίνεια με τον εαυτό μας και τους συντρόφους μας.  Ο πολυσυντροφικός άνθρωπος δεν μάχεται ενάντια μόνο στα κοινωνικά ταμπού. Αυτή η μάχη είναι εύκολη, μάχεται ενάντια στην ανασφάλεια, στη ζήλια, στη χαμηλή αυτοεκτίμηση, στην ανταγωνιστικότητα.  Η ειλικρίνεια θα εξαλείψει την ανασφάλεια, τη ζήλια, τη χαμηλή αυτοεκτίμηση, την ανταγωνιστικότητα.

Οι άνθρωποι γιατί είναι μαζί; Εγώ θεωρώ ότι ζούμε με κάποιον άνθρωπο και κοιμόμαστε μαζί του γιατί την επόμενη ημέρα είμαστε καλύτεροι άνθρωποι, γιατί χωρίς αυτόν είμαστε λιγότερο καλοί. Όσοι είναι μονογαμικοί θεωρούν ότι ένας είναι αυτός που μας κάνει καλύτερους, οι πολυσυντροφικοί νιώθουμε ότι μπορεί να είναι περισσότεροι. Όπως και να ΄χει πρέπει βρίσκεις αυτόν ή αυτούς που σε κάνουν καλύτερο άνθρωπο. Το σεξ είναι το μόνο εύκολο, μπορείς να το κάνεις όπως θες, όπου θες, υπάρχουν άπειρες εφαρμογές πλέον, υπάρχουν χίλια δυο πράγματα τα οποία μπορεί να σε οδηγήσουν να βρεις εύκολα έναν ερωτικό σύντροφο. Η πολυσυντροφικότητα δεν είναι μόνο σεξ.

Το BDSM με έκανε καλύτερο άνθρωπο. Οι άνθρωποι που γνώρισα στο BDSM μου άλλαξαν τον τρόπο που σκέφτομαι, που αντιμετωπίζω τη σεξουαλικότητα ˙για παράδειγμα, δεν συνάδει να είσαι ομοφοβικός και να ανήκεις στο BDSM, δεν μπορείς επίσης να είσαι μισογύνης. Στο BDSM μαθαίνεις να αγαπάς και να φροντίζεις αυτό που κάνεις.

Αυτό που κάνω δεν είναι κακό, δεν εγκληματώ, δεν κακοποιώ και μπορώ να εξηγήσω πώς, γιατί και με ποιους το κάνω γι’ αυτό και στα social είμαι με το όνομά μου και μιλώ για όλα αυτά. Τα πρώτα χρόνια υπήρξαν κάποιες αντιδράσεις, ακόμη και από ανθρώπους που με γνώριζαν προσωπικά ή μέσω των blogs και που σοκαρίστηκαν. Προσπάθησα όμως να τους εξηγήσω, όπως κάνω τώρα με εσένα. Υπάρχουν άνθρωποι που κατάλαβαν, που μου είπαν ότι αρχικά δεν ήξεραν πώς να το διαχειριστούν αλλά αφού είδαν πώς μιλάω και γράφω σχετικά είναι μια χαρά με το γεγονός ότι το BDSM μου αρέσει. Το καταλαβαίνω ότι δεν είναι όλα για όλους, υπάρχουν εικόνες που μπορούν να τρομάξουν έναν άνθρωπο, για παράδειγμα στο shibari έχουμε αυτό που λέμε Semenawa ή “torture rope” που είναι μια τεχνική βασανισμού.  Στα social γράφω και για πολιτική, για τη ζωή στο Λονδίνο, για πολλά πράγματα  και έτσι οι άλλοι καταλαβαίνουν ότι δεν είμαι ένας μονοδιάστατος άνθρωπος, ότι είμαι ένας άνθρωπος σαν όλους και που συμβαίνει να κάνω BDSM και shibari. Δεν είμαι κανένα φρικιό, πέρασα από την αγωνία μήπως είμαι, ζήτησα μέχρι και επαγγελματική βοήθεια για να καταλήξω με τα χρόνια ότι απλώς έτσι είμαι. Αυτό που είσαι πρέπει να σέβεται τους άλλους και να το μαθαίνεις να τους συμπεριφέρεται σωστά.

Αν αυτό που κάνω μπορώ να το εξηγήσω στην κόρη μου μπορώ στον καθένα. Της μίλησα όταν ήταν 16 χρονών. Αν μπορώ να το εξηγήσω σε ένα παιδί 16 χρονών χωρίς να το τραυματίσω, τότε μπορώ να το κάνω με όλους. Στην αρχή θέλησε να μάθει περισσότερα, μετά από κάποιο καιρό είπε «καλά, δεν με ενδιαφέρει», απλώς με γείωσε. Αν εξηγήσεις στα παιδιά θα καταλάβουν, για όλα ισχύει αυτό. Μια χαρά είναι και η οικογένεια μου, η μάνα μου καμιά φορά γκρινιάζει «Η θεία σου λέει ότι όλο δεμένες ανεβάζεις στo facebook» (γέλια).

❈ Oι φωτογραφίες είναι από το προσωπικό αρχείο του Μανόλη Μαυραντωνάκη και δημοσιεύονται με τη σύμφωνη γνώμη των bunnies.