Μια γερμανική παροιμία λέει: “Δεν έχεις καμία ελπίδα. Γι’ αυτό εκμεταλλεύσου την!” Αυτό που λέμε στα ελληνικά, πιάσε την ευκαιρία που σου δίνεται από τα μαλλιά. Βρισκόμαστε στο 1975 και ο Peter Schreyer, ένας νεαρός από το Bad Reichenhall, έχει μόλις απορριφθεί από την Ακαδημία Καλών Τεχνών του Μονάχου και αναρωτιέται αν θα επιστρέψει στην οικογενειακή επιχείρηση, ένα αγρόκτημα με ένα επιτυχημένο πανδοχείο. Περπατώντας στην πανεπιστημιακή συνοικία του Μονάχου, το βλέμμα του πέφτει σε μια αφίσα που διαφημίζει ένα πρόγραμμα σπουδών βιομηχανικού σχεδιασμού στο Πανεπιστήμιο Εφαρμοσμένων Επιστημών του Μονάχου. Ο Schreyer δεν έχει ξεκάθαρη ιδέα για το τι είναι ο βιομηχανικός σχεδιασμός αλλά ούτε το βλέπει ως ευκαιρία για καριέρα. Σκέφτεται όμως: “Γιατί όχι; Δεν έχω τίποτα να χάσω”. Περίπου τριάντα χρόνια αργότερα, ο Peter Schreyer οδηγεί για το St. Moritz για μια παρουσίαση, όταν χτυπάει το τηλέφωνό του. Καταλαβαίνει αμέσως την ευκαιρία που του παρουσιάζεται. Πλέον, ο νεαρός άνδρας που αγνοούσε τι είναι ο βιομηχανικός σχεδιασμός έχει γίνει ένας αναγνωρισμένος σχεδιαστής αυτοκινήτων.

Αφού σπούδασε βιομηχανικό σχεδιασμό στο Μόναχο και σχεδιασμό αυτοκινήτων στο Royal College of Art στο Λονδίνο, εργάστηκε για πάνω από είκοσι πέντε χρόνια σε διάφορες θέσεις εργασίας για την Audi και τον όμιλο Volkswagen. Ήταν υπεύθυνος για το VW Golf IV καθώς και για το New Beetle, το Audi A2 και το Audi TT. Το όνομα Peter Schreyer ήταν συνώνυμο της επιτυχίας. Ως επικεφαλής του σχεδιασμού του ομίλου Volkswagen, ήταν υπεύθυνος για όλο το φάσμα του σχεδιασμού της αυτοκινητοβιομηχανίας. Πραγματικά δεν υπήρχε κάτι καλύτερο από αυτό. Παρ’ όλα αυτά, ο Peter Schreyer αποδέχεται την πρόταση που του παρουσιάστηκε σε εκείνο το τηλεφώνημα του 2006 και γίνεται επικεφαλής σχεδιασμού της Kia. Για να καταλάβουμε τι σήμαινε η απόφαση του Schreyer, αξίζει να σημειωθεί ότι εκείνη την εποχή, η κορεατική μάρκα ήταν μια εταιρεία οικονομικών αυτοκινήτων. Ενώ κάτω από την ομπρέλα της Volkswagen ήταν η Lamborghini, η Bentley, η Bugatti και η Porsche. Δεν ήταν λίγοι εκείνοι που κούναγαν το κεφάλι τους αμήχανα. Έγινε δε, ακόμα μεγαλύτερη όταν ο Schreyer ανέλαβε την ευθύνη του σχεδιασμού της κορεατικής εταιρείας και τα νούμερα των πωλήσεων σχεδόν τριπλασιάστηκαν με αποτέλεσμα ο όμιλος αυτοκινήτων της ΚΙΑ να γίνει μια από τις πέντε κορυφαίες αυτοκινητοβιομηχανίες του κόσμου, εν μέρει χάρη στη δουλειά του Schreyer, όπως μαρτυρούν τα αμέτρητα βραβεία σχεδιασμού. Σήμερα ο Schreyer δεν είναι μόνο επικεφαλής του σχεδιασμού στην Kia, αλλά και πρόεδρος και επικεφαλής της διεύθυνσης σχεδιασμού του ομίλου Hyundai Motor Group με τις τρεις μάρκες Hyundai, Kia και Genesis. Είναι ο ο πρώτος μη Ευρωπαίος στο διοικητικό συμβούλιο. Το όνομά του είναι γνωστό και πέρα από τον κόσμο της αυτοκινητοβιομηχανίας, καθώς έχει καθιερωθεί και ως καλλιτέχνης, αν και αυτό ήταν πάντα.

Άλλωστε από μικρός ο πεντάχρονος Peter, καθισμένος στο πανδοχείο των γονιών του, έπιανε ένα μολύβι και το μπλοκ σερβιτόρου και άρχιζε να ζωγραφίζει. Ένα τρακτέρ, ένα φορτωτή, μια μπουλντόζα, οχήματα με τέσσερις ρόδες, που παρατηρούσε στο άμεσο περιβάλλον του. Ο Peter Schreyer μεγάλωσε σε ένα αγρόκτημα. Συχνά περνούσε τις Κυριακές με τους παππούδες του. Ο παππούς του ήταν ξυλουργός, αλλά στον ελεύθερο χρόνο του ζωγράφιζε ακουαρέλες. Το μικρό εργαστήριο που είχε και στο οποίο πήγαινε συχνά τον εγγονό του αποτελεί μέχρι και σήμερα πηγή έμπνευσης για τον Peter Schreyer. Εκεί, με τη μυρωδιά του ξύλου, της κόλλας και των χρωμάτων, ο μικρός Peter μαθαίνει πώς να δίνει σχήμα στη φαντασία του. Κατασκευάζει παιχνίδια και μοντέλα αεροπλάνων, ζωγραφίζει εικόνες. “Η καταγωγή σου είναι ένας θησαυρός από τον οποίο μπορείς να αντλείς για μια ολόκληρη ζωή”, λέει ο εξηνταεννιάχρονος σήμερα Schreyer, ο οποίος  παραμένει απλός και σεμνός όλα αυτά τα χρόνια. Τα αυτοκίνητα σε αυτή την νοτιοανατολική γωνιά της Γερμανίας παίζουν σημαντικό ρόλο. Είναι η εποχή που οι αγώνες ανάβασης είναι δημοφιλείς. Ο διεθνής αγώνας Gaisberg Hill Climb στο γειτονικό Σάλτσμπουργκ ήταν κορυφαίο γεγονός μέχρι το 1969. Έπειτα υπήρχαν και τα αεροπλάνα. Ακριβώς πίσω από το Gasthof Obermühle, το πανδοχείο των γονιών του, βρίσκεται το αεροδρόμιο Reichenhall-Mayerhof. Εκεί ο Schreyer βλέπει τα Klemms και τα Pipers να απογειώνονται και αποφασίζει να παρακολουθήσει μαθήματα για να αποκτήσει άδεια πιλότου. Σε ηλικία τριάντα ετών ο Schreyer αποκτά άδεια πιλότου και βιώνει αυτό το απερίγραπτο αίσθημα ελευθερίας, για το οποίο άκουγε τους πιλότους να το περιγράφουν όταν σταματούσαν στο πανδοχείο των γονιών του. Του άρεσε να βρίσκεται στο όριο. Αυτό ήταν που τον γοήτευε σε καλλιτέχνες όπως ο Salvador Dalí και ο Giorgio de Chirico. Αρχίζει να μιμείται το ύφος τους στα δικά του σχέδια και πίνακες. Αργότερα, συναντά τον αφηρημένο εξπρεσιονιστή Cy Twombly. Στους ακατέργαστους, φαινομενικά τυχαίους πίνακες του Twombly, ο Schreyer αναγνωρίζει μια μεγάλη τεχνική ικανότητα, αλλά πάνω απ’ όλα: “Ο Twombly ακολουθούσε με συνέπεια το δικό του δρόμο χωρίς να σκέφτεται τι είχαν να πουν οι κριτικοί γι’ αυτό”. Ανακαλύπτει και γοητεύεται από τον Frank Zappa στις αρχές της δεκαετίας του ’70. Ένα απόσπασμα από μία συνέντευξη του μουσικού της πρωτοπορίας γίνεται ο τρόπος σκέψης του Schreyer : «Χωρίς απόκλιση από τον κανόνα δεν μπορεί να υπάρξει πρόοδος”.

Το Volkswagen Concept 1 το 1994, το οποίο τελικά έγινε το New Beetle το 1998. Εκείνη την εποχή, ο Ferdinand Piech ρώτησε ποιος από τους παρευρισκόμενους θα το οδηγούσε. Όλοι οι σχεδιαστές στην αίθουσα σήκωσαν τα χέρια τους, θυμάται ο Peter Schreyer.

Πράγμα που μας φέρνει πάλι πίσω στην Kia.  Δημιουργεί ένα εντελώς νέο τμήμα σχεδιασμού και γίνεται επικεφαλής σχεδιασμού. Μπροστά του βρίσκεται ένας μεγάλος, λευκός καμβάς που πρέπει να γεμίσει με ζωή, ενώ αντίθετα στη Volkswagen η σχεδιαστική φιλοσοφία είχε ήδη καθοριστεί. Ο Schreyer εμπλουτίζει τη μάρκα με μια ισχυρή σχεδιαστική ταυτότητα, δίνει πρώτα στην Kia και μετά στη Hyundai μια προσωπικότητα. Αλλά δεν σταματά μόνο στο σχεδιασμό. Ο Peter Schreyer αναπτύσσει μια στρατηγική για την εταιρεία που αργότερα γίνεται μανιφέστο. Βρισκόμαστε στο 2007 και η Kia είναι μεταξύ των εκθετών στη Διεθνή Έκθεση Αυτοκινήτου της Φρανκφούρτης. Αυτό δεν είναι ασυνήθιστο. Όμως κάτι είναι καινούργιο. Είναι το Kee Concept. Το πρώτο δημιούργημα από τη Νότια Κορέα που φέρει την υπογραφή του Peter Schreyer, μόλις ένα χρόνο μετά την ανάληψη των καθηκόντων του στη Σεούλ. Το πρωτότυπο αυτοκίνητο είναι εντυπωσιακό. Τα σχεδιαστικά του στοιχεία εξακολουθούν να χαρακτηρίζουν τη μάρκα ακόμα και σήμερα. Εντυπωσιάζει ιδιαίτερα το μπροστινό μέρος. “Εκείνη την εποχή, η Kia θεωρούνταν πολύ ουδέτερη. Κανείς δεν γνώριζε πολλά για τη μάρκα και οι σχεδιασμοί δεν ήταν κάτι που την έκαναν να ξεχωρίσει. Με το Kee, θέλαμε να δημιουργήσουμε ένα τόσο εντυπωσιακό αυτοκίνητο που δεν θα χρειαζόταν καν το σήμα της Kia για να το αναγνωρίσει κάποιος”, λέει ο Schreyer. Ιδιαίτερα η “μούρη” του αυτοκινήτου πρέπει να είναι  είναι τόσο χαρακτηριστική, όσο και η υπογραφή ενός καλλιτέχνη στο έργο του. Ο Schreyer και η ομάδα του το κατάφεραν αυτό με μια διπλή τραπεζοειδή δομή – δύο οριζόντιες εσοχές πλαισιώνουν την πάνω και την κάτω άκρη της μπροστινής εισαγωγής αέρα. Όταν ο Schreyer είδε αυτό το εντυπωσιακό σχέδιο, κατάλαβε ότι είχαν κάνει μια σημαντική επιτυχία. Είναι αυτή η λεπτομέρεια που συνεχίζει να κατακτά τους δρόμους σε όλο τον κόσμου σαν ένα είδος δήλωσης. Ανεξάρτητα από το αν το άνοιγμα είναι ψηλό ή χαμηλό ή φαρδύ ή από το είδος των προβολέων που το ενώνουν, όλοι αναγνωρίζουν αμέσως τη μύτη της τίγρης – όπως ονομάστηκε η μάσκα του αυτοκινήτου-  από μακριά.

Το Kia POP Concept από το 2010. Μια πρόταση για την ηλεκτροκίνηση. Ο στόχος ήταν να δείξει ότι τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα δεν χρειάζεται να είναι αδιάφορα και άχαρα, αλλά μπορούν να έχουν μια εξαιρετικά εκφραστική εμφάνιση.

Στην Ασία, ο Schreyer γνώρισε μια νέα κουλτούρα και μαζί της έναν νέο τρόπο να βλέπει τον κόσμο. “Μέχρι τότε, όποτε κοιτούσα έναν παγκόσμιο χάρτη, η Ευρώπη βρισκόταν στο κέντρο”. Τώρα κοιτάζει τον κόσμο από το πλεονεκτικό σημείο που βρίσκεται στη Νότια Κορέα, γεγονός που του διδάσκει πόσο πολύ εξαρτώνται τα πράγματα από τη σωστή οπτική γωνία. “Η Ασία είναι στο κέντρο, η Γερμανία στα αριστερά και κάπου στη δεξιά γωνία υπάρχει η Νέα Υόρκη. Οι άνθρωποι βλέπουν τόσο συχνά τον εαυτό τους στο κέντρο του κόσμου, αλλά υπάρχουν τόσοι πολλοί διαφορετικοί τρόποι να βλέπει κανείς τα πράγματα“, λέει ο Peter Schreyer. Σέβεται πολύ την παράδοση και όμως δεν φοβάται να σκεφτεί πέρα από τα όρια, να δώσει στην παράδοση μια νέα πινελιά ή να συνδυάσει πολλαπλά στυλ σε κάτι εντελώς νέο. Στη Kia και στη Hyundai, ο Schreyer κατάφερε να συνδιάσει με επιτυχία τη γερμανική σχεδιαστική παράδοση με την κορεατική κουλτούρα και σχεδιασμό. Αυτό είναι ξεκάθαρα εμφανές στο GT Concept του 2011, το οποίο, με κίνηση στους πίσω τροχούς και το fastback σχήμα του αμαξώματος, ήταν εντελώς ασυνήθιστο για την Kia εκείνη την εποχή, αν και το Kee Concept είχε σχεδιαστεί ως σπορ αυτοκίνητο. Ο Schreyer έφερε αυτή τη φιλοσοφία του GT μαζί του όταν έφτασε στην Ασία. Το 2017 η Kia λανσάρει στη συνέχεια το Stinger, το πρώτο fastback GT υψηλών επιδόσεων σε μια κατηγορία που παραδοσιακά κυριαρχείται από premium μάρκες. Ήταν ένα σημαντικό εγχείρημα στρατηγικής σημασίας για τον Schreyer. “Το θέμα ήταν να μεταφέρουμε την κομψότητα της κίνησης και της ταχύτητας, δημιουργώντας ένα πρωτοποριακό όχημα για την Kia”. Το οποίο, με τη σειρά του, αποκαλύπτει κάτι για τον Peter Schreyer ως άτομο. “Όταν σχεδιάζω κάτι, το σχεδιάζω πάντα με τον τρόπο που θέλω να είναι, ως κάτι που θέλω να χρησιμοποιήσω ο ίδιος. Αν πρόκειται για το εξωτερικό ενός αυτοκινήτου, θέλω να είναι κάτι στο οποίο θέλω να με προσέξουν – ακόμη και αν πρόκειται για ένα μίνι βαν. Και αν πρόκειται για ένα εσωτερικό, θέλω να το αισθάνομαι σαν ένα κοστούμι ή ένα γάντι που μου ταιριάζει απόλυτα. Έχω επιμείνει σε αυτή την αρχή καθ’ όλη τη διάρκεια της καριέρας μου, επειδή πάντα ένιωθα ότι κάτι που ανταποκρίνεται στις προσδοκίες μου και μου αρέσει, θα έχει το ίδιο αποτέλεσμα και στους άλλους ανθρώπους”.

Το ταξίδι του Peter Schreyer στον κόσμο της τέχνης ξεκίνησε νωρίς με την ανακάλυψη του ντανταϊσμού. Ήδη από μικρός άρχισε να εκφράζεται δημιουργικά, με γλυπτά ή πίνακες όπως αυτός.

Γνωρίζει επίσης ακριβώς για ποιον δουλεύει. Το γεγονός ότι δεν σκέφτεται την εταιρική διοίκηση, αλλά τους πελάτες, γίνεται σαφές όταν εξηγεί τη λεπτή γραμμή που υπάρχει ανάμεσα στην τέχνη και τον σχεδιασμό: ” Όταν σχεδιάζεις ένα αντικείμενο που προορίζεται να βελτιώσει και να ομορφύνει τη ζωή των ανθρώπων – ένα αυτοκίνητο, για παράδειγμα – πρέπει να έχεις κατά νου τις προσδοκίες ενός μεγάλου αριθμού χρηστών. Με την τέχνη, απαλλάσσεσαι από αυτό. Η τέχνη υπάρχει μόνο για τον εαυτό της”. Άλλωστε του αρέσει να επαναστατεί ενάντια στον κομφορμισμό. Ο Frank Zappa και οι παράλογοι στίχοι του. Η μουσική του Miles Davis. Οι εξπρεσιονιστικές αφαιρέσεις του Cy Twombly. Θα αναρωτηθεί κάποιος ότι μήπως αυτό σημαίνει ότι δεν έχει επαφή με τον πραγματικό κόσμο; Αντιθέτως. Στην ερώτηση για το μυστικό της επιτυχίας του, χαμογελά για λίγο και μετά λέει: “Πάθος, λαχτάρα για ζωή, γενναιοδωρία, ψυχραιμία, συνέχεια και εμπιστοσύνη στις δυνάμεις του καθενός”.

Πηγή έμπνευσης και το γούρι του. Ο Peter Schreyer κατασκεύασε αυτό το μοντέλο ενός αγωνιστικού αυτοκινήτου BMW Formula ως έφηβος. Το έχει μαζί του στα ραντεβού του σε όλο τον κόσμο.