Το σκάνδαλο “Γουότεργκεϊτ” (Watergate) που ξέσπασε στις αρχές της δεκαετίας του 1970, αποτέλεσε ένα από τα μεγαλύτερα πολιτικά σκάνδαλα στην ιστορία των Ηνωμένων Πολιτειών. Ξεκινώντας από μια φαινομενικά μικρή διάρρηξη στα γραφεία της Εθνικής Επιτροπής του Δημοκρατικού Κόμματος στο διαβόητο κτίριο Watergate, η υπόθεση εξελίχθηκε σε ένα περίπλοκο δίκτυο συνωμοσιών και συγκάλυψης, οδηγώντας τελικά στην παραίτηση του τότε Προέδρου Ρίτσαρντ Νίξον το 1974. Το Watergate αποκάλυψε βαθιά προβλήματα στη λειτουργία της αμερικανικής κυβέρνησης και σήμανε μια κρίσιμη καμπή στη σχέση των πολιτών με την εξουσία.

Η υπόθεση ξεκίνησε με τη σύλληψη πέντε ανδρών για τη διάρρηξη στην έδρα του DNC στο συγκρότημα Watergate το Σάββατο 17 Ιουνίου 1972. Το FBI στην έρευνά του ανακάλυψε σύνδεση μεταξύ των μετρητών που βρέθηκαν υπό την κατοχή των διαρρηκτών και παρανόμων χρηματοδοτήσεων (μαύρο ταμείο), οι οποίες χρησιμοποιήθηκαν από την επιτροπή υπεύθυνη για την προεκλογική εκστρατεία του Νίξον (CREEP) στις εκλογές του 1972. Τον Ιούλιο του 1973, άρχισαν να πληθαίνουν τα στοιχεία εναντίον του επιτελείου του προέδρου, συμπεριλαμβανομένων μαρτυριών από πρώην μέλη του επιτελείου που δόθηκαν στην επιτροπή της Γερουσίας που ερευνούσε το Watergate. Η έρευνα αποκάλυψε ότι ο πρόεδρος Νίξον είχε μια μαγνητοταινία καταγραφής στο γραφείο του και ότι είχε καταγράψει πολλές συζητήσεις.

Ο ΔΙΑΡΡΗΚΤΗΣ

Το όνομα Watergate έχει πλέον ταυτιστεί με τη διαφθορά και το πολιτικό σκάνδαλο, όμως σήμερα το ξενοδοχείο Watergate αποτελεί έναν από τους πιο πολυτελείς προορισμούς στην Ουάσιγκτον. Έχει φιλοξενήσει εξέχουσες προσωπικότητες, όπως τον πρώην γερουσιαστή Μπομπ Ντόουλ, ενώ υπήρξε και καταφύγιο για τη Μόνικα Λεβίνσκι. Η διάρρηξη στα γραφεία της Εθνικής Επιτροπής των Δημοκρατικών (DNC) στο κτιριακό συγκρότημα Watergate στις 17 Ιουνίου 1972, σε συνδυασμό με την απόπειρα συγκάλυψής της από τον Πρόεδρο Ρίτσαρντ Νίξον και την κυβέρνησή του, έδωσε στον κόσμο έναν νέο όρο για τα πολιτικά σκάνδαλα. Χωρίς την επιμονή του φύλακα ασφαλείας, Φρανκ Γουίλς, η αποκάλυψη του σκανδάλου ίσως να μην είχε συμβεί ποτέ.

ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ

Η ιστορία του Watergate έχει ένα ενδιαφέρον ιστορικό και πολιτικό υπόβαθρο, το οποίο προκύπτει από τα πολιτικά γεγονότα της δεκαετίας του 1960, όπως το Βιετνάμ, και τη δημοσίευση των εγγράφων του Πενταγώνου το 1970. Όμως η χρονολογία του σκανδάλου ορίζεται ουσιαστικά κατά τη διάρκεια του 1972, όταν συνελήφθησαν οι διαρρήκτες. Μέχρι το 1973, ο Νίξον είχε επανεκλεγεί, αλλά τα σύννεφα της καταιγίδας είχαν αρχίσει να συσσωρεύονται. Μέχρι τις αρχές του 1974, το έθνος είχε απορροφηθεί από το Γουότεργκεϊτ.

RICHARD MILHOUS NIXON

Ο Ρίτσαρντ Μίλχους Νίξον ήταν μια από τις πιο αμφιλεγόμενες πολιτικές προσωπικότητες του 20ού αιώνα. Η μακρά πολιτική του σταδιοδρομία ξεκίνησε το 1947, όταν εξελέγη στη Βουλή των Αντιπροσώπων. Μέχρι το 1952, ο Νίξον είχε επιλεγεί ως υποψήφιος αντιπρόεδρος του Ντουάιτ Αϊζενχάουερ, αλλά όχι προτού εμπλακεί σε ένα σκάνδαλο που οδήγησε στην περιβόητη ομιλία «Checkers Speech».

Ο Νίξον υπηρέτησε ως αντιπρόεδρος για οκτώ χρόνια και στη συνέχεια έχασε τις εκλογές του 1960 από τον Τζον Φ. Κένεντι. Ανέκαμψε από την πολιτική ήττα για να επιλεγεί και πάλι ως υποψήφιος του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος στις εκλογές του 1968. Μετά από ένα έτος αναταραχής, συμπεριλαμβανομένων δύο πολιτικών δολοφονιών, ο Νίξον έγινε ο 37ος Πρόεδρος της χώρας στις 20 Ιανουαρίου 1969. Αργότερα εκείνο το έτος, εκφώνησε την ομιλία του «Σιωπηλή Πλειοψηφία» για τον πόλεμο του Βιετνάμ, εκφράζοντας την πεποίθησή του ότι το μεγαλύτερο μέρος του αμερικανικού λαού υποστήριζε τις πολιτικές και τα προγράμματά του. Κέρδισε μια σαρωτική επανεκλογή και ορκίστηκε για δεύτερη θητεία τον Ιανουάριο του 1973.

Ο ΝΙΞΟΝ ΑΝΤΙΔΡΑ ΣΤΟ WATERGATE

Ο Νίξον εκφώνησε τρεις σημαντικές ομιλίες σχετικά με το σκάνδαλο Watergate κατά τη διάρκεια του 1973 και του 1974. Η πρώτη ήταν στις 30 Απριλίου 1973, στην οποία ανακοίνωσε την αποχώρηση των Dean, Haldeman και Ehrlichman. Μια πιο προκλητική ομιλία εκφωνήθηκε στις 15 Αυγούστου 1973. Ίσως η πιο πολυσυζητημένη πολιτικά ομιλία ήταν αυτή της 29ης Απριλίου 1974, στην οποία ο Νίξον έδωσε στη δημοσιότητα τα αντίγραφα των μαγνητοταινιών του Λευκού Οίκου.

OI ΕΡΕΥΝΕΣ

Οι αρχικές έρευνες για το Watergate επηρεάστηκαν σε μεγάλο βαθμό από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, ιδίως από το έργο δύο δημοσιογράφων της Washington Post, του Μπομπ Γούντγουορντ και του Καρλ Μπερνστάιν, μαζί με τον μυστηριώδη πληροφοριοδότη τους, τον Deep Throat.

Οι πολιτικές έρευνες ξεκίνησαν τον Φεβρουάριο του 1973, όταν η Γερουσία συγκρότησε επιτροπή για τη διερεύνηση του σκανδάλου Watergate. Οι δημόσιες ακροάσεις της Επιτροπής ήταν συγκλονιστικές, περιλαμβανομένης της κατάθεσης του Τζον Ντιν, πρώην συμβούλου του Νίξον στον Λευκό Οίκο. Η Επιτροπή αποκάλυψε επίσης την ύπαρξη των μυστικών μαγνητοσκοπήσεων του Λευκού Οίκου, πυροδοτώντας μια μεγάλη πολιτική και νομική μάχη μεταξύ του Κογκρέσου και του Προέδρου.

Το 1974, η Βουλή των Αντιπροσώπων εξουσιοδότησε την Επιτροπή Δικαιοσύνης να εξετάσει τη διαδικασία μομφής κατά του Νίξον. Το έργο αυτής της επιτροπής βρέθηκε και πάλι στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος ένα τέταρτο του αιώνα αργότερα, όταν ο Μπιλ Κλίντον παραπέμφθηκε σε δίκη.

ΟΙ ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΗΜΕΡΕΣ

Οι τελευταίες ημέρες του Νίξον στο αξίωμα ήρθαν στα τέλη Ιουλίου και στις αρχές Αυγούστου του 1974. Η δικαστική επιτροπή της Βουλής των Αντιπροσώπων ψήφισε να αποδεχθεί τρία από τα τέσσερα προτεινόμενα άρθρα μομφής, με ορισμένους Ρεπουμπλικάνους να ψηφίζουν μαζί με τους Δημοκρατικούς για να προτείνουν την παραπομπή του Προέδρου.

Το τελικό χτύπημα ήρθε με την απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου να διατάξει τον Νίξον να δώσει περισσότερες κασέτες του Λευκού Οίκου στη δημοσιότητα. Μία από αυτές έγινε γνωστή ως η κασέτα με το «καπνισμένο όπλο», όταν αποκάλυψε ότι ο Νίξον είχε συμμετάσχει στη συγκάλυψη του Watergate ήδη από τις 23 Ιουνίου 1972. Σε όλη τη χώρα, υπήρξαν εκκλήσεις για την παραίτηση του Νίξον.

Στις 9 μ.μ. το βράδυ της 8ης Αυγούστου 1974, ο Νίξον εκφώνησε λόγο παραίτησης που μεταδόθηκε από την τηλεόραση σε εθνικό επίπεδο. Το επόμενο πρωί, έκανε τις τελευταίες του δηλώσεις στο προσωπικό του Λευκού Οίκου πριν στείλει την επιστολή παραίτησής του στον υπουργό Εξωτερικών, Χένρι Κίσινγκερ.

GERALD FORD – Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΠΟΥ ΕΔΩΣΕ ΧΑΡΗ ΣΤΟΝ NIXON

Ο Τζέραλντ Φορντ έγινε ο 38ος πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών όταν ο Νίξον παραιτήθηκε στις 9 Αυγούστου 1974. Ήταν ο πρώτος αντιπρόεδρος και ο πρώτος πρόεδρος που ανέβηκε και στις δύο θέσεις χωρίς να εκλεγεί. Θεωρούμενος από όλες τις πλευρές της πολιτικής ως ένας αξιοπρεπής άνθρωπος, ο Φορντ θα μείνει στην ιστορία για την αμφισβητούμενη αμνηστία του προς τον Ρίτσαρντ Νίξον.

ΤΑ ΕΠΑΚΟΛΟΥΘΑ ΤΟΥ WATERGATE

Το Watergate είχε βαθιές συνέπειες στις Ηνωμένες Πολιτείες. Υπήρξε ένας μακρύς κατάλογος καταδικαστικών αποφάσεων και άλλων απωλειών. Για παράδειγμα, τα επακόλουθα του Watergate εγκαινίασαν αλλαγές στη μεταρρύθμιση της χρηματοδότησης των προεκλογικών εκστρατειών και μια πιο επιθετική στάση των μέσων ενημέρωσης. Μέχρι να συμπληρωθεί η 25η επέτειος του Watergate το 1997, υπήρχε μια τεράστια βιβλιοθήκη βιβλίων και ταινιών. Η επιρροή του Watergate έγινε αισθητή στην πρόταση μομφής κατά του Κλίντον το 1998-99.

Ο Νίξον πέθανε το 1994 και αποθεώθηκε από το πολιτικό κατεστημένο, αν και εξακολουθούσε να αποτελεί μια αμφιλεγόμενη φιγούρα.

Οι έρευνες για το Watergate που οδήγησαν στην παραίτηση του Ρίτσαρντ Νίξον αποτελούν μελέτη περίπτωσης για τη λειτουργία του αμερικανικού Συντάγματος και των πολιτικών αξιών.