Ζητήσαμε από μερικούς ανθρώπους να μας πουν δυο κουβέντες, ας πούμε, για την μητέρα τους. Ό, τι ήθελαν, όπως ήθελαν. Ελεύθερα. Και, επίσης, να μας στείλουν μια φωτογραφία τους με εκείνες. Είτε παιδικές, είτε πιο πρόσφατες.

Μερικά από τα αγαπημένα μας θέματα στο Olafaq.gr προκύπτουν κάπως έτσι: συλλέγοντας μνήμες ανθρώπων και ράβοντάς τις μαζί, για να βγάλουν κάποιο νόημα παραπέρα και παραπάνω από τον στενό τους πυρήνα.

Να αφορούν όλες και όλους. Μαμά είναι πολλά πράγματα. Συλλογικός και προσωπικός θησαυρός. Αφηρημένη έννοια και πολύ συγκεκριμένη, διαολεμένα συγκεκριμένη. Μυρωδιά.

Μαμά είναι λιμάνι

Το σπίτι μυρίζει σπανακόπιτα
τουλάχιστον ένα παράθυρο στο σπίτι ανοιχτό
κάτι νύχτες τα σεντόνια είναι πιο καθαρά από εμένα την ίδια
τα σεντόνια είναι τόσο καλά στρωμένα και τόσο καθαρά
τα στρωμένα σεντόνια από τη μάνα
το φαγητό που με μεγάλωσε
το φαγητό της μάνας μου είμαι
τα ρούχα που βάζω μέσα σε έναν σάκο πριν φύγω για ένα ταξίδι
πριν φύγω από το σπίτι
το σπίτι είναι
ο σάκος είναι
το σκέπασμα, το στρώμα, τα ρούχα, το φαγητό, τα σεντόνια είναι η μητέρα
το ταξίδι
κάθε ταξίδι
ταξιδεύω
πλέω και δε φοβάμαι
ταξιδεύω
είμαι αόρατη
φοράω την αγαπημένη μου μπλούζα
με έναν αόρατο τύπο
τα μπατζάκια σηκωμένα να αερίζονται οι γάμπες μου
φορά η μητέρα αυτά τα καταπληκτικά γυαλιά για τον ήλιο
οι μπούκλες της
τα σπαστά της μαλλιά
τα σπαστά της μαλλιά ανεμίζουν
μπαίνοντας σε ένα λιμάνι
το λιμάνι είναι η μάνα
κάθε λιμάνι που έφτασα
κάθε ένα που θα φτάνω
η μάνα μου.

Έλια Βεργανελάκη, ηθοποιός και σκηνοθέτης

Μαμά είναι η Χαρά

Η μητέρα μου γεννήθηκε το 1958 και με γέννησε στα 20 της χρόνια. Με μπόλιασε με την αγάπη της κυρίως και φταίει για τυχόν προεκτάσεις που απέκτησα ως άνθρωπος. Θυμάμαι πάντα στο σπίτι να είναι όλα φροντισμένα, τα ρούχα μου να μοσχοβολάνε και το φαγητό άκρως γευστικό ακόμα κι αν ήταν μία γρήγορη ομελέτα. Γιατί η μητέρα μου δεν μαγείρευε, δεν καθάριζε, δεν έπλενε, τέχνη έκανε και το κατάλαβα μεγαλώνοντας. Πλησίαζε με τόσο σεβασμό τα απλά καθημερινά πράγματα, τα οποία έπαιρναν τις πραγματικές τους διαστάσεις.
Δεν την άκουσα ποτέ να βρίζει, να μιλάει άσχημα γι’ ανθρώπους ή να μιζεριάζει και να μένει στα κακώς κείμενα της κοινωνίας. Η μητέρα μου είναι τόσο αθώα, που αναρωτιέμαι πως κατάφερε να μην γίνει μέρος του “ένοχου” ψηφιδωτού που υπάρχει από πάντα εκεί έξω.
Είμαι τυχερός που με γέννησε και με μεγάλωσε η Χαρά της οποίας το πραγματικό όνομα στην ταυτότητα, είναι Χάιδω. Μαμά σ’ ευχαριστώ που ποτέ δεν πτώχευσες μέσα σου και ήσουν πάντα πλούσια απέναντί μου σε κάθε έκπτωση ή δεκαήμερο προσφορών που μου χάριζε η ζωή.

Βαγγέλης Ευαγγελίου, ποιητής

Μαμά, σκέτη ευλογία

Μαμά μου. Αγκαλιά, ζεστασιά, γλύκα, αγάπη, φαγητό, μουσική, ακορντεόν, τραγούδια, υπομονή, αγωνία, φροντίδα, προσδοκία, ασφάλεια, φίλη, εμπιστοσύνη, χαρά, τσακωμοί και μετά αγκαλιά πάλι. Όλα όσα είσαι όλα όσα νιώθω και μόνο στο άκουσμα αυτής της ιερής λέξης έννοιας, Μάνα, τα ζω από μέσα τώρα με τον ερχομό της κόρης μου, και ξέρω ότι αν της δώσω μόνο μια σταγόνα από τον ωκεανό αγάπης που μου έδωσες και δίνεις , θα μπορέσει και αυτή να την μεταδώσει όπου και όπως αυτή θέλει.

Α, και αν μάθω να φτιάχνω την διάσημη σπανακοτυρόπιτα σου θα είναι σίγουρα ακόμη πιο χαμογελαστή και ευτυχισμένη…

Να μας ζήσεις Μάνα, Μαμά μου!

Ζωή Παπαδοπούλου, τραγουδίστρια

Μαμά είναι και ζόρια

Ανιδιοτέλεια,η πρώτη λέξη που μου έρχεται στο νου, χαρακτηρίζοντας τη λέξη μάνα. Ακριβή λέξη. Κατάλαβα πολλά για τη συμπεριφορά της μητέρας μου από τότε που έγινα κι εγώ μάνα.
Η σχέση μαζί της ήταν τοξική, στενάχωρη, αγχωτική, επικριτική. Αλλά νιώθω τώρα πια ευγνωμοσύνη γιατί αυτή η δυσκολία με έβαλε σε έναν δρόμο να ανακαλύψω τον βαθύτερο εαυτό μου και να δώσω στον εαυτό μου και στο παιδί μου ο, τι δεν πήρα από τη μητέρα μου.

Μέσα απ’ αυτό προσπάθησα να κατανοήσω και να συγχωρήσω. Εξάλλου η σχέση με τους γονείς είναι καρμικη και εμείς τους επιλέγουμε.

Σήμερα πια μπορώ να πω ότι υπάρχει καθαρή αγάπη μεταξύ μας,η μάνα σε κατάσταση άνοιας, ένα αρνάκι, κι εγώ η κόρη, η μάνα της μάνας μου και του εαυτού μου.

Αφεντούλα Ραζέλη, τραγουδίστρια

Είναι ωραία να έχεις, να είσαι μαμά

Μες στα παραμύθια και τις μουσικές τότε και τώρα ξανά, που εγώ είμαι στη θέση σου και στη θέση μου είναι κάποιοι άλλοι πρωταγωνιστές.

Από την ανεξάντλητη θάλασσα της παιδικής ηλικίας με τις φουρτούνες και τις μπουνάτσες της μέχρι σήμερα, Μαρίνα, είναι ωραία που σε έχουμε στο πλάι μας. Χρόνια πολλά μάνα!

Λεωνίδας Μαριδάκης, τραγουδοποιός

Και ρίζα η μαμά

Η μητέρα μου είναι ο πιο δοτικός άνθρωπος που έχω γνωρίσει στην ζωή μου, με διάθεση να δώσει τα πάντα στα παιδιά και την οικογένειά της.

Αντιμετώπισε πάρα πολλές δυσκολίες στην ζωή της, προερχόμενη από μια φτωχή οικογένεια, αλλά κατάφερε να μας προσφέρει ένα βιοτικό επίπεδο πολύ καλύτερο από εκείνο που είχε εκείνη σαν παιδί. Είναι μία γυναίκα που, ενώ μπορεί να διαφωνεί έως και να στενοχωριέται από κάποια πράγματα που κάνω, κάποιες επιλογές μου, είναι εκεί και στηρίζει.

Ένας άνθρωπος που αναζητώ κιι εγώ προσωπικά όταν είμαι στις μαύρες μου. Προσφέρει αγνή αγάπη. Η μητέρα μου με έχει καθορίσει, η μητέρα γενικώς είναι η ρίζα μας-η ρίζα με την παιδική ηλικία, με τον τόπο σου, με την ίδια την ζωή, με την οποία σε δένει κάπως πιο συναισθηματικά. Με τον πατέρα, η σχέση είναι βασισμένη σε άλλο νευματικό επίπεδο, ίσως πιο…σεβάσμια και εγκεφαλική.

Βέβαια, οι μητέρες είναι εκείνοι που μπορούν να σε κάνουν έξω φρενών με ένα βλέμμα, μια φράση και, από την άλλη, με μια αγκαλιά τους, να σε κάνουν τον πιο ευτυχισμένο άνθρωπο του κόσμου. Νομίζω είναι το βασικό χαρακτηριστικό της σχέσης μητέρας και γιου.

Γιώργος Τσούμας, επιχειρηματίας, πολιτικός

Και πηγή γνώσης η μαμά

Η Ίρις λέει: Η μαμά μας ήταν πανέμορφη, μέσα κι έξω. Μια θαυμάσια γυναίκα, τόσο για τις κόρες της, αλλά και γι’ αυτά που έκανε στην ζωή της. Μας έμαθε πόσο σημαντικό είναι το να μαθαίνεις, γιατί η ίδια ήταν μια αστείρευτη πηγή γνώσης. Ιστορία, πολιτική, λογοτεχνία, σινεμά, τέχνη… Έχασα τον άνθρωπο που μπορούσα να ρωτήσω τα πάντα, που μου άνοιγε τους ορίζοντες. Προσωπικά, μου έμαθε ότι η ζωή δεν είναι εύκολη, ότι χρειάζεται να δουλέψεις σκληρά και να έχεις πάθος, να δίνεσαι. Και η ίδια, στο επάγγελμά της, έτσι ήταν, δοσμένη, φλεγόμενη. Μια μαχήτρια δημοσιογράφος. Μας έμαθε, επίσης, σε μένα και τις αδερφές μου ότι είναι σημαντικό να είμαστε ανεξάρτητες και πρακτικά και συναισθηματικά. Να μπορούμε, δηλαδή, να χειριστούμε διάφορα πράγματα από όσα φέρνει η ζωή, η καθημερινότητα.

Η μαμά δεν είχε καμία έπαρση ή κομπορρημοσύνη, αν και ήταν η σπουδαία και γνωστή δημοσιογράφος της ΕΡΤ και του BBC. Από μικρές, την ακούγαμε στο ραδιόφωνο. Αργότερα, καταλάβαμε τι σήμαινε αυτό. Ήταν ντροπαλή όταν την προσέγγιζε ο κόσμος, αλλά μετά με την συζήτηση ανοιγότανε. Κρατούσε πάντα και μερικά πράγματα μόνο για εκείνη, ήθελε πάντοτε τον προσωπικό της χώρο, κι ας είχε τρεις κόρες κι έναν σύντροφο, τον πατριό μας.

Όσο μεγαλώνω, πιστεύω ότι αρχίζω να την προσεγγίζω, να την καταλαβαίνω, να της μοιάζω κιόλας.

Και η Αφροδίτη λέει: Για την μητέρα μου, βαστώ την λέξη πρωτοπόρος. Μια επαναστάτρια στους καιρούς της. Οικολόγος, ανθρωπίστρια, δεινή αναγνώστρια και επαγγελματίας δημοσιογράφος, κολλητή με καλλιτέχνες και μουσικούς, όπως οι Κατσιμίχες και άλλοι, μητέρα… Ίσως συναισθηματικά να μην ήμασταν τόσο κοντά, της θύμιζα πάντα τον πατέρα μου. Είχαμε πάντα την δική μας, ιδιαίτερη και πολύτιμη σχέση, την ευγνωμωνώ για όσα μου πρόσφερε, για όσα δικά μου διαμόρφωσε.

Την αγαπώ, την κρατώ πάντοτε μέσα μου σαν φυλαχτό, σαν ιερό. Αυτό δεν θα αλλάξει ποτέ.

Αφροδίτη Παπαδάτου (εικαστικός.κειμενογράφος)  και Ίρις Παπαδάτου (αρχιτέκτων-ιδρύτρια YOU&ME architecture)