Ήταν μία ημέρα σαν σήμερα, 22 Μαρτίου του 2020, όταν ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ανακοινώνει και επίσημα την επιβολή του πρώτου lockdown στην Ελλάδα, σχεδόν έναν μήνα μετά την καταγραφή του πρώτου κρούσματος κορωνοϊού (στις 26 Φεβρουαρίου 2020). Από τις 06:00 το πρωί της επόμενης ημέρας, απαγορεύτηκε κάθε άσκοπη μετακίνηση, ως ένα μέτρο για την ανάσχεση της διασποράς του κορωνοϊού. Οι εικόνες εκείνη τη Δευτέρα πρωτόγνωρες: κλειστά καταστήματα, έρημοι δρόμοι, «ψυχή» δεν βρισκόταν στους πολυσύχναστους εμπορικούς δρόμους, τις πλατείες και τα πάρκα. Μόνη καθημερινή συνήθεια η απογευματινή ενημέρωση για την πορεία της πανδημίας στη χώρα.
«Είναι, ίσως, το τελευταίο βήμα μιας οργανωμένης Δημοκρατικής Πολιτείας. Που, όμως, πρέπει να γίνει εγκαίρως, για να μην γίνει μάταιο. Γιατί ο χρόνος δεν μετριέται, πλέον, σε μέρες, αλλά με ώρες. Και απαιτούνται τολμηρές και γρήγορες πρωτοβουλίες. Το Κράτος οφείλει κατά το Σύνταγμα να “μεριμνά για την Υγεία των Πολιτών” και να παρεμβαίνει όταν η άσκηση της ατομικής ελευθερίας υπερβαίνει τον συνταγματικό της σκοπό και απειλεί την κοινωνία. Και όταν η ευθύνη του ενός αποδεικνύεται ελλειμματική, τότε θα πρέπει να διασφαλιστεί το δημόσιο συμφέρον. Στο όνομα του συλλογικού καλού, λοιπόν, προχωρώ στη σημερινή απόφαση: Για να προστατέψω την Υγεία μας και όλα όσα πετύχαμε μέχρι τώρα σε αυτό τον τομέα. Έχω ήδη ενημερώσει την Πρόεδρο της Δημοκρατίας και τους αρχηγούς των κομμάτων για την απόφασή μου», ανέφερε -μεταξύ άλλων- ο Κυριάκος Μητσοτάκης στο διάγγελμά του προς τον ελληνικό λαό.
Σε άλλο σημείο του διαγγέλματος ο πρωθυπουργός τόνιζε: «Τώρα είναι η στιγμή να ορθώσουμε όλοι το δικό μας μέτωπο, να ξαναγράψουμε ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο. Με πρώτη δέσμευση, να σπάσει η αλυσίδα μετάδοσής του ιού: Ο καθένας από εμάς να πάψει να γίνεται κρίκος μεταφοράς στο διπλανό του. Η κυβέρνηση μένει όρθια στο καθήκον, απλώνοντας την φροντίδα της σε κάθε γωνιά του τόπου μας. Όμως, θα το ξαναπώ: Το μεγαλύτερο όπλο κατά του αόρατου εχθρού είναι η προσωπική μας συμπεριφορά: Δεν κυκλοφορούμε χωρίς αιτία. Μένουμε σπίτι. Δεν προσβάλλουμε με τη στάση μας εκείνους που μάχονται νύχτα-μέρα στα νοσοκομεία για τη δική μας υγεία. Γιατί η παραμονή στο σπίτι είναι, στον πυρήνα της, ένα εξόχως δημοκρατικό σύνθημα συλλογικής ευθύνης. Δεν είναι περιορισμός. Αλλά κατάθεση σεβασμού στο σύνολο. Έτσι θα αποδείξουμε ότι ο κοινωνικός μας ιστός είναι συμπαγής και με συνείδηση. Και ότι μαζί σηκώνουμε το βάρος της πατρίδας. Θα χρειαστεί να επιστρατεύσουμε όλα τα αποθέματα σθένους και υπομονής για να ξεπεράσουμε την κρίση».
Οι επόμενες εβδομάδες ήταν …κρίσιμες και οι μετακινήσεις είχαν περιοριστεί στις απολύτως απαραίτητες. Στους δρόμους κάποιοι εργαζόμενοι που συνέχιζαν κανονικά τη δουλειά τους από το γραφείο, πολίτες που πήγαιναν σε φαρμακεία ή γιατρούς, άτομα που ασκούνταν ή έβγαζαν βόλτα τα κατοικίδια τους. Κάποιοι, μόνιμοι κάτοικοι περιοχών εκτός Αθηνών είχαν τη δυνατότητα να επιστρέψουν στον τόπο τους, αλλά όχι να γυρίσουν πίσω στην Αθήνα.
