Το λεγόμενο «συναυλιακό» ή «φεστιβαλικό καλοκαίρι» της Αθήνας είναι πλέον ένα σημαντικό trademark της πόλης. Σε αυτό προσθέτουμε βέβαια και τον χαρακτηρισμό «καυτό», καθώς δεν ανεβαίνουν κατακόρυφα μόνο οι θερμοκρασίες αυτής της περιόδου αλλά και η ανυπομονησία του κόσμου να παρακολουθήσει από κοντά τους αγαπημένους του καλλιτέχνες. Ο προσωπικός στόχος του καθενός, αν μπορούμε να το πούμε έτσι, είναι να ακούσει τα αγαπημένα του τραγούδια σε υψηλά ντεσιμπέλ, να μπλεχτεί με αγνώστους και να χορέψουν ρυθμικά όλοι μαζί, να κρατήσει το εισιτήριο αλλά και κάτι ακόμα -έστω ένα κουτάκι μπύρας- που θα μπορέσει να λειτουργήσει ως memorabilia της συναυλίας. Να αποκτήσει βιωματικές εμπειρίες που θα τον βγάλουν εκτός της συνηθισμένης καθημερινής ρουτίνας του, να θυμάται για πάντα εκείνες τις στιγμές, αυτό είναι το ζητούμενο.

Ενώ όμως όλα αυτά είναι λίγο πολύ γνωστά, υπάρχει ένα φαινόμενο, ή αλλιώς μια συνθήκη, που οι περισσότεροι -αρμόδιοι φορείς, διοργανωτές, κράτος κ.λπ.- αποφεύγουν να σχολιάσουν και να την αντιμετωπίσουν με υπευθυνότητα: η χρήση ψυχοδραστικών ουσιών* σε περιβάλλοντα ψυχαγωγίας. Βέβαια, δε θα μπορούσε να γίνει και διαφορετικά, αφού «Οι ουσίες στην Ελλάδα, όπως ξέρουμε, δεν υπάρχουν… (γέλια). Ζούμε το θέατρο του παραλόγου», σχολίασε στο Olafaq ο Νίκος Φιτσιάλος, ένας εκ των ιδρυτών και συντονιστής των δράσεων του Generation Act που δραστηριοποιείται στην παροχή υπηρεσιών και ενημέρωσης για τη μείωση βλάβης από τη χρήση ψυχοδραστικών ουσιών.

«Η λογική μας είναι γενικότερα πολύ απλή: να είμαστε δίπλα στο άτομο που κάνει χρήση, περιστασιακή ή μη, με πολύ τίμιο τρόπο. Προσπαθούμε να παρέχουμε από πολύ απλές πληροφορίες έως και καινοτόμες πρακτικές όπως είναι το drug checking, του οποίου το νομικό πλαίσιο στην Ελλάδα είναι ακόμη θολό. Προσπαθούμε και εμείς να δούμε τι μπορούμε να κάνουμε επάνω σε αυτό», μας λέει.

Νωρίτερα, λέγοντας ότι οι ουσίες στην Ελλάδα «δεν υπάρχουν», ο Νίκος αυτόματα άνοιξε μια άκρως ουσιαστική και ενδιαφέρουσα μικρή χαραμάδα στη συζήτησή μας, μέσα από την οποία αν επιχειρήσουμε να κοιτάξουμε σε βάθος θα απομακρυνθούμε από το ζητούμενο του συγκεκριμένου θέματος, που δεν είναι άλλο από το να μιλήσουμε ανοιχτά για την περιστασιακή χρήση ουσιών σε φεστιβάλ και συναυλίες. Σκοπός μας στο Olafaq, φυσικά, δεν είναι η δαιμονοποίηση των ουσιών, που όπως αναφέρει εύστοχα ο Νίκος «δαιμονοποιώντας τη χρήση, δαιμονοποιούμε και τους ανθρώπους». Σκοπός μας είναι η απενοχοποίηση και το σπάσιμο ενός ταμπού που λέει, άτυπα, ότι οι ψυχοδραστικές ουσίες ως μέρος της ποπ συναυλιακής κουλτούρας υπήρξαν μόνο στα 60s και στην εποχή του rave.

Τώρα, καθώς έχουμε μπει και επίσημα στο καλοκαίρι, με τη φεστιβαλική περίοδο να ξεκινάει προς την κορύφωσή της αργότερα, αρκετοί που θα παρευρεθούν σε μια αξέχαστη βραδιά -ενδεχομένως και για τους λάθους λόγους- προετοιμάζονται και για τις ουσίες που θα καταναλώσουν σε αυτή προσδοκώντας μία απογειωτική εμπειρία, κατά επιθυμία «ιδανική». Τι πρέπει να γνωρίζουμε λοιπόν πριν οργανωθούμε για την επόμενη συναυλία;

Ο Νίκος, σχολιάζοντας τη φράση «ιδανική εμπειρία», μας είπε: «Είναι πολύ υποκειμενικό αυτό [σ.σ. τι και πώς είναι μια ιδανική εμπειρία] γιατί εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, όπως οι κοινωνικές συνθήκες, η ψυχοσύνθεση του ατόμου και πολλά ακόμα. Ίσως θα μπορούσαμε να αναφερθούμε στην πρώτη χρήση, που το άτομο την κρατάει σαν βασική ανάμνηση και μετά προσπαθεί να την επαναλάβει και να φτάσει σε εκείνο το σημείο. Μπορεί παραδείγματος χάριν να υπάρξει ιδανική εμπειρία αλλά δε σημαίνει ότι θα είναι πάντα έτσι.»

Ψυχοδραστικές ουσίες
Φωτ.: Envato

Κάτι που επιβεβαίωσε και ο Λ., ο οποίος επιθυμεί να διατηρήσει την ανωνυμία του και θα χρησιμοποιήσουμε τυχαία το «Λ» για την προσφώνησή του, που ξεκίνησε στην εφηβεία «με το αθώο χασίσι και καμιά μπύρα σε μικρά live, κύριως hip-hop». Ωστόσο, όπως ήταν αναμενόμενο, δεν πήγαιναν τα πράγματα κάθε φορά το ίδιο καλά. «Και βέβαια έχει πάει λάθος αρκετές φορές», τόνισε.

Απ’ ό,τι φαίνεται, αυτή είναι η αναπόφευκτη πορεία των πραγμάτων. Κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί, για διάφορους λόγους, ότι η ψυχοδραστική ουσία στον οργανισμό μας θα δρα κάθε φορά με τον ίδιο τρόπο, είτε προκαλώντας ευχάριστες είτε δυσάρεστες στιγμές. «Πάντα θα πρέπει κοιτάμε το κομμάτι της ψυχικής κατάστασης του ατόμου», μας λέει ο Νίκος της Generation Act. Συνεχίζει λέγοντας: «Αν περνάμε ήδη καλά και θέλουμε να εντάξουμε τη χρήση για να περάσουμε ακόμα καλύτερα, εκεί ίσως έχουμε μια ιδανική βάση. Όταν η χρήση μπαίνει σε μια συνθήκη που δεν περνάμε καλά και προσπαθούμε μέσω αυτής να νιώσουμε καλύτερα, τότε αυτό γίνεται ένα δεκανίκι, μια πατερίτσα στη ζωή μας, και εκεί μπαίνει η προβληματική χρήση. Μπαίνει δηλαδή σαν φάρμακο που προσπαθεί να μας λύσει τα προβλήματα. Σίγουρα η διάθεσή μας παίζει πολύ σημαντικό ρόλο, και γι’ αυτό συμβουλεύουμε στις περιπτώσεις εκείνες όπου κάποιο άτομο δεν αισθάνεται και τόσο καλά να αποφεύγει την οποιαδήποτε χρήση, καθώς υπάρχουν τα after effects.»

Σύμφωνα με τις μελέτες, οι πιο συνηθισμένες συνέπειες της χρήσης είναι οι εξής: θερμοπληξία, αδιαθεσία, αφυδάτωση. Ο Νίκος πρόσθεσε σε αυτές και τις καρδιακές διαταραχές, «τουλάχιστον από τις διεργετικές ουσίες που συναντάμε εμείς εκεί έξω [σ.σ. στις δράσεις του Generation Act], όπως το MDMA, κοκαϊνή κ.α.», ενώ αναφέρθηκε και στο overdose – όχι ακριβώς αυτό που γνωρίζουμε από την ηρωίνη. Ο Λ., αναφερόμενος στα συναισθήματα που προκύπτουν όταν η χρήση δε δημιουργεί μια καλή εμπειρία, μας είπε: «Αυτό που νιώθεις όταν κάτι πάει λάθος, σίγουρα την πρώτη φορά, είναι άγχος. Τη δεύτερη είναι πιο διαχειρίσιμο, την τρίτη το καταλαβαίνεις, πας σπίτι και έχεις τύψεις κάνα διήμερο (γέλια)».

Όπως αναφέρει μία αμερικανική έρευνα που πραγματοποιήθηκε φέτος για τη χρήση ουσιών σε περιβάλλοντα διασκέδασης, περισσότεροι από τους μισούς επισκέπτες ενός φεστιβάλ που κάνουν χρήση αντιμετώπισαν κάποιο πρόβλημα υγείας που απαιτούσε ιατρική φροντίδα. Ο Νίκος, σχετικά με αυτό, μας λέει πώς αν νιώσουμε αδιαθεσία «σταματάμε αμέσως τη χρήση». «Εφόσον τα πράγματα δεν προχωράνε καλά και αφού διακόψουμε τη χρήση -δύσπνοια, αφυδάτωση κ.λπ.-, το άτομο θα πρέπει να ζητήσει άμεσα βοήθεια και να απευθυνθεί σε μια ομάδα, όπως η δικιά μας, για αξιολόγηση της κατάστασης. Εμείς δεν είμαστε μπράβοι για να του τσαμπουκαλευτούμε, είμαστε ήρεμοι και δίπλα του. Κι αν εμείς δεν είμαστε εκεί, πρέπει να απευθυνθεί άμεσα σε ιατρική βοήθεια λέγοντάς τους την πλήρη αλήθεια για να μπορέσουν να βοηθήσουν ανάλογα με το περιστατικό.» Ευτυχώς, τουλάχιστον, σε όλα τα μεγάλα φεστιβάλ υπάρχει διαθέσιμο ιατρικό προσωπικό που μπορεί να παρέχει πρώτες βοήθειες.

Φωτ.: Envato

Τι γίνεται όμως με τις συνηθισμένες πρακτικές εναλλαγής ουσιών προκειμένου το άτομο να επανέλθει από μια κακή εμπειρία ή ενός συνδυασμού ουσιών προκειμένου -υποτίθεται- να απογειωθεί η εμπειρία της χρήσης; «Όταν ξεκινάει η υπερκατανάλωση δύο πραγμάτων μαζί, όπως για παράδειγμα χασίσι με αρκετό αλκοόλ, το πράγμα σίγουρα θα πάει λάθος», αναφέρει ο Λ. βάσει των εμπειριών του. «Συνήθως υπάρχει η σκέψη “να πιω κάτι άλλο για να βελτιωθεί η κατάστασή μου”. Να καταναλώσεις δηλαδή μια άλλη ουσία για να γίνεις καλά και να “ισιώσεις” από μια άλλη, π.χ. κοκαϊνη για κεταμίνη, αλλά η βιωματική εμπειρία κάποιου δε σημαίνει ότι θα λειτουργήσει και σε εμάς. Είμαστε διαφορετικοί άνθρωποι, με διαφορετικές ψυχοπαθολογίες, πολύ διαφορετικά οργανικά ή μη θέματα. Στην πραγματικότητα, αυτή η πρακτική μπορεί να προκαλέσει περισσότερη τοξίκωση στον οργανισμό μας και να τον επιβαρύνει επιπλέον. Οπότε, αν κάποιος δεν αισθανθεί καλά, προτείνουμε πάντα τη διακοπή της χρήσης», δηλώνει εμφατικά ο Νίκος.

Εκτός από τον κίνδυνο εμφάνισης των παραπάνω προβλημάτων υγείας, η χρήση ουσιών μπορεί να επηρεάσει τη λογική και τις αναστολές, οδηγώντας σε επικίνδυνες συμπεριφορές. Το 66% των συμμετεχόντων της έρευνας της Inner Body, ανέφεραν ότι επέδειξαν τέτοιες συμπεριφορές σε κάποιο μουσικό φεστιβάλ λόγω χρήσης ναρκωτικών. Μεταξύ των ερωτηθέντων, οι πιο συνηθισμένες επικίνδυνες συμπεριφορές ήταν το σεξ με αγνώστους και η απερίσκεπτη οδήγηση, με τους Millennials να έχουν μεγαλύτερο ποσοστό στο πρώτο. Επιπλέον, 1 στους 4 Millennials ανέφερε ότι οδηγούσε επικίνδυνα μετά το φεστιβάλ. Υπάρχει τρόπος να μετριαστεί κάπως αυτό, ή είναι μια ακόμα αναπόφευκτη συνέπεια;

«Δυστυχώς αυτά θα συμβούνε και δεν μπορείς να τα αποφύγεις. Από ‘κεί και πέρα, σε νηφάλια κατάσταση, πρέπει να κάνεις έναν εσωτερικό διάλογο και να βάλεις κάποιους κάνονες με τον ίδιο σου τον εαυτό. Δε θα αποφύγουμε ποτέ αυτά τα προβλήματα, απλά αυτό που προσπαθούμε είναι να τα μειώσουμε μέσω της πληροφόρησης, γιατί η γνώση δε δημιουργεί πρόβλημα. Η ημιμάθεια όμως, το να μη γνωρίζει κάποιος πώς να σταθεί μέσα σε όλο αυτό, δημιουργεί πρόβλημα. Συν την απαγόρευση, που δεν έχει κάποιο όφελος. Το “μην πιεις” δε μου λέει τίποτα, δε δίνει πληροφορίες. Οπότε μια προσέγγιση, τύπου, “αν πιεις, προσπάθησε να προσέξεις αυτά τα πέντε πράγματα” είναι προτιμότερη. Είναι πολύ σημαντικό να δίνουμε την πληροφορία στον άνθρωπο την ώρα που τη χρειάζεται», αναφέρει ο Νίκος. Και αυτό το βαθύ κενό στην γνώση, που αφορά τις ψυχοδραστικές ουσίες, μπορεί να το καλύψει -εν μέρει, αλλά ικανοποιητικά- το drug checking.

Η συγκεκριμένη διαδικασία, το drug checking δηλαδή, έχει γίνει πλέον μια συνηθισμένη πρακτική στα μουσικά φεστιβάλ ανά τον κόσμο. Όλο και περισσότεροι διοργανωτές παρέχουν ενημέρωση στον κόσμο και διαθέτουν περίπτερα σε φορείς και οργανώσεις για τον λεγόμενο «έλεγχο ναρκωτικών», ως στρατηγική μείωσης της βλάβης. Σύμφωνα με το BBC, το drug checking υφίσταται στα φεστιβάλ του Ηνωμένου Βασιλείου εδώ και περίπου δέκα χρόνια και είναι ένας τρόπος για να εντοπίζονται δυνητικά θανατηφόρες ουσίες και να προειδοποιείται ο κόσμος γι’ αυτές.

«Ακούσα πρόσφατα για το drug checking και έπεσα απ’ τα σύννεφα! Θεωρώ κάτι τέτοιο χρήσιμο, επιβάλλεται να γίνει και πρέπει να ανοίξουν τα μυαλά των ανθρώπων ώστε να καθιερωθεί. Οι συναυλίες και τα φεστιβάλ συνδυάζονται κατά κάποιον τρόπο με τις ουσίες, οπότε το να υπάρχει κάποιος έλεγχος μόνο καλό θα κάνει. Μακάρι να γίνει και να λειτουργήσει όλο αυτό». Ανάλογη με τον ενθουσιασμό του Λ. ήταν και η δική μας πρώτη αντίδραση όταν μάθαμε για το drug checking, ειδικότερα από τη στιγμή που υπάρχει μία ομάδα, η Generation Act, η οποία προσπαθεί να το εφαρμόσει και στην Ελλάδα. Όμως, όταν ρωτήσαμε τον Νίκο κατά πόσο αυτή η διαδικασία είναι νόμιμη ή δεν μπορεί να προκαλέσει νομικά και άλλα ζητήματα στους ίδιους αλλά και στα άτομα που τους επισκέπτονται στο περίπτερό τους, δεν πέσαμε απ’ τα σύννεφα για το τι ισχύει στη χώρα μας.

Φωτ.: Krys Amon / Unsplash

«Η ομάδα μας διενεργεί drug checking, δυστυχώς όμως δεν μπορούμε να ανακοινώνουμε πού το κάνουμε, σε ποιο μέρος κ.τ.λ., γιατί, όπως καταλαβαίνεις, θα μπούνε μέσα και θα μας “δέσουνε”, που λέμε. Και εμάς αλλά και τον κόσμο», σχολίασε με μια δόση απογοήτευσης ο Νίκος που συντονίζει της σχετικές δράσεις. «Το κάνουμε πάντα σε συννενόηση με τον διοργανωτή και το μαγαζί, αλλά το πλαίσιο είναι θολό. Ο κόσμος αν μας βρει σε ένα πάρτι μπορεί να μας ρωτήσει αν εφαρμόζουμε κάποια σχετική υπηρεσία drug checking, γιατί δεν έχουμε κάποια δομή που να μπορούμε να τον παραπέμψουμε και να μας συναντήσει εκεί. Γενικότερα παλεύουμε για να δημιουργηθεί κάτι, μια κινητή υπηρεσία για παράδειγμα, δηλαδή να υπάρχει ένα βαν το οποίο με κάποιον τρόπο θα μπορεί να πηγαίνει σε διάφορα σημεία και μέσω ανωνυμίας -δεν κρατάμε ποτέ ονόματα- να εφαρμόζει ελέγχους. Κάποιος να μπορεί να φέρει μια μικροποσότητα της ουσίας και να την εξετάσουμε, να βγάλουμε κάποια αποτέλεσματα σε σχέση πάντα με την ουσία. Αλλά το σημαντικότερο σημείο σε όλο αυτό, είναι ότι μπορούμε να λειτουργούμε συμβουλευτικά την ώρα που εξετάζουμε την ουσία. Δηλαδή να μπορούμε πάνω σε αυτό που “πίνει” το άτομο και στις ανάγκες του, να δουλέψουμε όσο γίνεται μαζί του, σε όσο χρονικό διάστημα μας δίνεται, και να του πούμε κάποια χρήσιμα πράγματα προκειμένου να παραμείνει λίγο πιο ασφαλής σε όλο αυτό». Κατά τη διάρκεια της συνομιλίας μας, ο Νίκος υπογράμμιζε συχνά ότι όταν αναφερόμαστε σε χρήση ψυχοδραστικών ουσίων ποτέ δεν μπορούμε να μιλάμε για «ασφαλεία» παρά μόνο για «ασφελέστερη» διαδικασία.

Ωστόσο, για να υπάρξει νόμιμο drug checking, θα πρέπει προηγούμενως το ίδιο το κράτος να έχει αναγνωρίσει τη σημασία του και να μη στρουθοκαμηλίζει στο φαινόμενο της ψυχαγωγικής χρήσης* ψυχοδραστικών ουσίων. Σε δεύτερο χρόνο, και με τις ευλογίες των αρχών, οι διοργανωτές θα πρέπει και αυτοί να διαχειριστούν υπεύθυνα και αποφασιστικά το φαινόμενο αυτό.

Για παράδειγμα, τα φεστιβάλ στο Ηνωμένο Βασίλειο τονίζουν ότι δεν υποστηρίζουν ούτε ενθαρρύνουν τη χρήση ναρκωτικών, αναγνωρίζοντας ωστόσο την πρόκληση της πλήρους απαγόρευσης της χρήσης ναρκωτικών που δεν είναι εφικτή -παρά τις προσπάθειες της ιδιωτικής ασφάλειας και της αστυνομίας να αποτρέψουν την είσοδο των ουσιών στον χώρο-, πολλά μεγάλα φεστιβάλ υιοθετούν μια προσέγγιση μείωσης της βλάβης, η οποία περιλαμβάνει επιτόπιο drug checking. Ο έλεγχος αυτός διεξάγεται συνήθως από σχετικές ομάδες/οργανώσεις στα κρυφά, δηλαδή όχι σε κοινή θέα δίπλα από περίπτερα χορηγών, με τη χρήση ναρκωτικών που κατάσχονται ή αφήνονται εκεί να καταλήγουν σε συγκεκριμένους κάδους σκουπιδιών διατηρώντας πάντα την ανωνυμία του ατόμου. Εάν οι δοκιμές αποκαλύψουν ότι μια ουσία είναι ιδιαίτερα επικίνδυνη -λόγω μόλυνσης, λανθασμένης επισήμανσης ή προσμείξεων- οι ενδιαφερόμενοι ενημερώνονται και προειδοποιούνται σχετικά. Η The Loop, μια οργάνωση που παρέχει τέτοιες υπηρεσίες ελέγχου σε φεστιβάλ, έχει διαπιστώσει ότι ο έλεγχος των ουσιών μπορεί να συμβάλει στη μείωση των θανάτων.

Στην Ελλάδα, όμως, απέχουμε πολύ από κάτι τέτοιο. «Το πρόβλημα είναι ότι δε θέλουμε να παραδεχθούμε ότι μέσα στο μαγαζί ή στο φεστιβάλ γίνεται χρήση, γιατί οι άνθρωποι φοβούνται ότι θα μπει μέσα η αστυνομία και θα πέσει ο κόσμος στα γόνατα με τα χέρια στο κεφάλι, όπως και τα αφεντικά», τονίζει ο Νίκος. «Όταν ξεκινούσαμε το προτζεκτ ήμουν πολύ επιφυλακτικός. Φοβόμασταν ότι θα φάμε πόρτες, αν όχι ντομάτες (γέλια). Όμως η αλήθεια ειναι ότι ο κόσμος μας έχει ειλικρινά αγκαλιάσει. Και με κάποιον τρόπο έχει ξεκινήσει ο κόσμος να το ζητάει και έτσι πιστεύουμε ότι θα δημιουργηθεί αυτόματα η ανάγκη για κάτι τέτοιο στα φεστιβάλ. Εκεί σκοπεύουμε. Να δημιουργήσουμε αυτή την ανάγκη στον κόσμο, για τους λόγους που έχουμε ήδη αναφέρει, έτσι ώστε ο κόσμος να μπορεί να το ζητάει απαραίτητα από τους διοργανωτές. Αν δείξεις τη σημαντικότητα, δημιουργείς και την ανάγκη. Υπάρχει πολύς κόσμος που κάνει χρήση, περιστασιακή, τυχαία, μία φορά, ποτέ ξανά, αλλά είναι πολύ σημαντικό να του δώσεις σωστή πληροφορία τη στιγμή που πρέπει. Αυτός που ετοιμάζεται να κάνει χρήση πρέπει να ξέρει ότι υπάρχει ένας άνθρωπος στον χώρο που δε θα τον “δώσει” κάπου, δε θα τον κρίνει γι’ αυτό που κάνει. Δε θέλουμε να πούμε “A, το ντρόγκι σου γαμάει” ή “είναι μούφα” (γέλια). Ωστόσο, δεν είναι μόνο το  drug checking στο οποίο εστιάζουμε. Μας ενδιαφέρει ο ίδιος ο άνθρωπος. Μιλάμε για το πώς σκοπεύει ή πώς κάνει γενικά χρήση, του δίνουμε συμβουλές για μια ασφαλέστερη διαδικασία. Ασχολούμαστε δηλαδή εξατομικευμένα με το κάθε άτομο».

Λαμβάνοντας ως δεδομένο ότι πρώτον, το drug checking στην Ελλάδα, όπως μας είπε ο Νίκος, δεν είναι μια νόμιμη διαδικασία και όποτε γίνεται λειτουργεί λίγο «underground», δεύτερον, ότι κανείς δεν μπορεί να μας εγγυηθεί μια καλή εμπειρία -πόσο μάλλον «ιδανική»- και μια καθαρή ουσία και τρίτον, ότι οι κακές στιγμές θα υπάρξουν και δεν μπορούμε να τις αποφύγουμε, οδηγούμαστε στο εξής ερώτημα: μπορούμε να μετριάσουμε τις όποιες συνέπειες για να έχουμε μια ασφαλέστερη συνθήκη κατά και μετά τη χρήση;

Ο Νίκος και η Generation Act, βάσει των βιωμάτων τους και την επαφή που έχουν αναπτύξει με τον κόσμο, μέσα από την ακαδημαϊκή γνώση που έχουν κάποια μέλη της ομάδας και έχοντας εκπαιδευτεί όλοι καταλλήλως από αρμόδιους φορείς όπως ο ΟΚΑΝΑ, ΚΕΘΕΕΑ κ.λπ., αναφέρουν πώς «όταν παίζεις με τις ουσίες παίζεις με τις πιθανότητες». Παρ’ όλα αυτά, η συμβουλή τους είναι να μη συνδυάζουμε διαφορετικές ουσίες, να ξεκινάμε πάντα με μια μικρή ποσότητα και να περιμένουμε τουλάχιστον μία ώρα για να δούμε τα effect που έχει στον οργανισμό μας, η χρήση να γίνεται με ανθρώπους που εμπιστευόμαστε, να μη μοιραζόμαστε “εργαλεία”, όπως καλαμάκια και οτιδήποτε άλλο που μπορεί να θεωρηθεί ως σύνεργο χρήσης, και ποτέ να μην είμαστε μόνοι μας.

Ας ελπίσουμε πώς του χρόνου, στο επόμενο «καυτό, συναυλιακό καλοκαίρι» της Αθήνας, το θέμα της χρήσης ψυχοδραστικών ουσιών σε περιβάλλοντα διασκέδασης δε θα κρύφτεί πάλι κάτω από το χαλάκι της συντηρητικής ευθιξίας των αρμόδιων φορέων, του κράτους και των υπολοίπων εμπλεκόμενων. Αν, ως κοινωνία, θέλουμε να αντιμετωπίσουμε με υπευθυνότητα και σοβαρότητα αυτό το φαινόμενο –που προέρχεται από τα βάθη των αιώνων-, θα πρέπει να μιλήσουμε ανοιχτά, χωρίς ταμπού και φόβο, αποφεύγοντας τη δαιμονοποίηση κάποιων ουσιών και σίγουρα όχι των χρηστών. Διαφορετικά, όπως ο σκύλος κυνηγάει την ουρά του, θα προσδοκούμε τη σωτηρία των ατόμων ενώ ταυτόχρονα βλάπτουν τον εαυτό τους, έχοντας φτάσει πλέον στο προτελευταίο στάδιο.

*Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, ψυχοδραστική ουσία είναι αυτή που όταν εισαχθεί στον οργανισμό, επηρεάζει τις ψυχικές λειτουργίες-γνωσιακές και συναισθηματικές. Ο όρος αυτός και ή ισοδύναμη έκφραση «ψυχοτρόπος ουσία» είναι οι πιο ουδέτεροι και περιγραφικοί όροι για ολόκληρη τάξη ουσιών, νόμιμων και παράνομων, που έχουν σημασία για την πολιτική φαρμάκων. «Ψυχοδραστικός» δεν σημαίνει αναγκαστικά εξαρτησιογόνος και μάλιστα ο όρος αυτός παραλείπεται πολλές φορές εντελώς στην κοινή γλώσσα, όπως όταν γίνεται λόγος για «χρήση φαρμάκων» ή «κατάχρηση ουσιών».

*Ψυχαγωγική χρήση ονομάζεται η χρήση ουσίας, συνήθως παράνομης, σε κοινωνικές περιστάσεις ή για χαλάρωση, με το υπονοούμενο ότι δεν υπάρχει εξάρτηση ή άλλο πρόβλημα. Όπως αναφέρει ο ΠΟΥ, ο όρος αποδοκιμάζεται από εκείνους που θέλουν να ορίζεται ως πρόβλημα κάθε χρήση παράνομης ουσίας.