Το ζήτημα της ιδιωτικής ανώτατης εκπαίδευσης αποτελεί αντικείμενο συζήτησης εδώ και δεκαετίες. Επιχειρήματα, αναλύσεις, τσακωμοί, έχουν αφιερωθεί ατελείωτες ώρες και αράδες στο αν η πρέπει να έχουμε ιδιωτικά πανεπιστήμια στην Ελλάδα. Όταν εγώ ήμουν στο λύκειο, τα ιδιωτικά κολλέγια ήταν ελάχιστα. Ίσως μετρημένα στο ένα χέρι. Αποτελούσε κάτι σαν “ταμπού” το να πας να σπουδάσεις σε ιδιωτικό κολλέγιο, καθώς ισοδυναμούσε με αποτυχία της λυκειακής σου πορείας, και όσα παιδιά πήγαιναν εκεί είχαν και λίγο την (κρυφή μεν, υπαρκτή δε) βούλα του “κακού μαθητή” που του πληρώνουν οι γονείς το πτυχίο.
Σταδιακά βέβαια αυτό άρχισε να αλλάζει. Εδώ και δεκαετίες ακούμε για την υποβάθμιση των ελληνικών ΑΕΙ και πόσο σημαντικό είναι να ανοίξουν ιδιωτικά για να υπάρχει ανταγωνισμός, ενώ παράλληλα δημιούργησαν και την ελάχιστη βάση εισαγωγής. Καλλιεργήθηκε λοιπόν υποδόρια η “ανοχή” μας στην ιδιωτική ανώτατη εκπαίδευση και μειώθηκαν οι αντιστάσεις της κοινωνίας στο άκουσμα της ίδρυσής της. Τα ιδιωτικά κολλέγια πλήθυναν, ξένα πανεπιστήμια άνοιξαν παραρτήματα στην Ελλάδα, κανονικοποιήθηκε λιγάκι η επιλογή της ιδιωτικής ανώτατης εκπαίδευσης.
Πλέον, πολλοί επιλέγουν να στραφούν σε κάποιο ιδιωτικό κολλέγιο αν δεν καταφέρουν να περάσουν σε κάποιο ΑΕΙ. Αν πάλι έχουν καημό να γίνουν γιατροί ή δικηγόροι για να συνεχίσουν την οικογενειακή “επιχείρηση”, τότε θα φύγουν στο εξωτερικό. Κάτι άλλο που παρατηρείται να έχει αλλάξει επίσης είναι η επιλογή μεταπτυχιακού ή κάποιας εξειδίκευσης σε ιδιωτικά κολλέγια από ανθρώπους που βρίσκονται ήδη στην αγορά εργασίας για ενίσχυση των γνώσεών τους και κυρίως του networking τους.
Παρόλα αυτά, τα δημόσια πανεπιστήμια συνεχίζουν να παραμένουν στην πρώτη επιλογή των μαθητών- επίδοξων φοιτητών. Ενώ για χρόνια έχουν συκοφαντηθεί, λοιδορηθεί από πολλές κυβερνητικές ρητορικές, ο τίτλος του ελληνικού δημόσιου πανεπιστημίου, -ειδικά των τοπ ΑΕΙ- συνεχίζει να έχει σημαντική θέση τόσο στην Ελλάδα όσο και στο ακαδημαϊκό σύμπαν πολλών χωρών του εξωτερικού.
Γιατί όμως υπάρχει τόση αντίδραση με τα ιδιωτικά πανεπιστήμια, ή όπως τα αναφέρει κυβέρνηση στο νέο νομοσχέδιο “μη κρατικά”, για να αφήσει στην άκρη το αρνητικά φορτισμένο επίθετο “ιδιωτικό”. Γιατί μας ενοχλεί τόσο η ύπαρξη τους;
Δεν είναι η ύπαρξη των ιδιωτικών πανεπιστημίων που ενοχλεί per se. Είναι η ποιότητα των σπουδών αυτών των ιδρυμάτων και το ότι μακροπρόθεσμα αυτό ίσως οδηγήσει στην υποβάθμιση των δημόσιων σχολών.
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Τα ιδιωτικά πανεπιστήμια που έχουν ανοίξει εδώ, ή θα ανοίξουν, σίγουρα δεν έχουν την μορφή που έχουν τα πανεπιστήμια του εξωτερικού που όλοι γνωρίζουμε. Το Harvard, Cambridge, η Οξφόρδη και το Yale δεν είναι ιδιωτικά πανεπιστήμια. Ιδρύθηκαν από κάποια δωρεά και δεν αποτελούν κερδοσκοπικά ιδρυματα, αλλά δημόσιου χαρακτήρα. Δηλαδή δεν υπάρχει από πίσω μία επιχείρηση, φορέας, οργάνωση, ιδιώτης που παίρνει τα χρήματα από τα δίδακτρα. Τα πάντα επιστρέφουν στο ίδρυμα για έρευνα, προσωπικό, ενίσχυση των υλικοτεχνικών εξοπλισμών κλπ. Τα ιδιωτικά πανεπιστήμια της Αγγλίας τουλάχιστον που γνωρίζω, είναι λίγα και δεν είναι στα καταξιωμένα, γνωστά πανεπιστήμια του κόσμου.
Δεν περιμένω ότι θα έρθει κάποιο από τα καλύτερα Πανεπιστήμια του κόσμου να ανοίξει παράρτημα εδώ. Και ακόμα και αν, κάποιο από τα μεγάλα και γνωστά ανοίξει franchise στην Αθήνα (γιατί αποκλείεται να πάει στην Κάτω Ραχούλα) σίγουρα δε θα είναι αντάξιο του ιδρύματος στη μαμά πατρίδα. Το πιθανότερο είναι να ανοίξουν ένα δύο ίσως αξιοπρεπή με εξαιρετικά υψηλά δίδακτρα και παράλληλα να βρουν χώρο να δημιουργηθούν επιχειρήσεις που πουλάνε με παραπλανητικές πρακτικές και βαρύγδουπες διαφημίσεις κενά πτυχία, εκμεταλλευόμενοι την ανάγκη των νέων να βγουν με “εφόδια” στην αγορά εργασίας.
Και τι μας νοιάζει; Αν είναι να βρίσκουν οι νέοι δουλειές και να μην φεύγουν να σπουδάσουν έξω;
Αρχικά, όποιος είναι να πάει στο εξωτερικό να σπουδάσει σε κάποιο μεγάλο πανεπιστήμιο, θα πάει έτσι και αλλιώς. Δηλαδή, αν έχει την οικονομική δυνατότητα να πάρει πτυχίο από το Cambridge, τότε σίγουρα εκεί θα πάει. Τόσα χρόνια με ιδιωτικά κολλέγια, ο αριθμός των φοιτητών που πάνε στο εξωτερικό δε μειώθηκε.
Ίσα ίσα που με την οικονομική κρίση, πολλοί γονείς επιλέγουν ένα δημόσιο πανεπιστήμιο στη Γαλλία/ Ολλανδία/ Σκανδιναβία, αφού το να πληρώνεις νοίκι φοιτητή στην Αθήνα ή στη Θεσσαλονίκη είναι πλέον ίδιο με το να ζεις στη Χάγη, και από το να μείνει άνεργο το παιδί τους εδώ, προτιμούν να του δώσουν την ευκαιρία να βγει στην αγορά εργασίας στο εξωτερικό. Ειδικά στα μεταπτυχιακά αυτό συμβαίνει. Η ξενιτιά έρχεται για πολλούς λόγους, για να ανοίξουν τους ακαδημαϊκούς ορίζοντες, για να βρουν μία δουλειά, για να έχουν μία καλοπληρωμένη δουλειά και αργότερα να μπορούν να κάνουν οικογένεια καθώς στην Ελλάδα οι ευκαιρίες είναι μηδαμινές. Δεν είναι η έλλειψη ιδιωτικών πανεπιστημίων που οδηγεί στο brain drain. Αλλά η έλλειψη παροχών και μέριμνας από το κράτος.
Ναι αλλά όσοι θέλουν να σπουδάσουν νομική και ιατρική πρέπει να φύγουν. Γιατί να μην σπουδάζουν εδώ;
Με το νέο νομοσχέδιο πιθανότατα να έχουμε τη δημιουργία τέτοιων σχολών. Δεν είναι όμως τόσο απλά τα πράγματα. Και εδώ έρχεται ο μεγαλύτερος προβληματισμός. Η επέκταση των ιδιωτικών, μη-κρατικών, κολλεγίων, πανεπιστημίων, μπορεί μακροπρόθεσμα να επηρεάσει την δημόσια παιδεία μας. Γιατί όταν θα ανοίξουν πλέον και τέτοιες σχολές, τα σκήπτρα των οποίων μέχρι τώρα κρατάει το ελληνικό κρατικό, δωρεάν, δημόσιο πανεπιστήμιο, τα πτυχία πλέον θα αποτελούν και επίσημα μία βιομηχανία. Γιατί μη γελιόμαστε, αυτό είναι που προσφέρουν τα ιδιωτικά κολλέγια, πτυχίο, γνωριμίες και διασυνδέσεις με τους επιχειρηματικούς κλάδους. Και αυτό είναι που πουλάνε.
Ας υποθέσουμε ότι ανοίγει ένα ιδιωτικό μεγάλο πανεπιστήμιο με campus και όλα τα κονφορ που βλέπουμε στο εξωτερικό. Και δεν είναι δημοσίου φορέα. Αλλά μιας εταιρείας και μέτοχοί της είναι παρελκόμενοι της πολιτικής σκηνής της χώρας. Η επιχείρηση που έχουν ανοίξει, χρειάζεται πελάτες.
Πώς θα αποκτήσει πελάτες;
Με ελκυστικά πτυχία. Το πρώτο βήμα φαίνεται λοιπόν ότι θα γίνει με το νέο νομοσχέδιο, καθώς πλέον θα είναι όλα τα πτυχία τους θα είναι ακραιφνώς αναγνωρισμένα ως πανεπιστημιακά.
Πώς όμως θα πάρει κόσμο από το δημόσιο ΑΕΙ;
Θέτοντας εμπόδια στους μαθητές- επίδοξους φοιτητές: ελάχιστη βάση εισαγωγής, διαρκής “επίθεση” στα δημόσια πανεπιστήμια ότι αποτελούν κέντρα ανομίας και εγκληματικότητας, εσκεμμένες προκλητικές δηλώσεις μεταρρυθμίσεων για την δημιουργία αντιδράσεων που πιθανόν να παρακωλύουν τα μαθήματα και ένα σωρό άλλες τεχνικές που μπορεί να φαίνονται αθώες, αλλά από πίσω κρύβουν πάντα κάποιο κίνητρο. Με τη μείωση των εισακτέων λοιπόν, η λειτουργία των πανεπιστημίων είναι σε κίνδυνο. Μην ξεχνάμε, ότι με την ελάχιστη βάση εισαγωγής υπήρξαν 4 τμήματα περιφερειακών TEI στα οποία δεν εισήχθη ούτε ένας σπουδαστής. Σε 34 τμήματα εισήχθησαν από 10 και κάτω υποψήφιοι στο καθένα, (ενώ οι θέσεις ήταν εκατοντάδες) και έτσι τα τμήματα δεν μπόρεσαν να λειτουργήσουν. Σε αυτήν την περίπτωση, η κρατική επιχορήγηση θα μειωθεί και σταδιακά το τμήμα πιθανώς να κλείσει κιόλας. Λιγότεροι εισακτέοι, περισσότεροι πελάτες στα ιδιωτικά κολλέγια.
«Δε θα βάλω το παιδί να δώσει πανελλήνιες, τόσος κόπος και άγχος για να πάει στο ελληνικό πανεπιστήμιο που έχουν όλο καταλήψεις, και είναι ένα μπουρδέλο» Άκουσα πρόσφατα μία μητέρα να λέει. «Καλύτερα να δώσω τα χρήματα να πάει στην Κύπρο, ή εδώ σε κάποιο ιδιωτικό». Έχει ήδη ξεκινήσει η αμαύρωση της φήμης του δημόσιου ΑΕΙ, άρα περισσότεροι πελάτες στα ιδιωτικά κολλέγια.
Και αυτό σταδιακά, σε κάποια χρόνια θα οδηγήσει σε μείωση της στήριξης της δημόσιας εκπαίδευσης, το κρατικό πανεπιστήμιο θα έχει όντως υποβαθμιστεί και μόνο η ελίτ και όσοι θα μπορούν να αντέξουν οικονομικά ένα ιδιωτικό πανεπιστήμιο θα έχουν την ευκαιρία να σπουδάζουν με αξιοπρέπεια. Γιατί το επόμενο βήμα θα είναι να μπουν στο παιχνίδι και οι τράπεζες, με φοιτητικά δάνεια και άλλες τέτοιες “παροχές΄” που θα δημιουργήσουν γενιές ανθρώπων που ξεπληρώνουν ισόβια τα φοιτητικά τους χρόνια. Και η ελληνική πραγματικότητα, δεν είναι Αγγλία (που έχει και πολλές ευκαιρίες υποτροφιών) που το φοιτητικό δάνειο το ξεπληρώνεις μόνο όταν βρεις δουλειά στον κλάδο σου ικανή να σε συντηρήσει και να δίνεις και δόση δανείου. Εδώ θα μπουν τα funds και θα απαιτήσουν πλήρη αποπληρωμή του δανείου αλλιώς πάει το σπίτι, η ζωή σου, όλα. Τα μεταξωτά βρακιά θέλουν και επιδέξιους κώλους έλεγαν στο χωριό μου.
Κανένα ιδιωτικό πανεπιστήμιο δε θα ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα στην ανώτατη εκπαίδευση. Υπάρχουν τόσα ιδιωτικά νοσοκομεία. Είδαμε κάποια βελτίωση στο ΕΣΥ; Η παιδεία και η υγεία δεν είναι επιχειρήσεις. Δεν λειτουργούν αμιγώς με τους όρους της αγοράς. Δε σημαίνει ότι αν ιδρυθεί ένα ιδιωτικό πανεπιστήμιο με τμήμα ιατρικής αυτομάτως η ιατρική αθήνας θα προσπαθήσει να γίνει καλύτερη. Ακαδημαϊκός κόσμος σημαίνει έρευνα, εργασίες, τεχνογνωσία, πειράματα, ανταλλαγή γνώσης και όλα αυτά χρειάζονται χρήματα και επενδύσεις. Αν το κράτος σταματήσει να χώνει το χέρι βαθιά στην τσέπη για την παιδεία, τότε κανένα ιδιωτικό σχολείο, πανεπιστήμιο, κολλέγιο, τεχνική σχολή δε θα μας σώσει.
Αν μπορεί κάποιος να εγγυηθεί ότι η ανώτατη παιδεία στην Ελλάδα θα παραμείνει δημόσια και δωρεάν με υψηλού επιπέδου έρευνα και ισχυρό ακαδημαϊκό προσωπικό, τότε θα σταματήσω να ανησυχώ για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια – επιχειρήσεις. Όσο η κεφαλαιοποίηση ακόμα και της παιδείας παραμένει υψηλά στην ατζέντα της κάθε κυβέρνησης που αντιμετωπίζει τη γνώση χρησιμοθηρικά με σκοπό το κέρδος, τότε θα είμαι πάντα με το πλευρό των φοιτητών που λένε «Πτυχία με αξία, δωρεάν σπουδές, δεν είναι πελάτες οι φοιτητές».
Το ζήτημα της ιδιωτικής ανώτατης εκπαίδευσης αποτελεί αντικείμενο συζήτησης εδώ και δεκαετίες. Επιχειρήματα, αναλύσεις, τσακωμοί, έχουν αφιερωθεί ατελείωτες ώρες και αράδες στο αν η πρέπει να έχουμε ιδιωτικά πανεπιστήμια στην Ελλάδα. Όταν εγώ ήμουν στο λύκειο, τα ιδιωτικά κολλέγια ήταν ελάχιστα. Ίσως μετρημένα στο ένα χέρι. Αποτελούσε κάτι σαν “ταμπού” το να πας να σπουδάσεις σε ιδιωτικό κολλέγιο, καθώς ισοδυναμούσε με αποτυχία της λυκειακής σου πορείας, και όσα παιδιά πήγαιναν εκεί είχαν και λίγο την (κρυφή μεν, υπαρκτή δε) βούλα του “κακού μαθητή” που του πληρώνουν οι γονείς το πτυχίο.
Σταδιακά βέβαια αυτό άρχισε να αλλάζει. Εδώ και δεκαετίες ακούμε για την υποβάθμιση των ελληνικών ΑΕΙ και πόσο σημαντικό είναι να ανοίξουν ιδιωτικά για να υπάρχει ανταγωνισμός, ενώ παράλληλα δημιούργησαν και την ελάχιστη βάση εισαγωγής. Καλλιεργήθηκε λοιπόν υποδόρια η “ανοχή” μας στην ιδιωτική ανώτατη εκπαίδευση και μειώθηκαν οι αντιστάσεις της κοινωνίας στο άκουσμα της ίδρυσής της. Τα ιδιωτικά κολλέγια πλήθυναν, ξένα πανεπιστήμια άνοιξαν παραρτήματα στην Ελλάδα, κανονικοποιήθηκε λιγάκι η επιλογή της ιδιωτικής ανώτατης εκπαίδευσης.
Πλέον, πολλοί επιλέγουν να στραφούν σε κάποιο ιδιωτικό κολλέγιο αν δεν καταφέρουν να περάσουν σε κάποιο ΑΕΙ. Αν πάλι έχουν καημό να γίνουν γιατροί ή δικηγόροι για να συνεχίσουν την οικογενειακή “επιχείρηση”, τότε θα φύγουν στο εξωτερικό. Κάτι άλλο που παρατηρείται να έχει αλλάξει επίσης είναι η επιλογή μεταπτυχιακού ή κάποιας εξειδίκευσης σε ιδιωτικά κολλέγια από ανθρώπους που βρίσκονται ήδη στην αγορά εργασίας για ενίσχυση των γνώσεών τους και κυρίως του networking τους.
Παρόλα αυτά, τα δημόσια πανεπιστήμια συνεχίζουν να παραμένουν στην πρώτη επιλογή των μαθητών- επίδοξων φοιτητών. Ενώ για χρόνια έχουν συκοφαντηθεί, λοιδορηθεί από πολλές κυβερνητικές ρητορικές, ο τίτλος του ελληνικού δημόσιου πανεπιστημίου, -ειδικά των τοπ ΑΕΙ- συνεχίζει να έχει σημαντική θέση τόσο στην Ελλάδα όσο και στο ακαδημαϊκό σύμπαν πολλών χωρών του εξωτερικού.
Γιατί όμως υπάρχει τόση αντίδραση με τα ιδιωτικά πανεπιστήμια, ή όπως τα αναφέρει κυβέρνηση στο νέο νομοσχέδιο “μη κρατικά”, για να αφήσει στην άκρη το αρνητικά φορτισμένο επίθετο “ιδιωτικό”. Γιατί μας ενοχλεί τόσο η ύπαρξη τους;
Δεν είναι η ύπαρξη των ιδιωτικών πανεπιστημίων που ενοχλεί per se. Είναι η ποιότητα των σπουδών αυτών των ιδρυμάτων και το ότι μακροπρόθεσμα αυτό ίσως οδηγήσει στην υποβάθμιση των δημόσιων σχολών.
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Τα ιδιωτικά πανεπιστήμια που έχουν ανοίξει εδώ, ή θα ανοίξουν, σίγουρα δεν έχουν την μορφή που έχουν τα πανεπιστήμια του εξωτερικού που όλοι γνωρίζουμε. Το Harvard, Cambridge, η Οξφόρδη και το Yale δεν είναι ιδιωτικά πανεπιστήμια. Ιδρύθηκαν από κάποια δωρεά και δεν αποτελούν κερδοσκοπικά ιδρυματα, αλλά δημόσιου χαρακτήρα. Δηλαδή δεν υπάρχει από πίσω μία επιχείρηση, φορέας, οργάνωση, ιδιώτης που παίρνει τα χρήματα από τα δίδακτρα. Τα πάντα επιστρέφουν στο ίδρυμα για έρευνα, προσωπικό, ενίσχυση των υλικοτεχνικών εξοπλισμών κλπ. Τα ιδιωτικά πανεπιστήμια της Αγγλίας τουλάχιστον που γνωρίζω, είναι λίγα και δεν είναι στα καταξιωμένα, γνωστά πανεπιστήμια του κόσμου.
Δεν περιμένω ότι θα έρθει κάποιο από τα καλύτερα Πανεπιστήμια του κόσμου να ανοίξει παράρτημα εδώ. Και ακόμα και αν, κάποιο από τα μεγάλα και γνωστά ανοίξει franchise στην Αθήνα (γιατί αποκλείεται να πάει στην Κάτω Ραχούλα) σίγουρα δε θα είναι αντάξιο του ιδρύματος στη μαμά πατρίδα. Το πιθανότερο είναι να ανοίξουν ένα δύο ίσως αξιοπρεπή με εξαιρετικά υψηλά δίδακτρα και παράλληλα να βρουν χώρο να δημιουργηθούν επιχειρήσεις που πουλάνε με παραπλανητικές πρακτικές και βαρύγδουπες διαφημίσεις κενά πτυχία, εκμεταλλευόμενοι την ανάγκη των νέων να βγουν με “εφόδια” στην αγορά εργασίας.
Και τι μας νοιάζει; Αν είναι να βρίσκουν οι νέοι δουλειές και να μην φεύγουν να σπουδάσουν έξω;
Αρχικά, όποιος είναι να πάει στο εξωτερικό να σπουδάσει σε κάποιο μεγάλο πανεπιστήμιο, θα πάει έτσι και αλλιώς. Δηλαδή, αν έχει την οικονομική δυνατότητα να πάρει πτυχίο από το Cambridge, τότε σίγουρα εκεί θα πάει. Τόσα χρόνια με ιδιωτικά κολλέγια, ο αριθμός των φοιτητών που πάνε στο εξωτερικό δε μειώθηκε.
Ίσα ίσα που με την οικονομική κρίση, πολλοί γονείς επιλέγουν ένα δημόσιο πανεπιστήμιο στη Γαλλία/ Ολλανδία/ Σκανδιναβία, αφού το να πληρώνεις νοίκι φοιτητή στην Αθήνα ή στη Θεσσαλονίκη είναι πλέον ίδιο με το να ζεις στη Χάγη, και από το να μείνει άνεργο το παιδί τους εδώ, προτιμούν να του δώσουν την ευκαιρία να βγει στην αγορά εργασίας στο εξωτερικό. Ειδικά στα μεταπτυχιακά αυτό συμβαίνει. Η ξενιτιά έρχεται για πολλούς λόγους, για να ανοίξουν τους ακαδημαϊκούς ορίζοντες, για να βρουν μία δουλειά, για να έχουν μία καλοπληρωμένη δουλειά και αργότερα να μπορούν να κάνουν οικογένεια καθώς στην Ελλάδα οι ευκαιρίες είναι μηδαμινές. Δεν είναι η έλλειψη ιδιωτικών πανεπιστημίων που οδηγεί στο brain drain. Αλλά η έλλειψη παροχών και μέριμνας από το κράτος.
Ναι αλλά όσοι θέλουν να σπουδάσουν νομική και ιατρική πρέπει να φύγουν. Γιατί να μην σπουδάζουν εδώ;
Με το νέο νομοσχέδιο πιθανότατα να έχουμε τη δημιουργία τέτοιων σχολών. Δεν είναι όμως τόσο απλά τα πράγματα. Και εδώ έρχεται ο μεγαλύτερος προβληματισμός. Η επέκταση των ιδιωτικών, μη-κρατικών, κολλεγίων, πανεπιστημίων, μπορεί μακροπρόθεσμα να επηρεάσει την δημόσια παιδεία μας. Γιατί όταν θα ανοίξουν πλέον και τέτοιες σχολές, τα σκήπτρα των οποίων μέχρι τώρα κρατάει το ελληνικό κρατικό, δωρεάν, δημόσιο πανεπιστήμιο, τα πτυχία πλέον θα αποτελούν και επίσημα μία βιομηχανία. Γιατί μη γελιόμαστε, αυτό είναι που προσφέρουν τα ιδιωτικά κολλέγια, πτυχίο, γνωριμίες και διασυνδέσεις με τους επιχειρηματικούς κλάδους. Και αυτό είναι που πουλάνε.
Ας υποθέσουμε ότι ανοίγει ένα ιδιωτικό μεγάλο πανεπιστήμιο με campus και όλα τα κονφορ που βλέπουμε στο εξωτερικό. Και δεν είναι δημοσίου φορέα. Αλλά μιας εταιρείας και μέτοχοί της είναι παρελκόμενοι της πολιτικής σκηνής της χώρας. Η επιχείρηση που έχουν ανοίξει, χρειάζεται πελάτες.
Πώς θα αποκτήσει πελάτες;
Με ελκυστικά πτυχία. Το πρώτο βήμα φαίνεται λοιπόν ότι θα γίνει με το νέο νομοσχέδιο, καθώς πλέον θα είναι όλα τα πτυχία τους θα είναι ακραιφνώς αναγνωρισμένα ως πανεπιστημιακά.
Πώς όμως θα πάρει κόσμο από το δημόσιο ΑΕΙ;
Θέτοντας εμπόδια στους μαθητές- επίδοξους φοιτητές: ελάχιστη βάση εισαγωγής, διαρκής “επίθεση” στα δημόσια πανεπιστήμια ότι αποτελούν κέντρα ανομίας και εγκληματικότητας, εσκεμμένες προκλητικές δηλώσεις μεταρρυθμίσεων για την δημιουργία αντιδράσεων που πιθανόν να παρακωλύουν τα μαθήματα και ένα σωρό άλλες τεχνικές που μπορεί να φαίνονται αθώες, αλλά από πίσω κρύβουν πάντα κάποιο κίνητρο. Με τη μείωση των εισακτέων λοιπόν, η λειτουργία των πανεπιστημίων είναι σε κίνδυνο. Μην ξεχνάμε, ότι με την ελάχιστη βάση εισαγωγής υπήρξαν 4 τμήματα περιφερειακών TEI στα οποία δεν εισήχθη ούτε ένας σπουδαστής. Σε 34 τμήματα εισήχθησαν από 10 και κάτω υποψήφιοι στο καθένα, (ενώ οι θέσεις ήταν εκατοντάδες) και έτσι τα τμήματα δεν μπόρεσαν να λειτουργήσουν. Σε αυτήν την περίπτωση, η κρατική επιχορήγηση θα μειωθεί και σταδιακά το τμήμα πιθανώς να κλείσει κιόλας. Λιγότεροι εισακτέοι, περισσότεροι πελάτες στα ιδιωτικά κολλέγια.
«Δε θα βάλω το παιδί να δώσει πανελλήνιες, τόσος κόπος και άγχος για να πάει στο ελληνικό πανεπιστήμιο που έχουν όλο καταλήψεις, και είναι ένα μπουρδέλο» Άκουσα πρόσφατα μία μητέρα να λέει. «Καλύτερα να δώσω τα χρήματα να πάει στην Κύπρο, ή εδώ σε κάποιο ιδιωτικό». Έχει ήδη ξεκινήσει η αμαύρωση της φήμης του δημόσιου ΑΕΙ, άρα περισσότεροι πελάτες στα ιδιωτικά κολλέγια.
Και αυτό σταδιακά, σε κάποια χρόνια θα οδηγήσει σε μείωση της στήριξης της δημόσιας εκπαίδευσης, το κρατικό πανεπιστήμιο θα έχει όντως υποβαθμιστεί και μόνο η ελίτ και όσοι θα μπορούν να αντέξουν οικονομικά ένα ιδιωτικό πανεπιστήμιο θα έχουν την ευκαιρία να σπουδάζουν με αξιοπρέπεια. Γιατί το επόμενο βήμα θα είναι να μπουν στο παιχνίδι και οι τράπεζες, με φοιτητικά δάνεια και άλλες τέτοιες “παροχές΄” που θα δημιουργήσουν γενιές ανθρώπων που ξεπληρώνουν ισόβια τα φοιτητικά τους χρόνια. Και η ελληνική πραγματικότητα, δεν είναι Αγγλία (που έχει και πολλές ευκαιρίες υποτροφιών) που το φοιτητικό δάνειο το ξεπληρώνεις μόνο όταν βρεις δουλειά στον κλάδο σου ικανή να σε συντηρήσει και να δίνεις και δόση δανείου. Εδώ θα μπουν τα funds και θα απαιτήσουν πλήρη αποπληρωμή του δανείου αλλιώς πάει το σπίτι, η ζωή σου, όλα. Τα μεταξωτά βρακιά θέλουν και επιδέξιους κώλους έλεγαν στο χωριό μου.
Κανένα ιδιωτικό πανεπιστήμιο δε θα ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα στην ανώτατη εκπαίδευση. Υπάρχουν τόσα ιδιωτικά νοσοκομεία. Είδαμε κάποια βελτίωση στο ΕΣΥ; Η παιδεία και η υγεία δεν είναι επιχειρήσεις. Δεν λειτουργούν αμιγώς με τους όρους της αγοράς. Δε σημαίνει ότι αν ιδρυθεί ένα ιδιωτικό πανεπιστήμιο με τμήμα ιατρικής αυτομάτως η ιατρική αθήνας θα προσπαθήσει να γίνει καλύτερη. Ακαδημαϊκός κόσμος σημαίνει έρευνα, εργασίες, τεχνογνωσία, πειράματα, ανταλλαγή γνώσης και όλα αυτά χρειάζονται χρήματα και επενδύσεις. Αν το κράτος σταματήσει να χώνει το χέρι βαθιά στην τσέπη για την παιδεία, τότε κανένα ιδιωτικό σχολείο, πανεπιστήμιο, κολλέγιο, τεχνική σχολή δε θα μας σώσει.
Αν μπορεί κάποιος να εγγυηθεί ότι η ανώτατη παιδεία στην Ελλάδα θα παραμείνει δημόσια και δωρεάν με υψηλού επιπέδου έρευνα και ισχυρό ακαδημαϊκό προσωπικό, τότε θα σταματήσω να ανησυχώ για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια – επιχειρήσεις. Όσο η κεφαλαιοποίηση ακόμα και της παιδείας παραμένει υψηλά στην ατζέντα της κάθε κυβέρνησης που αντιμετωπίζει τη γνώση χρησιμοθηρικά με σκοπό το κέρδος, τότε θα είμαι πάντα με το πλευρό των φοιτητών που λένε «Πτυχία με αξία, δωρεάν σπουδές, δεν είναι πελάτες οι φοιτητές».
