Υπάρχει μια γενικευμένη πεποίθηση ότι με την πάροδο του χρόνου, όσο οι γενιές προχωρούν, η επόμενη γενιά θα τα πάει καλύτερα από την προηγούμενη. Αυτό μπορεί όντως να συνέβη σε ορισμένες χρονικές περιόδους, καθώς οι παππούδες μας τα είχαν πάει πολύ καλύτερα από τους γονείς τους, και αντίστοιχα οι δικοί μας γονείς από τους δικούς τους. Η πρόσφατη ιστορία όμως έχει δείξει ότι σε ορισμένες περιπτώσεις οι νεότερες γενιές αντιμετωπίζουν δυσκολίες μεγαλύτερες από εκείνες που αντιμετώπιζαν οι γονείς τους.

Για παράδειγμα, μπορεί να θεωρούσες αυτονόητο ότι κάποια στιγμή θα αποκτήσεις το δικό σου διαμέρισμα, όπως όταν ήσουν μικρός και οι γονείς σου είχαν αγοράσει το δικό τους όταν βρίσκονταν στην ηλικία σου. Αν όμως έχεις φτάσει στην τέταρτη δεκαετία της ζωής σου και ακόμη δεν τα έχεις καταφέρει, μην ανησυχείς, δεν είσαι ο μόνος.

Οι οικονομικές προκλήσεις της γενιάς των millennials

Πριν μερικά χρόνια, όλοι θεωρούσαν ως αυτονόητο ότι κάθε γενιά μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο θα ήταν πλουσιότερη από την προηγούμενη.

Οι Baby boomers, δηλαδή όσοι γεννήθηκαν το 1945 και μετά ήταν πλουσιότεροι από την προηγούμενη γενιά, ενώ και η γενιά που τους διαδέχθηκε, η Generation X (1965 – 1979), ήταν πλουσιότερη από τους baby boomers.

Όταν όμως ήρθε η ώρα της Generation Y (1980-1994) ή αλλιώς των millennials, τα μέλη της διαπίστωσαν ότι δεν μπορούσαν να έχουν το ίδιο επίπεδο ευημερίας όπως οι προηγούμενες γενιές. Κάποια πράγματα που η προηγούμενη γενιά θεωρούσε ως αυτονόητα, όπως ένα σπίτι ή ένα μια καλή δουλειά, οι millennials δεν μπορούν εύκολα να τα αποκτήσουν.

Πως ζουν οι Millennials στην Ελλάδα

Και εάν η παραπάνω πραγματικότητα είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο, τουλάχιστον στον δυτικό κόσμο, στην Ελλάδα η οικονομική κρίση της προηγούμενης δεκαετίας μεγέθυνε αυτό το φαινόμενο.

Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, το μέσο ισοδύναμο ατομικό διαθέσιμο εισόδημα, έχει υποχωρήσει κατά 1/3 από το 2009 μέχρι το 2019, ενώ και ο βαθμός ανάκαμψής του από τα χαμηλά του 2012 είναι απογοητευτικός.

Εάν σε αυτή την εικόνα προσθέσουμε και το κλείσιμο της ελληνικής οικονομίας λόγω του Covid-19, βλέπουμε ότι η κατάσταση διατηρεί την αρνητική της πορεία.

Οι Millennials ή αλλιώς Generation Y, είναι σε σημαντικό ποσοστό άνεργοι (συγκριτικά με τους γονείς τους στην ίδια ηλικία), ως εκ τούτου με χαμηλότερη αγοραστική δύναμη. Η γενιά αυτή παντρεύεται σε μεγαλύτερη ηλικία ενώ εμφανίζεται να είναι η λιγότερο ευνοημένη από την ανάκαμψη σε Ευρώπη και ΗΠΑ μετά την κρίση του 2008 – ο μέσος όρος των εισοδημάτων της έχει μειωθεί σε διπλάσιο ποσοστό από αυτό του γενικού πληθυσμού των ενηλίκων. Για αυτόν τον λόγο παραμένουν περισσότερο χρόνο κάτω από την οικογενειακή στέγη, αποταμιεύουν ελάχιστα και επομένως στοχεύουν περισσότερο στην εμπειρία παρά στην ιδιοκτησία.

 

Ιδιαίτερα στις χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, οι Millennials είναι μορφωμένοι με αβέβαιο όμως μέλλον (ποιος, αλήθεια, ξεχνά την κατ’ ευφημισμόν «γενιά των 700 ευρώ»). Σύμφωνα με έρευνα, τέσσερις στους 10 δηλώνουν ότι τους πνίγει το χρέος. Πολλοί εκ αυτών βρίσκονται εκτός της αγοράς εργασίας ή υποαπασχολούνται, ενώ αρκετοί έχουν μεταναστεύσει σε άλλες χώρες, πιο ανεπτυγμένες, για να αναζητήσουν καλύτερη τύχη – στην Ελλάδα μόνο, 300.000 νέοι επιστήμονες εγκατέλειψαν τη χώρα εν καιρώ κρίσης.

Στην ελληνική κοινωνία τα τελευταία 5-10 χρόνια, υπάρχει σίγουρα μια αύξηση της δυσπιστίας και του κυνισμού και της πολιτικής πόλωσης και των συγκρούσεων, και αυτό είναι πιθανό να επιβαρύνει περισσότερο εκείνους που βρίσκονται στη μέση ηλικία και χτίζουν καριέρα και οικογένεια.

Η αντιμετώπιση της συνειδητοποίησης ότι η ζωή δεν ανταποκρίνεται στις προσδοκίες τους είναι κατά κάποιο τρόπο ο πυρήνας των κρίσεων μέσης ηλικίας. Και όταν συγκρίνουμε τις διάφορες γενιές, οι Millennials είχαν αυτές τις τιτανοτεράστιες προσδοκίες που δεν εντοπίζονται τόσο πολύ στις προηγούμενες γενιές ή στους Gen Z-ers.

Οι Millennials μεγάλωσαν πιστεύοντας ότι θα είναι πιο μορφωμένοι, πιο επαγγελματικά καταξιωμένοι και πιο επιτυχημένοι οικονομικά από τους γονείς τους. Και όχι άδικα, καθώς μετά τον ‘B Παγκόσμιο Πόλεμο σχεδόν κάθε νέα γενιά απολάμβανε μεγαλύτερη ευημερία από τους γονείς ή τους παππούδες τους. Οι Millennials είχαν κάθε λόγο να πιστεύουν ότι θα είχαν τον κόσμο στα πόδια τους, και αυτοί (εμείς) ανυπομονούσαν να τον αδράξουν.

Οι προσδοκίες μπορεί να εμπνέουν, αλλά μπορούν επίσης να οδηγήσουν σε απογοήτευση.

Όπως έχει τεκμηριωθεί ευρέως, οι Millennials μπορεί να είναι η πρώτη γενιά στην ιστορία που δεν θα είναι σε καλύτερη οικονομική ή επαγγελματική κατάσταση από τους γονείς τους. Υπάρχει ακόμα μια πιθανότητα αυτό να μην συμβεί- καθώς ορισμένα από τα πιο πρόσφατα στοιχεία δείχνουν ότι οι Millennials έχουν φτάσει τους Gen X-ers και κερδίζουν έδαφος έναντι των Boomers. Αλλά με πολλούς άλλους τρόπους, η απόκλιση ανάμεσα στον κόσμο που οι Millennials περίμεναν να κληρονομήσουν και αυτού που έλαβαν, είναι αναμφισβήτητα η μεγαλύτερη μεταξύ οποιασδήποτε από τις σημερινές γενιές, και έτσι θα μπορούσε να τροφοδοτήσει μια ιδιαίτερα έντονη περίοδο δυσφορίας στη μέση ηλικία.

Όταν αναλύουμε τις γενιές ως προς τις κοινωνικοπολιτικές απόψεις, οι Boomers και οι Gen X τείνουν να είναι περισσότερο συντηρητικοί, ενώ οι Millennials και οι Gen Z τείνουν να είναι περισσότερο φιλελεύθεροι. Αυτές οι διαφορές μπορεί να είναι ιδιαίτερα δύσκολες για τους Millennials που βρίσκονται στη μέση της ηλικίας τους και τώρα αισθάνονται ιδεολογικά σε αντίθεση με τους γονείς τους, ενώ παράλληλα προσπαθούν να μεγαλώσουν τα δικά τους παιδιά.

Υπάρχουν κι άλλα. Ο επιταχυνόμενος ρυθμός της τεχνολογικής εξέλιξης (τεχνητή νοημοσύνη, τεχνολογία κινητής τηλεφωνίας κ.λπ.) είναι ένα άλλο πιθανό αγκάθι στα πλευρά μας. Καθώς μεγαλώνεις, το έδαφος τείνει να μετατοπίζεται κάτω από τα πόδια σου πολιτικά και πολιτισμικά, και μπορεί να νιώθεις ότι είσαι σαν χάμστερ που τρέχει σε έναν τροχό και θέλεις να κατέβεις. Νομίζω ότι αυτό παλαιότερα χρειαζόταν περισσότερο χρόνο, αλλά τώρα, εν μέρει χάρη στην τεχνολογική καινοτομία, οι άνθρωποι μπορεί να το βιώνουν στα 40 ή και σε μικρότερη ηλικία.

Επιπλέον, η μετάβαση της κλιματικής αλλαγής από θεωρητική απειλή σε πραγματική και παρούσα καταστροφή είναι άλλο ένα τεράστιο βάρος που φορτώνεται στους ώμους των μεσήλικων Millennials.

Τέλος, είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι οι Millennials είναι πιο ατομικιστές από τις γενιές που προηγήθηκαν ή και αυτές που ακολούθησαν τη δική τους. Το να εστιάζουν περισσότερο στον εαυτό τους και λιγότερο στους άλλους, αυτός ο ακραίος ατομικισμός είναι κατά πολλούς τρόπους το βασικό χαρακτηριστικό των Millennials. Αυτό ωστόσο μπορεί να έχει και κάποια . Αυτό το χαρακτηριστικό έχει τεράστια θετικά, όπως το να δίνεται προτεραιότητα στα ατομικά δικαιώματα, αλλά έχει και αρνητικά, όπως η αποξένωση.

Όλα αυτά τα συστατικά μπορεί να αναμειχθούν για να φτιάξουν μια κακοφτιαγμένη «στραπατσάδα» μέσης ηλικίας για τους Millennials όπως εγώ. Αλλά δεν είναι όλα ευθυγραμμισμένα εναντίον μας.

Οι Millennials περίμεναν περισσότερο από τις προηγούμενες γενιές για να παντρευτούν και να δημιουργήσουν οικογένεια. Ως αποτέλεσμα, είναι πιθανό να είναι λίγο πιο ώριμοι και οικονομικά εδραιωμένοι, κατά μέσο όρο, από τους γονείς των προηγούμενων γενεών. Είναι επίσης πιο πιθανό να παραμείνουν παντρεμένοι. Ο μεταγενέστερος γάμος συνδέεται γενικά με χαμηλότερα ποσοστά διαζυγίων.

Συνολικά, ωστόσο, η εικόνα της μέσης ηλικίας φαίνεται λίγο ζοφερή για τους Millennials που ενώ είναι φιλόδοξοι και ατομικιστές, δεν διαθέτουν εντούτοις τα χρήματα για να αποκτήσουν υλικά αγαθά, κι έχασαν την έκρηξη της αγοράς ακινήτων και πέρασαν τα εφηβικά τους χρόνια βυθισμένοι στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Με λίγα λόγια, εμείς οι Millennials – τα μωρά των αρχών της δεκαετίας του ’80 όπως εγώ – έχουν φτάσει στα σαράντα τους. Είναι πολύ νωρίς για να πούμε πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα για εμάς. Ακόμη και αν οι τρομερές προβλέψεις επαληθευτούν, υπάρχουν πολλές έρευνες για τις κρίσεις μέσης ηλικίας και τα δεδομένα δείχνουν ότι δεν διαρκούν.

Με άλλα λόγια, υπάρχει φως στην άκρη του τούνελ. Ίσως απλά να αντιμετωπίσουμε μια μεγαλύτερη και πιο σκοτεινή διαδρομή για να το βρούμε!

Δείτε επίσης:Παντρεμένοι millenials στα όρια σεξουαλικής απραξίας (και απουσίας)