Ο RSN κυκλοφορούσε πάντα γύρω από τη hip-hop σκηνή. Ως φανατικός ακροατής, μόνιμος κάτοικος σε συναυλίες και λίγα χρόνια αργότερα, ως επαγγελματίας πια παραγωγός και dj, έχει καταφέρει να γεμίσει το στούντιο του με το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον του είδους που συνεχίζει να παραμένει ζωντανό και δεν χάνει την αμεσότητα και τις πηγές έμπνευσης. Έχει δίπλα του κάποιους μόνιμους συνεργάτες, με τους οποίους εμφανίζονται live με διαφορετικούς κατα καιρούς, συνδυασμούς και αλλαγές στον ήχο τους και δεν σταματά να ανακαλύπτει τάσεις και φωνές.

Από τότε που ήταν 15 χρόνων και μετά από μία συναυλία του dj Krush αποφάσισε τι θέλει να κάνει στη ζωή του, έως τώρα, δεν έχει πάρει ποτέ απουσία από τη δημιουργική διαδικασία ωραίων πρότζεκτ που σε προκαλούν να πατάς το repeat και διατηρεί μία σπάνια ψυχραιμία. Πλέον και ως head of sound της Sky Vector, βρίσκεται πίσω από την ανάδειξη σπαρταριστών καλλιτεχνών, παίρνει πάντα θέση για ό,τι συμβαίνει εκτός της μουσικής φούσκας και φτιάχνει ωραία soundtracks, όπως εκείνο για το τελευταίο ντοκιμαντέρ του Άρη Χατζηστεφάνου, «Το τελευταίο Ταξίδι».

Τη στιγμή που οι εγχώριοι trappers γελοιοποιούνται και λίγο πριν την επική συναυλία του Λεξ στο γήπεδο του Πανιωνίου, κάναμε μία μικρή ανασκόπηση στη μουσική που δεν θα χάσει ποτέ τη δύναμη να παρακινεί όλες τις γενιές να μη μένουν αμέτοχες απέναντι στην παράλογη πραγματικότητα.

– Ποιες πιστεύεις ότι είναι οι βασικές διαφορές από την αρχή της φάσης του ελληνικού hip hop σε σύγκριση με το τώρα;

Η βασική διαφορά είναι ότι στην αρχή, τα groups προσπαθούσαν να κάνουν το hip hop γνωστό, να δείξουν με τις δουλειές τους ότι είναι ένα μουσικό κίνημα, το οποίο μπορεί να διεκδικήσει τον χώρο του ανάμεσα στα υπόλοιπα μουσικά είδη. Αυτό έγινε με πολύ κόπο, από τη μία και πολύ μεράκι ,από την άλλη. Υπήρχαν συγκροτήματα που το πήραν κυριολεκτικά επ’ώμου. Άλλη μια διαφορά είναι ότι το είδος τότε το διέκρινε μια εσωστρέφεια και είναι λογικό διότι είναι μια μουσική που πήραμε από την άλλη πλευρά του πλανήτη και έπρεπε σιγά σιγά να βρει τα πατήματα της.

– Ποιο ήταν το ερέθισμα για να ασχοληθείς επαγγελματικά με τη μουσική;

Αγαπούσα αυτό το είδος από πιτσιρικάς και το πρώτο που ήθελα να μάθω είναι ο τρόπος που γίνεται, τεχνικά. Ήταν πολύ καινούργιο αυτό για εμένα (samples, drum machines, τι είναι όλα αυτά;). Αλλά πραγματικά η στιγμή που είπα ότι αυτό το πράγμα θα κάνω στην ζωή μου είναι όταν με είχε πάει ο DJ Noiz (πρέπει να ήμουν 15 χρονών) σε μια συναυλία του DJ Krush στο Ιδρυμα Μείζωνος Ελληνισμoύ. Εκεί θυμάμαι χαρακτηριστικά να βλέπω τον Krush και να λέω «αυτό το πράγμα θέλω να κάνω στη ζωη μου».

– Πώς έχει εξελιχθεί η διαδικασία της παραγωγής σχετικά με την ηχογράφηση και τη δημιουργία των κομματιών;

Πλέον τα πράγματα είναι πολύ πιο εύκολα με παλαιότερα. Μπορείς από το σπίτι σου με όχι και τόσο ακριβό εξοπλισμό να βγάλεις ένα descent αποτέλεσμα. Παλιότερα εκτός του ότι ήταν πανακριβα τα μηχανήματα, ήταν και λίγοι αυτοί που ήξεραν να τα δουλεύουν. Δεν υπήρχαν tutorials και ήταν πραγματικά πολύ πιο δύσκολο. Όσοι το έκαναν το έκαναν με κόπο και μεράκι.

– Εξακολουθεί να υπάρχει η νοοτροπία ότι το underground είναι το αυθεντικό hip hop ή είναι πιο ανεκτική πλέον η σκηνή στην «εμπορικότητα» και στη συνεργασία με δισκογραφικές;

Νομίζω ότι έχουν λειανθεί οι γωνίες σε σχέση με αυτούς τους όρους. Πλέον υπάρχουν δισκογραφικές εταιρίες που ασχολούνται με αυτόν τον ήχο και απαρτίζονται από ανθρώπους, οι οποίοι το ξέρουν καλά.

– Είναι πιο συχνές πλέον οι συνεργασίες με καλλιτέχνες άλλων μουσικών ειδών. Αυτό αντιμετωπίζεται ακόμα επιφυλακτικά από τη σκηνή;

Δεν ήταν ποτέ επιφυλακτικές θεωρώ. Για παράδειγμα, οι TXC ξεκίνησαν και έπαιζαν με τους New Jack. Τωρα, όσο αναφορά την συνεργασία με τους λαϊκούς καλλιτέχνες ναι, αντιμετωπίζεται επιφυλακτικά και θεωρώ ότι είναι καλό διότι είναι άλλη κοσμοθεωρία.

– Η hip hop παραμένει το μέσο να εκφραστούν τα παιδιά της εργατικής τάξης για ό,τι τους απασχολεί σχετικά με την κοινωνία και την εξουσία;

Είναι μια μουσική άμεση και και αυτή είναι η δύναμη της. Μέσω του hip hop μπορεί να εκφραστεί ο οποιοσδήποτε για το οτιδήποτε. Το θέμα είναι το πόσο ευαισθητοποιημένος είναι κανείς και για ποιον λόγο θέλει να κανει αυτήν την μουσική.

– Στην αμερικανική κουλτούρα, αρκετοί rappers είναι πλέον εκατομμυριούχοι αλλά εξακολουθούν να γράφουν και να κερδίζουν το σεβασμό. Αυτό μπορεί να συμβεί στην ελληνική πραγματικότητα χωρίς να αλλοιώσει την ουσία του μηνύματος;
Αυτό είναι ανάλογα τον καλλιτέχνη. Αν είσαι βαθιά ευαισθητοποιημένος θα είσαι σε οποιαδήποτε οικονομική κατάσταση. Δεν κάνουν τα λεφτά τον άνθρωπο.

– Σεξισμός και ρίμες. Στη σύγχρονη εποχή, πώς αναφέρονται οι MCs στη γυναίκα σε σχέση με παλιότερα

Ευτυχώς βλέπω να αλλάζει αυτή η αντίληψη πλέον. Για το hip-hop λεω μόνο γιατί δυστυχως στο trap, και ειδικά αυτο που προβάλλεται απο τα media κατά κόρον, ειναι θεμέλιος λίθος ο σεξισμός.

– Τι θεωρείς ότι δεν θα έπρεπε να κάνει ένας rapper/παραγωγός που εκτιμάς και είναι μέσα στις επιρροές σου;

Να μην έχει σεβασμό στους ανθρώπους γύρω του, να είναι ρατσιστής και φασίστας. Το hip-hop είναι μια μουσική καθαρά αντιφασιστική και έχουμε φτάσει σε ενα σημείο που όποιος δεν παίρνει θέση, έχει ευθύνη!

– Τι συνεχίζει να παρεξηγεί ο κόσμος για το ελληνικό hip hop και τη φιλοσοφία του;

Ότι είναι μια μουσική από πιτσιρίκια για πιτσιρίκια. Δεν είναι έτσι! Έχουν γραφτεί τραγούδια από σημαντικούς καλλιτέχνες που έχουν γίνει συνθήματα σε τοίχους.

– Πώς έχει διαμορφωθεί πια η εικόνα (βίντεο κλιπ, social media, φωτογραφία, graphic design) και πόσο έχει συμβάλλει στο σύγχρονο λανσάρισμα της μουσικής σου;

Η αλήθεια είναι πως έχει αλλάξει πολύ το λασνάρισμα της μουσικής γιατί έχει αλλάξει ο τρόπος που ακούγεται. Δεν θα εξετάσουμε αν είναι καλύτερα ή χειρότερα. Πλέον έχει φύγει το ενδιαφέρον από το hardcopy και έχει παει στα videoclips και το Spotify. Να πούμε εδώ ότι πλέον βλέπουμε να κυκλοφορούν clips όπου είναι διαμάντια και μάλιστα από νέους σκηνοθέτες.

– Κεφάλαιο trap: Ένα γράμμα, πολλές διαφορές. Υπάρχει κάτι που ενώνει την εγχώρια trap με το hip hop; Και πόσα τους χωρίζουν;

Δεν είναι το είδος που έχει διαφορά. Είναι το Ήθος που κινεί τον κάθε καλλιτέχνη να δημιουργεί. Πχ. ο Εθισμός κάνει Trap σωστα; Και ειναι εξαιρετικός, όπως επίσης και ο στίχος του αλλά και οι πάρα πολύ καλές  εμφανίσεις του.

– Πάντα επικρατούσε μία άγρια κατάσταση αλλά ειδικά τώρα, το bullying, η ομοφοβία, οι ρατσιστικές επιθέσεις, η μη συμπερίληψη έχουν ξεφύγει από κάθε έλεγχο. Πώς μπορεί η μουσική να αλλάξει τη στάση της ζωής και τον τρόπο σκέψης των ανθρώπων;

Να την αλλάξει δεν ξέρω. Να βάλει την σπίθα για να σκεφτείς για να αλλάξει σιγά σιγά ναι, σίγουρα. Αρκεί να υπάρχουν στιχουργοί οι οποίοι να γράφουν με σεβασμό για το κοινό τους. Βασικά όταν οι Έλληνες ζουν στην Ελλάδα του 2022 και όχι στο σύννεφο τους, έχουν χρέος να το κάνουν αυτό. Πιστεύω ότι βρισκόμαστε στην εποχή όπου επιβάλλεται να παίρνεις θέση.

– Τι εισπράττεις, τι παρατηρείς και τι σε πωρώνει από τη συμπεριφορά του κοινού (ως ακροατές και ως θεατές στις συναυλίες) που παρακολουθεί τη hip hop σκηνή;

Βλέπω πλέον ένα κοινό ενωμένο να στηρίζει αυτήν την μουσική σκηνή. Στα lives των Στίχοιμα, Zoro Buzz ,Anser, Λόγος Τιμής και άλλων πολλων το κοινό ξέρει κάθε στίχο και γίνεται ένα με τo live! Στο τελευταιο (εξαιρετικο) live του Αnser που πήγα, το κοινό ηταν απο 20 έως 45 ετών. Όλοι μαζί να τραγουδάνε και να υπάρχει μια εξαιρετική ατμόσφαιρα! Η διαφορά με παλιά είναι ότι πλέον ξέρουν γιατί πηγαίνουν. Αυτήν την αίσθηση έχω.

– Το φινάλε δικό σου.

Συλληπητήρια σε όσους ανθρώπους – καλλιτέχνες χάσαμε και θα μας μείνουν οι στίχοι τους χαραγμένοι για πάντα. Οδυσσέας – Παύλος – ΔΠΘ.

INFO ΓΙΑ ΤΟ ΣΚΟΝΑΚΙ ΣΟΥ
You Tube
Bandcamp
Instagram
Facebook