Aν υπάρχει κάποιος, που στήριξε τη φάση από την πρώτη στιγμή και εξακολουθεί να το κάνει ακόμη και σήμερα, αυτός είναι ο multitasker Αλέξανδρος Δράκος. Ο ραδιοφωνικός παραγωγός, ο διοργανωτής πάρτυ, ο εμπνευστής των περιοδικών Lemon και Freeze, o διαχειριστής της σελίδας του Facebook +Soda που απαριθμεί 17,5 χιλιάδες μέλη δεν γινόταν να λείπει από το αφιέρωμα στην ηλεκτρονική σκηνή των 90s.
Διακριτικός, σεμνός και ενημερωμένος, ήταν πάντα εκεί είτε ως παραγωγός του ραδιοφωνικού σταθμού Life FM, ο οποίος έφερε την μεγάλη αλλαγή στα ερτζιανά της Αθήνας, παίζοντας όλα τα είδη της ηλεκτρονικής μουσικής, είτε αργότερα ως συνιδιοκτήτης και ιδρυτής του NRG που διαδέχθηκε τον Life FM και διοργανωτής αξέχαστων πάρτυ και events σε μερικά από τα μεγαλύτερα και εμβληματικότερα club της χώρας.
Σήμερα κρατάει ζωντανά τα πράγματα στην ομάδα +Soda στο Facebook θυμίζοντας σε όλους εμάς ότι η φάση είναι πολύ σκλήρή για να πεθάνει.
Όπως αποδείχθηκε, ο Αλέξανδρος έχει την καλύτερη μνήμη από όλους μας, θυμάται πρόσωπα, πράγματα και λεπτομέρειες που με έκαναν να ανατριχιάσω και έζησε τη σκηνή από τόσο μέσα όσο πραγματικά λίγοι.
– Ποια είναι η πιο χαρακτηριστική εικόνα από τις 90’s νύχτες που σου έρχεται στο μυαλό;
Στο Τέσσερα του Τάκη , τώρα πλέον Αcademy στην Πειραιώς, χιλιάδες κόσμου για τους Αltern8. Στο Άλσος, στο Πεδίο του Άρεως οι ουρές απέξω με την Μαιρούλα την Ζώκου να φωνάζει «τα μέλη δεξιά», Στο Loft (μετά Luv, Χάντρες κλπ.) σε πάρτι Μagna με την punk ιέρεια Nina Hagen, τον Adamski, τον άγνωστο τότε, Sven Väth, σε πάρτι του MTV με τον Steve Βlame. Στα after, στην Φάρμα στα Οινόφυτα. Στις σκάλες του Αμφιθέατρο να κατεβαίνεις και να ακούς Sasha η Digweed κάποιες Τετάρτες.
– Πώς θα περιέγραφες την επικοινωνία με τους υπόλοιπους clubbers γύρω σου;
Υπήρχε μια αμεσότητα, σαν να γνωριζόσουν χρόνια, η σαν να είσαι μέλος της ίδιας ομάδας που κάνει κάτι πρωτόγνωρο και πρωτοποριακό.
– Υπάρχουν κάποιοι clubbers που θυμάσαι πιο έντονα; (και γιατί)
Τον Ποπάι με τις καραμούζες, την ενέργεια του στα Sunrise parties, τον Καλοπήτα με τα συνεχόμενα πήγαινε έλα, ιδέες για πάρτι, και εντάσεις μεταξύ των promoters, τη Μαιρούλα τη Ζώκου που ήταν μια εμβληματική φιγούρα λόγω της πόρτας στο Sunrise και με την οποία κάναμε και μια εκπομπή στην ΕΡΤ2 τότε, και είχαμε πάει στο Λονδίνο και πήραμε συνεντεύξεις από όλη την σκηνή (με την Αγγελική Μήκα παραγωγό και τον Ανδρέα Ρουμελιωτη). Την Σταματίνα Τσιμτσιλή, που την είχαμε και στο rave περιοδικό που βγάζαμε το Lemon και ήταν hyper energetic. Τους Magna που τριγυρνούσαν συνέχεια κι από πάρτι MTV, model agencies κλπ. έφτιαξαν clubs δικά τους και βοήθησαν πολύ να γίνει διάσημο και το Cavo Paradiso του Νίκου Δακτυλίδη στην Μύκονο.
– Πώς προμηθευόσουν τους δίσκους και από πού ενημερωνόσασταν για τη νέα μουσική;
Κυρίως Από το Discobole που τότε είχε 3 καταστήματα σε Αθήνα, Πειραιά, Γλυφάδα, και από τα Storm και Slammin Vinyl για drum ‘n’ bass ή breaks. Επίσης θυμάμαι από το Discord, το Liquid Vinyl στο Θησείο των Πατρελάκη – Mikele, το Vicious Circle με Alex Piem και με δυο τρία ταξίδια τον χρόνο Λονδίνο.
– Ποιο είναι το πιο θρυλικό κλαμπ των 90’s ;
Έχω κάνει δικά μου πάρτι στο Tessera με Rozalla, Bushwacka, και τον Juan Atkins στο πάρτι του αγγλικού περιοδικού i-D (που είχε φέρει ο Χρήστος). Αμφιθέατρο με Liquid, Baby D και Star Fm, στο Άλσος στο blackroom Pumpin Bass, στο +Soda τα πάρτι μας ως περιοδικό Lemon, στο Berlin με Dj Zinc, Kniteforce Records Djs, Robert Miles (RIP), στο Kingsize Armand van Helden με το ελληνικό DMC, και στο Camel που μετέπειτα εξελίχθηκε σε Umatic με Deep Dish και μια θρυλική συναυλία των Terror X Crew ανάμεσα σε άλλα πολλά. Αλλά αυτά είναι τα πιο εμβληματικά νομίζω, το Tessera, το Alsos, το +Soda, και το Amfiteatro.
– Πότε, πώς και γιατί ξεθώριασε η ηλεκτρονική σκηνή των 90’s;
Από την πλευρά του κόσμου, όταν έπεσε μια μαυρίλα στα Άλσος, Lobby με φέρμες, πεσίματα, gangs, ναρκωτικά και χάλασε το vibe: Peace Love Unity Respect, τότε είχαμε γίνει μόδα πια και πολύ μαζικοί. Η Τrance είχε γίνει σαν το Trap σήμερα. Επίσης εξ αιτίας των πολλών χορηγών από τις διαφημιστικές, και τις μεγάλες πολυεθνικές εταιρίες. Αυτά τα παρά πολλά χρήματα που έπεσαν στην dance σκηνή, έφεραν και άπληστους μάνατζερ και άπληστους djs, μπήκαν και οι άπληστοι μπουζουξήδες καταστηματάρχες μέσα κι έγινε το έλα να δεις! Μας έτρωγαν τα λεφτά, τσακώνονταν για τις χορηγίες, δεν ήξεραν τι γίνεται με την μουσική και πήγαιναν με ό,τι ήταν πιο εμπορικό σαν όνομα.
– Τι σήμαινε clubbing τότε και τι σημαίνει τώρα; Υπάρχει clubbing τώρα;
Τότε σημαινε πιο πολλά πράγματα στην ζωή των νέων κι όχι μόνο… Τότε έβγαινες για να συναντηθείς με την παρέα σου, να φλερτάρεις, να βρεις τους ανθρώπους που μοιραζόσαστε κοινούς κώδικες για την ζωή, να γνωρίσεις γενικά κόσμο, να κοινωνικοποιήθεις, να ανακαλύψεις την σεξουαλικότητα σου, όπως έγινε με το Factory, που πήγαιναν gay και straight clubbers, ενώ μέχρι εκείνη την εποχή, οι gay διασκέδαζαν σε ποιο ghetto bars clubs της πόλης.
– Ποια ήταν η μόδα της εποχής στα ρούχα; Υπάρχει κάτι που έχεις κρατήσεις και το φοράς ακόμα;
Στην αρχή ήταν πιο fashion και ο καθένας έβαζε ιδιαίτερα ρούχα, εξεζητημένα, πολλοί Έλληνες fashion designers και stylists έπαιρναν έμπνευση ή ήταν και οι ίδιοι clubbers. Μετά έγινε ποιο μαζική η μόδα και φορούσαν όλοι τα ίδια πάνω κάτω. Υπήρχαν και ελληνικές rave εταιρίες ρούχων που για κάποιο διάστημα έκαναν μια μεγάλη επιτυχία όπως η Frond, η Void, κλπ. Τα μαγαζιά στην Σόλωνος Perfecto, Enter, PΧ, Acrobat, στο Μοναστηράκι τα Sadao, Kόμης, Caraba, Om, το Madness στο Παγκράτι, στην Γλυφάδα και αλλού, σχεδόν παντού υπήρχαν rave μαγαζιά. Έχω ένα μπλουζάκι Void ακόμη και ένα XL Recordings μπουφάν.
– Επικρατούσε περισσότερη ελευθερία τότε σε σχέση με σήμερα;
Τότε υπήρχαν περισσότερα ταμπού, τώρα έχουμε προχωρήσει σε αρκετά πράγματα, αλλά επειδή τότε γινόταν μια αληθινή “επανάσταση¨ ένιωθες πιο ελεύθερος.
– Τι σου λείπει από αυτή την εποχή και τι δεν θα ήθελες να ξαναζήσεις ποτέ;
Μου λείπουν οι ραδιοφωνικοί σταθμοί μας, ο Life FM στον οποίο είχα εκπομπή κάθε weekend με την Iliana, και ο NRG FΜ που φτιάξαμε, όταν έκλεισαν τον Life, μαζί με τους ιδιοκτήτες των σημερινών Radio DJ και Kiss FM. Δεν θα ήθελα να ξαναζήσω την περίοδο που χάλασε εκείνο το vibe του “Peace Love Unity” και άρχισαν τα πολλά λεφτά να μπαίνουν στην σκηνή και οι μεγάλες εταιρίες και οι τιμες των DJ’s να εκτινάσσονται στα ύψη, (πχ, ο Carl Cox από μια αμοιβή 400 ευρώ πήγε στα 60.000 ευρώ) και τα ναρκωτικά να γίνονται ένα σοβαρό πρόβλημα που χάλαγε την ατμόσφαιρα ενός πάρτι.
– Ποια είναι τα πέντε κομμάτια που όταν ακούγονταν, «γκρεμιζόταν» το μαγαζί;
Prodigy – No Good (Start the Dance)
Baby D – Let Me Be Your Fantasy
Liquid – Sweet Harmony
T99 – Anastasia
Armand Van Helden – You Don’t Know Me
– Τρεις λέξεις, οι οποίες περιγράφουν αυτή την εποχή για κάποιον που δεν την έχει ζήσει.
Βαρυμπόμπη, Φάρμα, Άλιμος.
– Hangover και chill out. Τι συνειρμούς σου προκαλούν αυτές οι έννοιες που καθιερώθηκαν στα 90’s;
Hangover από τις καθημερινές εξόδους κατά την διάρκεια των 90s και chill out από τα stages στα rave και τα φεστιβάλ του εξωτερικού που πηγαίναμε και ακούγαμε τους παράξενους ηλεκτρονικούς ambient ήχους των Orb και του Alex Patterson για να ηρεμήσουμε από αυτά που παίζονταν στα αλλά stages.
– Πώς φλέρταραν τότε; Έχεις κάποια ιστορία να διηγηθείς;
Ήταν μια εποχή απελευθέρωσης και το φλερτ στην αρχή της βραδιάς μπορούσε εύκολα να καταλήξει σε sex στο τέλος της νύχτας. Τα clubs ήταν τότε το σημείο που μπορούσες να βρεις, να φτιάξεις και να αναπτύξεις σχέσεις και για αυτό ήταν και τεράστια η επιτυχία τους. Τώρα αυτά μπορείς να τα κάνεις εύκολα από τα social δίκτυα όποτε έχει χαθεί μεγάλο μέρος της δύναμης των clubs.
– Τι συναισθήματα σου γεννιούνται μιλώντας γι’ αυτή την εποχή;
Χαράς, αλληλεγγύης, συντροφικότητας και αγάπης.
Aν υπάρχει κάποιος, που στήριξε τη φάση από την πρώτη στιγμή και εξακολουθεί να το κάνει ακόμη και σήμερα, αυτός είναι ο multitasker Αλέξανδρος Δράκος. Ο ραδιοφωνικός παραγωγός, ο διοργανωτής πάρτυ, ο εμπνευστής των περιοδικών Lemon και Freeze, o διαχειριστής της σελίδας του Facebook +Soda που απαριθμεί 17,5 χιλιάδες μέλη δεν γινόταν να λείπει από το αφιέρωμα στην ηλεκτρονική σκηνή των 90s.
Διακριτικός, σεμνός και ενημερωμένος, ήταν πάντα εκεί είτε ως παραγωγός του ραδιοφωνικού σταθμού Life FM, ο οποίος έφερε την μεγάλη αλλαγή στα ερτζιανά της Αθήνας, παίζοντας όλα τα είδη της ηλεκτρονικής μουσικής, είτε αργότερα ως συνιδιοκτήτης και ιδρυτής του NRG που διαδέχθηκε τον Life FM και διοργανωτής αξέχαστων πάρτυ και events σε μερικά από τα μεγαλύτερα και εμβληματικότερα club της χώρας.
Σήμερα κρατάει ζωντανά τα πράγματα στην ομάδα +Soda στο Facebook θυμίζοντας σε όλους εμάς ότι η φάση είναι πολύ σκλήρή για να πεθάνει.
Όπως αποδείχθηκε, ο Αλέξανδρος έχει την καλύτερη μνήμη από όλους μας, θυμάται πρόσωπα, πράγματα και λεπτομέρειες που με έκαναν να ανατριχιάσω και έζησε τη σκηνή από τόσο μέσα όσο πραγματικά λίγοι.
– Ποια είναι η πιο χαρακτηριστική εικόνα από τις 90’s νύχτες που σου έρχεται στο μυαλό;
Στο Τέσσερα του Τάκη , τώρα πλέον Αcademy στην Πειραιώς, χιλιάδες κόσμου για τους Αltern8. Στο Άλσος, στο Πεδίο του Άρεως οι ουρές απέξω με την Μαιρούλα την Ζώκου να φωνάζει «τα μέλη δεξιά», Στο Loft (μετά Luv, Χάντρες κλπ.) σε πάρτι Μagna με την punk ιέρεια Nina Hagen, τον Adamski, τον άγνωστο τότε, Sven Väth, σε πάρτι του MTV με τον Steve Βlame. Στα after, στην Φάρμα στα Οινόφυτα. Στις σκάλες του Αμφιθέατρο να κατεβαίνεις και να ακούς Sasha η Digweed κάποιες Τετάρτες.
– Πώς θα περιέγραφες την επικοινωνία με τους υπόλοιπους clubbers γύρω σου;
Υπήρχε μια αμεσότητα, σαν να γνωριζόσουν χρόνια, η σαν να είσαι μέλος της ίδιας ομάδας που κάνει κάτι πρωτόγνωρο και πρωτοποριακό.
– Υπάρχουν κάποιοι clubbers που θυμάσαι πιο έντονα; (και γιατί)
Τον Ποπάι με τις καραμούζες, την ενέργεια του στα Sunrise parties, τον Καλοπήτα με τα συνεχόμενα πήγαινε έλα, ιδέες για πάρτι, και εντάσεις μεταξύ των promoters, τη Μαιρούλα τη Ζώκου που ήταν μια εμβληματική φιγούρα λόγω της πόρτας στο Sunrise και με την οποία κάναμε και μια εκπομπή στην ΕΡΤ2 τότε, και είχαμε πάει στο Λονδίνο και πήραμε συνεντεύξεις από όλη την σκηνή (με την Αγγελική Μήκα παραγωγό και τον Ανδρέα Ρουμελιωτη). Την Σταματίνα Τσιμτσιλή, που την είχαμε και στο rave περιοδικό που βγάζαμε το Lemon και ήταν hyper energetic. Τους Magna που τριγυρνούσαν συνέχεια κι από πάρτι MTV, model agencies κλπ. έφτιαξαν clubs δικά τους και βοήθησαν πολύ να γίνει διάσημο και το Cavo Paradiso του Νίκου Δακτυλίδη στην Μύκονο.
– Πώς προμηθευόσουν τους δίσκους και από πού ενημερωνόσασταν για τη νέα μουσική;
Κυρίως Από το Discobole που τότε είχε 3 καταστήματα σε Αθήνα, Πειραιά, Γλυφάδα, και από τα Storm και Slammin Vinyl για drum ‘n’ bass ή breaks. Επίσης θυμάμαι από το Discord, το Liquid Vinyl στο Θησείο των Πατρελάκη – Mikele, το Vicious Circle με Alex Piem και με δυο τρία ταξίδια τον χρόνο Λονδίνο.
– Ποιο είναι το πιο θρυλικό κλαμπ των 90’s ;
Έχω κάνει δικά μου πάρτι στο Tessera με Rozalla, Bushwacka, και τον Juan Atkins στο πάρτι του αγγλικού περιοδικού i-D (που είχε φέρει ο Χρήστος). Αμφιθέατρο με Liquid, Baby D και Star Fm, στο Άλσος στο blackroom Pumpin Bass, στο +Soda τα πάρτι μας ως περιοδικό Lemon, στο Berlin με Dj Zinc, Kniteforce Records Djs, Robert Miles (RIP), στο Kingsize Armand van Helden με το ελληνικό DMC, και στο Camel που μετέπειτα εξελίχθηκε σε Umatic με Deep Dish και μια θρυλική συναυλία των Terror X Crew ανάμεσα σε άλλα πολλά. Αλλά αυτά είναι τα πιο εμβληματικά νομίζω, το Tessera, το Alsos, το +Soda, και το Amfiteatro.
– Πότε, πώς και γιατί ξεθώριασε η ηλεκτρονική σκηνή των 90’s;
Από την πλευρά του κόσμου, όταν έπεσε μια μαυρίλα στα Άλσος, Lobby με φέρμες, πεσίματα, gangs, ναρκωτικά και χάλασε το vibe: Peace Love Unity Respect, τότε είχαμε γίνει μόδα πια και πολύ μαζικοί. Η Τrance είχε γίνει σαν το Trap σήμερα. Επίσης εξ αιτίας των πολλών χορηγών από τις διαφημιστικές, και τις μεγάλες πολυεθνικές εταιρίες. Αυτά τα παρά πολλά χρήματα που έπεσαν στην dance σκηνή, έφεραν και άπληστους μάνατζερ και άπληστους djs, μπήκαν και οι άπληστοι μπουζουξήδες καταστηματάρχες μέσα κι έγινε το έλα να δεις! Μας έτρωγαν τα λεφτά, τσακώνονταν για τις χορηγίες, δεν ήξεραν τι γίνεται με την μουσική και πήγαιναν με ό,τι ήταν πιο εμπορικό σαν όνομα.
– Τι σήμαινε clubbing τότε και τι σημαίνει τώρα; Υπάρχει clubbing τώρα;
Τότε σημαινε πιο πολλά πράγματα στην ζωή των νέων κι όχι μόνο… Τότε έβγαινες για να συναντηθείς με την παρέα σου, να φλερτάρεις, να βρεις τους ανθρώπους που μοιραζόσαστε κοινούς κώδικες για την ζωή, να γνωρίσεις γενικά κόσμο, να κοινωνικοποιήθεις, να ανακαλύψεις την σεξουαλικότητα σου, όπως έγινε με το Factory, που πήγαιναν gay και straight clubbers, ενώ μέχρι εκείνη την εποχή, οι gay διασκέδαζαν σε ποιο ghetto bars clubs της πόλης.
– Ποια ήταν η μόδα της εποχής στα ρούχα; Υπάρχει κάτι που έχεις κρατήσεις και το φοράς ακόμα;
Στην αρχή ήταν πιο fashion και ο καθένας έβαζε ιδιαίτερα ρούχα, εξεζητημένα, πολλοί Έλληνες fashion designers και stylists έπαιρναν έμπνευση ή ήταν και οι ίδιοι clubbers. Μετά έγινε ποιο μαζική η μόδα και φορούσαν όλοι τα ίδια πάνω κάτω. Υπήρχαν και ελληνικές rave εταιρίες ρούχων που για κάποιο διάστημα έκαναν μια μεγάλη επιτυχία όπως η Frond, η Void, κλπ. Τα μαγαζιά στην Σόλωνος Perfecto, Enter, PΧ, Acrobat, στο Μοναστηράκι τα Sadao, Kόμης, Caraba, Om, το Madness στο Παγκράτι, στην Γλυφάδα και αλλού, σχεδόν παντού υπήρχαν rave μαγαζιά. Έχω ένα μπλουζάκι Void ακόμη και ένα XL Recordings μπουφάν.
– Επικρατούσε περισσότερη ελευθερία τότε σε σχέση με σήμερα;
Τότε υπήρχαν περισσότερα ταμπού, τώρα έχουμε προχωρήσει σε αρκετά πράγματα, αλλά επειδή τότε γινόταν μια αληθινή “επανάσταση¨ ένιωθες πιο ελεύθερος.
– Τι σου λείπει από αυτή την εποχή και τι δεν θα ήθελες να ξαναζήσεις ποτέ;
Μου λείπουν οι ραδιοφωνικοί σταθμοί μας, ο Life FM στον οποίο είχα εκπομπή κάθε weekend με την Iliana, και ο NRG FΜ που φτιάξαμε, όταν έκλεισαν τον Life, μαζί με τους ιδιοκτήτες των σημερινών Radio DJ και Kiss FM. Δεν θα ήθελα να ξαναζήσω την περίοδο που χάλασε εκείνο το vibe του “Peace Love Unity” και άρχισαν τα πολλά λεφτά να μπαίνουν στην σκηνή και οι μεγάλες εταιρίες και οι τιμες των DJ’s να εκτινάσσονται στα ύψη, (πχ, ο Carl Cox από μια αμοιβή 400 ευρώ πήγε στα 60.000 ευρώ) και τα ναρκωτικά να γίνονται ένα σοβαρό πρόβλημα που χάλαγε την ατμόσφαιρα ενός πάρτι.
– Ποια είναι τα πέντε κομμάτια που όταν ακούγονταν, «γκρεμιζόταν» το μαγαζί;
Prodigy – No Good (Start the Dance)
Baby D – Let Me Be Your Fantasy
Liquid – Sweet Harmony
T99 – Anastasia
Armand Van Helden – You Don’t Know Me
– Τρεις λέξεις, οι οποίες περιγράφουν αυτή την εποχή για κάποιον που δεν την έχει ζήσει.
Βαρυμπόμπη, Φάρμα, Άλιμος.
– Hangover και chill out. Τι συνειρμούς σου προκαλούν αυτές οι έννοιες που καθιερώθηκαν στα 90’s;
Hangover από τις καθημερινές εξόδους κατά την διάρκεια των 90s και chill out από τα stages στα rave και τα φεστιβάλ του εξωτερικού που πηγαίναμε και ακούγαμε τους παράξενους ηλεκτρονικούς ambient ήχους των Orb και του Alex Patterson για να ηρεμήσουμε από αυτά που παίζονταν στα αλλά stages.
– Πώς φλέρταραν τότε; Έχεις κάποια ιστορία να διηγηθείς;
Ήταν μια εποχή απελευθέρωσης και το φλερτ στην αρχή της βραδιάς μπορούσε εύκολα να καταλήξει σε sex στο τέλος της νύχτας. Τα clubs ήταν τότε το σημείο που μπορούσες να βρεις, να φτιάξεις και να αναπτύξεις σχέσεις και για αυτό ήταν και τεράστια η επιτυχία τους. Τώρα αυτά μπορείς να τα κάνεις εύκολα από τα social δίκτυα όποτε έχει χαθεί μεγάλο μέρος της δύναμης των clubs.
– Τι συναισθήματα σου γεννιούνται μιλώντας γι’ αυτή την εποχή;
Χαράς, αλληλεγγύης, συντροφικότητας και αγάπης.