Ποια είναι η κοινή γραμμή που συνδέει το ταξίδι με την έννοια της εξερεύνησης και τι είδους δυισμοί μπορούν να προκύψουν μέσα από έναν διάλογο που εμπλέκεται διαλογικά με την ιδέα της περιπλάνησης;

Αυτό το εγχείρημα που ισορροπεί μεταξύ ανάμεσα στα πεδία της φωτογραφίας, της ζωγραφικής, της γλυπτικής και των ready-mades, συνοψίζοντας ακριβώς τη μετατόπιση στη «δημιουργική ενδοχώρα» της παγκόσμιας γεωγραφίας, παρουσιάζει στον χώρο τέχνης Moon Station Athens η πολυσχιδής δημιουργός Kasia Kay, σε επιμέλεια της εικαστικού Ειρήνης Καραγιαννοπούλου.

Το OLAFAQ μίλησε με τις δύο καλλιτέχνιδες με αφορμή την έκθεση για τη σημασία του ταξιδιού, την πρόκληση της συνομιλίας ανάμεσα σε διαφορετικά είδη τέχνης και τα επόμενα καλλιτεχνικά σχέδια των δύο δημιουργών.

– Πώς προέκυψε η ανάγκη για μια έκθεση με βασικό άξονα το ταξίδι και την εξερεύνηση;

Kasia Kay (Κ.Κ.): Η μετατόπιση ανέκαθεν με καθόριζε, είτε για λόγους ανάγκης είτε για λόγους αναψυχής. Πρωτοεπισκέφθηκα την Αθήνα σε ηλικία 20 ετών. Αυτή η πόλη ήταν ο πρώτος σταθμός μετά τη φυγή μου από το Κομμουνιστικό καθεστώς της γεννέτειρας Πολωνίας. Δεν ήταν εύκολο για μένα το να εγκατασταθώ σε μια ξένη χώρα αφήνοντας τα πάντα πίσω μου, ωστόσο εδώ ένιωσα όμορφα παρά τις δυσκολίες. Η αλήθεια είναι πως διατηρώ πολλές καλές αναμνήσεις. Στη συνέχεια, μετά από 3 χρόνια εργασίας στην Ελλάδα έφυγα στον Καναδά και από εκεί στο Σικάγο, όπου ζω κι εργάζομαι τα τελευταία χρόνια. Έκτοτε επιστρέφω στην Ελλάδα σχεδόν κάθε χρόνο. Πριν λίγο καιρό έζησα έναν μήνα εδώ, στο art residency Snehta στην Κυψέλη, όπου πραγματοποίησα και την πρώτη μου ατομική έκθεση στην Ελλάδα.  Η νέα αυτή παρουσίαση της δουλειάς μου σε επιμέλεια της Ειρήνης Καραγιαννοπούλου είναι θα έλεγα ένας καθρέφτης της πορείας μου. Μια κάπως ολιστική θέαση όσων έχω κάνει ως τώρα. Η Ειρήνη βλέπει πίσω από τις εικόνες και υφαίνει μια αφήγηση που με αφορά. Καταλαβαίνει την ανάγκη μου να εξερευνώ, να μαγνητίζομαι από καινούριους τόπους, κυνηγώντας κάτι που εν τέλει ίσως και να μην υπάρχει – λίγο σαν Δον Κιχώτης. Με συγκινεί όμως που μοιράζομαι αυτή την διάσταση με το κοινό και χαίρομαι που αυτό το πρότζεκτ θα πρωτοεκτεθεί εδώ, στην Αθήνα.

Ειρήνη Καραγιαννοπούλου (Ε.Κ): Η έκθεση αυτή γεννήθηκε μέσα από μια παρατήρηση που έκανα σε ανύποπτη στιγμή. Γνωρίζοντας την Kasia αρκετά χρόνια, κάποια στιγμή αντιλήφθηκα πόσο βαθιά ριζωμένη είναι μέσα της η ανάγκη για κίνηση — η εσωτερική της ώθηση να πλησιάσει το άγνωστο και να το μετατρέψει σε κάτι οικείο μέσα από τη διαρκή εξερεύνηση. Με ενδιέφερε το ότι το ταξίδι γι’ αυτήν δεν ήταν μόνο εμπειρία αναψυχής αλλά κάτι παραπάνω, λόγω και της προσωπικής της διαδρομής, από την πρώην Σοβιετική Ένωση προς τη Δύση. Το ταξίδι αποτελούσε για την εικαστικό την αφετηρία για τη δημιουργία νέων έργων. Η εικαστική της πρακτική εμπλουτιζόταν κάθε φορά με υλικά, εικόνες, τεχνικές, ακόμα και με αντικείμενα που μάζευε στις περιπλανήσεις της. Σαν παρατηρήτρια – μιας και όταν επιμελούμαι μια έκθεση, πρώτα και πάνω απ’ όλα, θέλω να παρατηρώ πολύ προσεκτικά τί κάνει ο καλλιτέχνης- είδα τη δουλειά της να μεταμορφώνεται μετά από κάθε ταξίδι, και ένιωσα ότι αυτό που είχα μπροστά μου δεν ήταν απλώς μια θεματική γύρω από τη μετατόπιση, αλλά ένα πολύ ιδιότυπο σύστημα μετάφρασης εμπειριών. Οι συζητήσεις μας γύρω από αυτό έγιναν όλο και πιο πυκνές και σιγά-σιγά, μέσα από σημειώσεις που ταξίδευαν ανάμεσα στο Σικάγο και την Αθήνα, άρχισε να σχηματίζεται η ραχοκοκαλιά της έκθεσης The Explorer. Το ένα φέρνει τ’ άλλο και κάποια στιγμή αποφασίσαμε οτι θα επιμεληθώ την ατομική της έκθεση στην Αθήνα. 

– Γιατί επιλέξατε να κινηθείτε διαθεματικά και πώς ήταν αυτή η διαδρομή – ομαλή ή δύσκολη;

K.K.: Δυσκολεύομαι να περιορίσω το πεδίο δράσης μου σε ένα και μόνο μέσο. Με ενδιαφέρει η φωτογραφία, η ζωγραφική, ή γλυπτική, η χαρακτική αλλά και τα ready mades… Πιστεύω οτι κάθε μέσο αποκαλύπτει μια διαφορετική αλήθεια. Είναι σαν να αλλάζεις μουσικό όργανο στη μέση ενός κομματιού, χωρίς να χάνεις τον ρυθμό. Εκεί βρίσκεται η συγκίνηση: στην τριβή, τον αυτοσχεδιασμό, την άρνηση να μείνεις σε ένα μέρος για πολύ. Έτσι πάντα εργαζόμουν και ζούσα. Και βέβαια, για να αναφερθώ στη συγκεκριμένη έκθεση, τα ίδια τα θέματα ζητούσαν μια πολυαισθητηριακή γλώσσα. Στην περίπτωση του ταξιδιού, προφανώς και υπάρχουν οι εικόνες που παράγονται επί τόπου. Υπάρχουν όμως και οι μνήμες, τα εναύσματα μάλλον,  που μπορεί να αργήσουν να δράσουν και έτσι να δημιουργηθεί ένα έργο στο εργαστήριο, μετά την επιστροφή από το ταξίδι. Πρόκειται για μια πολύ ζωντανή, οργανική διαδικασία. Κάθε δραδρομή έχει τα θετικά της αλλά και τα λιγότερο ευχάριστα σημεία της. Θεωρώ οτι πρέπει να μάχεσαι και να αγαπάς αυτό που κάνεις αλλά και την ίδια τη ζωή για να έχεις περισσότερες πιθανότητες να μην τη σπαταλήσεις άτσαλα. Είμαι θα έλεγα ευχαριστημένη.

– Ποιά είναι η κοινή γραμμή που συνέχει το όλο project και τι προσφέρει ως δημιουργική διαφοροποίηση κάθε σκέλος του;

Ε.Κ.: Αρχικά να πω οτι εκτιμώ πολύ την Kasia και οτι όλα ξεκινάνε από εκεί σε μια συνεργασία. Στη συνέχεια, και για ν’απαντήσω στην ενδιαφέουσα ερώτησή σας, σίγουρα το νόημα της έκθεσης The Explorer κρύβεται πίσω από την κάθε αναχώρηση. Η μετατόπιση, όπως την αντιλαμβανόμαστε μέσα από την κινητικότητα του νου και του σώματος, δεν είναι απλώς γεωγραφική, είναι και υπαρξιακή. Είναι το άλμα από το γνώριμο, το ήσυχο, το τακτοποιημένο, σε κάτι που είναι αχαρτογράφητο, άγριο κι εν δυναμει επικίνδυνο. Η δουλειά της Kasia Kay μιλάει για την ουτοπία και για την προσπάθεια  να την πλησιάσει κανείς έστω και προσωρινά, βγαίνοντας από την ησυχία, την τάξη και την ασφάλεια. Τα έργα ιχνηλατούν διαφορετικές όψεις αυτής της μετάβασης από το εδώ στο εκεί κι έχουν σαν κοινό στοιχείο την άρνηση της ακινησίας.

Κ.Κ.: Η συνεργασία με την Ειρήνη είναι εξαιρετική. Αφέθηκα με μεγάλη χαρά, παραδόθηκα στην ουσία στην επιμελητική της οπτική. Και το λέω αυτό, έχοντας επιμελητικό υπόβαθρο και η ίδια μιας και έχω επιμεληθεί δεκάδες εκθέσεις (πιο πρόσφατες η Guard στη Νέα Υόρκη και στο Σικάγο, και βέβαια το Exquisite Corpse στην Αθήνα) και βέβαια, είχα την δική μου αίθουσα τέχνης μέχρι και πριν από λίγα χρόνια. Η Ειρήνη με γνώριζε, κι εγώ είχα δει εκθέσεις της στο παρελθόν και θαύμαζα τη δουλειά της.Ένιωσα από την αρχή οτι έχει μέλλον αυτή η σύμπραξη, γιατί την εκτιμώ πολύ σαν εικαστικό αλλά και σαν επιμελήτρια. Δουλέψαμε πολλούς μήνες εντατικά, μελετώντας τα έργα μου, μιλώντας συχνά, σχεδόν κάθε μέρα και αποκλειστικά εξ αποστάσεως. Πρέπει να πω ότι η Ειρήνη “αποκωδικοποίησε” την καλλιτεχνική μου πρακτική όπως κανένας άλλος και είμαι πολύ ευγνώμων για την αφοσίωσή της, τον επαγγελματισμό, την υποστήριξη και τη φιλία της.

– Ποια ήταν η μεγαλύτερη πρόκληση στην επιμέλεια της έκθεσης;

E.K.: Επιμελήθηκα από την Αθήνα, την έκθεση μιας εικαστικού με έδρα το Σικάγο. Γίνανε όλα από μακρυά και μάλιστα χωρίς να έχω βρεθεί ποτέ στο εργαστήριό της, κάτι που θα ήταν αδιανόητο πριν από λίγα χρόνια. Χάρη στη συμβολή της τεχνολογίας το υπερπηδήσαμε αυτό το εμπόδιο. Και φυσικά υπήρχε και η διαφορά ώρας που μας παίδεψε λίγο. Η Kasia ξυπνούσε τα χαράματα (δικό μας απόγευμα) για να μπορέσουμε να μιλήσουμε αλλά κι εγώ πολλές φορές ξαγρύπνησα για να δουλέψουμε όταν εκείνη μπορούσε, συχνά μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες. Μια αλλη πρόκληση ήταν το οτι έπρεπε να χαρτογραφήσω το ”χάος”, αυτή την πολυφωνία που διακρίνει την πρακτική της Kasia, χωρίς όμως να το εξουδετερώσω. Είχα να κάνω με ένα σύμπαν γεμάτο από ετερόκλητα στοιχεία, που δεν ήταν πάντα προφανής η σύνδεσή τους. Στόχος μου ήταν να σεβαστώ αυτή την ετερότητα και να αναδείξω την όποια ”δυσαρμονία” σε μέρος αυτής της αφήγησης, πιστή στην επιθυμία της Kasia. Ήθελα πολύ να αναδείξω τη δημιουργική ανησυχία, που είναι και το κίνητρο της για κάθε τι που κάνει. Για μένα αυτό είναι το πιο ενδιαφέρον κομμάτι της έκθεσης και ήταν όντως πρόκληση.

Κ.Κ.: Θα συμφωνήσω με το ζήτημα της διαφοράς ώρας και της απόστασης και θα προσθέσω ότι όπως σε κάθε συνεργασία μια πρόκληση ήταν το να αφεθώ πλήρως στην επιμελητική φροντίδα της Ειρήνης. Ομολογώ πως στην αρχή ένιωσα ένα ελαφρύ σφίξιμο: εκείνη τη φυσική επιφυλακτικότητα που νιώθει κανείς όταν καλείται να παραδώσει το έργο του στα χέρια κάποιου άλλου. Η καλλιτεχνική πρακτική είναι τόσο προσωπική, τόσο εύθραυστη στις ρίζες της, που η ιδέα πως κάποιος «εξωτερικός» θα την ερμηνεύσει, μπορεί στην αρχή να μοιάζει σχεδόν εισβολή. Πολύ σύντομα κατάλαβα ότι με την Ειρήνη δεν είχα τίποτα να φοβηθώ. Αντιθέτως, η ματιά της αποδείχθηκε διορατική, ακριβής. Δεν προσπάθησε να ”εξημερώσει” το έργο μου ή να το οδηγήσει κάπου αλλού· αντίθετα, το είδε όπως πραγματικά είναι—ενδεχομένως καλύτερα απ’ ό,τι μπορούσα να το δω εγώ εκείνη τη στιγμή.

– Τι ακολουθεί στο καλλιτεχνικό σας ραντάρ;

Ε.Κ.: Αυτή την περίοδο εργάζομαι πάνω στο δεύτερο μέρος μιας ομαδικής έκθεσης που ονομάζεται Anatomia Humana -στην οποία συμμετέχει και η Kasia. Επίσης ετοιμάζω ένα πολυεπίπεδο πρότζεκτ στη Νέα Υόρκη, και μία ατομική έκθεση στο Παρίσι. Την ώρα που γίνεται αυτή η κουβέντα τυπώνεται και το νέο τεύχος του Janus femzine.

Κ.Κ.: Η έκθεση The Explorer πρόκειται να παρουσιαστεί και στο Σικάγο κι έχουμε ήδη ξεκινήσει την προετοιμασία. Συμμετέχω επίσης στο Anatomia Humana, το πολύ ενδιαφέρον πρότζεκτ της Ειρήνης στο Λονδίνο, μια έκθεση γύρω από την ανθρώπινη εμπειρία, σε συνεργασία με την Black Bird Rook gallery. Παράλληλα εργάζομαι πάνω σε μια σειρά από νέα γλυπτά και κάποια πολύ μεγάλης κλίμακας κολλάζ που θα παρουσιαστούν σε μια διπλή ατομική έκθεση με την Lucy Silvinski στο Chicago Sculpture International τον Απρίλιο του 2026.

☞︎ ΙΝΦΟ για το σκονάκι σου: 

Kasia Kay: The Explorer

Τόπος: Μoon Station Athens, Κολοκοτρώνη 11, 2ος όροφος, (στάση Μετρό: Σύνταγμα)

Από 20.6.2025 εώς 3.7.2025

 

 

 

➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.

 

 

 

Ακολουθήστε το OLAFAQ
στο Google News