Η Στεφανία Γουλιώτη ανήκει στη “φυλή” των ηθοποιών που μεταβάλλουν τα ήθη στο ελληνικό θέατρο. Με τις επιλογές της επί σκηνής και με τις θέσεις της αφότου πέσει η αυλαία. Έχει θηλάσει τα στήθη μιας άλλης γυναίκας για τις ανάγκες της Φαίδρας του Δημήτρη Καραντζά,  έχει διακριθεί με σημαντικά βραβεία, έχει  κάνει επανάσταση μέσα στην προσωπική της ζωή αλλά όχι με όχημα αυτή.

Όση ώρα συζητάμε γίνεται όλο και πιο ξεκάθαρο πως δεν της αρέσει να την κατατάσσουν σε καμία κατηγορία, σε κανένα πεδίο της  ανθρώπινης ύπαρξης και πως δεν φοβάται να προχωρήσει σε παραδοχές  που συνήθως οι περισσότεροι δεν τολμάμε. «Είναι μειονέκτημα να αποφασίζεις πως είσαι μόνο ένα πράγμα. Έχεις απορρίψει τη μισή ανθρώπινη φύση σου», λέει. Μιλά για την εξουσία του σκηνοθέτη και τον πολιτισμό του hashtag, αποτινάσσει ετικέτες, δεν δέχεται ούτε την ταμπέλα της “θεατρικής ηθοποιού” και επιστρέφει στην τηλεόραση με το Maestro του Χριστόφορου Παπακαλιάτη, σε έναν ρόλο που φέρνει τα πάνω κάτω.

Η συνάντηση μας έγινε σε έναν καφέ στο κέντρο της Αθήνας. Στο ραντεβού έφτασε αργοπορημένη. Είχε κλειστεί στο ασανσέρ. Ήταν η τέλεια αφορμή για να ξεκινήσουμε την κουβέντα με  φόβους και φοβίες…και να  φτάσουμε στο “ντιβάνι του ψυχαναλυτή”.

– Έχεις κλειστοφοβία;

Για να προστατευτούμε από τις αδυναμίες μας έχουμε χτίσει  αδιανόητα υψηλά τείχη. Κι εγώ είμαι από τους ανθρώπους, που  για να επιβιώσει από τις αδυναμίες που νόμιζε πως είχε, έχτισε πολύ ψεύτικο πράγμα. Αυτό πήρε μπάλα και την κλειστοφοβία. Δεν φοβάμαι, δηλαδή, σε κλειστό χώρο. Έχω ψυχραιμία.

– Τι φοβάσαι;

Μα μη χάσω τα τείχη που σε προστατεύουν απ’ όλα τα υπόλοιπα.

– Μιλάς μάλλον για τον φόβο της απώλειας …

Ναι, της απώλειας. Γιατί βασίζεις όλη σου την ύπαρξη στο πως θα δημιουργήσεις ασφάλειες. Δεν έχουμε εκπαιδευτεί καθόλου στο να είμαστε ευέλικτοι να χάσουμε κάποια ασφάλεια. Οπότε, μόλις μια ασφάλεια πέσει, έρχεται ο πανικός. Ακόμα και στα  επαγγελματικά, όπου είμαι πολύ ικανοποιημένη για το πως μου έχουν πάει τα πράγματα, όταν γίνει μια στραβή, είναι πάντα πολύ μεγάλο το σοκ. Δεν υπάρχει , δηλαδή, δίκτυ ασφαλείας. Εννοώ ψυχικά. Και αυτό κάνει τους ανθρώπους να γίνονται νευρωτικοί γιατί βρίσκονται σε πανικό.

– Νιώθεις λοιπόν πως συνολικά δεν είμαστε θωρακισμένοι ψυχικά;

Καθόλου. Όλα εξαρτώνται από το τι θα κάνει ο δίπλα. Πολλές φορές νομίζω πως ο κόσμος δεν θέλει να είναι καλύτερος.

– Τι είναι αυτό που θέλουμε;

Να περάσουμε καλά! Έχουν εξιδανικευτεί τα μειονεκτήματα και όλα όσα θα έπρεπε να ντρέπεται το ανθρώπινο είδος.

– Όπως;

Όπως η απληστία. Όσο πιο άπληστος είσαι, τόσο πιο in.

– Πως σου φαίνεται η επιστροφή στην τηλεόραση με το Maestro;

Η επιστροφή στην τηλεόραση, όταν γίνεται με αυτές τις συνθήκες, στην πιο ονειρεμένη σειρά, είναι φανταστική. Το πιο φανταστικό είναι πως βλέπω το αποτέλεσμα με τους άλλους και συγκινούμαι. Είδα την Αλεξίου σε μια σκηνή και έβαλα τα κλάματα. Είχα ξεχάσει πως έπαιζα και εγώ σε αυτή τη σειρά. Δεν υπάρχει πιο ωραίο πράγμα να κοιτάς ένα έργο και να συγκινείσαι έχοντας ξεχάσει πως είσαι μέσα.

– Τι θα ενσαρκώσεις;

Μια γυναίκα που φέρνει ανατροπές στη ζωή του Χριστόφορου Παπακαλιάτη.

– Γιατί όλοι πιστεύουμε πως ανήκεις στο θέατρο;

Δεν μπορώ να καταλάβω πως έγινε αυτό. Εγώ ποτέ δεν είπα αυτό. Αλλά είδες κάπου κατατάχτηκα.  Έχω πει μόνο πως θα μου άρεσε να κάνω ωραία πράγματα. Όπου κι αν είναι αυτά.

– Ποιος ήταν μέχρι τώρα ο ρόλος της ζωής σου;

Οι Ευμενίδες ήταν ένα έργο πολύ προσωπικό. Έκανα το ίδιο έργο μόνη μου δυο φορές με ακραία διαφορετικό τρόπο.

– Σου αρέσει να σκηνοθετείς;

Αυτό που θέλω είναι να δημιουργώ ένα πλαίσιο όπου θα  αισθάνομαι πως μπορώ να παίξω όπως θα ήθελα να παίξω, να δημιουργώ τις συνθήκες ώστε να ευνοείται η υποκριτική που θα ήθελα να υπηρετήσω.

– Ισχύει αυτό που λένε για την εξουσία του σκηνοθέτη;

Και μόνο που χρειάζεται να χρησιμοποιήσεις τη λέξη εξουσία, δείχνει πως υπάρχει θέμα.

– Είχες πει κάποτε πως θα ‘θελες να επιστρέψει ο Λευτέρης Βογιατζής, για να σου πει πόσο καλά τα κατάφερες. Ήταν τόσο σκληρός όσο λένε και πόσο αποδεκτό είναι αυτό;

Γινόταν σκληρός για αυτό που ήθελε να πετύχει. Δεν προερχόταν από μια ανάγκη να ασκήσει εξουσία. Όταν συμβαίνει αυτό, νιώθεις το κενό του. Είχα μαγευτεί από αυτό που προσπαθούσε να πετύχει ο Λευτέρης Βογιατζής αλλά δεν το δικαιολογώ. Έκανα να συνέλθω μήνες από αυτή την ιστορία.

– Πόσο τυχαίο είναι που οι περισσότεροι που βρέθηκαν να κατηγορούνται για σεξουαλική παρενόχληση ή λεκτική κακοποίηση στο χώρο του θεάτρου ήταν σκηνοθέτες;

Θα ήταν μαγικό ένας σκηνοθέτης  απλά να ενορχηστρώνει. Η μη ικανότητα της ενορχήστρωσης γίνεται εξουσία και εμπάθεια. Όταν πιστεύεις στον εαυτό σου και στη σεξουαλικότητα σου δεν χρειάζεται διαρκώς να αποδεικνύεις κάτι. Ένα μεγάλο μειονέκτημα που έχει γίνει πλεονέκτημα είναι το «πατάω επί πτωμάτων». Όσα περισσότερα πτώματα πατήσεις, τόσο πιο in είσαι. Δουλεύουμε για τους ανθρώπους που έχουν πατήσει επί πτωμάτων και είμαστε ΟΚ με αυτό. Είναι ένας κόσμος πια για πολύ σκληρά δέρματα. Και όσο σκληραίνεις το δέρμα σου, χάνεις τη ζωή σου.

– Δεν άλλαξαν τα πράγματα μετά το #metoo;

Όχι. Άλλαξαν πολύ επιφανειακά. Δεν αρκεί ένα hashtag. Πρέπει να αλλάξει κάτι δομικά για να δούμε αλλαγές. Όλα τα σοβαρά θέματα είναι απλά hashtag. Και  τα hashtag δεν μπορούν παρά να πεθάνουν.

– Δεν μπήκαν λοιπόν καθόλου όρια στο θέατρο;

Ίσως τώρα κάποιοι να προσέχουν λίγο πιο πολύ τη συμπεριφορά τους. Έχει αλλάξει κάτι στο συντηρητισμό, στην ενδοοικογενειακή βία, στη φοβία των ομόφυλων παιδιών να μιλήσουν στους γονείς τους;

– Εσένα πόσο εύκολο σου ήταν να μιλήσεις για τη δική σου σεξουαλικότητα;

Εγώ δεν την ξέρω τη σεξουαλικότητα μου. Είμαι τα πάντα. Άρα δεν μπορώ να πω κάτι.

– Η μητρότητα για σένα ήταν μια εύκολη απόφαση;

Δεν μιλάω για αυτό. Γιατί το γεγονός πως έφερες στον κόσμο ένα παιδί, είναι ένα σκαλοπάτι διαφήμισης; Η εξιδανίκευση της μητρότητας είναι ένα από τα φάουλ της κοινωνίας. Γιατί εξαναγκάζονται γυναίκες που δεν θέλουν να κάνουν παιδιά, να κάνουν παιδιά.

– Γιατί πιστεύεις πως ως κοινωνία επιμένουμε να θέλουμε ετικέτες; Να πούμε ο ένας είναι στρέιτ, ο άλλος γκέι…

Γιατί αν δεν μπορείς να με κατατάξεις κάπου, είμαι επικίνδυνη. Εγώ δεν έχω καμία όρεξη να εξηγώ πως έχω δομήσει τη ζωή μου. Και γιατί να πω κάτι που μέχρι να βγει η συνέντευξη μπορεί να έχει αλλάξει; Γιατί έτσι είμαι. Ελεύθερο πνεύμα. Η δομή της οικογένειας μου δεν αφορά κανένα γιατί κανένας δεν μπορεί να την καταλάβει. Και αν δεν μπορείς να την καταλάβεις θα αρχίσεις να επιτίθεσαι σε αυτό που δεν καταλαβαίνεις.

– Δεν είναι σημαντικό, ωστόσο, να μιλάμε για τα πράγματα, όχι για να απολογηθούμε αλλά για να σπάσουμε ταμπού, να προχωρήσουμε ως κοινωνία;

Έχω επιλέξει να κάνω θέατρο στη ζωή μου. Μου αρέσει να κάνω πολιτική και επανάσταση μέσα στην προσωπική μου ζωή και όχι με όχημα την προσωπική μου ζωή. Το Instagram μου είναι ανοιχτό. Δεν υπάρχει ένας άνθρωπος που να μου έχει ζητήσει κάποιο είδος βοήθεια και να μην έχω τον έχω βοηθήσει. Θα στο πω σε μια φράση… Δεν χωράω στον τρόπο σκέψης σου κοινωνία, μου γλυκιά. Έλα να με δεις στο θέατρο μπας και χωρέσω, μπας και επικοινωνήσουμε με έναν άλλο τρόπο.

– Και πως θα τα καταφέρουμε να έχουμε μια κοινωνία που θα μας χωράει όλους;

Μόλις φύγουμε από την ενοχή πως δεν ταιριάζουμε  με τον τρόπο σκέψης των γονιών μας θα είμαστε ελεύθεροι.

– Ήταν για σένα εύκολος ο δρόμος προς την ελευθερία;

Ακόμα και τώρα δεν νιώθω ελεύθερη. Εδώ εγώ και φοβάμαι να πω το όνομα του γιατρού που με κακοποίησε.

– Γιατί;

Γιατί είναι ο λόγος του εναντίον στον δικό μου. Ήμασταν μόνοι μας. Ποιος θα με πιστέψει; Δεν έχω το δέρμα να σηκώσω μια τέτοια αντιπαλότητα. Αυτό που έζησα με αυτό το γιατρό δεν το έζησα ποτέ στο θέατρο.

– Δεν ήταν λυτρωτικό που με το #metoo τουλάχιστον κατάφερες να μιλήσεις για αυτό;

Όχι! Γιατί δεν είπα το όνομα του δημόσια. Το είπα σε κάποιους φίλους. Και συνέχισαν να πηγαίνουν σε αυτόν γιατί είναι καλός γιατρός.

– Θυμάσαι τον εαυτό σου προτού θελήσει να γίνει ηθοποιός;

Πάντα ήθελα να γίνω ηθοποιός. Ήταν τόσο δομικός αυτός ο τρόπος έκφρασης. Βέβαια πέρασα από πολλά, μπήκα στο πανεπιστήμιο, έγινα γεωλόγος. Δεν πήρα φυσικά πτυχίο.

– Στο θέατρο τι θα κάνεις φέτος μετά το Σώσε με;

Απέρριψα δουλειές για να κάνω ένα προσωπικό βήμα, να κάνω κάτι δικό μου και να μην είμαι στο όνειρο κάποιου άλλου και βίωσα μια απογοήτευση. Ακυρώθηκε το πρότζεκτ λόγω κακών συνθηκών.. λόγω συνεννόησης. Ήμασταν με τον Πυγμαλίωνα Δαδακαρίδη σε αυτό και τώρα  ψάχνουμε να κάνουμε κάτι δικό μας.

– Γιατί δεν σε έχουμε δει στο σινεμά;

Δεν έχει πάρει ακόμα φόρα η σχέση μου με το σινεμά. Έχει πάρει πιο πολύ φόρα σαν θεατής. Δεν είμαι το είδος ηθοποιού που θα με σκεφτεί ένας σκηνοθέτης γενικά για ένα ρόλο. Νομίζω πως θα με πάρει κάποιος όταν κάτι “του κάνω” και θα γράψει κάτι για αυτό. Δεν είμαι στη βιομηχανία του σινεμά. Αλλά είμαι στη βιομηχανία του θεάτρου.

– Ποια ταινία είδες τελευταία και σου άρεσε;

Την ταινία “Απόφαση Φυγής» στην τελετή έναρξης στις Νύχτες Πρεμιέρας.

– Που μεγάλωσες αλήθεια;

Στο Παλιό Φάληρο. Θα είχα πέσει στα ναρκωτικά αν δεν είχα μεγαλώσει εκεί.

– Λόγω της  θάλασσας να φανταστώ… Εκεί ζεις ακόμα;

Ναι !

– Ζούμε για να συλλέγουμε λάικ στα σόσιαλ μίντια;

Για να μη βιώσουμε πόσο άσχημα περάσαμε, λέμε πάρε τώρα ένα τοπίο για να δεις πόσο καλά πέρασα! Όπου πάμε να αγγίξουμε κάτι πιο βαθύ, ταραζόμαστε.

– Αν αυτός ο ναρκισσιστικός πολιτισμός μας αφορά όλους, υπάρχει ελπίδα για τους ηθοποιούς να ξεφύγουν με τόση έκθεση;

Θα σου απαντήσω μέσα από ένα παράδειγμα. Μου ζητήθηκε από τις εκδόσεις Κάκτος να μεταφέρω την Αντιγόνη σε παιδικό. Και είπα «τι ωραία ιδέα» παρόλο που εγώ δεν γράφω. Ένιωσα, όμως, τέτοια ευθύνη για το πως θα μεταφέρω ένα μήνυμα βαθύ και πολύπλευρο σε ένα παιδί. Στο λέω αυτό για να σου απαντήσω πως όταν εκτίθεμαι, το βλέπω σαν ευθύνη.

– Και αυτή η ευθύνη επικαλύπτει την ανάγκη για αποδοχή ;

Δεν νιώθω καλά να πιάνω τον εαυτό του να ασχολείται με πόσα λάικ έχει μαζέψει ενώ την ίδια στιγμή ασχολούμαι με την Αντιγόνη που η ανάγκη της να θάψει τον αδελφό της έρχεται σε σύγκρουση με τους κανόνες του κράτους. Δεν λέω πως δεν με νοιάζει πόσα λάικ έχω γιατί θέλω να τα αυξήσω για να κάνω κάποια διαφήμιση. Εμείς οι ηθοποιοί είμαστε σε πάρα πολύ δύσκολη θέση γιατί είτε θα πρέπει να πεθάνουμε στη μιζέρια, είτε να παίξουμε αυτό το παιχνίδι και να χάσουμε κάτι από την ουσία που πάμε να πρεσβεύσουμε. Είμαι ένα μπασταρδεμένο καταναλωτικό είδος και εγώ!

– Έλαβες απαντήσεις για αυτά τα “γιατί του κόσμου” μέσα από το θέατρο;

Όχι γιατί αν πάρουμε απαντήσεις θα πάψει να υπάρχει το θέατρο. Το θέατρο υπάρχει γιατί είναι άλυτα “τα γιατί” του κόσμου. Τα ερωτηματικά που δημιουργούνται στο θέατρο είναι κυρίως ψυχικά. Δεν έχω πετύχει αυτό που θέλω εάν σε βάλω ως θεατή  μόνο σε εγκεφαλική διαδικασία, εάν δεν βγεις από το θέατρο με κάτι που σε μετακίνησε ψυχικά .

– Ποιο είναι το  αποτύπωμα μιας ψυχικής μετατόπισης που έχει προκαλέσει το θέατρο πάνω σου;

Είμαστε τόσα πολλά πράγματα που δεν τα φανταζόμαστε . Άρα όταν σε επισκέπτονται άσχετες πλευρές της ύπαρξης που δεν περίμενες πως θα σε αφορούσαν, είναι σοκαριστικά ωραίο. Και τότε αποφασίζεις πως δεν είμαι ένα μόνο πράγμα και η συμπερίληψη είναι αυτονόητη.

– Μετακινούμαστε ψυχικά, δηλαδή, όταν αποτινάσουμε ετικέτες και ταμπέλες..

Ναι, είναι μειονέκτημα να αποφασίζεις πως είσαι μόνο ένα πράγμα. Έχεις απορρίψει τη μισή ανθρώπινη φύση σου. Και αυτό εμείς το έχουμε κάνει σημαία. Όταν είσαι και κάτι άλλο και αρχίζω να μη σε καταλαβαίνω και σε βγάζω από αυτά που θέλω να ακολουθώ

– Έχεις πει παλιότερα πως σου επιτρέπεις να είσαι λυπημένη. Χωρίς ενοχές. Πως έφτασες σε αυτό;

Κατάλαβα πως είναι ωραίο να είσαι λυπημένος. Είναι ένα συναίσθημα. Είναι δημιουργικό. Υπάρχει  ένα κομβικό σημείο βέβαια, το να μη γίνεις αυτοκαταστροφικός. Εκεί πρέπει κάποιος να ζητήσει βοήθεια.

– Έχεις κάνει ψυχοθεραπεία;

Δεν θα έχω κάνει ; Για να είμαι έτσι καλά; ( γελάει) Θα έπρεπε να είναι μέσα στα σχολεία η ατομική ψυχοθεραπεία. Γιατί δεν γίνεται; Γιατί ο κόσμος δεν θέλει να είναι καλά. Ψάχνουμε που θα νιώσουμε ένα τίποτα για να επιβεβαιώσουμε τη μαμά μας και το μπαμπά μας που μας έλεγαν  πως δεν θα τα καταφέρουμε…

︎❈ Ευχαριστούμε πολύ το The Architects of Time, Πλατεία Αγίων Θεοδώρων 3, για την ευγενική παραχώρηση του χώρου για την φωτογράφηση.