Mερικοί άνθρωποι ασκούν γοητεία µε έναν απλό και τελείως ανεπιτήδευτο τρόπο, που, εδώ που τα λέµε, είναι ο µόνος τρόπος για να είσαι αληθινά γοητευτικός. Η Σοφία Κόκκαλη είναι ένα απ’ αυτά τα κορίτσια που µετά από πέντε λεπτά ξέρεις ήδη ότι ακόµη και να µην την ξαναδείς θα έχει µείνει στη µνήµη σου. Άσε που θα φροντίσεις να την ξαναδείς. Βρεθήκαµε µε αφορµή την παράσταση «Η αφιέρωση» σε σκηνοθεσία Χάρη Φραγκούλη, η οποία θα κάνει πρεµιέρα στις 18 Φεβρουαρίου στο θέατρο Σφενδόνη και συζητήσαµε για χωρισµούς, προσδοκίες, συνεργασίες και άλλα πολλά.

– Κάθε φορά που ξεκινάω µια συνέντευξη µε κάποιον που γνωρίζω για πρώτη φορά σκέφτοµαι την εναρκτήρια φράση από το “Dune” του 1984: «Η αρχή είναι µια ευαίσθητη στιγµή». Πόσο έτοιµη νιώθεις σε κάθε εκκίνηση; 

Ανέτοιµη τελείως. Όµως η αρχή είναι όντως ευαίσθητη µε την έννοια ότι ακόµη συνδυάζεται µε ενθουσιασµό γιατί εκεί υπάρχει κάτι φρέσκο, κάτι καινούριο. Στην αρχή όλα είναι µαλακά, αργά και γίνονται προσεκτικά. 

– Είναι κάτι που το ένιωθες πάντα και παραµένει το ίδιο από τότε που ξεκίνησες; 

Ναι, παραµένει το ίδιο. 

 

– Ίδιες είναι και οι προσδοκίες όπως όταν ξεκινούσες; 

Μπορεί να έχουν µειωθεί. Παλιά κάθε φορά που ξεκινούσα κάτι καινούριο έλεγα πάντα «τώρα θα είναι το καλό». Με τα χρόνια και έχοντας κάνει κάποια πράγµατα καταλαβαίνεις ότι καλό είναι να µην υπάρχουν προσδοκίες. Νοµίζω ότι έτσι είναι όλο πιο έντιµο, και για αυτό που θα κάνεις αλλά και για σένα. Στη δουλειά είναι πιο εύκολο να µην έχεις προσδοκίες, µε τους ανθρώπους είναι πιο δύσκολο. 

– Γιατί είναι πιο εύκολο στη δουλειά;

Γιατί το επάγγελµα µας έχει έτσι κι αλλιώς αυτή τη συνεχόµενη εναλλαγή οπότε το µαθαίνεις. Τώρα πια ξέρω ότι αυτό είναι µέρος της δουλειάς µου. Σηµασία έχει να παραµένεις ανοιχτός. Αυτή την «ανοιχτότητα» τη διατηρώ ακόµη νοµίζω. Εννοώ ότι δεν πάω σε µια νέα δουλειά νιώθοντας ότι ξέρω ήδη κάτι. Ίσα ίσα κιόλας, πολλές φορές αποδεικνύεται ότι δεν ξέρω και τίποτα. Οπότε ξανά πάλι απ’ την αρχή. 

– Με τον Χάρη Φραγκούλη έχετε συνεργαστεί ξανά. Οπότε φαντάζοµαι ότι πας µε τη χαρά του καινούργιου αλλά και µε την ασφάλεια ότι έχετε ήδη χτίσει κάτι;

Τον επιλέγω τον Χάρη, όπως µε επιλέγει και αυτός. Ο Χάρης µε τους ανθρώπους που δουλεύει, ξαναδουλεύει. Χτίζεται ένας κοινός κώδικας, είµαστε όντως σύντροφοι σε κάτι. Από εκεί και πέρα δεν είναι πάντα πιο εύκολο όταν έχεις δουλέψει ξανά µε τον άλλον, µπορεί να προκύψει µια άλλου τύπου δυσκολία. 

– ∆ηλαδή;

Ακριβώς επειδή έχεις κάνει κάποια βήµατα δεν θες να γυρίσεις πίσω, θες να προχωρήσεις από εκεί και πέρα. Αυτό µπορεί να είναι πολύ δηµιουργικό αλλά σίγουρα είναι πιο απαιτητικό. 

– Πες µου για την παράσταση «Αφιέρωση» που ετοιµάζετε αυτή την περίοδο.

Βασίζεται στην οµώνυµη νουβέλα του Μπότο Στράους. Πρόκειται για ένα δύσκολο βιβλίο να το προσλάβεις. Είναι στη βάση της µια ερωτική ιστορία -η Χάνα αφήνει τον Ρίχαρτ, αυτός βιώνει την απώλεια και την εγκατάλειψη- αλλά είναι και κάτι παραπάνω απ’ αυτό. Μιλάει για τις στιγµές που γίνεται µια τόσο βαθιά ρήξη, µε αφορµή το τέλος µιας ερωτικής σχέσης. Αυτή όµως η ρήξη σε πάει αναγκαστικά σε κάτι πολύ πίσω, πολύ δικό σου, πολύ πυρηνικό πράγµα και σε φέρνει αντιµέτωπο µε τον εαυτό σου. Είναι σαν να δηµιουργεί µια τρύπα η ρήξη, να σταµατάνε όλα τα πράγµατα και ξαφνικά να εκτίθεσαι στον κόσµο µε µια διαύγεια. Τα πράγµατα δηλαδή παίρνουν το πραγµατικό τους νόηµα και όχι αυτό που εσύ τους έχεις δώσει. Φυσικά υπάρχει αυτή η τρέλα, η ψύχωση µετά από µια ερωτική απογοήτευση και ναι, στην εγκατάλειψη είναι πιο βίαιο αυτό που σου συµβαίνει. Αλλά και επιλογή σου να είναι ο χωρισµός, αν τον βιώσεις σοβαρά και όχι δυο λαλούν και τρεις χορεύουν και «πάµε γι’ άλλα», δεν γίνεται να µην σου προκαλέσει αυτό που είπαµε πριν. Εκεί έρχεσαι αντιµέτωπος µε τον εαυτό σου, εξετάζεις γιατί τον χρειαζόσουν αυτόν τον άνθρωπο στη ζωή σου, τι έκανες σωστά, τι δεν έκανες και όλα αυτά. Τις δικές σου συµπεριφορές βλέπεις µετά τον χωρισµό, πριν –µέσα στη σχέση δηλαδή- όλα τρέχουν και δεν προλαβαίνεις να παρατηρήσεις. 

– Είναι επίπονο όλο αυτό; 

Φυσικά. Εγώ µια φορά το έχω ζήσει, στη σχέση που ήταν πολύ σοβαρή για εµένα. Κι εκεί βλέπεις αν µπαίνεις στη διαδικασία να επιτρέψεις στα πράγµατα να σταµατήσουν, να σταµατήσει ο χρόνος, να µην πιέσεις τον εαυτό σου να προχωρήσει, αλλά να µείνεις εκεί σταµατηµένος όσο χρειαστεί. ∆εν είναι δυνατόν να µην το έχεις ανάγκη µετά από έναν χωρισµό. Είναι κάπως χυδαίο να σε αναγκάσουν να το αφήσεις πίσω σου γρήγορα. Από την άλλη, καταλαβαίνω ότι δεν γίνεται να σταµατήσεις γιατί σε πετάει λίγο έξω η κοινωνία, δεν το σέβεται αυτό. Στο βιβλίο λέει κάτι ωραίο, ότι θα έπρεπε ο χωρισµένος να παίρνει µια ιατρική βεβαίωση για να µην χρειάζεται να πάει στη δουλειά του. 

– Πώς έχετε διαχειριστεί το κείµενο στην παράσταση;

Ο Ρίχαρτ, µετά τον χωρισµό, γράφει συνεχώς γράµµατα στην Χάνα και εµείς αφηγούµαστε την ιστορία και όλη τη διαδροµή της σκέψης του και του ψυχισµού του. ∆ώσαµε στην παράσταση την µορφή της οπερέτας. Υπάρχει ζωντανή µουσική πάνω στη σκηνή, όχι ως soundtrack, αλλά για δραµατολογικούς λόγους. Κάπως έτσι προέκυψε η ανάγκη να πούµε κάποια κοµµάτια της ιστορίας τραγουδώντας. ∆εν τα τραγουδάµε ως µιούζικαλ, αλλά επειδή είναι πολύ µεγάλο αυτό που συµβαίνει νιώσαµε ότι δεν αρκεί ο λόγος και έτσι πήγαµε σε µια άλλη µορφή επικοινωνίας.

– Αν µου έλεγαν να διαλέξω ένα πρόσωπο που θα ταυτιζόταν µε την Αθήνα του τώρα, αυτή που γουστάρω όµως, θα επέλεγα το δικό σου. 

Αλήθεια; Τι ωραία! Περίεργο, µόνο ο Αλέξανδρος (Βούλγαρης) το κάνει αυτό, να µε παίρνει δηλαδή από κάπου και να µε πηγαίνει κάπου αλλού. Αλλά µε την Αθήνα δεν το είχα σκεφτεί. 

– Σε καταπιέζει να σε σκέφτονται οι άλλοι κάπως συγκεκριµένα; Να σαν αυτό που σου είπα µόλις τώρα; 

Μα όχι, ο καθένας µπορεί να σκέφτεται ό,τι θέλει. Άλλωστε εσύ το είπες για καλό. ∆εν µε πειράζει τι σκέφτονται οι άλλοι για εµένα, πια. Με τους ανθρώπους βέβαια που θες να σε εκτιµούν, που τους αγαπάς είναι διαφορετικά. Φυσικά γι’ αυτούς µε ενδιαφέρει, απλώς αυτός είναι ένας κλειστός κύκλος ανθρώπων, που θέλω να παραµείνει κλειστός γιατί µετά δεν έχει νόηµα. Όταν παίζεις στο θέατρο και στον κινηµατογράφο θες να αρέσεις, αλλά µετά σκέφτεσαι «αυτό δηλαδή είναι το θέµα στη δουλειά µου; Να αρέσω;». Με τα χρόνια έχει κάτι ξεφουσκώσει απ’ την ανάγκη αποδοχής. Ίσως γιατί αποκτάς καλύτερο κέντρο του εαυτού σου, ίσως γιατί κάποια στιγµή συνειδητοποιείς ότι δεν µπορείς να αρέσεις σε όλους, ίσως γιατί επικεντρώνεσαι πολύ σε κάτι και δεν σου περισσεύει χώρος για τέτοιες σκέψεις. ∆εν είναι κάτι που το προσπάθησα. Ποτέ όµως δεν ξέρεις πώς θα σου «σκάσει». Μπορεί να γίνει κάτι και να στραβοπατήσεις. 

– Ναι, εκεί που σκεφτόµαστε ότι µπορεί να έχουµε φτάσει κάπου…

Γι’ αυτό µη φτάσεις πουθενά. Συµβουλή σου δίνω (γέλια). Και τι θα κάνεις αν φτάσεις;

– Και πού να φτάσεις άλλωστε, και ποιος φτάνει εκεί. Ίσως αυτό είναι, έτσι κι αλλιώς, ένα µεγάλο ψέµα. Όµως σου έχει συµβεί να είσαι σε ένα σηµείο που λες «καλά είµαι εδώ τώρα όπως είµαι, θα σταθώ εδώ για λίγο να ξεκουραστώ»; 

Αυτό είναι πάρα πολύ χρήσιµο. Ειδικά για µένα που είµαι τελειοµανής. Όπου δω αρνητικό θα προσπαθήσω να το καλυτερεύσω, να το δουλέψω. ∆εν γίνεται όµως. 

– Θα ήθελες να κάνεις κάτι δικό σου; 

Εννοείς ως δηµιουργός;

– Ναι. 

∆ηµιουργός είµαι, αλλά και δεν είµαι ταυτοχρόνως µε την έννοια ότι δεν έχω φτιάξει κάτι από την αρχή µέχρι το τέλος. Υπάρχει ένα πλαίσιο και από εκεί ξεκινάω εγώ. Την εκκίνηση από το µηδέν δεν την έχω κάνει ποτέ, θα υπάρχει κάποιος λόγος ίσως. Είναι δύσκολο πάντως αλλά το έχω σκεφτεί. Να περάσω όλη µου τη ζωή ως ηθοποιός και να τρέχω από τον έναν στον άλλον; (γέλια) Αλλά δεν ξέρω αν µπορώ. Θα ήθελα να δηµιουργήσω εγώ κάτι για να µπορώ να διεκδικήσω τον χρόνο που θέλω. Να µου πάρει λίγο καιρό, να το έχω µέσα στο κεφάλι µου, να το γράφω. Ίσως στο σινεµά θα µπορούσα να το κάνω γιατί είναι πιο εύκολο να το χειριστείς κάνοντας µια πιο µικρή φόρµα, κάτι πιο απλό ώστε να πειραµατιστείς και να µην σε πετάξει έξω το µέσο. Βέβαια και εκεί υπάρχει η πρόκληση του πώς θα διαχειριστείς τον χρόνο σου. Όµως ό,τι γυµνάζεις καλό είναι. Μπορεί κι εγώ ως ηθοποιός να είµαι πολύ έτοιµη να κάνω ό,τι µου πούνε ενώ ίσως δεν µπορώ να θέσω στον εαυτό µου deadline, για παράδειγµα. Βλέπω πόσο καλά το κάνει η Ζακλίν Λέντζου, ακόµη και πράγµατα που δεν φαίνονται γοητευτικά όπως το να παραδώσεις κάτι σε µια ηµεροµηνία ή να το γράψεις µε τρόπο που σου ζητήθηκε. Εγώ, και άλλοι σαν και εµένα,  ψιλολουφάρουν όταν αυτά έχουν ανατεθεί σε κάποιον άλλο. Το έχω δει αυτό να συµβαίνει. Εµείς οι ηθοποιοί έχουµε άλλα δύσκολα πράγµατα.

– Όπως; 

Είναι δύσκολο να είσαι πάντοτε ανοιχτός σε κάποιον άλλον και να τον αφήνεις να µπει στον ψυχισµό σου, ενώ ταυτόχρονα απορροφάς και µεταφράζεις την ιδέα του για κάτι. Από εκεί και πέρα υπάρχουν και πρακτικά προβλήµατα. 

– Θες να µου πεις ποια; 

∆εν θα τα µετρήσουµε τώρα γιατί θα ξηµερώσουµε (γέλια).

– Μιας και λέµε για πρακτικά προβλήµατα θες να µου σχολιάσεις το Προεδρικό ∆ιάταγµα;

Είναι ξεφτίλα αυτό το πράγµα, είναι παρανοϊκό, τροµερά βίαιο και απάνθρωπο. Καλώς έγινε η διήµερη απεργία, θεωρώ ότι θα είχε νόηµα να γίνει και πολύ παραπάνω. ∆εν µπορώ να σκεφτώ άλλον τρόπο να ασκήσουµε πίεση, ειδικά όταν µιλάµε για απεργία στην τηλεόραση.