Ο Γεράσιμος Σκιαδαρέσης έχει δώσει τις εξετάσεις του στις συνειδήσεις του κοινού. Τον αγαπούν στην τηλεόραση, τον καταχειροκροτούν στο θέατρο. Τον γουστάρουν τρομερά σε κωμικούς ρόλους, τους συγκινεί απίστευτα και σε δραματικούς. Το δίπολο εμπορικότητα-ποιότητα δεν τον αφορούσε ποτέ. Πάντοτε, έφερε στις δουλειές του το προσωπικό του στίγμα, πάντοτε με βαθιά έγνοια για αλήθεια στην απόδοση ενός χαρακτήρα, με σκάψιμο και ψάξιμο. Άρα, συχνά ο Σκιαδαρέσης έχει παίξει σε πράγματα που και ποιοτικά και εμπορικά είναι (ή ήταν) at the same time. Φέτος, συνέχισε  στην παράσταση “Ο Αμπιγιέρ” με τον  συμπρωταγωνιστή του, τον Ιεροκλή Μιχαηλίδη και την προσθήκη της Ναταλίας Δραγούμη.  Από ό, τι μας ενημερώνει ο γνωστός ηθοποιός, “Ο Αμπιγιέρ” έκανε τρία τριήμερα Θεσσαλονίκη, πολύ επιτυχημένα, και η παραγωγή κοιτάζει να επιστρέψει προς Βορρά.

Η παράσταση θα πάει και για μία εβδομάδα στην Κύπρο και μετά τέλος-λογικά. Ένας κύριος μάς διακόπτει ευγενικά και λέει στον Γεράσιμο Σκιαδαρέση: «Είσαι τρομερός ηθοποιός, γεια σου. Εκ-πληκ-τι-κός». Ίσως ο κύριος τον απολαμβάνει στο Ναυάγιο του MEGA TV, όπου πρωταγωνιστεί δίνοντας, ως συνήθως, ερμηνευτικά ρέστα. Ο Γεράσιμος Σκιαδαρέσης χαμογελά και ευχαριστεί πολύ ευγενικά, αλλά απολύτως ειλικρινά. Μου δίνει την αίσθηση των ανθρώπων που έμαθαν να ζουν, να εργάζονται και να εκφράζονται ανεπιτήδευτα, χωρίς έγνοια να είναι συμπαθείς δείχνοντας κάτι άλλο από αυτό που είναι στην πραγματικότητα. Ναι, είναι ένας τέτοιος άνθρωπος. Απαντά σχετικά λακωνικά, ίσως και βιαστικά, ναι, έχει ξαναρωτηθεί δεκάδες, εκατοντάδες φορές πάνω σε ορισμένα θέματα, ναι, είναι λογικό.

Από την άλλη, ποιος δημοσιογράφος που ασχολείται με το θέατρο και τον πολιτισμό θα έλεγε όχι σε μια ευκαιρία συζήτησης-έστω σύντομης-με έναν από τους πολύ αγαπημένους και δοκιμασμένους ηθοποιούς της γενιάς του; Στην στοά του πάντα φιλόξενου βιβλιοπωλείου “Tο Ροδακιό” και στο άδειο ακόμα (πλην θορυβώδες από την μουσική που κοπανάει στα ηχεία) Noel ανοίγουμε κουβέντα περί διαφόρων, πίνοντας κοφτές γουλιές καφές ανάμεσα. Είναι η τελευταία μέρα ενός δύσκολου Γενάρη. Και πάμε γι’ άλλα, όλοι μας. Φυσά ένας αέρας συγκρατημένης αισιοδοξίας για κάτι απροσδιόριστο. Κάτι του στιλ «όλα θα πάνε καλά» -αυτο το πράγμα, αυτή την αίσθηση την εμπνέει πολύ αυτός ο άνθρωπος, αυτός ο ηθοποιός, ο Γεράσιμος Σκιαδαρέσης.

 – Όταν τελειώνει μια παράσταση, σας λείπει;
Όταν τελειώνει χαίρομαι. Μετά, αφού περάσει λίγος καιρός, αρχίζει να μου λείπει. Αν και ο ρόλος του αμπιγιέρ είναι πολύ αγαπημένος για μένα-δεν α μπορούσε να μην είναι. Είναι ρόλαρος, είναι γραμμένος αριστοτεχνικά. Είναι ένα θεατρικό έργο ο Αμπιγιέρ γραμμένο για ηθοποιούς.

– Ο ηθοποιός χρειάζεται αγρανάπαυση για να αποδώσει;
Μέχρι τώρα, δεν ήμουν πολύ της αγρανάπαυσης, διότι συνέβαιναν δύο πράγματα ταυτόχρονα: το ένα είναι ότι μου άρεσε, και μου αρέσει, πολύ η δουλειά μου και γούσταρα να δουλεύω, το άλλο είναι ότι έπρεπε να δουλεύω για να ζήσω, δεν είχα αυτή την πολυτέλεια να μην το κάνω σε κάθε ευκαιρία που παρουσιαζόταν και, βέβαια, αξιολογούσα ως κατάλληλη για μένα και ταιριαστή σε μένα. Πέρσι το καλοκαίρι έκτασα, δεν έκανα τίποτα, το επέλεξα και το κατάφερα. Ως οργανισμό, με ωφέλησε σίγουρα, ως ηθοποιό δεν ξέρω. Το θέμα πάντως είναι να σταματάς επειδή θες και επιλέγεις εσύ, όχι επειδή δεν σε ζητάνε.

Γεράσιμος Σκιαδαρέσης
Φωτ.: Άσπα Κουλύρα / Olafaq

– Με σκηνοθεσία θα καταπιανόσασταν ποτέ;  Το έχετε επιχειρήσει;
Σε μαθητικό επίπεδο, όχι για μια δουλειά που θα παρουσιαστεί στον κόσμο. Δεν είναι ότι δεν το έχω σκεφτεί ποτέ. Κάποια στιγμή, κάτι είχα πάει να ξεκινήσω, αλλά δεν κατάφερα να έχω τους ηθοποιούς που ήθελα, που είχα στο μυαλό μου, άρα το σταμάτησα. Βέβαια, δεν είναι κάτι που με καίει να το κάνω οπωσδήποτε.

-Προτιμάτε συνεργασία με έναν πολύ καλό, δυνατό ηθοποιό ή με έναν πολύ καλό συνεργάτη που μπορεί να μην είναι συγκλονιστικός υποκριτικά;
Να τα συνδυάζει κανείς και τα δύο δεν γίνεται; Εγώ αυτό θέλω! (γέλια) Καλείσαι να κάνεις συμβιβασμούς πολλές φορές, αλλά δε νομίζω ότι θα έκανα κάποιον συμβιβασμό όσον αφορά τον καλό συνεργάτη, πράγμα που ίσως είναι πιο σημαντικό από το καλός ηθοποιός. Χωρίς καλούς συνεργάτες, ρισκάρεις να μην ευχαριστηθείς μια δουλειά όπως θα’ θελες.

– Θυμάμαι τον μονόλογο «Εκτός Ύλης», μια παράσταση που είχε παιχτεί και μες στην Βουλή!
Όταν μιλάμε για θεατρικό μονόλογο, όλα καλά. Υπάρχει χαρακτήρας, έχεις πράγματα να παίξεις, άρα μια χαρά. Το «Εκτός Ύλης» δεν είναι θεατρικός μονόλογος, είναι κατ’ αρχάς ένα κείμενο γραμμένο από τον Κώστα Λεϊμονή στην φόρμα του διηγήματος, ας πούμε. Μια ομιλία, μεν, αλλά χωρίς να βγάζει από κάτω έναν συγκεκριμένο χαρακτήρα. Ως κείμενο, ενδιαφέρεται περισσότερο να περάσει μηνύματα, παρά να πλάσει, δραματουργικά, έναν ήρωα. Αυτό συνέβη σε ύστερο χρόνο, για να ανέβει στο θέατρο.

– Θα ξανανέβει, άραγε, αυτή η παράσταση; Είχε αγαπηθεί πολύ από τον κόσμο.
Ναι, κι εμείς οι συντελεστές της, επίσης, την αγαπήσαμε. Δυστυχώς, είναι σε θέση να επικαιροποιείται συνεχώς αυτή η δουλειά, με όλα αυτά που συμβαίνουν.

– Εσείς βλέπετε θέατρο;
Μου αρέσει πολύ, αλλά, δεν βλέπω δυστυχώς όσα θα ήθελα, όσο συχνά θα ήθελα. Συσσωρεύεται η κούραση και είμαι του σπιτιού αρκετά (ή μάλλον, έχω γίνει του σπιτιού λόγω συσσωρευμένης κούρασης και τρεξιμάτων), κάποιες φορές με δυσκολεύει να είμαι όλη μέρα σε γυρίσματα και πρόβες, να γυρνάω δέκα το βράδυ πτώμα και να πάω να δω παράσταση. Αλλά και σινεμά μου αρέσει να βλέπω-άλλο που δεν έχω πάει εδώ και κάποια χρόνια. Απόψε, θα πάω να δω επιτέλους το Poor Things, γιατί θα ήθελα να το δω στην μεγάλη οθόνη.

Γεράσιμος Σκιαδαρέσης
Φωτ.: Άσπα Κουλύρα / Olafaq

– Πώς μπορεί να είναι μια ιδανική μέρα δουλειάς για εσάς;
Δεν ζητάω πολλά, νομίζω. Ξύπνημα χωρίς τρελό άγχος, ένα ωραίο, χαλαρό γύρισμα, δηλαδή όχι ας πούμε κανένα δεκάωρο. Έπειτα, καλά θα είναι να προλάβεις και λίγη ξεκούραση. Και το βράδυ, θέατρο. Μια χαρά νομίζω.

– Τι μπορεί να πάει στραβά σε ένα γύρισμα; Πώς μπορεί κανείς-ηθοποιός, ας πούμε-να κάνει ζόρικη την ζωή ενός συναδέλφου του;
Α, υπάρχουν πάρα πολλοί τρόποι να το κάνεις αυτό! Και το έχουμε υποστεί όλοι. Είναι απλό: το γύρισμα είναι μια ομαδική δουλειά, αν εσύ σκέφτεσαι απλώς την πάρτη σου, δεν βγαίνει, ξεκινούν οι δυσκολίες. Είναι χρήσιμο και σωστό να διευκολύνεις τους συνεργάτες σου και δεν μιλώ μόνο για τους άλλους ηθοποιούς, αλλά και τον ηχολήπτη, τον οπερατέρ, τον καμεραμάν…Χρειάζεται να είσαι προετοιμασμένος για το δικό σου το κομμάτι, τα λόγια σου, τον ρόλο σου, αλλά και έτοιμος, ανά πάσα ώρα, να προσαρμοστείς στις συνθήκες του γυρίσματος (εξαιρώντας τις άθλιες συνθήκες κάποιων παραγωγών, όπου δεν είσαι υποχρεωμένος να προσαρμοστείς). Αν ας πούμε, χρειάζεται να κάνεις μια κίνηση που είναι να κάνεις με το δεξί και όχι με το αριστερό χέρι, ε, κάνε το, να διευκολύνεις την κατάσταση. Τόσο απλά.

– Έχετε συγκρουστεί ποτέ σε περιβάλλον εργασία; Γυρίσματος ας πούμε. Έχετε κάνει φασαρία;
Ναι, το έχω κάνει. Για λόγους παραγωγής. Δεν το λέω υπερήφανα, δεν μου αρέσει να χαλώ την ατμόσφαιρα, αλλά κάποια στιγμή που φθάνει ο κόμπος στο χτένι, όταν έχεις παρακαλέσει για μια σόμπα λόγω υπερβολικού κρύου και δεν έρχεται, όταν διατυπώνεις ένα δίκαιο παράπονο ήρεμα και δεν εισακούεται, μετά ποιο είναι το επόμενο βήμα; Καμιά φορά, οι απαιτήσεις είναι παράλογες. Μπορεί να κληθούμε να αλλάξουμε ρούχα. ως ηθοποιοί, κυριολεκτικά μες στις λάσπες. Ε, όχι, δεν θα αλλάξω ρούχα εκεί, δεν το δέχομαι, μπορείς να πεις. Και θα έχεις και δίκιο, έτσι δεν είναι; Βρείτε μου κάποιο χώρο να αλλάξω. Δεν μπορώ να αλλάξω πάνω σε λάσπες ή σε κατουρημένες τουαλέτες. Αν έχεις να κάνεις με περίεργο συνεργάτη, αν δηλαδή το πρόβλημα δεν απορρέει από τις συνθήκες, εκεί ή προσαρμόζεσαι ή φεύγεις. Δεν ξέρω, βέβαια, κατά πόσο είναι εύκολο να φύγεις καμιά φορά.

– Όταν μεγαλώνει ένας ηθοποιός, τι συμβαίνει;
Μειώνονται οι ρόλοι, τόσο απλά. Δηλαδή, ίσως πρέπει να βρω και καμιά άλλη δουλειά να κάνω. Κοντεύει η περίοδος που θα καλούμαι να κάνω ρόλους παππούδων-όμως αυτοί είναι τρίτοι, τέρατοι, εν πάση περιπτώσει μικροί ρόλοι. Για τις γυναίκες, δε, είναι χειρότερα τα πράγματα, πιο δύσκολα. Γιατί, ένας μεγάλος σε ηλικία άντρας ηθοποιός, μπορεί να παίξει τον μπακάλη, τον καφετζή…Πιο μειωμένοι οι ρόλοι για τις γυναίκες.

Γεράσιμος Σκιαδαρέσης
Φωτ.: Άσπα Κουλύρα / Olafaq

– Ποιες συνεργασίες και καλλιτεχνικές συνυπάρξεις σάς μένουν αξέχαστες;
Δεν μπορώ να ξεχάσω τον Δημήτρη τον Μαυρίκιο (ήταν ο πρώτος που μου έδωσε κουράγιο), τον μέντορά μου Γιώργο Μιχαλακόπουλο, τον Μίνωα τον Βολανάκη, τον Αντώνη Αντύπα. Αλλά είναι κι άλλες συνεργασίες, όμορφες και σημαντικές, αλίμονο. Φυσικά, δεν γίνεται να ξεχάσεις αυτούς που μου έδωσαν κουράγιο, που με βοήθησαν και που με πίστεψαν. Θα τους αγαπώ πάντα και θα τους είμαι ευγνώμων πάντα, γιατί είναι σημαντικό στα πρώτα σου βήματα να μην είσαι μόνος.

– Λέγεται, από την άλλη, ότι δεν ξεχνάμε κι εκείνους που στάθηκαν εμπόδιο…
Είναι πολύ λίγοι αυτοί που με πολέμησαν. Αυτοί που αδιαφόρησαν ήταν αρκετοί, αλλά, με γεια τους με χαρά τους. Οι άνθρωποι με τους οποίους συγκρούστηκα (για να μην με βγάζω απ’ έξω κι εμένα τον ίδιο) ήταν λίγοι. Και εντάξει, δεν στέκομαι εκεί, προχωράω παρακάτω.

– Δεν στέκεστε στο κακό, αυτή την αίσθηση έχω. Έχετε μια τάση, μια κλίση προς το επόμενο κεφάλαιο, προς το φως, προς τα πάνω. Πώς, λέτε, συνέβη αυτό; Πώς το χτίσατε;
Δεν στέκομαι στα δυσάρεστα η αλήθεια είναι. Δεν ξέρω όμως πώς έχει συμβεί μες στα χρόνια, σίγουρα δεν ήμουν και από πάντα έτσι. Είναι πιθανό και μέσα από την δουλειά, παρατηρώντας και βλέποντας μεγαλύτερους συναδέλφους, τι να πω. Θυμάμαι μια φορά που είχα παρεκτραπεί, νέος, και ήρθε ένας διευθυντής παραγωγής και μου είπε ”πρόσεχε!’ μην ξεφεύγεις, δεν είσαι έτσι εσύ, δεν είσαι αυτό”-ε, και το πήρα το μάθημα γιατί μ’ αρέσει και ν’ ακούω.

– Έχετε έρθει εσείς, πια, στην θέση που δίνετε τις συμβουλές;
Όχι, δεν έχω ακόμα αισθανθεί κατάλληλος για κάτι τέτοιο. Ούτε μέντορας, ούτε δάσκαλος. Μπορεί να μην είμαι ο τύπος αυτός, απλώς…

– Παρ’ όλα αυτά, θα μπορείτε να πείτε κάτι για τους νέους και τις νέες ηθοποιούς που μπορεί να διαβάζουν αυτή τη συνέντευξη. Τι είναι αυτό που πρέπει να έχει στο μυαλό του οποισδήποτε κάνει αυτήν την δουλειά, την δική σας, ανεξαρτήτως μέσου, ηλικίας κτλ;
Είναι πάρα πολλά. Δεν ξέρω από πού να το πρωτοπιάσω. Να αμφιβάλλεις για όλα. Να αμφισβητείς τα πάντα. Να έχεις φαντασία χωρίς όρια, όσο γίνεται. Να μην απορρίπτεις τίποτα, χωρίς να δεις και αυτήν την πλευρά.

Γεράσιμος Σκιαδαρέσης
Φωτ.: Άσπα Κουλύρα / Olafaq

– Όλα αυτά αυτοματοποιούνται, άραγε, κάποτε;
Δεν αυτοματοποιούνται, απλώς καμιά φορά πέφτεις στην παγίδα και παύεις να σκέφτεσαι ή να νιώθεις κάποια πράγματα. Αν αγαπάς όμως αυτή τη δουλειά, δε θες να πας να την κάνεις ρουτιινιάρικα, άντε και ξεμπερδέψαμε. Αυτό το πράγμα, σε κουράζει. Ενώ, αλλιώς, δεν σε κουράζει. Όταν δημιουργείς πράγματα και βασανίζεις μια ατάκα και υπάρχει και καλό κλιμα, το αντίθετο, παρά κουράζεσαι. Κάθε φορά που έχω πάει κάπως πιο επιτελεστικά, γιατί είμαι πτώμα και θέλω να πάω να κάνω το γύρισμα και να φύγω, έχω δει αποτέλεσμα κούρασης κι εξάντλησης.

– Έχετε νιώσει την επιτυχία σας; Την απολαμβάνετε;
Απολαμβάνω την ικανοποίηση ότι έχω καταφέρει, κουτσά στραβά, γιατί είναι με τα πάνω της και τα κάτω της αυτή η δουλειά, να ζω από αυήν. Κι αυτό είναι μια επιτυχία. Μέχρι στιγμής, καλά πάει. Και απολαμβάνω και την αγάπη του κόσμου που τη νιώθω, τη βλέπω, την καταλαβαίνω. Ειδικά όταν ταξιδεύω σε μια άλλη πόλη, εκτός Αθήνας, το βιώνω. Ο κόσμος εκπλήσσεται γιατί δεν περιμένει να σε δει στο μέρος του.

– Δικαιώθηκε η επιλογή σας να το ακολουθήσετε αυτό το επάγγελμα;
Ναι, δεν θα μπορούσα να πω κάτι διαφορετικό. Δε νομίζω να έβρισκα σε άλλη δουλειά, όσα μου έχει δώσει η δουλειά του ηθοποιού: την χαρά, την ικανοποίηση…Ασυζητητί.

– Διεκδικήσατε πράγματα ή, περισσότερο, σας έβρισκαν αυτά;
Με έβρισκαν περισσότερο. Αλλά, από την άλλη, ρίσκαρα κι εγώ. Έλεγα, ”πάμε να το κάνουμε” ορμώμενος συχνά από την έμπνευση ή το φευγάτο της στιγμής. Μιας που το αναφέραμε, θα πω κάτι για τον μονόλογο, το ”Εκτός Ύλης”. Όταν το δουλεύαμε, είπα σε κάποια φάση, ”αυτό πρέπει να παιχτεί στην Βουλή!”. Δεν μπορούσα να φανταστώ ότι θα το πετύχουμε, αλλά γούσταρα τόσο πολύ που έψαχνα να βρω τρόπο να συμβεί.

– Έχετε άποψη συνολική για το θέατρο στην Ελλάδα, ίσως και σε σύγκριση με άλλων χωρών;
Δεν έχω δει πολύ θέατρο έξω: κυρίως Αγγλία και Βουλγαρία. Και λίγο Γερμανία. Στην Ελλάδα έχουμε καλό υλικό, σκηνοθέτες και ηθοποιούς με ενδιαφέρον και ουσία. Όμως, υπάρχουν και κάποιες μεγάλες πληγές: υπάρχουν κλίκες, δεν υπάρχει αξιοκρατία πάντα, επικρατεί δηθενιά και προβλήματα που δεν έχουν λυθεί. Όλα αυτά τα υποστηρίζει ένα ολόκληρο κύκλωμα, μες στο οποίο και δημοσιογράφοι και καλλιτέχνες και επιχειρηματίες…

Γεράσιμος Σκιαδαρέσης
Φωτ.: Άσπα Κουλύρα / Olafaq

– Δεν απέδωσε καθόλου καρπούς η μεγάλη κινητοποίηση των σπουδαστών δραματικών σχολών; Κλείνουμε χρόνο, πια.
Δεν έχει γίνει τίποτα, πάγωσαν όλα με τις εκλογές, χάσαμε, οι κινητοποιήσεις δεν απέφεραν τίποτα, ούτε καν αλλαγή στην ηγεσία του Υπουργείου Πολιτισμού. Δεν ήλπιζα σε πολλά, ούτως ή άλλως. Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να σταματήσουμε τον αγώνα, την όποια αντίσταση στο παράλογο. Με ενοχλεί περισσότερο η ηθική απαξίωση των ανθρώπων που σπούδασαν θέατρο, το κόψιμο ενός ονείρου για κάποιο μεταπτυχιακό είναι το λιγότερο. Ξεχάσαμε την απαξίωση των ηθοποιών, και των καλλιτεχνών συλλήβδην, κατά το πρώτο διάστημα του κορωνοϊού; Για την κυβέρνηση ήμασταν αόρατοι, ανύπαρκτοι. Αισθάνεσαι, καμιά φορά, ότι δεν υπάρχεις για την Πολιτεία.

– Υπάρχει ο δημοφιλής ”αντίλογος” σε αυτό ότι ο ηθοποιός, ο καλλιτέχνης ευρύτερα, παλεύει με ολόκληρο τον κόσμο και με τον εαυτό του τον ίδιο, είναι και λίγο μόνος του. Έχει ανάγκη το χρίσμα μιας εξουσίας στην οποία κατά τ’ άλλα αντιστέκεται;
Έχει ανάγκη να αισθάνεται ασφαλής για να μπορέσει να δημιουργήσει, να κάνει πράγματα. Δεν μπορεί να νιώθει όλη αυτή την ανασφάλεια, που από σήμερα μέχρι αύριο αλλάζουν δεκάδες δεδομένα που σκοτώνουν όνειρα και κόβουν φτερά. Ναι, είναι κομμάτι της δουλειάς μας αυτά περί αντίστασης και μοναξιάς, αλλά δεν θα μας τα φορτώσει καμία κυβέρνηση για να καλύψει τις αδυναμίες και τις παραλείψεις της. Τα έχω έτσι κι αλλιώς και τα διαχειρίζομαι εγώ.

Γεράσιμος Σκιαδαρέσης
Φωτ.: Άσπα Κουλύρα / Olafaq

– Είναι σαν αυτή την ”τελευταία μόδα” περί του ότι το χρήμα δε φέρνει την ευτυχία κι ότι και μέσα από την λιτή, απλή ζωή βρίσκουμε όλα τα καλά που αναζητάμε.
Μπράβο, ακριβώς αυτό. Άσε με να επιλέξω εγώ να ζήσω λιτά και φτωχά, όχι να μου φορέσεις την ανημπόρια σου να μου εξασφαλίσεις ως πολιτεία την μίνιμουμ έστω αξιοπρέπεια. Ντροπή. Η πολιτεία οφείλει να δώσει στον πολιτισμό και τους ανθρώπους του μια ασφάλεια.

– Ας κρατήσουμε ένα θετικό για το τέλος. Το θέατρο είναι στα πάνω του, ο κόσμος βγαίνει, πάει στα θέατρα, δεν είναι έτσι; Εχει επέλθει μια άνθιση μετά την καραντίνα και, νόμίζω, ότι προκύπτουν σταρ μέσα από το θέατρο, όπως συνέβαινε πολύ πολύ παλιότερα.
Ναι, ξαφνικά ανακαλύψαμε πάλι το θέατρο! (γέλια) Αυτό που συνέβη είναι ότι ξαφνικά ο εμπορικός χώρος ανακάλυψε τους ποιοτικούς ηθοποιούς του θεάτρου. Για μένα αυτό είναι μια μαλακία και μισή. Από την άλλη και οι ηθοποιοί του θεάτρου, ανακάλυψαν τη γλύκα της τηλεόρασης, διότι μέχρι τώρα όσοι έκαναν τηλεόραση είχαν το στίγμα του εμπορικού και αποκλείονταν από ορισμένες δουλειές και συνεργασίες…Πάνε λίγο να ισορροπήσουν τα πράγματα, γιατί πάντα αυτές οι ετικέτες ήταν, έτσι κι αλλιώς, χωρίς νόημα.