Ο Πάνος Κούγιας είναι ήπιων τόνων άνθρωπος, έχει όμως ξεκάθαρες απόψεις για την ζωή και την τέχνη.
Γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αθήνα, σπούδασε Ρωσική Γλώσσα και Φιλολογία στο Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, υποκριτική στη Δραματική Σχολή του Θεάτρου Τέχνης Κάρολος Κουν και σκηνοθεσία στη Δραματική Σχολή του Εθνικού θεάτρου. Το 2022 παρακολούθησε το μεταπτυχιακό πρόγραμμα επαγγελματικής κατάρτισης για νέους δημιουργούς, του Εθνικού θεάτρου. Το καλοκαίρι του 2023 η Ελευσίνα, ως Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης, τον έχει επιλέξει να συμμετάσχει στον επίσημο προγραμματισμό της με την παράσταση «Ξεκαλοκαίριασα/ Σε ξένα πεζοδρόμια».
Έχει εργαστεί ως ηθοποιός, βοηθός σκηνοθέτη και σκηνοθέτης, στο Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου, Εθνικό Θέατρο, Θέατρο Τέχνης, ΔΗΠΕΘΕ Καλαμάτας, Θέατρο της Οδού
Κυκλάδων Λευτέρης Βογιατζής κ.α. με καλλιτέχνες-ιδες όπως ο Γιώργος Κουμεντάκης, η Μαριάννα Κάλμπαρη, ο Νίκος Καραθάνος, ο Γιώργος Κουτλής, ο Λευτέρης Γιοβανίδης, ο
Θέμελης Γλυνάτσης και άλλους.
Μετά από αυτήν την, αν μη τι άλλο, ενδιαφέρουσα διαδρομή, λοιπόν, αυτός ο δυναμικός millenial καλλιτέχνης έρχεται στο Θέατρο Φούρνος στα Εξάρχεια να παρουσιάσει την πρώτη του σκηνοθετική δουλειά, σε δικό του κείμενο. Με αυτή την ευκαιρία, δίνει στο olafaq μια συνέντευξη στην οποία εξηγεί τι σημαίνει το «Ναπάλμ Χάσταγκ Φάμιλι» και πώς σκοπεύει, επί σκηνής, να αποσαρθρώσει με ευφυία και τρυφερότητα, τον θεσμό της «Αγίας» ελληνικής οικογένειας.
– Περισσότερο αισθάνεσαι ηθοποιός ή σκηνοθέτης; Και γιατί;
Έτσι, χωρίς να το πολυσκεφτώ, θα πω σκηνοθέτης. Έχει κάτι συμπεριληπτικό αυτός ο ρόλος. Όχι απαραίτητα γιατί βρίσκεσαι «από κάτω» και είσαι εκείνος που, αφουγκραζόμενος τον παλμό όλων των συντελεστών, οφείλεις να οδηγήσεις τα ρυάκια των σκέψεων και των προτάσεών τους σε ένα κοινό , ενιαίο ποτάμι , αλλά γιατί μπορείς να έχεις πρόσβαση σε ένα μεγαλύτερο πεδίο «δομικών υλικών» μιας παράστασης όπως η σκηνογραφική μακέτα, η κατασκευή κοστουμιών, ο φωτισμός και τα μυστικά του, ενδεχομένως το video, ακόμα και η επικοινωνία ή η παραγωγή . Έχει μια δική του αρετή λοιπόν, η δουλειά του σκηνοθέτη. Αρκεί να μην επαίρεσαι και καταλήγεις να γίνεις πατερναλιστής -μακριά από εμάς!-
– Τι είναι το Ναπάλμ Χάσταγκ Φάμιλι; Πώς προέκυψε και τι αναμένεις να φέρει και να πετύχει ως παράσταση;
Το Ναπάλμ Χάσταγκ Φάμιλι είναι αυτό που περιγράφει ο τίτλος. Μια βόμβα στα θεμέλια της ελληνικής παραδοσιακής οικογένειας, στα σιχτίρια και τα μυστικά της. Όλη η δράση εκτυλίσσεται «intra muros» μέσα σε μια μικροαστική κουζίνα με όλη τη γραφικότητα και το φολκλόρ της στοιχείο, στη σκιά της επετείου γάμου των γονιών. Προέκυψε από μια δική μου, εσωτερική ανάγκη να μιλήσω για όλες εκείνες τις ακίδες του καθημερινού, που, ακριβώς επειδή τις θεωρούμε επουσιώδεις και δεν τις συζητάμε, τις αφήνουμε και κακοφορμίζουν και γίνονται τριανταφυλλιές όλο αγκάθια και μας πληγώνουν. Δεν με ενδιέφερε να σταθώ τόσο στη φαιδρότητα του Έλληνα και στα κλισέ του, αλλά σε κάτι πιο πυρηνικό, πιο δομικό. Τώρα τί αναμένω από την παράσταση; Ίσως αυτό που θα θελα, είναι ο κόσμος που θα έρθει, φεύγοντας , να έχει «δει» κάτι δικό του, ότι και αν είναι αυτό, και βγαίνοντας από την αίθουσα να είναι πιο διάτρητος. Πιο ταπεινός . Πιο ατελής, σε μια κοινωνία που πάσχει να μας πείσει μέσα από δεκάδες επιτυχημένα βιβλία αυτοβελτίωσης, πως το κλειδί της ευτυχίας βρίσκεται στην τελειότητα. Τα πιο σπουδαία πράγματα στο κόσμο είναι είτε τυχαία, είτε μη άρτια, είτε από λάθος.
– Ποιες είναι μερικές βασικές σου, καλλιτεχνικές επιρροές;
Σίγουρα ο χώρος της λογοτεχνίας είναι αυτός που μέχρι και σήμερα με στοιχειώνει. Παλιότερα διάβαζα και αρκετά βιβλία πολιτικής, τώρα πια δεν με ενθουσιάζουν. Θα ήθελα να έχω διαβάσει περισσότερη φιλοσοφία, το νιώθω ως έλλειμμά μου αυτό. Το θέατρο ήρθε να προστεθεί αργότερα στο Λύκειο, νομίζω Τσέχωφ ήταν το πρώτο θεατρικό κείμενο που διάβασα. Κάπου εκεί λοιπόν, στα τελευταία χρόνια του σχολείου μπορώ να θέσω μια αφετηρία . Από εκεί και πέρα, «ορκίζομαι» στο όνομα του Καραθάνου και του Τερζόπουλου, με κάνουν να ίπταμαι , για εντελώς διαφορετικούς λόγους, ενώ είμαι φανατικός ακόλουθος της Ευθυμίου και της Μπρούσκου, του Αζά και του Σκουρλέτη. Με συγκινεί που κατά καιρούς εμμένουν με πείσμα και πίστη στην ελληνικότητα και στα γαμώτο της.
– Θα σε ενδιέφερε ο κινηματογράφος, σε κάποια επόμενη φάση;
Πολύ. Όμως είμαι αθεράπευτα φλύαρος για να κάνω κινηματογράφο.
– Κάτω από ποιες συνθήκες έγραψες το κείμενο του Ναπάλμ; Τι σε οδήγησε στο να επιλέξεις να είναι αυτή η πρώτη παράσταση με την υπογραφή σου;
Οι συνθήκες είναι λίγο- πολύ ίδιες. Δεν θα λεγε κανείς πως έχουμε και την πρωτοκαθεδρία ως λαός σε κοινωνικές μεταρρυθμίσεις. Το αντίθετο μάλιστα. Δυσκολευόμαστε πολύ να μετασχηματιστούμε, μας γοητεύει πολύ η ασφάλεια και στεκόμαστε με σχετική καχυποψία μπροστά σε οτιδήποτε ριζοσπαστικό. Το βλέπουμε άλλωστε αυτό, πως αποτυπώνεται και στην πολιτική ζωή του τόπου. Ίσως αυτό να ήταν και η αφορμή να ασχοληθώ και με το θέμα της οικογένειας. Είναι ενα «μοντέλο» που μπορεί πολύ εύκολα να χρησιμοποιηθεί ως σχόλιο για μια κοινωνία σε κατάσταση έτοιμη να εκραγεί . Η ελληνική οικογένεια, ως μέρος αντί του όλου, στη θέση του κοινωνικού ιστού και η αποσύνθεσή της στη θέση της κατάρρευσής του.
– Είδες καλές παραστάσεις αυτήν την σεζόν; Τι πιστεύεις για το επίπεδο του θεάτρου στην Ελλάδα και, ιδιαιτέρως, στην Αθήνα;
Είδα καλές παραστάσεις, ναι. Αυτές που με έκαναν να φύγω με ένα παραπάνω «ρεγάλο», ήταν η παράσταση της Κιτσοπούλου «Τα νέα μου είναι σαρωτικά» στο Σφενδόνη, και «τα Φώτα της Πόλης» της Μπένετ, στο Εθνικό . Δυστυχώς, δεν έχω εικόνα για το επίπεδο του θεάτρου στην υπόλοιπη Ελλάδα εκτός της Αθήνας. Ξέρω πως ο Σουγάρης με τον Πελτέκη στο Κρατικό και η Σπανού στο Θεσσαλικό κάνουν μια μεγάλη προσπάθεια να ανοίξουν ένα θαρραλέο διάλογο των θεάτρων της περιφέρειας με την Αθήνα όσον αφορά συνεργασίες και καινούργιες προτάσεις, όμως εκεί περιορίζεται όλη η γνώση μου.
– Μπορεί η τέχνη να διαμορφώσει και να επηρεάσει την κοινωνία;
Φυσικά. Χαζοί ήταν οι Μέδικοι που ανέδειξαν ολόκληρη την Ιταλική αναγέννηση ; Ή η Ελισάβετ η Α’ της Αγγλίας και ο Λουδοβίκος ο 14ος; Θα μου πεις βέβαια, ότι προσπάθησαν πολλές φορές να χρησιμοποιήσουν τη εξωστρέφεια της τέχνης ως τροχοπέδη τους, αυτό όμως είναι που επιβεβαιώνει και την καθολικότητα της δύναμής της. Μια πολιτεία που αφήνει σε αχρησία το πιο δημιουργικό κομμάτι της κοινωνίας , είναι μια πολιτεία που αργά η γρήγορα θα οδηγηθεί -ηθελημένα ή μη- στον ολοκληρωτισμό. Μας το έχει διδάξει πολλές φορές η ιστορία με τις πιο μελανές της σελίδες.
– Δέκα, εκατό, χιλιάδες καταλήψεις. Οι ηθοποιοί πρωτεργάτες μιας κατάληψης και μιας εξέγερσης που γράφει ιστορία. Ποια είναι η δική σου θέση;
Η θέση μου είναι δίπλα σε όλους τους ανθρώπους του πολιτισμού που αντιμάχονται αυτή τη στιγμή την ανάλγητη ασχήμια της κυβέρνησης. Σε εκείνους και εκείνες που με προσωπικό ρίσκο, πετούν τα κορμιά τους σε έναν αγώνα που ξεκινά από τις κουΐντες του θεάτρου και προεκτείνεται μέχρι τις αίθουσες διδασκαλίας των σχολείων και την προσπάθεια παρείσφρησης ιδιωτικής πρωτοβουλίας στο χώρο της εκπαίδευσης. Όσο δεν ικανοποιούνται τα αιτήματα των καλλιτεχνών οι καταλήψεις θα πρέπει να πληθαίνουν. Άλλωστε το μόνο ειρηνικό όπλο που είχαν από πάντα στα χέρια τους τα αγωνιζόμενα πλήθη ήταν η κατάληψη και η απεργία διαρκείας.
– Τι σε εμπνέει και τι σε αποδιοργανώνει αυτή την εποχή;
Με εμπνέει η τρυφερότητα και η ευγένεια, όποτε τη συναντώ τυχαία στην καθημερινότητα μου. Οι πράξεις καλοσύνης, όπως το να χαϊδέψει κάποιος μια αδέσποτη γάτα ή να πετάξει το υπόλοιπο του φαγητού του στα περιστέρια αντί στα σκουπίδια, παραδίπλα. Ξέρεις, αυτή η φροντίδα για το «λιγοστό» του άλλου, του κάθε άλλου.
Τώρα που σταδιακά ο Χειμώνας εκλείπει, με εμπνέουν αυτές οι πρώτες λιγοστές ηλιόλουστες ώρες κατά τη διάρκεια της ημέρας , που σου δίνουν τη δυνατότητα να διασχίσεις την πόλη μέσα από τον Εθνικό Κήπο ή τον περιφερειακό και να επανεφεύρεις μέσα σου τη χαμένη της ομορφιά, γιατί η αλήθεια είναι πως χρειάζεται αρκετό περπάτημα η Αθήνα για να την αγαπήσεις ξανά.
Με αποδιοργανώνει το έλλειμμα δημοκρατίας που όλο και βαθαίνει, το συζητώ καθημερινά με τους φίλους μου, και η άνοδος των ποσοστών της ακροδεξιάς. Δεν έπαψαν να υπάρχουν εν μία νυκτί οι φασίστες στην Ελλάδα, ούτε μετατοπίστηκαν μετά τη καταδίκη της Χρυσής Αυγής, αλλά όπως αποδείχθηκε, μεταφέρθηκαν σε άλλα εθνικιστικά κόμματα και τώρα που ο Κασιδιάρης είναι πολίτικος αρχηγός του δικού του κόμματος τους συσπειρώνει ξανά γύρω του.
– Τι καλό ετοιμάζεις ή σχεδιάζεις για το προσεχές μέλλον, καλλιτεχνικά;
Διασκευάζουμε μαζί με την Βαρβάρα Νταλιάνη μια σύνθεση κειμένων πάνω στο υλικό του Γιάννη Κοντραφούρη. Ονομάζεται «Ξεκαλοκαίριασα/ Σε ξένα πεζοδρόμια» και θα το συσκηνοθετήσουμε φέτος το καλοκαίρι στη Πολιτιστική πρωτεύουσα της Ελευσίνας.
Ταυτότητα Παράστασης «Ναπάλμ Χάσταγκ Φάμιλι»/ Μια οικογενειακή ιλαροτραγωδία
Συντελεστές:
Κείμενο- σκηνοθεσία: Πάνος Κούγιας
Ηθοποιοί: Νίκος Ιατρού, Κατερίνα Κριστό, Αντώνης Σανιάνος, Δάφνη Σκρουμπέλου, Ματίνα Στάμου
Σκηνικός χώρος – Κοστούμια: H theia Soula
Φωτισμοί: Σάκης Μπιρμπίλης
Μουσική: Teo Kougias
Εικαστικό υλικό: Γιάννης Καρούμπαλος
Φωτογραφίες: Γιώργος Κασσαπίδης
Εκτέλεση παραγωγής: Constantly Productions
Επικοινωνία: Le Canard qui Parle
Διάρκεια: 55 λεπτά
Ευχαριστούμε τους: Οντίν Λιναρδάτου, Βασίλη Σουβατζόγλου, Γιώργο Σουβατζόγλου, Φοίβο Σκρουμπέλο
Από 20/02/2023 κάθε Δευτέρα και Τρίτη στις 21:00 για περιορισμένο αριθμό παραστάσεων
Τοποθεσία:
Θέατρο Φούρνος, Μαυρομιχάλη 168, Εξάρχεια
Πληροφορίες/ κρατήσεις:
Τηλ.: 21 0646 0748
Τιμές εισιτηρίων:
Γενική είσοδος: 14.00€ | Φοιτητικό – Θεατών άνω των 65 – Ανέργων -Ατόμων με ειδικές ανάγκες: 10.00€ | Ατέλειες: 8.00€
Προπώληση: εδώ