Ποιο ακριβώς είναι το φωτεινό σημείο στον κόσμο του ρατσιστικού Νότου όπως τον σκιαγραφεί η Μάργκαρετ Μίτσελ στο “Όσα παίρνει ο άνεμος”; Υπάρχει τρόπος να βουτήξεις σε ένα τέτοιο περιβάλλον, ξένο από τις όποιες προβληματικές προσμίξεις για να φτάσεις σε μετατοπίσεις άλλης ποιότητας ως θεατής ή και καλλιτέχνης;

Ο Όμηρος Πουλάκης, ηθοποιός που γνωρίσαμε μέσα από την “Δέκατη Εντολή” του Πάνου Κοκκινόπουλου, αγαπημένος των «μικρομικάδων» κι ένας από τους σημαντικότερους ηθοποιούς της γενιάς του πρωταγωνιστεί ως Άσλευ Γουιλκς στο διάσημο αμερικανικό λογοτεχνικό έργο που ανεβαίνει στην θεατρική σκηνή της Ελλάδας για πρώτη φορά υπό την καθοδήγηση της Ιόλης Ανδρεάδη, μιλά στο OLAFAQ σχετικά με τα προηγούμενα ερωτήματα αλλά και το αιώνιο αίνιγμα της ουσίας της υποκριτικής τέχνης.

«Αφορμή για τη συμμετοχή μου στο “Όσα παίρνει ο άνεμος” ήταν ένα τηλεφώνημα από τη σκηνοθέτιδα της παράστασης Ιόλη Ανδρεάδη τον περασμένο Μάιο, όταν μου ανέπτυξε την ιδέα του ανεβάσματος του “Όσα παίρνει ο άνεμος” και την πρότασή της να υποδυθώ τον Άσλει Γουίλκς. Το έργο και το project είναι συνολικά πολύ ενδιαφέρον, όπως και η ομάδα των συνεργατών αλλά και ο τρόπος που έχει αναπτύξει το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά το ρεπερτόριό του συνολικά τα τελευταία χρόνια. Δεδομένου μάλιστα ότι είχα εντυπωσιαστεί από τη αριστουργηματική δουλειά της Ιόλης Ανδρεάδη στην παράσταση “Κόκκαλο” δεν άργησα να πω το ναι».

«Ξεκίνησα να διαβάσω το μυθιστόρημα χωρίς να έχω δει την ταινία, γεγονός που λίγοι άνθρωποι είχαν κάνει με αυτή τη σειρά μετά το 1945 αν σκεφτείς την στατιστική και μόνο. Αρχίζοντας να διαβάζω λοιπόν το βιβλίο με σαγήνευσε περισσότερο από την ταινία, βρήκα χορδές και περιεχόμενα πολύ σημαντικά για μένα που δεν τα εντόπισα στην κινηματογραφική εκδοχή. Στο λογοτέχνημα της Μίτσελ βρίσκεις ποιητικότητα, μια ελαφριά αλλά υπαρκτή ποιητικότητα. Σε αντίθεση με το φιλμ που βρίσκεις έντονα την δράση, πράγματα συνέχεια συμβαίνουν με έναν καταιγιστικό ρυθμό που δεν σε αφήνει να κάνεις τις παύσεις και τις μακροσκοπικές όψεις που σου δίνει το βιβλίο».

«Στον χαρακτήρα του Άσλευ Γουίλκς και στον κόσμο του Αμερικανικού Νότου που περιγράφεται και μέσα από αυτόν δεν με κλότσησε κάτι, όσο μου άνοιξε την περιέργεια να μπω στον ρυθμό της εποχής και το κόσμου που αναπαριστά. Το έργο είναι εντός του πλαισίου τους είδους, ένα αναβαθμισμένο ρομάντσο που συνδέει το συγκεκριμένο ύφος με πιο σημαντικά και βαθιά περιεχόμενα. Οπότε το ρομάντσο, η ποιητική όψη και η αμερικανική Ιστορία αποτυπώνονται μέσα από την πένα της Μίτσελ σε διάλογο με τον εαυτό της, την εποχή της και τα όριά της. Η σχέση με την σκλαβιά και τη δουλεμπορεία ήταν ένα εμπόδιο, στο “Όσα παίρνει ο άνεμος”, η καταδίκη τους ήταν πιο ήπια τοποθετημένη από όσα θα ήθελα εγώ αλλά παράλληλα πρέπει να διερμηνεύσεις μέσα από τα όσα διαβάζεις ότι η συγγραφές γεννήθηκε στις αρχές του 20^ου αιώνα και σε ένα καθεστώς που δικαιολογούσε σε έναν βαθμό μια σειρά θεσμικών και μη διακρίσεων. Στο κάτω – κάτω αν ένα έργο τέχνης με ενεργοποιήσει εξαιτίας μιας σχέσης που έχει με κάτι με το οποίο διαφωνώ ακόμη και αρνητικά θα είμαι κερδισμένος και θα του το πιστώσω κιόλας ότι θα επαναδιαπραγματευτώ ή επιβεβαιώσω αντιλήψεις. Τα έργα τέχνης εξακτινώνουν νοήματα και διεκδικούν την επιδραστικότητα, αυτός είναι ο ρόλος τους, να δημιουργούν μεταπλάσεις και εντάσεις».

«Το έργο είναι όλο ειδωμένο μέσα από τα μάτια της Σκάρλετ Ο΄ Χάρα, όλοι οι ήρωες του βιβλίου της δεν είναι παρά οπτικοποιήσεις της δικής της οπτικής. Αυτό που με ενεργοποίησε στην περίπτωση του Άσλευ είναι ότι παρουσιάζεται ως ένας εξιδανεικευμένος, φασματικός άνθρωπος, οριακά μη υπαρκτός. Ουσιαστικά η Μίτσελ περιγράφει μέσα από όλα τα άλλα και την εξαέρωση που βιώνουν οι πρώτοι έρωτες στη μνήμη μας, όπου η αίσθηση είναι δυνατή αλλά τα πρόσωπα και οι μορφές είναι αφηρημένες. Ένα από τα κομμάτια της πρόκλησης στην αναμέτρησή μου με τον ήρωα είναι ακριβώς η ανασύσταση του σάρκινου στοιχείου, αυτό το περιεχόμενο που η Σκάρλετ βλέπει ως παλέτα περίπου μαγική σε αντίστιξη με τον Ρετ Μπάτλερ, που είναι βαριά ύλη και σηματοδοτεί την νέα εποχή που έρχεται».

«Είναι προφανώς ευχάριστο ότι σε ένα μεγάλο μέρος του πλανήτη η σκλαβιά, δουλοκτησία και δουλεμπορία, οι όροι της άθλιας πρακτικής αυτής θεωρούνται μουσειακό είδος. Ωστόσο, ας μην κοροϊδευόμαστε, η εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο συνεχίζει να υφίσταται και βιώνεται αναλόγως του εθνικού πλαισίου, της γεωγραφίας και άλλων πολλών παραγόντων. Η εκμετάλλευση του ανθρώπινου μόχθου με σκοπό το χτίσιμο αυτοκρατοριών που τα αγαθά τος διανέμονται άδικα υπάρχει ακόμη ως στοιχείο δομικής αδικίας. Αυτό μπορεί να μας το υπενθυμίσει εμφατικά το έργο, όπως και την ανάγκη να υπάρξει ειρήνη, τη σημασία του να στηριχθεί ένα φιλειρηνικό κίνημα, που την βρίσκουμε και στο μυθιστόρημα της Μίτσελ και φυσικά μας αφορά στο εδώ και το τώρα, με τους πολέμους σε Γάζα και Ουκρανία να μαίνονται. Το θετικό σε σχέση με το μυθιστόρημα και την εποχή του πάντως είναι ότι παραμένουν ίδια τα υλικά του έρωτα σε έναν βαθμό, αυτός ο συνδυασμός πόνου και ζωηφόρας δύναμης».

«Απορρίπτω οποιαδήποτε εκ προοιμίου συζήτηση σχετικά με την ταύτιση έργου και δημιουργού. Υπάρχουν ορισμένα έργα που προσεγγίζονται καλύτερα μελετώντας τη σχέση τους με τον δημιουργό τους. Αλλά αυτός που φτιάχνει ένα έργο με το ίδιο το έργο είναι δύο μη ταυτόσημα πράγματα εξ ορισμού. Μπορώ να εντοπίσω πχ. στο έργο του Ρεμπώ συγγένειες του έργου με τον δημιουργού μεγαλύτερες από ότι στον Ουράνη αλλά για μένα είναι δύο ανεξάρτητες περιφέρειες σε τελική ανάλυση. Και προέρχομαι από έναν χώρο όπου είναι πιο δύσκολο να κατανοηθεί το έργο του καλλιτέχνη ως διακριτό από ότι το μυθιστόρημα ενός συγγραφέα. Η εικόνα είναι παντοδύναμη και το κοινό ταυτίζει μερικές φορές εμένα με ότι υποδύομαι. Αυτό είναι βέβαια και το αίνιγμα της υποκριτικής».

«Η δουλειά του ηθοποιού είναι πρακτική και επιτελεστική, η συνείδηση του τι συμβαίνει έρχεται στο πέρας των παραστάσεων. Υπάρχει μια αναστοχαστική σκέψη, ενδεχομένως να μου αποκαλυφθεί κάτι στην 23^η παράσταση του έργου που τώρα δεν το γνωρίζω. Είμαι μέσα στο περιβάλλον του δημιουργήματος και δεν θέλω να προκαταλαμβάνω τι θα αισθανθεί ένας άνθρωπος για ένα έργο τέχνης στο οποίο συμμετέχω γιατί το κοινό είναι αναδημιουργός και πρέπει να του αφήσεις να ασκήσει τα δικαιώματά του ως προς αυτό. Εν προκειμένω δεν θέλω να προκαταλάβω κανέναν, καμία, κανένα για το πως θα εκλάβει την παράσταση και τα νοήματά της. Από εκεί και πέρα το έργο τέχνης δεν αλλάζει τον κόσμο άμεσα, εδώ και τώρα. Αλλάζει όμως τον κόσμο που θέλει να αλλάξει τον κόσμο, τα πλάσματα που είναι ανοικτά έστω στην πιθανότητα να μετατοπιστούν, που έρχονται σε επαφή με την Τέχνη -είτε πρόκειται για εατρική πράξη είτε βιβλίο είτε οτιδήποτε άλλο- για να επερωτήσουν όχι μόνο για να επιβεβαιώσουν και να επιβεβαιωθούν».

«Πέρα από το “Όσα παίρνει ο άνεμος” ολοκληρώσαμε τις παραστάσεις για τον “Μάρτυρα Κατηγορίας” στο θέατρο Δημήτρης Χορν, και θα συνεχίσουμε και του χρόνου με την ίδια παράσταση στον ίδιο χώρο, με δύο αλλαγές στην διανομή. Επίσης είμαι υπεύθυνος της ομάδας ερασιτεχνών ηθοποιών Innamorati, που είναι μια δουλειά που κάνω από τον Δεκέμβρη του 2019 και αποτελεί πλέον βασική χορδή της επαγγελματικής και καλλιτεχνικής μου ζωής, με πλουτίζει πάρα πολύ».

Πληροφορίες παράστασης:

Όσα Παίρνει ο Άνεμος

Συγγραφέας: Μάργκαρετ Μίτσελ
Μετάφραση – Σκηνοθεσία: Ιόλη Ανδρεάδη
Πρωταγωνιστούν: Λένα Παπαληγούρα, Ορέστης Τζιόβας, Όμηρος Πουλάκης, Γεράσιμος Γεννατάς, IdraKayne, Ελευθερία Πάλλα κ.ά. Μουσικός επί σκηνής: Γιώργος Παλαμιώτης
Άλλοι συντελεστές: Πρωτότυπη διασκευή για το θέατρο: Ιόλη Ανδρεάδη & Άρης Ασπρούλης Πρωτότυπη μουσική σύνθεση: Γιώργος Παλαμιώτης Φωτογραφίες: Κική Παπαδοπούλου
Εισιτήρια: https://www.more.com/gr-el/tickets/theater/osa-pairnei-o-anemos/

Ημέρες & ώρες παραστάσεων
από 26.4.2025 έως 15.6.2025
Τετάρτη στις 19:00, Παρασκευή 20:30
Σάββατο & Κυριακή στις 17:30 & 21:00

 

 

 

Ακολουθήστε το OLAFAQ
στο Google News