Έχοντας διαγράψει μια σπουδαία παρουσία στα θεατρικά πράγματα της χώρας, η Μαρία Σκουλά μίλησε στο Olafaq με αφορμή την ερμηνεία της στο θεατρικό έργο “Ο Άντρας μου” της Ρούμενα Μπουράζοφσκα στο θέατρο Θησείον για τη συμβολή του θεάτρου στην υπόθεση της έμφυλης χειραφέτησης.

Νοικοκυρά περιοπής και εγκλωβισμένη σύζυγος ενός συνηθισμένου βαλκανικού νοικοκυριού. Αυτό είναι το μοτίβο που καλείται να υπηρετήσει η Μαρία Σκουλά στο θέατρο Θησείον, στο έργο που φέρει τη σκηνοθετική υπογραφή της Μαρίας Μαγκανάρη, και θέτει στο μικροσκόπιο το μικροδράμα των οικιακών αδιεξόδων από γυναικεία σκοπιά. Πράγμα που καταφέρνει επί σκηνής με έναν ηλεκτρισμό σπάνιο. Είναι αυτή η υποκριτική δύναμη που δημιούργησε τη συνθήκη μιας συζήτησης που με αφορμή τη δραματουργική πράξη είχε σημείο αναφοράς τον αγώνα για έμφυλη ισότητα.

– Ποιο ήταν το στοιχείο εκείνο που σε ώθησε στη συμμετοχή σου στην παράσταση;
Η συνεννόηση έγινε με τη Μαρία Μαγγανάρη, με την οποία είχα ήδη συνεργαστεί άψογα μια φορά και ήθελα πολύ να συνεργαστούμε εκ νέου. Ένιωθα από τον τρόπο που μου πρότεινε το έργο της Μπουράζοφσκα ότι με ενδιέφερε πολύ, το είδα σαν μια περιπέτεια στην οποία ήθελα να μπω. Επίσης, πέρα από τη θεματολογία που είναι επίκαιρη και ενδιαφέρουσα, με αφορά πολύ η υπόθεση του αφηγηματικού λόγου στο θέατρο, με ενδιαφέρει αυτού του είδους η άμεση λειτουργία, γιατί σε αυτό το είδος θεάτρου κάνεις τον θεατή συνομιλητή σου και με κάποιο τρόπο συνυποκριτή. Κάπως έτσι μπήκα λοιπόν στη διαδικασία της συμμετοχής στην παράσταση και αποδείχθηκε πολύ πιο ωραίο από ότι το φανταζόμουνα. Ήταν από τις πλέον οργανικές και ωραίες συνεργασίες αυτές που είχα με τις συμπρωταγωνίστριές μου στο έργο που συμμετέχουμε γιατί καμία δεν χάνει τίποτα από τον εαυτό της και την προσωπικότητά της και αυτό είναι σημαντικό για τη συνθήκη και αυτό κάνει πιο ανάγλυφα τα πράγματα στη σκηνή.

– Αναφέρθηκες στην αμεσότητα. Συμμετέχοντας σε ένα έργο που δεν εστιάζει σε μια μεγάλη πλοκή αλλά «σπάει» σε επιμέρους, καθημερινές ιστορίες μπαίνω στον πειρασμό να ρωτήσω ποια ιστορία σε ιντρίγκαρε περισσότερο;
Όλες τους είναι άκρως ενδιαφέρουσες αλλά η πιο ενδιαφέρουσα για μένα ήταν αυτή όπου ο άντρας «πρωταγωνιστής» φορούσε το προσωπείο του φιλότεχνου γυναικολόγου, γεγονός που στα μάτια μου τον καθιστά τον πιο επικίνδυνο. Κι αυτό γιατί η εξουσία του ασκείται πολύ απαλά, μέσα από την ιατρική του ιδιότητα ή με όπλο την Τέχνη. Είναι ένας πολύ ύπουλος εκμεταλλευτής, ξέρει τη δύναμή του και τη διαχειρίζεται πολύ κομψά. Καταλαβαίνω ότι είναι δύσκολο να αντιπαραβάλεις μια τέτοια κατάσταση με άλλες περιπτώσεις γυναικών που έχουν βιώσει πολύ πιο άμεσες και σκληρές μορφές βίας αλλά αν αναλογιστούμε πως η ηρωΐδα της ιστορίας αφορά μια μακρόχρονη σχέση ανάμεσα σε μια 22χρονη και σε έναν 38χρονο θα δούμε πως μια ζωή μπορεί να καταστραφεί με πολλούς τρόπους. Μετά αρχίζει ο φόβος που γεννά η συνειδητοποίηση ότι βρίσκεσαι σε μια κατάσταση εγκλωβισμού. Και αρκετές φορές οι άνθρωποι αισθάνονται καλά με τις αλυσίδες τους. Πάντως, το να καταλάβεις ότι δεν χρειάζεσαι να φοβάσαι είναι ένα πρώτο βήμα για να δεις τον εαυτό σου ελεύθερο. Σε αυτή τη λογική οι ιστορίες και των τριών ηρωΐδων συνεισφέρουν θετικά στο να βρουν οι γυναίκες τη φωνή τους, να κάνουν αυτό το βήμα.

– Υπάρχει η κριτική αναφορικά με το έργο και τους χαρακτήρες του ότι ενώ οι γυναίκες της αφήγησης συνειδητοποιούν τον εγκλωβισμό τους σε σχέσεις άνισες και καταπιεστικές αδυνατούν να δραπετεύσουν. Θα ήθελα το σχόλιό σου σε αυτή την ανάγνωση.
Η αφήγηση μαρτυρά μια συνειδητοποίηση με τη σειρά της που γεννά μεγάλες ανατροπές. Όλα όσα γίνονται μέσα από τις ιστορίες που βλέπουμε είναι καταγραφές που φανερώνουν μια πρόοδο σε επίπεδο συνείδησης. Οι ιστορίες αυτές έχω την αίσθηση πως θα έπεφταν στην παγίδα να είναι διδακτικές αν μας υποδείκνυαν μια κατάληξη, αν μας πρότειναν έναν συγκεκριμένο δρόμο. Το θέμα δεν είναι αυτό, το ζήτημα είναι να αναγνωριστούν συμπεριφορές και πρόσωπα που είναι οικεία μας και να προβληματιστούμε πάνω σε αυτές, όχι να «μαλώσουμε» με τον ένα ή άλλο τρόπο τις γυναίκες ή τους άντρες τους, να κουνήσουμε το δάκτυλο. Κατά τη γνώμη μου πάντως το πρώτο βήμα για να δραπετεύσουν οι ηρωΐδες συντελείται.

– Το ότι ακόμη είναι ζητούμενο ο απεγκλωβισμός των γυναικών από τέτοιου είδους σχέσεις δεν είναι από την άλλη μαρτυρία ότι η αλλαγή βραδυπορεί;
Πολλά πράγματα έχουν αλλάξει σε θετική κατεύθυνση. Ωστόσο, υπάρχει ακόμα αρκετός δρόμος μέχρι να ριζώσει μέσα μας αυτή η αλλαγή. Εμείς κινούμαστε και σε χώρους που είναι προς την κατεύθυνση της αλλαγής με πιο διαυγή τρόπο. Όταν όμως απομακρύνομαι απ’ αυτές τις περιοχές σοκάρομαι απ’ τον τρόπο ομιλίας και συμπεριφοράς. Αν δεν φύγει αυτός ο σεξισμός ακόμα και απ’ τις λέξεις που χρησιμοποιούμε στην καθημερινότητα μας τότε δεν πρόκειται ν’ αλλάξει τίποτα. Υπάρχει ακόμα δρόμος να διανυθεί, αλλά βλέπω γύρω μου γυναίκες που μιλάνε και ορθώνουν λόγο η κάθε μία με τον δικό της τρόπο και από τη δική ης αφετηρία.

– Είμαστε τρία χρόνια μετά το ξέσπασμα του #MeToo. Είμαστε σε καλύτερο σημείο θεωρείς ως προς την αντιμετώπιση της έμφυλης βίας στο θέατρο;
Θεωρώ πως ναι, θέλω να πιστεύω πως έχουν αλλάξει τα πράγματα προς το καλύτερο και είμαι αισιόδοξη γιατί και ο διάλογος έχει αλλάξει και έχω την αίσθηση ότι έχουν μπει κανόνες στο ποια και πόση εξουσία εκχωρείται πλέον. Και θεωρώ πως αυτή η νέα συνθήκη θα αλλάξει και τον τρόπο λειτουργίας των θεατρικών ομάδων και την θεματολογία του θεάτρου προς το καλύτερο.

Συνεχίζεις τις παραστάσεις στο θέατρο Θησείον μέχρι τις 17 του Μάρτη. Από εκεί και πέρα ποια είναι τα σχέδιά σου για το επόμενο διάστημα;
“Ο άντρας μου” θα συνεχιστεί μέχρι τις 17 Μαρτίου. Μετά το τέλος των παραστάσεων θα ταξιδέψω για την Αμβέρσα, όπου θα συνεργαστώ με την θεατρική ομάδα tgStan για να ανεβάσουμε από τις 14 Απρίλη μέχρι τις 18 Μάη την παράσταση ονόματι «Κλυταιμνήστρα» που περιέχει κείμενα από την Ορέστεια του Αισχύλου αλλά και σύγχρονα, του Άγγλου ποιητή Τεντ Χιουζ και του Αυστριακού συγγραφέα Γκούσταβ Ερνστ. Η παράσταση είχε ανέβει και το 2022 στην Ελευσίνα, στο πλαίσιο των διοργανώσεων που αφορούσαν τον θεσμό της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας και συμμετείχαμε, και τότε όπως και τώρα, τρείς Έλληνες ηθοποιοί, εγώ, η Ελένη Μολέσκι και ο Αντώνης Αγγελόπουλος. Ανυπομονώ γιατί η ίδια η θεατρική ομάδα tgStan έχει μια ρηξικέλευθη προσέγγιση, επαναδιαμορφώνει τις παραστάσεις της επί της ουσίας μετά το πρώτο ανέβασμα και με μια λογική συμμετοχική και δημοκρατική που σπάει τις νόρμες που γνωρίζαμε.

 

 

 

 

 

Ακολουθήστε το OLAFAQ
στο Google News