Η Μαρία Μπαλούτσου είναι μια ηθοποιός που κουβαλάει στη σκηνή όχι μόνο το σώμα της αλλά και μια ολόκληρη βιογραφία αφιερωμένη στη σωματική έκφραση, την κίνηση και την αναμέτρηση με το σκοτάδι. Απόφοιτη του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών στην Πάτρα και του School of Physical Theatre στο Λονδίνο, με εμπειρία σε ξυλοπόδαρα, μάσκες, κλόουν, πολεμικές τέχνες και χορό, έχει φτιάξει μια πορεία που μοιάζει με αλχημεία: συνδυάζει το σκληρό με το εύθραυστο, και το γήινο με το ονειρικό.

Σήμερα επιστρέφει στη σκηνή με το Nomsferartu, στο Θέατρο 104, για δέκα μόνο παραστάσεις. Μια δημιουργία του Johnny O, εμπνευσμένη από το θρυλικό Nosferatu του Μουρνάου (1922), που ανασυνθέτει τον μύθο του βρικόλακα ως μια μαύρη κωμωδία με ρυθμό βωβού κινηματογράφου. Στο πλευρό της οι Γιώργος Ντούσης, Εύη Κολιούλη, Χριστίνα Δενδρινού και Θανάσης Μεγαλόπουλος, ενώ οι προβολές του Γιάννη Καραπιπερίδη υφαίνουν το όριο ανάμεσα σε κινηματογράφο και θέατρο.

Η Μαρία, με την παρουσία της, δίνει σάρκα στην αιώνια Μίνα· την αγνή ψυχή που στέκεται απέναντι στον τρόμο του Κόμη Όρλοκ, παλεύοντας με τη γοητεία και τον φόβο. Στο σώμα της διαβάζεις το ίδιο το ερώτημα του έργου: μπορεί η αθωότητα να σώσει τον κόσμο ή είναι καταδικασμένη να παραδοθεί στις σκιές;

Κι εκεί ακριβώς είναι που η Μαρία αφήνει το στίγμα της, αφού γίνεται η ίδια το πεδίο της σύγκρουσης ανάμεσα στο φως και το σκοτάδι. Η κίνηση του σώματός της θυμίζει άλλοτε θραύσματα από παλιό βωβό σινεμά, άλλοτε εξομολόγηση σε μια άδεια αίθουσα. Σαν να φέρνει πάνω της ταυτόχρονα την αφέλεια της παιδικότητας και την κόπωση της ενήλικης ζωής.

Γι’ αυτό το πορτρέτο της δεν μπορεί να είναι μια μικρή βιογραφία, αλλά μια βουτιά σε διαδρόμους εκφραστικής δύναμης, εκεί όπου η ηθοποιός συναντά τον μύθο και τον ξαναγράφει με το βλέμμα και την κίνηση. Και το Nomsferartu μοιάζει φτιαγμένο γι’ αυτήν ακριβώς τη συνάντηση: να γεμίσει τη σκηνή με σκιές, να ξυπνήσει παλιούς φόβους, και, φυσικά, να μετατρέψει τον τρόμο σε ποίηση.

– Η παράσταση αντλεί έμπνευση από τον μύθο του Κόμη Όρλοκ. Τι ήταν αυτό που σε τράβηξε περισσότερο στο κείμενο και στον ρόλο σου;
Καταρχήν, μιλάμε για βωβό, οπότε δεν υπάρχει κείμενο! Αυτό είναι ακόμα πιο ενδιαφέρον, γιατί πρέπει να επιστρατεύσεις όλα σου τα εκφραστικά μέσα (πέραν του λόγου) για να μεταφέρεις στη σκηνή την ιστορία καθαρή και με τέτοιο τρόπο, ώστε ο θεατής να μη χάσει ούτε στιγμή το ενδιαφέρον του. Εμείς ειδικά που κάνουμε το είδος του βωβού κινηματογράφου στο θέατρο, έχουμε ως οδηγούς, αλλά και ανταγωνιστές στα μάτια του κοινού, μεγάλους πρωτοπόρους όπως ο Buster Keaton και ο Charlie Chaplin. Πως να αντισταθώ σε μια τέτοια πρόκληση; Συν του ότι ο μύθος του Δράκουλα (γιατί περί αυτού πρόκειται) είναι από τους πιο διάσημους και αναγνωρίσιμους μύθος όλων των εποχών. Και μου πρότειναν να παίξω και τον ίδιο τον Δράκουλα. Εντάξει… τελειότης!

– Η Μίνα αντιπροσωπεύει την «αγνή ψυχή» που ίσως σώσει τον κόσμο. Πώς προσεγγίζεις αυτή την αντίθεση ανάμεσα στο φως και στο σκοτάδι;
Σαν απόλυτα φυσιολογικό, αφού υπάρχει στη φύση από την αρχή της. Είμαστε ατελή όλα τα ζώντα όντα, ενυπάρχει μέσα μας και στο καλό και το κακό και υπερισχύει είτε το ένα είτε το άλλο. Βέβαια, δεν είναι προδιαγεγραμμένη ποτέ η νίκη της μιας ή της άλλης πλευράς και πάντα φοβόμαστε πως θα υπερνικήσει το σκοτάδι. Γι΄αυτό φτιάχνουμε αυτές τις “αγνές ψυχές”, από την Παναγία μέχρι τη Μίνα, για να πιστέψουμε στη νίκη του καλού και στη δύναμη του.

– Το έργο θέτει ερωτήματα για τη συλλογική παράδοση στον φόβο. Πιστεύεις ότι αγγίζει και τις δικές μας σημερινές αγωνίες;
Μα φυσικά! Ο φόβος είναι το μεγαλύτερο εργαλείο όλων των ηγεμόνων και όσων θέλουν να ελέγξουν τη μάζα! Και γίνεται εύκολα συλλογικός, γιατί εξαπλώνεται με μεγάλη ταχύτητα. Αρκεί να μας πείσουν ότι η απειλή είναι έξω από τις δυνάμεις μας. Από μια πανδημία, μέχρι έναν εχθρό της ασφάλειάς μας, από έναν και μόνο άνθρωπο μέχρι  μια ολόκληρη φυλή, από ένα πολιτικό σύστημα μέχρι μια άλλη θρησκεία και ούτω καθεξής.

– Ως ηθοποιός, τι δυσκολίες ή ποιες ανακαλύψεις είχες παίζοντας μέσα σε μια τόσο ατμοσφαιρική και σκοτεινή αφήγηση;
Οι δυσκολίες και οι ανακαλύψεις πάνε χεράκι χεράκι, αφού το το ένα οδηγεί στο άλλο. Δυσκολεύτηκα να μετριάσω τις σωματικές μου ευκολίες και να οδηγηθώ σε μια πιο “στατική” και μονοκόμματη μορφή, όπως και τις άπειρες γκριμάτσες που κάνω. Θεωρούσα ότι για να δείξεις μια συναισθηματική κατάσταση έπρεπε να παίξεις το συναίσθημα όσο πιο “δυνατά” μπορείς. Τελικά ανακάλυψα τη δύναμη της απλότητας. Μεγάλο εργαλείο για έναν ηθοποιό.

– Η σκιά που «σερνεται στους δρόμους» είναι μεταφορά ή πραγματικότητα για σένα; Τι σημαίνει αυτό το μοτίβο στη δική σου ανάγνωση;
Νομίζω είναι πραγματικότητα. Την αναγνωρίζω πλέον παντού γύρω μου στην καθημερινότητα. Σκιά στα πρόσωπα, θυμό, έντονες και βίαιες αντιδράσεις στους ανθρώπους όλων των ηλικιών, γκρίνια, δυσκολία στην επιβίωση και μια ξεγνοιασιά χαμένη. Την αναγνωρίζω ακόμα και στην πόλη. Μια πόλη που έχει χάσει τη λάμψη της, το ρυθμό της, τη μουσική της, τη χαρά της. Αισθάνομαι συνεχώς ότι κάτι δεν πάει καλά.

– Ποια είναι η προσωπική σου σχέση με το είδος του τρόμου και της φαντασίας; Είναι κάτι που σε γοητεύει και εκτός σκηνής;
Τρελαίνομαι. Διαβάζω λογοτεχνία του φανταστικού, ακούω goth μουσική, παίζω παιχνίδια σε video games. Και φυσικά έχω και κάποια αντίστοιχα outfits στη ντουλάπα μου!

– Το θέατρο ανέκαθεν υπήρξε καθρέφτης της κοινωνίας. Πώς βλέπεις τον ρόλο του στη σημερινή Ελλάδα, μέσα σε μια εποχή γεμάτη κρίσεις και μεταβάσεις;
Είναι και αυτό γεμάτο κρίσεις και μεταβολές. Αυτό που συμβαίνει στην κοινωνία μας, δεν γίνεται να μην αγγίζει τους καλλιτέχνες και αυτόματα να επηρεάζει το έργο τους. Βλέπεις από το πολύ επιφανειακό θέαμα, μέχρι και τα πιο βαθιά φιλοσοφικά. Πάντα έτσι ήταν και πάντα έτσι θα είναι. Οι καλλιτέχνες αφουγκράζονται την εποχή και την αντανακλούν.

– Η παράσταση μιλά για σκιές που απλώνονται πάνω από μια πόλη. Ποιες είναι, κατά τη γνώμη σου, οι “σκιές” που βαραίνουν σήμερα τη δική μας κοινωνία;
Είναι αυτή η κρίση των αξιών, για την οποία γίνεται τόσος λόγος. Η αξία της ζωής που έχει ευτελιστεί, τα ασταμάτητα δίπολα που  μας παρασύρουν συνεχώς σε στρατόπεδα και διαμάχες, η αποξένωση μας από τον άλλον άνθρωπο, η ανάγκη της επιτυχίας με κάθε μέσο, η εικόνα μας που αντικαθιστά την πνευματικότητα μας. Και όλα (λόγω της τεχνολογίας) γίνονται με τόσο γρήγορο τρόπο που το μυαλό μας δεν προλαβαίνει να τα επεξεργαστεί και να τα κάνει γνώσεις. Όποτε πέφτουμε συνεχώς στα ίδια σφάλματα.

– Σε μια εποχή όπου η εικόνα και το γρήγορο θέαμα κυριαρχούν, πώς μπορεί το θέατρο να διεκδικήσει ξανά χώρο και χρόνο στη ζωή μας;
Καταρχήν επιβάλλεται να ξανακερδίσει χώρο. Χρειαζόμαστε κάτι να αντισταθμίσει όλο αυτό το γρήγορο και φτηνό θέαμα. Χρειαζόμαστε κάτι που να μας κάνει να σταματήσουμε για λίγο, να αφήσουμε χρόνο στα μάτια μας να κοιτάξουν, χρόνο στο μυαλό μας να επεξεργαστεί, χρόνο στο συναίσθημα να νιώσει, χρόνο να ανταλλάξουμε σκέψεις με του άλλος γι’ αυτό που είδαμε, χρόνο ακόμα και στα χέρια μας να μείνουν 2 ώρες χωρίς να σκρολάρουν σε ένα κινητό. Ειδικά ένα θέαμα σαν το δικό μας, που δεν έχει το λόγο, αλλά πρέπει να το παρακολουθήσεις, να το αποκωδικοποιήσεις και να το νιώσεις αληθινά, είναι πιστεύω απόλυτα θεραπευτικό για το σύγχρονο άνθρωπο. Για το λόγο αυτό το κοινό που έρχεται βγαίνει από την αίθουσα “ξαλαφρωμένο” και ήρεμο.

– Πώς επηρεάζει η σημερινή κοινωνικοπολιτική ατμόσφαιρα (ανεργία, ανασφάλεια, κρίσεις ταυτότητας) τη δική σου καλλιτεχνική ματιά και επιλογές;  Αν το θέατρο είναι μια μορφή αντίστασης, σε τι ακριβώς αντιστέκεται σήμερα;
Κρίσεις ταυτότητας δεν έχω πια! Έφτασα 45 χρονών, απομυθοποίησα ανθρώπους και καριέρες, ξέρω τι μου αρέσει, δεν είμαι πια ενοχική και εμμονική με τη δουλειά και το πιο σημαντικό για μένα, δεν ανέχομαι συμπεριφορές που με προσβάλλουν με οποιοδήποτε τρόπο. Όσο για την ανεργία και την ανασφάλεια, αυτό είναι κάτι που πάντα κυνηγάει το επάγγελμα μας. Απλώς τώρα πια, που ο πολιτισμός έχει περάσει σε δεύτερη μοίρα σε ό,τι αφορά τη στήριξη του κράτους (και δεν εννοώ μόνo τις επιχορηγήσεις, αλλά και τις φορολογίες, τα υψηλά ενοίκια, τις τρικλοποδιές του συστήματος) είναι ακόμα πιο έντονα αυτά τα φαινόμενα. Όμως εμείς, οι μεσαία τάξη του θεάτρου (αυτοί που δεν είμαστε ούτε μεγάλοι θιασάρχες, ούτε κρατικοί φορείς), αντιστεκόμαστε με τη διαρκή μας παρουσία. Παλεύουμε με νύχια και με δόντια να παράξουμε έργο με άποψη, με τιμιότητα και σεβασμό απέναντι στο θεατή, έργο που να έχει κάτι να πει, έργο που να μιλάει με αλήθεια και ειλικρίνεια. Αυτή η τάξη λοιπόν, αντιστέκεται απέναντι στην ανέχεια, απέναντι στην ευκολία του εύκολου κέρδους, απέναντι στο εύπεπτο θέαμα, απέναντι στον τρόπο που θέλει να σκεφτόμαστε η εκάστοτε  εξουσία. Και το κοινό μας στηρίζει, γι’ αυτό μπορούμε ακόμα να επιβιώνουμε. Και το ευχαριστούμε.

Πληροφορίες παράστασης

Σκηνοθεσία – Σενάριο: Johnny O
Καλλιτεχνική επιμέλεια: Αλέξης Βιδαλάκης
Σχεδιασμός και δημιουργία προβολών: Γιάννης Καραπιπερίδης
Μουσική επιμέλεια: Johnny O
Φωτισμοί: Αποστολής Τσατσάκος
Φωτογραφίες: Eleftheria IKE/Photography www.photosfaira.gr
Κοστούμια: Μαρία Γεωργάτου
Κατασκευή σκηνικού: Μιχάλης Ράπτης
Παίζουν: Johnny O, Γιώργος Ντούσης, Μαρία Μπαλούτσου, Εύη Κολιούλη, Χριστίνα Δενδρινού και Θανάσης Μεγαλόπουλος.

Πρεμιέρα: Τετάρτη 1 Οκτωβρίου 2025
Παραστάσεις: Τετάρτη & Πέμπτη στις 21:00
Τιμές εισιτηρίων: 15 ευρώ κανονικό, 12 ευρώ φοιτητικό και ομαδικό, 7 ευρώ ατέλεια, και ανέργων/ Προσφορά Προπώλησης 10 ευρώ.

Προπώληση: Nomsferatu | Εισιτήρια online! | More.com

Τοποθεσία: Θέατρο 104, Ευμολπιδών 41 , Αθήνα | Διάρκεια: 70′ | Πληροφορίες: Τηλ.: 210 3455020

 

 

➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.

 

 

Ακολουθήστε το OLAFAQ
στο Google News