Ο Κωνσταντίνος Δέδες γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Καπανδρίτι αλλά πλέον είναι μόνιμος κάτοικος του κέντρου της Αθήνας. Σπούδασε χειρουργός οδοντίατρος και από το 2002 διατηρούσε το ιατρείο του στον Ωρωπό, ενώ τα τελευταία χρόνια δημιούργησε την οδοντιατρική κλινική Golden Smile στην Κηφισιά. Είναι ενεργό μέλος του Οδοντιατρικού Συλλόγου Αθηνών, έχει συμμετάσχει σε δεκάδες σεμινάρια και ημερίδες σε όλους τους τομείς της οδοντιατρικής. Και τότε ήρθε το 2019 και η απόφασή του να εμπλακεί στα κοινά του δήμου Αθηναίων. Μετά τις εκλογές του Ιουλίου του 2019, ο δήμαρχος Κώστας Μπακογιάννης τοποθέτησε τον Κωνσταντίνο Δέδε στη θέση του επικεφαλής της Τεχνόπολης.
Ο πρόεδρος της Τεχνόπολης κάνει στο Olafaq έναν απολογισμό για τα πρώτα τέσσερα (δύσκολα και άκρως απαιτητικά) χρόνια του στη θέση αυτή.
– Κωνσταντίνε, ποια ήταν η μεγαλύτερη πρόκληση που είχες να διαχειριστείς αυτά τα τέσσερα χρόνια;
Η πανδημία του 2020. Κανείς από εμάς δεν πίστευε ότι θα ζήσουμε [σ.σ: την ταινία του 1995] «Το Ξέσπασμα» με τον Ντάστιν Χόφμαν -ωραία ταινία, παρεμπιπτόντως. Έπρεπε να πάρουμε όλα τα μέτρα που είχε βγάλει το υπουργείο Υγείας, να τα διυλήσουμε και να πάρουμε αποφάσεις για όλα. Και τα καταφέραμε. Κάναμε μέσα στα δυο χρόνια της πανδημίας σχεδόν 110 συναυλίες επιδοτούμενες από το δήμο της Αθήνας. Καταφέραμε να κάνουμε εκθέσεις. Να κάνουμε διάφορες δράσεις. Και όλα αυτά σε ένα περιβάλλον όπου, να σου θυμίσω, ότι δεν υπήρχε κάποιο εγχειρίδιο αντιμετώπισης κρίσεων όπως πανδημίες. Μαθαίναμε πράγματα ουσιαστικά αυτοσχεδιάζοντας και πηγαίνοντας μέρα με την ημέρα. Και ξαφνικά εκπονήσαμε διαδικτυακές ξεναγήσεις του Μουσείου…
– Μιλάς για το πρόγραμμα «Η Τεχνόπολη σπίτι σου»…
Α να γειά σου. Οπότε, συμπερασματικά, η πανδημία που αρχικά φάνηκε να είναι για μας η μεγαλύτερη πρόκληση, στο τέλος αποδείχτηκε ότι μάς έκανε καλό. Αναγκαστήκαμε και εγκαταστήσαμε τεχνολογία live streaming. Και επίσης ήμασταν για δυο χρόνια ο μοναδικός συναυλιακός χώρος ίσως και σε όλη την Ελλάδα που λειτουργούσε απρόσκοπτα με 45 συναυλίες την πρώτη χρονιά της πανδημίας και περίπου 55 την δεύτερη. Με απόλυτη επιτυχία και ασφάλεια, επίσης.
– Και σάς έχει μείνει και ένα εγχειρίδιο crisis management υγειονομικών κρίσεων για το μέλλον…
…το οποίο, αν θέλεις να ξέρεις, το πουλήσαμε μετά την πανδημία στο υπουργείο Πολιτισμού. Τούς δώσαμε τους κανόνες, τον μπούσουλα δηλαδή για το πώς κάναμε εμείς όλες αυτές τις συναυλίες. Ενας μεγάλος φάκελος που λέει διεξοδικά και αναλυυτικά το πώς πρέπει να διενεργούνται συναυλίες υπό συνθήκες πανδημίας. Γιατί δεν μπορούσαμε ξαφνικά να έχουμε κρούσματα μετά τις συναυλίες μας, να μολύνεται κόσμος και να γίνει ένα μπάχαλο.
– Συγγνώμη, αλλά οφείλω να ρωτήσω: Και όλα αυτά εντός του αρχικού σας μπάτζετ; Ή επιβαρύνθηκε και άλλο ο δημότης της Αθήνας;
Ούτε ένα ευρώ. Δεν ξεφύγαμε ειλικρινά ούτε ένα ευρώ από τον αρχικό μας προϋπολογισμό. Αποφάσισε ο δήμος να διαθέσει ένα μεγάλο κονδύλιο για τη στήριξη των καλλιτεχνών, μουσικών, ομάδων παραγωγής, δηλαδή επαγγελματιών που είχαν κάτσει σπίτι τους χωρίς έσοδα για πολύ καιρό λόγω πανδημίας. Και βγήκαμε νικητές από όλο αυτό. Ακούγεται σχεδόν αλαζονικό αυτό, αλλά δεν είναι. Είναι αποδεδειγμένο με αριθμούς και νούμερα.
– Τι πιστεύεις εσύ ότι είδε ο Κώστας Μπακογιάννης πάνω σου για το ρόλο του προέδρου;
Νομίζω ότι είδε την διάθεσή μου. Γιατί όταν ένας άνθρωπος αφήνει λίγο στην άκρη το οδοντιατρείο του και το μέσο από το οποίο βιοπορίζεται – μια πολύ καλά στημένη δουλειά, να σου πω εδώ – και έχει κέφι και ρομαντική χαρά να προσφέρει κάτι, μάλλον κατάλαβε ότι δεν υπήρχε κάποια υστεροβουλία ή κάποιο σενάριο εκ μέρους μου. Προφανώς, για να φτάσουμε μέχρις εδώ, είδε και άλλα πράγματα που είναι εντελώς απαραίτητα να υπάρχουν ανάμεσα σε δυο ανθρώπους, όπως π.χ. το ότι μάς ενώνει το ίδιο χιούμορ, γελάμε με τα ίδια πράγματα, έχουμε τις ίδιες αισθητικές αξίες.
– Την πρώτη ημέρα που μπήκες, ως πρόεδρος, στη Τεχνόπολη πώς ένιωσες και τι παρατήρησες από το πρώτο λεπτό ότι χρήζει βελτίωσης;
Άμεση βελτίωση χρειαζόμουν καταρχάς εγώ. Να νιώσω πρόεδρος της Τεχνόπολης και να αρχίσω να γίνομαι πρόεδρός της. Και κατόπιν να γίνω μέλος μιας ομάδας ανθρώπων που προϋπήρχε πριν από μένα, για πολλά χρόνια. Οπότε αυτό που σκέφτηκα είναι αφενός ότι πρέπει να γνωρίσω πολύ καλά τους συνεργάτες μου και αφετέρου να κάθομαι περισσότερο σιωπηλός και να ακούω, παρά να μιλάω και να με ακούν οι άλλοι. Να παρατηρώ τα πράγματα γύρω μου, να κατανοώ το πώς λειτουργούν, να μπω στην «κοιλιά» της Τεχνόπολης και να καταλάβω ότι δεν είναι, όπως θεωρούσα, απλά ένας συναυλιακός χώρος, αλλά πολλά περισσότερα από αυτό. Ήταν επείγον να γίνω κομμάτι της Τεχνόπολης και μάλιστα πολύ γρήγορα.
– Και πώς ήρθε αυτή η πολυπόθητη προσωπική βελτίωση;
Γνώρισα καλά το κόσμο, τους συνεργάτες μου. Συνδέθηκα βαθιά με όλη την ομάδα. Η ομάδα είναι αυτή που εντέλει σε βελτιώνει. Η ομάδα της Τεχνόπολης είναι μια πολύ ευέλικτη και ταυτόχρονα πολύ λειτουργική ομάδα. Συνδέεσαι πρώτα με μια ομάδα και μετά μπορείς να εκδηλώσεις την δική σου οπτική για τα πράγματα. Δεν μπορείς να το κάνεις αυτό αν αποτελείς ξεχωριστό κομμάτι μιας ομάδας. Η ομάδα είναι αυτή που αναδεικνύει τις όποιες ιδέες σου. Αν η ομάδα δεν σε νιώσει δικό της άνθρωπο, για ποιο λόγο να δει τα πράγματα και τις καταστάσεις μέσα από την προσωπική σου οπτική;
– Το γνωστό σαββοπουλικό τσιτάτο περί ιστορίας και παρεών δηλαδή…
Ε ναι. Ισχύει 100%. Οι μονάδες εντός μιας παρέας φτιάχνουν την δική τους προσωπικότητα. Οι παρέες όμως, με την σειρά τους, φτιάχνουν ιστορία. Προσωπικά πιστεύω ότι τα μοναχικά ταξίδια είναι ταξίδια αυτοβελτίωσης. Ενας άνθρωπος από μόνος του δεν μπορεί να κάνει πάρα πολλά για το σύνολο, για την κοινωνία. Γιατί αν δεν μπόρεσε να ενώσει το ταξίδι του αυτό με το σύνολο, δεν θα μπορέσει να προσφέρει και κάτι.
– Ταξιδεύεις μόνος σου;
Βεβαίως. Είμαι πολύ του μοναχικού ταξιδιού. Ταξιδεύω μόνος μου πολύ. Και παντού. Αλλά και μεταφορικά ταξιδεύω. Τώρα που μιλάμε, ας πούμε, εγώ ταξιδεύω με το νου και την σκέψη μου. Ακούω εσένα να μου μιλάς, κατανοώ όσα με ρωτάς και μου λες, και ταυτόχρονα κάνω την ψυχανάλυσή μου με τις ερωτήσεις που μού υποβάλλεις. Δηλαδή το ταξίδι μου, είτε κυριολεκτικό, είτε μεταφορικό, κρατάει για μια ζωή. Κάθε ημέρα μου είναι και ένα νέο ταξίδι. Ολα είναι ταξίδια στη ζωή μας: από το κυριολεκτικό, του να ξεκινήσω και να πάω να αράξω σε μια παραλία στην Εύβοια, μέχρι να κάτσω στο κρεβάτι μου στο τέλος μιας κουραστικής ημέρας, να κοιτάξω το ταβάνι και να κάνω τον απολογισμό της.
– Θυμάσαι μια στιγμή, αυτά τα τέσσερα χρόνια, την οποία έζησες από κοντά και είπες από μέσα σου «αξίζει και παρααξίζει να είμαι πρόεδρος αυτού του οργανισμού»;
Θυμάμαι πέρσι τέτοιον καιρό, στο Nevronas Festival (σ.σ: η τριήμερη Γιορτή Συμπερίληψης στη Τεχνόπολη με συμμετοχή από καλλιτέχνες με αναπηρία από τους χώρους της μουσικής, του χορού, του θεάτρου, της φωτογραφίας, των εικαστικών αλλά και της επιστήμης, της τεχνολογίας και όλων των εφαρμογών προσβασιμότητας για άτομα με αναπηρία) τραγουδάει ένα συγκρότημα που έχει για μέλη του άτομα με αυτισμό και βλέπω μια παρέα παιδιών να χτυπιέται τα κεφάλια τους πάνω κάτω από την αρχή ως το τέλος της συναυλίας. Λέω από μέσα μου «καλά, τα παιδιά αυτά έχουν τρελαθεί, τρελό κέφι κάνουνε», οπότε είναι δίπλα μου ο διοργανωτής και μου λέει «και τα έξι αυτά παιδιά είναι κωφάλαλα». Επαθα σοκ. Διασκεδάζανε πιο πολύ απ’ όλους, ζωάρα έκαναν εκείνη την ώρα. Το βρήκα εξαιρετικά συγκινητικό. Και μόνο γι’ αυτά τα έξι παιδιά, για την εμπειρία τους, άξιζε τον κόπο αυτό το φεστιβάλ.
– Ποιες άλλες πρωτοβουλίες σχεδιάζετε σε ό,τι αφορά στην προσβασιμότητα των ατόμων με αναπηρία στα πολιτιστικά δρώμενα;
Η Τεχνόπολη είναι από τους χώρους του Δήμου Αθηναίων που σε λίγο καιρό θα είναι 100% προσβάσιμοι για όλα τα άτομα με αναπηρία, ανεξαρτήτων είδους. Διοργανώνουμε και φιλοξενούμε δράσεις, όπως το φεστιβάλ για άτομα με αναπηρία σε συνεργασία με τον «Νευρώνα», που θα διεξαχθεί για δεύτερη χρόνια, με συμπαραγωγό μάλιστα την Τεχνόπολη. Επίσης, στο Christmas Factory έχουμε μεγαλύτερη προσβασιμότητα για να εργαστούν σε αυτό άτομα με αναπηρία, δηλαδή προσλαμβάνονται, δουλεύουν και πληρώνονται, με ασφάλεια και ένσημα, παιδιά με κάθε λογής αναπηρία.
– Ποιος θα έλεγες ότι είναι ο προσωπικός στόχος σου, ως προέδρου της Τεχνόπολης, ενόψει, δυνητικά, μιας δεύτερης τετραετίας στην ίδια θέση;
Η όσο το δυνατόν μεγαλύτερη επισκεψιμότητα. Δεν μπορώ να κρυφτώ από αυτή την σκέψη, αυτή την προσδοκία. Δεν έχουν επισκεφτεί την Τεχνόπολη όλοι οι πολίτες της Αθήνας, όπως θα ήθελα εγώ. Δεν έχουν έρθει πέντε εκατομμύρια σε αυτό το χώρο. Με δυο λόγια, θα σου έλεγα το εξής: θα ήθελα στο μέλλον και τα έντεκα εκατομμύρια των Ελλήνων να έρθουν και να επισκεφτούν έστω μια φορά στην ζωή τους την Τεχνόπολη. Εχουμε πολύ δρόμο να διανύσουμε ως προς αυτό το κομμάτι.
– Ποια πιστεύεις ότι είναι η στάση που έχουν οι πολίτες της πρωτεύουσας απέναντι στην ίδια την Αθήνα;
Θα ήθελα οι κάτοικοι αυτής της πόλης να αντιμετωπίζουν τα «άψυχα» κομμάτια της Αθήνας με την δέουσα ευγένεια. Το σκουπίδι που μαζεύει ο δήμος, το έχει πετάξει ο ίδιος ο δημότης. Τα καφάσια και οι παλέτες που καταλαμβάνουν θέσεις πάρκινγκ στο κέντρο, επίσης τα βάζει ο δημότης. Δηλαδή, κάτσε ρε φίλε, εγώ γιατί να μην μπορώ να παρκάρω σε μια θέση την οποία εσύ θα πιάσεις μετά από 24 ώρες; Αν γίνουμε ευγενικοί απέναντι στην ίδι μας την πόλη, θα γίνουμε κατ’ επέκταση και ευγενικοί απέναντι στον ίδιο μας τον συνδημότη. Η ευγένεια λείπει.
– Τι αγαπάς στην Αθήνα;
Την πολυπολιτισμικότητά της. Το ότι σε μια οποιαδήποτε πλατεία μπορείς, την ίδια στιγμή, να δεις μια ομάδα να παίζει κρίκετ και παραδίπλα να κάνουν μαθήματα τανγκό και παραδίπλα να κάνουν γιόγκα. Μου αρέσει το ότι βλέπω ένα μικρό κομμάτι της υφηλίου σε κάθε γωνία της Αθήνας. Και επειδή γεννήθηκα και μεγάλωσα σε ένα μικρό χωριό, στο Καπανδρίτι, μού αρέσει που στην Αθήνα μπορείς να «χαθείς» ανά πάσα στιγμή μέσα στο πλήθος της. Στο Καπανδρίτι δεν μπορείς να βιώσεις μοναχικότητα – έπρεπε να κλειστείς στο δωμάτιο σου, με τόσο λίγο κόσμο που κινείται γύρω σου. Στην Αθήνα είναι αλλιώς.
– Σου αρέσει να είσαι αόρατος;
Πάρα πολύ. Γιατί όταν είσαι αόρατος, μπορείς να έρθεις πιο κοντά στον ίδιο σου τον εαυτό. Οπότε αυτομάτως επικοινωνείς «εσωτερικά» πολύ καλύτερα με τον εαυτό σου. Όταν είσαι «ορατός», πρέπει οπωσδήποτε να επικοινωνήσεις με τους άλλους γύρω σου – αλλιώς δεν υπάρχει λόγος να είσαι ορατός. Οπότε, όσο περισσότερο «αόρατος» είσαι, τόσο περισσότερο μπορείς να έρθεις κοντά και να γνωρίσεις την προσωπική σου αλήθεια, τις πιο βαθιές πτυχές του εαυτού σου.
– Η θέση που κατέχεις πάντως κάθε άλλο παρά «αόρατη» είναι…
Γι’ αυτό είμαι εδώ. Γιατί είναι πολύ ωραίο και πολύ θεραπευτικό να επικοινωνείς τα «τραύματά» σου με τον κόσμο γύρω σου και να γίνονται αποδεκτά. Και η αλήθεια του καθενός από εμάς είναι τα τραύματά μας. Και εγώ ήρθα σε αυτήν την θέση μόνο με την αλήθεια μου.
– Το Μουσείο Μαρία Κάλλας πότε θα ανοίξει για το κοινό;
Κάντε λίγη υπομονή, όλα θα γίνουν μετά τις 20 Σεπτεμβρίου. Είμαι πολύ περήφανος γι’ αυτό το πρότζεκτ, γι’ αυτόν τον πολύ σύγχρονο χώρο γιατί θα είναι ένας παγκόσμιος προορισμός. Οι επισκέπτες θα μπορούν να γνωρίσουν τη διάσημη ντίβα, τόσο την καλλιτέχνη Κάλλας, όσο και τον άνθρωπο Κάλλας. Μέσα εκεί, ακόμη και ένας άνθρωπος που δεν έχει ιδέα τι σημαίνει το όνομα και ο άνθρωπος «Μαρία Κάλλας», θα μπορέσει να καταλάβει γιατί ήταν τόσο σπουδαία μορφή και προσωπικότητα η Κάλλας. Το οίκημα αυτό στην οδό Μητροπόλεως 44 δεν θα είναι ένα Μουσείο, θα είναι μια ολιστική μουσειακή εμπειρία. Θέλω ο επισκέπτης να περάσει το κατώφλι του Μουσείου και φτάνοντας στον τρίτο όροφο να πει από μέσα του «τι λες ρε φίλε, τι μορφάρα ήταν αυτή η γυναίκα!»
– Κωνσταντίνε, στο τέλος της ημέρας, ποιος είναι ο ορισμός που δίνεις στην έννοια της επιτυχίας;
Την ώρα που πλένω τα δόντια μου στον καθρέπτη του μπάνιου μου, να μπορώ να κοιτάζω τον εαυτό μου για πολύ ώρα. Να έχω ηρεμία. Να μπορώ να κοιτάω το είδωλό μου στον καθρέπτη και να το αναγνωρίζω, χωρίς καμία ντροπή και με απόλυτη γαλήνη. Και μετά να με παίρνει ο ύπνος εύκολα.