Τι θα συνέβαινε εάν κάποιος οργάνωνε τα πουλιά ώστε να γίνουν φορείς μιας νέας πραγματικότητας; Σε αυτό το ερώτημα θα απαντήσει ο Άρης Μπινιάρης με τους “Όρνιθες” του Αριστοφάνη παρουσιάζοντας μια καινούρια ήρεμη και χαρούμενη αρχή μακριά από τον κορεσμό, την παρακμή και τη διαφθορά της κοινωνίας. Αυτή η καινούργια αρχή θα πραγματοποιηθεί με την ίδρυση μιας πόλης στους αιθέρες, μεταξύ γης και ουρανού.

Σε αυτόν τον ενδιάμεσο χώρο, δύο φίλοι, ο Πισθέταιρος και ο Ευελπίδης με τη συμβολή των πουλιών ξεκινάνε το χτίσιμο της Νεφελοκοκκυγίας, όπως την έχει ονομάσει ο Αριστοφάνης, που διακόπτεται από απρόσκλητους επισκέπτες από τον κόσμο των ανθρώπων, οι οποίοι αυθαίρετα εξουσίες και προνόμια, ενώ παράλληλα απεσταλμένοι των θεών του Ολύμπου διαμαρτύρονται θορυβημένοι για την αμφισβήτηση της θεϊκής κυριαρχίας καθώς η νέα πόλη εμποδίζει τους καπνούς από τις θυσίες να φτάσουν στον ουρανό. Μία από τους απεσταλμένους είναι η Ίρις την οποία υποδύεται η Κωνσταντίνα Τάκαλου.

Το Olafaq συνομίλησε με την ηθοποιό των “Ορνίθων”, για την παράσταση που θα περιοδεύσει ανά την Ελλάδα τον Ιούλιο και τον Αύγουστο και θα παρουσιαστεί στο Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου σε συνεργασία με το Φεστιβάλ Αθηνών, την κατάληψη του ανθρώπου στον πλανήτη και την πολιτική στην οποία πιστεύει.

– Τι θα δούμε στους “Όρνιθες” σε διασκευή και σκηνοθεσία του Άρη Μπινιάρη;
Πρόκειται για ένα ουτοπικό τοπίο που δημιουργεί μεγάλη συγκίνηση. Ο Άρης θα παρουσιάσει τους “Όρνιθες” μέσα από τη δική του ματιά, με μια μορφή βαθιά ποιητική, όπως αρμόζει άλλωστε στη χώρα των πουλιών. Η παράσταση δεν είναι μόνο ένας ύμνος για τη σημασία και την αξία της φύσης, των ζώων και της εξημέρωσης του ανθρώπου, που συντελείται μέσα από την επαφή του με το φυτικό και ζωικό βασίλειο, αλλά κι ένας ύμνος στη φιλία. Στην εκδοχή του Άρη δεν παρουσιάζονται ο Πεισθέταιρος κι ο Ευελπίδης απλά ως πολίτες, αλλά ως δύο καλοί φίλοι. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, η φιλία αποτυπώνεται από την αρχή μέχρι το τέλος του έργου.

– Μιλήστε μας για τον δικό σας ρόλο, την Ίριδα.
Στους “Όρνιθες”, όπως και στα υπόλοιπα έργα του Αριστοφάνη, υπάρχει μία κυρίαρχη ιδέα. Δεν υπάρχουν ήρωες. Είναι απλά χαρακτήρες, με την βοήθεια των οποίων παρουσιάζεται μία καινούργια αρχή για τον ανθρώπινο κόσμο. Φυσικά, εκείνη την εποχή, δεν γινόταν να παραλειφθεί ο φόβος των ανθρώπων προς τους θεούς. Μην ξεχνάμε ότι οι θεοί τότε συντελούσαν σημαντικό ρόλο στις ζωές των πολιτών. Στην Ίριδα φαίνεται παράξενο το στήσιμο της νέας πόλης από τον Πεισθέταιρο, τον Ευελπίδη και φυσικά από τα πουλιά. Με τον τρόπο που έχει κάνει ο Άρης τη διασκευή, η Ίρις είναι αφοριστική απέναντι σε αυτή την καινούργια πόλη, τη Νεφελοκοκκυγία. Τους φοβερίζει ότι δεν θα καταφέρουν να ολοκληρώσουν τη δημιουργία της κι ότι ο Δίας θα στραφεί εναντίον τους, χρησιμοποιώντας τους κεραυνούς του. Ουσιαστικά, τους φοβερίζει για την αμαρτία που πράττουν εναντίον των θεών. Με αυτόν τον τρόπο είναι τοποθετημένη στο έργο η Ίρις, η οποία είναι το μοναδικό γυναικείο πρόσωπο του έργου.

– Πώς θα χαρακτηρίζατε την ίδρυση της Νεφελοκοκκυγίας; Θεωρείτε ότι είναι μία επαναστατική πράξη;
Εννοείται ότι είναι μία επαναστατική πράξη. Τότε φαντάζομαι ότι ήταν η υλοποίηση μιας ιδέας. Τώρα ο εναέριος χώρος είναι κατοικήσιμος κατά μία έννοια, αφού περνάνε αεροπλάνα. Περπατώντας στον Εθνικό Κήπο, είναι φανερό ότι ο άνθρωπος έχει κάνει κατάληψη στην πόλη. Πρόκειται για ένα μέρος όπου διάφορα πτηνά όπως τα πολυάριθμα παπαγαλάκια το θεωρούν το καταφύγιό τους. Κάποτε σε αυτή την πόλη δεν έμεναν μόνο άνθρωποι, αλλά και ζώα και μάλιστα συνυπήρχαν μεταξύ τους. Τα ζώα είχαν τον χώρο να στήσουν τις φωλιές του και πλέον δεν τον έχουν. Και στον εναέριο χώρο δεν γίνεται να δημιουργηθούν φωλιές, πρέπει να υπάρχει έδαφος. Ο Εθνικός Κήπος έρχεται να μας θυμίσει ότι ο επίγειος χώρος ανήκει σε όλους, το ότι ο άνθρωπος είναι έλλογο ον, δεν του δίνει το δικαίωμα να κάνει κατάληψη αυτού του χώρου. Η Νεφελοκοκκυγία δεν ορίζεται ιδιοκτησιακά και προσφέρει μία μοναδική ελευθερία σε όλα τα ζώα. Είναι ένα μέρος ανοιχτό για όλους και αυτό ως ουτοπία με συγκινεί βαθιά. Δεν είναι τυχαίο ότι ο Αριστοφάνης επέλεξε τον συγκεκριμένο χώρο που βρίσκεται μεταξύ ουρανού και γης για την υλοποίηση αυτής της ιδέας. Ήθελε να δείξει ότι ο χώρος στον οποίο βρίσκεται ο αέρας που αναπνέουμε, ανήκει στα πουλιά. Η Νεφελοκοκκυγία σε βάζει σε σκέψεις. Σε κάνει να αναρωτιέσαι: Τι είναι αυτό το χάος, αυτό το πέρα από εμένα;

– Τι άλλες σκέψεις σας δημιουργούνται;
Όλο αυτόν τον καιρό που κάνουμε πρόβες, σκέφτομαι ότι είμαστε ένα πολύ- πολύ μικρό κομμάτι ενός αχανούς σύμπαντος. Η Γη είναι μία μικρή σταγόνα στον συμπαντικό ωκεανό. Τα αστέρια, οι πλανήτες, τα πουλιά, υπάρχουν γύρω μας, αλλά εμείς συμπεριφερόμαστε σα να μην υπάρχουν. Θεωρούμε ότι εμείς είμαστε οι πιο σημαντικοί κι αυτό είναι λάθος. Δεν είμαστε σημαντικοί. Πρέπει να καταλάβουμε ότι η ζωή μας είναι ένας περίπατος και γι’ αυτό πρέπει να είμαστε πιο γενναιόδωροι, ειδικά απέναντι στα ζώα. Στους “Όρνιθες”, ιδρύεται μία πόλη που μοιάζει με την αρχική κοσμογονία στην οποία υπάρχει το σκοτάδι, το χάος και μέσα από το χάος γεννήθηκε ο κόσμος των πουλιών, όπως λέει ο Αριστοφάνης. Τα πουλιά λατρεύονταν ως οι πρώτοι θεοί.

– Το πέταγμα των πουλιών τι συμβολίζει για εσάς; Εκτός από την ελευθερία.
Οι συμβολισμοί αν δεν έχουν κάτι βαθιά απτικό, εμένα, δεν μου αρέσουν. Οι άνθρωποι ανεβαίνουν σε κάποια βουνά για να κάνουν παρά πέντε, μπορεί να διανύσουν εκατοντάδες χιλιόμετρα μέχρι να καταφέρουν να “πετάξουν” και αυτοί. Αυτή η κατάσταση της αιώρησης έχει κάτι υπερβατικό. Ακόμα και τα κενά αέρος στο αεροπλάνο ή ένα μεγάλο σαμάρι στο δρόμο μας προκαλεί φόβο, αλλά ταυτόχρονα περιέχει μία ψυχική ανάταση, γιατί και στις δύο περιπτώσεις ο άνθρωπος βρίσκεται να ίπταται, κάτι που στην πραγματικότητα είναι αδύνατο να συμβεί. Νιώθει αυτό το «αδύνατo» να πραγματοποιείται. Ο κάθε άνθρωπος θα ήθελε να έχει φτερά! Πόσες φορές ανακαλούμε στο όνειρο να πετάξουμε, όσοι το έχουμε νιώσει το επιθυμούμε να ξανασυμβεί . Είναι σαν μεγάλο γενικό πλάνο, το πέταγμα.

– Εσείς αν είχατε φτερά, προς τα που θα πετούσατε;
Θα ήθελα να κάνω πολλά ταξίδια. Προς το παρόν ταξίδια κάνω με τον νου ή επί σκηνής. Δεν υπάρχει ένας συγκεκριμένος προορισμός που θέλω να πάω. θα πετούσα προς τελείως διαφορετικά μέρη από την Ελλάδα. Σε πιο ακραία πολιτιστικά και πολιτισμικά πράγματα. Πιστεύω ότι ο άνθρωπος μπορεί να προσδιοριστεί στα πιο ακραία μέρη.

– Έχετε σκεφτεί να “πετάξετε” σε κάποια άλλη χώρα, μόνιμα; Όπως αναφέρει και το έργο ζούμε σε μία κοινωνία διαφθοράς και της παρακμής…
Θα ήθελα πάρα πολύ να φύγω αλλά δεν έχω τα κότσια. Δεν ανήκω στα πουλιά. Είμαι κομμάτι του δέντρου όπου κατοικούν τα πουλιά. Ούτε καν δέντρου, είμαι οι ρίζες του. Δεν αποτινάσσω εύκολα τα πράγματα, αλλά προσπαθώ γενναία να το κάνω. Η ψυχή μου πεταρίζει σε συναντήσεις στην ζωή και στην Τέχνη μου. Όλα αυτά κάνουν τη ζωή μου πιο όμορφη. Πάντως το έχω σκεφτεί να φύγω. Όσον αφορά τη διαφθορά και την παρακμή υπάρχει από την αρχαιότητα. Τα έχει καταγράψει και ο Αριστοφάνης. Είναι τρομερό ότι όταν δίνεις στον άνθρωπο γενικά ελευθερίες, αντί να γίνει πιο γενναιόδωρος, μετατρέπεται σε σαρκοφάγο ζώο. Οι άνθρωποι σε περιόδους κρίσεις, όπως ήταν η οικονομική κρίση και η πανδημία, ήταν γενναιόδωροι προς τους άλλους. Έδειχναν σεβασμό. Αλλά όταν αυτές οι κρίσεις πέρασαν, ξαναγύρισε στις κακές του συνήθειες. Είναι ζώο παράξενο ο άνθρωπος και με καθόλου μνήμη. Στο μπαλκόνι μου έχω ένα ζευγάρι περιστέρια. Έρχονται κάθε χρόνο και στήνουν τη φωλιά τους εδώ, σε μία γλάστρα. Το αρσενικό βοηθάει στη δημιουργία της φωλιάς για να κάνει εκεί η περιστέρα τα αυγουλάκια της. Σε κάποια φάση το αρσενικό έφερε μετά από τρία χρόνια καινούργιο θηλυκό. Έχουν δηλαδή μια βαθιά αγάπη, ένα έντονο ένστικτο που δυστυχώς οι άνθρωποι το χάνουν.

– Στους “Όρνιθες” όλοι συνεργάζονται για να δημιουργηθεί η Νεφελοκοκκυγία. Σήμερα πιστεύετε ότι μπορεί να επιτευχθεί αυτή η ένωση; Να ξεπεράσουν δηλαδή οι άνθρωποι τον ατομικισμό τους και να περάσουν στο συλλογικό ώστε να υλοποιηθεί μια μεγάλη ιδέα.
Οι καπιταλιστές δεν μπορούν να το κάνουν αυτό. Πώς να αποτινάξεις τα σκάφη, τα διαμερίσματα και τα εισοδήματα; Όλοι αυτοί για δημιουργήσουν έναν άλλον κώδικα ηθικής πρέπει να ξαναγεννηθούν. Να ξεκινήσουν από το μηδέν. Να ξαναβαφτιστούν. Βέβαια, δεν μπορώ να κατηγορήσω κάποιον που γεννήθηκε προνομιούχος και έμαθε φέρεται κατά αυτόν τον τρόπο. Όμως δεν μπορεί ένας πολιτικός να μιλήσει για τα Μ.Μ.Μ. ας πούμε χωρίς να έχει ανέβει σε ένα λεωφορείο χωρίς κλιματισμό στην Αλεξάνδρας ή στην Πατησίων. Τα μεγέθη είναι άλλα και δεν πρόκειται να τα αντιληφθεί ποτέ, γιατί δεν έχει αυτά τα βιώματα. Σήμερα υπάρχουν συλλογικότητες και Νεφελοκοκκυγίες οι οποίες έχουν δημιουργηθεί από ανθρώπους έχουν αναπτύξει το κοινό αίσθημα. Υπάρχουν άνθρωποι που δημιουργούν ολόκληρες δομές για ωφελήσουν άλλους. Υπάρχουν άνθρωποι που ζουν εγκάρδια, με πίστη ο ένας για τον άλλον. Εγώ δεν πιστεύω στις πολιτικές, ούτε στον καπιταλισμό. Τον σιχαίνομαι. Πιστεύω πάρα πολύ στην προσωπική επιλογή πολιτικής. Εγώ είμαι ας πούμε πρωθυπουργός του εαυτού μου. Εγώ, ως πρωθυπουργός, θα βοηθήσω μία γιαγιά που είναι γεμάτα τα χέρια της με σακούλες του σούπερ μάρκετ. Θα βοηθήσω να πιάσουν αυτόν που έκλεψε το πορτοφόλι ενός περαστικού. Θα πάω στην αστυνομία να τον καταγγείλω, θα τον φωτογραφίσω. Δεν θα πάω ως ρουφιάνος, αλλά ως κάποιος άνθρωπος που θέλει πράξει το δίκαιο. Σε αυτή την πολιτική πιστεύω. Στο τι μπορεί να κάνει ο άνθρωπος για την πόλη του και τον συνάνθρωπό του, σύμφωνα με τον αξιακό του κώδικα.

– Έχετε μία μακρά καλλιτεχνική διαδρομή. Μέσα σε αυτή διαδρομή έχετε κάποιους σταθμούς που σας διαμόρφωσαν με έναν ιδιαίτερο τρόπο σε σχέση με τους υπόλοιπους;
Δεν ξέρω ποιος διαμορφώνει ποιον. Γενικά υπάρχει μία αλληλοδιαμόρφωση. Για εμένα, ένας ιδιαίτερος σταθμός είναι ο Νίκος Μαστοράκης. Είναι ένας άνθρωπος που αγαπάω βαθιά και καλλιτεχνικά με ελευθέρωσε προς πολλές κατευθύνσεις.

– Αν σας ρωτήσει κάποιος νέος σήμερα, γιατί να ασχοληθεί με το θέατρο, εσείς τι θα του απαντούσατε;
Να μην ασχοληθείς με το θέατρο.

– Γιατί;
Να ασχοληθείς με οτιδήποτε σε κάνει χαρούμενο… ελεύθερο πνεύμα! Να ασχοληθείς με το θέατρο αν σε κάνει «καλύτερο άνθρωπο». Γιατί δεν πιστεύω ότι το θέατρο σε κάνει καλύτερο. Παλιά το πίστευα ακράδαντα αυτό… η τέχνη σώζει αλλιώς… ευτυχώς, ενεργοποιεί τον άνθρωπο με δίκαιο ηθικό κώδικα απέναντι στον συνάνθρωπο. Βέβαια, υπάρχει περίπτωση το έχω διαβάσει σε ένα βιβλίο του Bergman που η ηρωίδα λέει: «Εγώ έγινα ηθοποιός γιατί αυτός είναι ο τρόπος για να εκφράζομαι». Δεν έχω άλλον. Είτε είναι αληθινός, είτε ψεύτικος… Δεν είμαι εγώ ο κατάλληλος άνθρωπος για να πω σε κάποιον αν κάνει για το θέατρο. Είναι συνειδητή μου απόφαση να μην αναλαμβάνω κάποιον για προετοιμασία για εξετάσεις σε δραματικές σχολές. Δεν μπορώ να πάρω το ρίσκο να εναποθέσει κάποιος πάνω μου τις ελπίδες για το αν κάνει ή δεν κάνει για το θέατρο. Γιατί αν κάποιος έρθει στο σπίτι μου για μάθημα, θα πρέπει να του πω την αλήθεια. Είμαι δασκάλα υποκριτικής στη σχολή του θεάτρου Τέχνης στους μαθητές μου που αγαπώ και σέβομαι. Δε δίνω συμβουλές υποκριτικής. Τους κάνω ποιητές μέσω μιας δικής μου ανάγνωσης «της ποίησης της ζωής και των τεχνών», προσπαθώ να εισχωρήσω μέσα τους ένα «πνεύμα». Δε δίνω συνταγές…

Ταυτότητα παράστασης “Όρνιθες”

Μετάφραση: Τάσος Ρούσσος
Σκηνοθεσία: Άρης Μπινιάρης
Δραματουργική επεξεργασία – Διασκευή: Έλενα Τριανταφυλλοπούλου-Άρης Μπινιάρης
Σκηνικά – Κοστούμια: Πάρις Μέξης
Μουσική σύνθεση: Αλέξανδρος Δράκος Κτιστάκης
Κινησιολογία: Αλέξανδρος Βαρδαξόγλου
Σχεδιασμός φωτισμών: Βαγγέλης Μούντριχας

Σχεδιασμός ήχου: Νικόλας Καζάζης

Μάσκες Χορού: Δήμητρα Καίσαρη
Ά βοηθός σκηνοθέτη: Νεφέλη Παπαναστασοπούλου
Β βοηθός σκηνοθέτη: Βαγγέλης Πρασσάς
Βοηθός σκηνογράφου – ενδυματολόγου: Αλέγια Παπαγεωργίου
Επικοινωνία & Γραφείο Τύπου: Μαρία Τσολάκη
Διαφήμιση – social media: Renegade Media
Παραγωγή: Τεχνηχώρος Θεατρικές Παραγωγές
Φωτογραφίες promo: Μαρίζα Καψαμπέλη
3D graphics: Εριφύλη Δουκέλη
Video promo: Θωμάς Παλυβός

Παίζουν:
Πισθέταιρος : Οδυσσέας Παπασπηλιόπουλος
Ευελπίδης : Γιώργος Χρυσοστόμου
Έποπας : Κώστας Κορωναίος
Χρησμολόγος – Προμηθέας : Στέλιος Ιακωβίδης
Ποιήτρια – Ίρις : Κωνσταντίνα Τάκαλου
Μέτων – Ηρακλής : Ερρίκος Μηλιάρης
Επίτροπος – Ποσειδώνας : Μάριος Παναγιώτου
Συκοφάντης : Θανάσης Ισιδώρου
Χορός : Μιχάλης Βαλάσογλου, Θανάσης Ισιδώρου, Τάσος Κορκός, Σοφία Κουλέρα, Αυγουστίνος Κούμουλος, Μαρία Κυρώζη, Κυριάκος Σαλής, Αλεξία Σαπρανίδου, Ειρήνη Τσέλλου

Για εισιτήρια: https://aefestival.gr/festival_events/ornithes-2/  & https://www.more.com/theater/ornithes-tou-aristofani-1/

 

 

Ακολουθήστε το OLAFAQ
στο Google News