Ο Τζέρεμι Άιρονς (Jeremy Irons), ένας από τους πιο εμβληματικούς ηθοποιούς της εποχής μας, είναι σαν μια ζωντανή αναφορά σε μια ξεχασμένη χρυσή εποχή του κινηματογράφου και του θεάτρου. Γεννημένος στις 19 Σεπτεμβρίου του 1948 στην ειδυλλιακή αγγλική νήσο Γουάιτ, ο Άιρονς μεγάλωσε με την αίσθηση ότι η ζωή είναι μια σκηνή, έτοιμη να τον υποδεχθεί. Στα 19 του χρόνια, αποφάσισε να ακολουθήσει τα όνειρά του και εγγράφηκε στη δραματική σχολή του Bristol Old Vic Theatre, όπου οι πρώτες του βήματα στον κόσμο της υποκριτικής έμοιαζαν με την αρχή ενός μαγευτικού ταξιδιού.
Το 1971, έκανε το θεατρικό του ντεμπούτο στο Λονδίνο και από τότε η καριέρα του απογειώθηκε. Το 1981, η συμμετοχή του στην τηλεοπτική σειρά “Επιστροφή στο Μπράιντσχεντ” τον καθόρισε ως έναν από τους πιο αναγνωρίσιμους ηθοποιούς της γενιάς του. Αλλά δεν ήταν μόνο αυτό – ο Άιρονς έλαμψε σε μια σειρά από εμβληματικές ταινίες που άφησαν το αποτύπωμά τους στην ιστορία του σινεμά. Από τα “Κάτω από τη Λάμψη του Φεγγαριού” και την “Λολίτα” μέχρι τους “Διχασμένους” του Ντέιβιντ Κρονένμπεργκ, κάθε ρόλος του ήταν μια νέα πρόκληση, μια νέα ευκαιρία να εξερευνήσει τις πιο σκοτεινές πτυχές της ανθρώπινης ψυχής.
Αυτό που τον καθιστά ιδιαίτερο είναι η ικανότητά του να μεταμορφώνεται σε κάθε χαρακτήρα που υποδύεται. Η θεατρική του κλάση τον έχει αναδείξει σε έναν σαιξπηρικό ηθοποιό, με παραστάσεις που καθηλώνουν το κοινό και το ταξιδεύουν σε άλλες εποχές και κόσμους. Η επιτυχία του δεν περιορίζεται μόνο στις ταινίες – έχει κερδίσει ένα Όσκαρ, δύο Τόνι, δύο Έμι και δύο Χρυσές Σφαίρες, αποδεικνύοντας ότι είναι μια δύναμη που δεν μπορεί να αγνοηθεί.
Καθώς κοιτάμε πίσω στην καριέρα του Τζέρεμι Άιρονς, αναρωτιόμαστε: Ποιες ιστορίες θα μας αφηγηθεί στο μέλλον; Ποιες πτυχές της ανθρώπινης φύσης θα εξερευνήσει; Ο χρόνος μπορεί να περνά, αλλά η μαγεία της τέχνης του παραμένει αναλλοίωτη, σαν μια γλυκιά νοσταλγία που μας καλεί να επιστρέψουμε στις αναμνήσεις των ταινιών και των θεατρικών παραστάσεων που μας έχουν αγγίξει βαθιά. Στον κόσμο της υποκριτικής, ο Τζέρεμι Άιρονς είναι όχι μόνο ένας σπουδαίος καλλιτέχνης αλλά και μια ζωντανή μνήμη ενός παρελθόντος γεμάτου πάθος και δημιουργία.
Με αφορμή τα σημερινά του γενέθλια θυμόμαστε μια παλαιότερη συνέντευξη του στον Θανάση Λάλα, και μερικά λόγια βαθιάς σοφίας και προσωπικής εμπειρίας που μας έχει αφήσει παρακαταθήκη.
Γοητευτικοί είναι οι άνθρωποι που έχουν πάθη, οι ελαττωματικοί. Πιστεύω ότι το άνθρωπος που έχει καταφέρει να εξοικειωθεί με ένα πολύ χτυπητό του ελάττωμα εκπέμπει γοητεία.
Όλοι οι άνθρωποι ζούμε ελπίζοντας. Έχουμε ανάγκη την ελπίδα για να ζήσουμε. Όμως κάποιοι άνθρωποι ζουν για να δημιουργούν ελπίδα στους γύρω, για να δίνουν ελπίδα εκεί που λείπει. Αυτοί αγαπιούνται με πάθος, γίνονται μύθοι.
Μερικοί παίρνουν στα σοβαρά τη ζωή κι άλλοι αφήνονται στην περιπέτεια. Οι πρώτοι οδηγούν το τρένο που λέγεται ζωή με το κεφάλι τους, η δεύτερη με την ψυχή τους. Με το μυαλό οδηγό, ωστόσο, σπάνια μπορείς να κερδίσεις το αναπόφευκτο που περιέχει ο χρόνος. Μόνο με την ψυχή ο χρόνος πέφτει καταγής και σου δίνεται η ευκαιρία, έστω προς στιγμήν, να τον γυρίσεις ανάποδα και να ακουμπήσεις την πλάτη του στο χώμα.
Στα 19 μου χρόνια είπα: «Θα γίνω ηθοποιός». Έκανα την πρώτη μου δοκιμή, χωρίς ιδιαίτερα αποτελέσματα. Έδωσα ένα περιθώριο στον εαυτό μου. Είπα: «Ως τα 30 μου». Αν δεν είχα επιτυχία ώς τα 30 μου θα έκανα κάτι άλλο. Τα 30 μου χρόνια με βρήκαν λοιπόν να κάνω ένα σίριαλ και μία τηλεταινία.
Δουλειά και ζωή. Μου αρέσει το γεγονός ότι μπορώ να ζω από μια δουλειά που μου επιτρέπει να κινούμαι συνεχώς και να μην υφίσταμαι την ρουτίνα που αναπόφευκτα κουβαλάει κάθε κοινωνία. Άλλωστε, απο παιδί ένιωθα τσιγγάνος.
Το λάθος είναι πολλές φορές το ρούχο του σωστού. Πρέπει να κάνεις λάθος αν θες να δεις κάποτε γυμνή την αλήθεια. Με τα λάθη μας ξεκουμπώνουμε την αλήθεια, που είναι σχεδόν πάντα ντυμένη.
Δεν υπάρχουν πολλά ταλέντα. Για μένα δεν υπάρχει ταλέντο ηθοποιού, ζωγράφου, τσαγκάρη, μάγειρα. Δεν υπάρχουν πολλά ταλέντα. Το ταλέντο είναι ένα: το ταλέντο της επιβίωσης. Για μένα διακρίνονται εκείνοι που έχουν ταλέντο να επιβιώνουν.
Ο ηθοποιός είναι ο δρόμος μεταξύ του κειμένου και του κοινού. Είναι, με άλλα λόγια, η γέφυρα μεταξύ των στοιχείων που βρίσκονται στο μυαλό του συγγραφέα και των στοιχείων που έλκουν τον κόσμο στις προθέσεις του συγγραφέα. Ο ηθοποιός είναι δίοδος, πέρασμα, καλώδιο τηλεγράφου.
Λατρεύω τον Ζεράρ Ντεπαρντιέ. Αλλά και τον Ρόμπερτ ντε Νίρο, τον Μάρλον Μπράντο στα νιάτα του. Ευτυχώς υπάρχουν πολλοί καλοί ηθοποιοί. Νομίζω ότι γι’ αυτό συνεχίζουν να ανθούν ο κινηματογράφος και το θέατρο.
Την τύχη μας την προκαλούμε. Αν δεν την προκαλέσουμε, δεν είμαστε άτυχοι αλλά άμοιροι. Εγώ ήμουν πάντα πολύ τυχερός. Ήρθε στα χέρια μου πολύ καλό συγγραφικό υλικό και βρέθηκα σε πολύ καλά σκηνοθετικά χέρια. Νιώθω σαν ένα καλό βιολί που έπεσε στα χέρια μεγάλων μουσικών και συνθετών.
Το μεγάλο έργο είναι αποτέλεσμα μεγάλης ψυχής. Στα μεγάλα έργα αναγνωρίζουμε φλογισμένες ψυχές. Ψυχές που, αν δεν γίνονταν μεγάλα έργα, θα καίγονταν.
Όταν πήρα το Όσκαρ, ένιωσα σαν κοινός θνητός που είχε ξεχάσει τα γενέθλια του και του τα θύμισαν με πάρτι-έκπληξη. Το όσκαρ είναι μια ένεση αφάνταστης αυτοπεποίθησης. Πέρα από τα θετικά του, όμως, έχει και ένα αρνητικό. Πολλαπλασιάζει την φήμη σου επί χίλια κι αυτό έχει απίστευτο κόστος.
Ο διάσημος δεν έχει ιδιωτική ζωή. Και χωρίς ιδιωτική ζωή είμαστε ανισόρροποι. Η φήμη δεν είναι μια φυσιολογική κατάσταση, είναι κάτι παρά φύσιν. Γι’ αυτό έχει φοβερές συνέπειες στο ανοσοποιητικό σύστημα. Αν ξαφνικά χάσεις την φήμη σου, χάνεις την ικανότητα να αντιληφθείς πού βρίσκεσαι και πού πας.
Το θέατρο είναι μέρα – συννεφιασμένη, ηλιόλουστη ή βροχερή. Όμως ο ηθοποιός πιάνει το νήμα από την άκρη και το βλέπει να ξετυλίγεται. Στο θέατρο παρακολουθείς πώς το αίσθημα αρχίζει από χαμηλά και πώς φτάνει στην κορύφωση του.
Το κοινό. Το γέλιο του κοινού είναι το πιο ισχυρό ναρκωτικό. Παραισθησιογόνο.
Πιστεύω ότι ο άνθρωπος γεννιέται με την απόλυτη γνώση ότι φέρει μέσα του τα πάντα. Για μένα οι άνθρωποι γνωρίζουν οτιδήποτε κατοικεί σε άλλα σώματα και άλλες ψυχές. Η μάθηση μας βοηθάει όμως να ανακαλύψουμε, σε μεγάλο ή μικρό βαθμό, αυτήν τη γνώση.
Ζωή χωρίς τέχνη. Μια ζωή χωρίς τέχνη την φαντάζομαι αφόρητη, γειωμένη, άθεη. Η τέχνη είναι το πιστοποιητικό ύπαρξης του Θεού στη ζωή μας.
Ο Τζέρεμι Άιρονς (Jeremy Irons), ένας από τους πιο εμβληματικούς ηθοποιούς της εποχής μας, είναι σαν μια ζωντανή αναφορά σε μια ξεχασμένη χρυσή εποχή του κινηματογράφου και του θεάτρου. Γεννημένος στις 19 Σεπτεμβρίου του 1948 στην ειδυλλιακή αγγλική νήσο Γουάιτ, ο Άιρονς μεγάλωσε με την αίσθηση ότι η ζωή είναι μια σκηνή, έτοιμη να τον υποδεχθεί. Στα 19 του χρόνια, αποφάσισε να ακολουθήσει τα όνειρά του και εγγράφηκε στη δραματική σχολή του Bristol Old Vic Theatre, όπου οι πρώτες του βήματα στον κόσμο της υποκριτικής έμοιαζαν με την αρχή ενός μαγευτικού ταξιδιού.
Το 1971, έκανε το θεατρικό του ντεμπούτο στο Λονδίνο και από τότε η καριέρα του απογειώθηκε. Το 1981, η συμμετοχή του στην τηλεοπτική σειρά “Επιστροφή στο Μπράιντσχεντ” τον καθόρισε ως έναν από τους πιο αναγνωρίσιμους ηθοποιούς της γενιάς του. Αλλά δεν ήταν μόνο αυτό – ο Άιρονς έλαμψε σε μια σειρά από εμβληματικές ταινίες που άφησαν το αποτύπωμά τους στην ιστορία του σινεμά. Από τα “Κάτω από τη Λάμψη του Φεγγαριού” και την “Λολίτα” μέχρι τους “Διχασμένους” του Ντέιβιντ Κρονένμπεργκ, κάθε ρόλος του ήταν μια νέα πρόκληση, μια νέα ευκαιρία να εξερευνήσει τις πιο σκοτεινές πτυχές της ανθρώπινης ψυχής.
Αυτό που τον καθιστά ιδιαίτερο είναι η ικανότητά του να μεταμορφώνεται σε κάθε χαρακτήρα που υποδύεται. Η θεατρική του κλάση τον έχει αναδείξει σε έναν σαιξπηρικό ηθοποιό, με παραστάσεις που καθηλώνουν το κοινό και το ταξιδεύουν σε άλλες εποχές και κόσμους. Η επιτυχία του δεν περιορίζεται μόνο στις ταινίες – έχει κερδίσει ένα Όσκαρ, δύο Τόνι, δύο Έμι και δύο Χρυσές Σφαίρες, αποδεικνύοντας ότι είναι μια δύναμη που δεν μπορεί να αγνοηθεί.
Καθώς κοιτάμε πίσω στην καριέρα του Τζέρεμι Άιρονς, αναρωτιόμαστε: Ποιες ιστορίες θα μας αφηγηθεί στο μέλλον; Ποιες πτυχές της ανθρώπινης φύσης θα εξερευνήσει; Ο χρόνος μπορεί να περνά, αλλά η μαγεία της τέχνης του παραμένει αναλλοίωτη, σαν μια γλυκιά νοσταλγία που μας καλεί να επιστρέψουμε στις αναμνήσεις των ταινιών και των θεατρικών παραστάσεων που μας έχουν αγγίξει βαθιά. Στον κόσμο της υποκριτικής, ο Τζέρεμι Άιρονς είναι όχι μόνο ένας σπουδαίος καλλιτέχνης αλλά και μια ζωντανή μνήμη ενός παρελθόντος γεμάτου πάθος και δημιουργία.
Με αφορμή τα σημερινά του γενέθλια θυμόμαστε μια παλαιότερη συνέντευξη του στον Θανάση Λάλα, και μερικά λόγια βαθιάς σοφίας και προσωπικής εμπειρίας που μας έχει αφήσει παρακαταθήκη.
Γοητευτικοί είναι οι άνθρωποι που έχουν πάθη, οι ελαττωματικοί. Πιστεύω ότι το άνθρωπος που έχει καταφέρει να εξοικειωθεί με ένα πολύ χτυπητό του ελάττωμα εκπέμπει γοητεία.
Όλοι οι άνθρωποι ζούμε ελπίζοντας. Έχουμε ανάγκη την ελπίδα για να ζήσουμε. Όμως κάποιοι άνθρωποι ζουν για να δημιουργούν ελπίδα στους γύρω, για να δίνουν ελπίδα εκεί που λείπει. Αυτοί αγαπιούνται με πάθος, γίνονται μύθοι.
Μερικοί παίρνουν στα σοβαρά τη ζωή κι άλλοι αφήνονται στην περιπέτεια. Οι πρώτοι οδηγούν το τρένο που λέγεται ζωή με το κεφάλι τους, η δεύτερη με την ψυχή τους. Με το μυαλό οδηγό, ωστόσο, σπάνια μπορείς να κερδίσεις το αναπόφευκτο που περιέχει ο χρόνος. Μόνο με την ψυχή ο χρόνος πέφτει καταγής και σου δίνεται η ευκαιρία, έστω προς στιγμήν, να τον γυρίσεις ανάποδα και να ακουμπήσεις την πλάτη του στο χώμα.
Στα 19 μου χρόνια είπα: «Θα γίνω ηθοποιός». Έκανα την πρώτη μου δοκιμή, χωρίς ιδιαίτερα αποτελέσματα. Έδωσα ένα περιθώριο στον εαυτό μου. Είπα: «Ως τα 30 μου». Αν δεν είχα επιτυχία ώς τα 30 μου θα έκανα κάτι άλλο. Τα 30 μου χρόνια με βρήκαν λοιπόν να κάνω ένα σίριαλ και μία τηλεταινία.
Δουλειά και ζωή. Μου αρέσει το γεγονός ότι μπορώ να ζω από μια δουλειά που μου επιτρέπει να κινούμαι συνεχώς και να μην υφίσταμαι την ρουτίνα που αναπόφευκτα κουβαλάει κάθε κοινωνία. Άλλωστε, απο παιδί ένιωθα τσιγγάνος.
Το λάθος είναι πολλές φορές το ρούχο του σωστού. Πρέπει να κάνεις λάθος αν θες να δεις κάποτε γυμνή την αλήθεια. Με τα λάθη μας ξεκουμπώνουμε την αλήθεια, που είναι σχεδόν πάντα ντυμένη.
Δεν υπάρχουν πολλά ταλέντα. Για μένα δεν υπάρχει ταλέντο ηθοποιού, ζωγράφου, τσαγκάρη, μάγειρα. Δεν υπάρχουν πολλά ταλέντα. Το ταλέντο είναι ένα: το ταλέντο της επιβίωσης. Για μένα διακρίνονται εκείνοι που έχουν ταλέντο να επιβιώνουν.
Ο ηθοποιός είναι ο δρόμος μεταξύ του κειμένου και του κοινού. Είναι, με άλλα λόγια, η γέφυρα μεταξύ των στοιχείων που βρίσκονται στο μυαλό του συγγραφέα και των στοιχείων που έλκουν τον κόσμο στις προθέσεις του συγγραφέα. Ο ηθοποιός είναι δίοδος, πέρασμα, καλώδιο τηλεγράφου.
Λατρεύω τον Ζεράρ Ντεπαρντιέ. Αλλά και τον Ρόμπερτ ντε Νίρο, τον Μάρλον Μπράντο στα νιάτα του. Ευτυχώς υπάρχουν πολλοί καλοί ηθοποιοί. Νομίζω ότι γι’ αυτό συνεχίζουν να ανθούν ο κινηματογράφος και το θέατρο.
Την τύχη μας την προκαλούμε. Αν δεν την προκαλέσουμε, δεν είμαστε άτυχοι αλλά άμοιροι. Εγώ ήμουν πάντα πολύ τυχερός. Ήρθε στα χέρια μου πολύ καλό συγγραφικό υλικό και βρέθηκα σε πολύ καλά σκηνοθετικά χέρια. Νιώθω σαν ένα καλό βιολί που έπεσε στα χέρια μεγάλων μουσικών και συνθετών.
Το μεγάλο έργο είναι αποτέλεσμα μεγάλης ψυχής. Στα μεγάλα έργα αναγνωρίζουμε φλογισμένες ψυχές. Ψυχές που, αν δεν γίνονταν μεγάλα έργα, θα καίγονταν.
Όταν πήρα το Όσκαρ, ένιωσα σαν κοινός θνητός που είχε ξεχάσει τα γενέθλια του και του τα θύμισαν με πάρτι-έκπληξη. Το όσκαρ είναι μια ένεση αφάνταστης αυτοπεποίθησης. Πέρα από τα θετικά του, όμως, έχει και ένα αρνητικό. Πολλαπλασιάζει την φήμη σου επί χίλια κι αυτό έχει απίστευτο κόστος.
Ο διάσημος δεν έχει ιδιωτική ζωή. Και χωρίς ιδιωτική ζωή είμαστε ανισόρροποι. Η φήμη δεν είναι μια φυσιολογική κατάσταση, είναι κάτι παρά φύσιν. Γι’ αυτό έχει φοβερές συνέπειες στο ανοσοποιητικό σύστημα. Αν ξαφνικά χάσεις την φήμη σου, χάνεις την ικανότητα να αντιληφθείς πού βρίσκεσαι και πού πας.
Το θέατρο είναι μέρα – συννεφιασμένη, ηλιόλουστη ή βροχερή. Όμως ο ηθοποιός πιάνει το νήμα από την άκρη και το βλέπει να ξετυλίγεται. Στο θέατρο παρακολουθείς πώς το αίσθημα αρχίζει από χαμηλά και πώς φτάνει στην κορύφωση του.
Το κοινό. Το γέλιο του κοινού είναι το πιο ισχυρό ναρκωτικό. Παραισθησιογόνο.
Πιστεύω ότι ο άνθρωπος γεννιέται με την απόλυτη γνώση ότι φέρει μέσα του τα πάντα. Για μένα οι άνθρωποι γνωρίζουν οτιδήποτε κατοικεί σε άλλα σώματα και άλλες ψυχές. Η μάθηση μας βοηθάει όμως να ανακαλύψουμε, σε μεγάλο ή μικρό βαθμό, αυτήν τη γνώση.
Ζωή χωρίς τέχνη. Μια ζωή χωρίς τέχνη την φαντάζομαι αφόρητη, γειωμένη, άθεη. Η τέχνη είναι το πιστοποιητικό ύπαρξης του Θεού στη ζωή μας.
