Το εξώφυλλο του νέου άλμπουμ του Γιώργου Καρρά το κοσμεί ένας ατελής κύκλος. Ένας πρόχειρα ζωγραφισμένος κύκλος με φανερά ψεγάδια ως προς την αποτύπωσή του στο χαρτί.
Δεν θα μπορούσε ίσως να υπάρξει ένα πιο υποδειγματικό εξώφυλλο για τις «Ασκήσεις Απλότητας», τον καινούργιο, προσωπικό δίσκο του πάλαι ποτέ μπασίστα των Τρυπών.
Γιατί πίσω από αυτή την εικονιστικά κυκλική ατέλεια, κρύβεται ένας από τους πιο ατελώς τέλειους δίσκους της χρονιάς που διανύουμε.
Ένα άλμπουμ περίτεχνης και στυλιζαρισμένης συνθετικής γραφής που γυρνάει, τεχνηέντως, τα μουσικά του μειονεκτήματά του σε ηχητικά πλεονεκτήματα και που μετατρέπει, με σπουδαία χειρουργική ακρίβεια, τα όποια – ελάχιστα – μουσικά του ελατώμματα σε προτερήματα, και πάντα προϊόντων των διαδοχικών του ακροάσεων.
Όλα στο άλμπουμ μαρτυρούν μια δουλειά που έχει γίνει από τον ίδιο τον Καρρά, τους μουσικούς που τον συνόδευσαν, και τους παραγωγούς του, που βρίσκεται στο υψηλότερο επίπεδο, αυτή την στιγμή. Και γι’ αυτό και είναι ένας από τους δίσκους που όχι απλώς πρέπει να ακουστούν από όσο το δυνατόν περισσότερο κόσμο, αλλά που πρέπει – σχεδόν επειγόντως – στο τέλος του 2023 να συμπεριληφθούν στα καλύτερα άλμπουμ της χρονιάς, ειδάλλως, θα μιλάμε για μια μουσική ευκαιρία που πήγε χαμένη και που, αγνώστω και αδίκω τω τρόπω, αρνήθηκε να αποκαλύψει την μουσική της ομορφιά και απλότητα σε όσο το δυνατόν περισσότερο πρόθυμα ώτα.
Ο Καρράς και οι συν αυτώ, ο Μπάμπης Παπαδόπουλος στις κιθάρες και ο Γιώργος Χριστιανάκης στο πιάνο, ο Θάνος Σιδέρης στο κλαρινέτο, η Λίλα Μανώλα στο τσέλο, ο Ηρακλής Ιωσηφίδης στο κοντραμπάσο, ο Βασίλης Μπαχαρίδης στα τύμπανα και ο Νίκος Χαρμπίλας στο μεταλλόφωνο, συν την ηχοληψία και επεξεργασία του ήχου, παρέα με τον πανταχού παρόντα Τίτο Καργιωτάκη, μάς παραδίδουν μουσικές βινιέτες βγαλμένες όχι από ένα αμιγώς ροκ παρελθόν, αλλά από μια συνεργασία που, όπως έγινε και προ 20 ετών με την ηλεκτρακουστική σύμπραξη Θανάση Παπακωνσταντίνου και Παπαδόπουλου στο «Βραχνό Προφήτη», αυτή τη φορά το ένα μουσικό πόδι πατάει γερά στο ηλεκτρισμένο ροκ παρελθόν του Γιώργου και το άλλο μουσικό πόδι στο ορχηστρικό, πειραματικό και μινιμαλιστικό «σήμερα» του Καρρά και των ακουσμάτων των 50+ χρόνων του: από τον Φίλιπ Γκλας και τον Βιμ Μέρτενς, μέχρι τον Αρβο Περτ και τον Μάικλ Νάιμαν και από τον Λουντοβίκο Εϊνάουντι μέχρι τον Μαξ Ρίχτερ, τον Στιβ Ράιχ, τον Νιλς Φραμ και τον Ρενέ Ομπρί.
Αυτό που, πραγματικά, εντυπωσιάζει, ωστόσο στις «Ασκήσεις Απλότητας», είναι ακριβώς αυτό που υποδηλώνει ο τίτλος του άλμπουμ: οι μουσικοί ξεκινάνε να παίζουνε χωρίς η μουσική τους πυξίδα να είναι στραμμένη απαραίτητα και a priori προς τα κάπου. Η μόνη τους αναφορά δεν είναι το ατέλειωτο name dropping που αναφέρθηκε παραπάνω – αυτά είναι για μας τους μουσικοκριτικούς και το κοινό που επιθυμεί να ταυτοποιήσει κάτι καινούργιο με κάτι παλιό – αλλά η κοινή μουσική Αισθητική των εμπλεκομένων μουσικών.
Μια αισθητική που. όπως είναι γνωστό και χιλιοειπωμένο, δημιουργεί, αξιωματικά και νομοτελειακά από μόνη της και μια Ηθική.
Μια μουσική ηθική υψηλοτάτου επιπέδου, που διαθέτουν ελάχιστοι δίσκοι εκεί έξω. Και οι «Ασκήσεις Απλότητας» συγκαταλέγονται σε αυτή την εκλεκτή κατηγορία άλμπουμ υψηλότατης αισθητικής αξίας.
Ο Γιώργος Καρράς μίλησε στο Olafaq σχετικά με τις «Ασκήσεις Απλότητας» και το οτιδήποτε πέριξ αυτών:
– Τι νιώθεις να έχει αλλάξει στον χώρο της δισκογραφίας και γενικά των ηχογραφήσεων τα τελευταία χρόνια που σε έπιασε εξαπίνης, που λέμε; Και πώς το αντιμετώπισες όλο αυτό;
Σε αυτό το χρονικό διάστημα που έλειπα, άλλαξαν πολλά στην δισκογραφία. Οι ηχογραφήσεις γίνονται πλέον με υπολογιστές και υπάρχουν περισσότερες ευκολίες από την εποχή που ηχογραφούσαμε σε πολυκάναλα μαγνητόφωνα. Επειδή κι εγώ αναγκάστηκα να μάθω, προκειμένου να μπορώ να ηχογραφώ, δεν ξαφνιάστηκα με όλες αυτές τις αλλαγές γιατί έπρεπε να τις παρακολουθώ για να μπορώ να κάνω την δουλειά μου. Δεν υπάρχει άλλος τρόπος αντιμετώπισης, παρά να μαθαίνεις τι αλλάζει και να προσαρμόζεσαι αναλόγως.
– Ένιωσες με τις «Ασκήσεις Απλότητας» ότι συνομιλείς σε ένα νέο ακροατήριο ή ότι το παλιό σου ακροατήριο, όλοι εμείς που σε ή σας ακούμε (ως Τρύπες) από τις αρχές της δεκαετίας του ’90, θα ήμασταν εκεί, πιστοί σε ό,τι και αν κυκλοφορούσες εσύ, ο Μπάμπης ή ο Γιάννης;
Ποτέ δεν μπορείς να ξέρεις τις αντιδράσεις του κόσμου για κάθε νέο σου έργο. Το «παλιό», όπως λες, ακροατήριο μπορεί να είναι και καλό και κακό ταυτόχρονα. Άλλωστε, ένας καλλιτέχνης ποτέ δεν είναι βέβαιος για την αποδοχή κάθε νέου του έργου από το κοινό και πάντα διακατέχεται από το αίσθημα της ανασφάλειας, αλλιώς δεν θα ήταν καλλιτέχνης, κατά την γνώμη μου. Εγώ στην παρούσα φάση, και μετά τα τόσα χρόνια απουσίας, αισθάνομαι ότι ξεκινάω από την αρχή και ότι συστήνομαι για πρώτη φορά στον κόσμο.
– Σε τι ποσοστό το άλμπουμ πατάει στο «χθες» του Καρρά και σε τι ποσοστό στο «σήμερα» (πιθανώς και στο «αύριο» του);
Αυτό είναι δουλειά των ειδικών μάλλον να το προσδιορίσουν. Για μένα σημασία έχει να μπορώ να προχωράω μπροστά και να μην επαναλαμβάνομαι. Ελπίζω σε αυτόν τον δίσκο να έκανα, σε μουσικό επίπεδο, ένα βήμα προς τα μπρος, έστω και μικρό.
– Πόσο πολύ βοήθησε εσένα, ως δημιουργό, αυτός ο δίσκος;
Σε κάθε δημιουργό η ολοκλήρωση ενός έργου του είναι κάτι σημαντικό γιατί λυτρώνεται από αυτό και παύει να τον απασχολεί δημιουργικά. Έτσι είναι πλέον ελεύθερος να σκέφτεται το επόμενό του βήμα. Τώρα που τελείωσε, αντίστοιχα και εγώ έχω ηρεμήσει και ήδη άρχισα να σκέφτομαι κάποια καινούρια πράγματα, όπως λόγου χάρη να προσπαθώ να στήσω την μπάντα που θα κάνει την παρουσίαση του δίσκου.
– Και τι συναίσθημα, τι επίγευση σου άφησε η ολοκλήρωσή του;
Αισθάνεσαι μια χαρά όταν βλέπεις ότι επιτέλους ολοκληρώθηκε αυτό που δούλευες για τόσο καιρό. Τώρα έχω μια γλυκιά προσμονή για τις συναυλίες και την επαφή με τον κόσμο.
– Τι διαθέτει, για σένα, η Μουσική, ως είδος τέχνης που δεν έχουν άλλες μορφές τέχνης;
Ότι μπορεί να την καταλαβαίνει ο κάθε άνθρωπος, οποιασδήποτε εθνικότητας, σε οποιοδήποτε μήκος και πλάτος της γης, όποια γλώσσα και αν μιλάει και οποιουδήποτε πνευματικού επιπέδου και αν είναι.
– Ένας αμερικανός μουσικοκριτικός είχε υποστηρίξει ότι «κάθε άλμπουμ ενός καλλιτέχνη αποτελεί ταυτόχρονα και ένα βήμα στην πορεία να απαντήσει ο ίδιος σε κάποια ερωτήματα, προβληματισμούς ή απορίες που τυχόν έχει στον κόσμο»; Τι προβληματισμούς έχει ο Γιώργος Καρράς του 2023;
Ο προβληματισμός μου είναι ο εξής: για ποιο λόγο η ανθρωπότητα επιμένει να κάνει τα ίδια λάθη και να δρα αυτοκαταστροφικά, παρόλο που υπάρχει η ιστορία από την οποία μπορούμε να μάθουμε και να διδαχτούμε; Το ζητούμενο εδώ και πολλά χρόνια παραμένει η ειρήνη, αλλά δεν έχουμε κάνει, ως ανθρωπότητα, ούτε ένα βήμα προς τα μπροστά. Εξακολουθούν να υπάρχουν οι πόλεμοι, η δυστυχία, η προσφυγιά και όλα τα επακόλουθά τους.
– Αν σου ζητούσαν να περιγράψεις την κατάσταση που επικρατεί στην χώρα μας σήμερα, κοινωνικά και πολιτικά, πώς θα την περιέγραφες;
Θα έλεγα ότι δεν έχει αλλάξει κάτι προς το καλύτερο, από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου μέχρι σήμερα. Ο περισσότερος κόσμος πάντα πάλευε και εξακολουθεί μέχρι και σήμερα να παλεύει για να επιβιώσει και τα πράγματα χειροτερεύουν συνέχεια αντί να καλυτερεύουν. Και οι πολιτικοί εξακολουθούν, εξαιτίας της βουλιμίας τους για εξουσία, να εξαπατούν τον κόσμο προκειμένου να πετύχουν τις επιδιώξεις τους.
– Τι σημαίνει για έναν μουσικό σαν εσένα να ζει στην μουσική «περιφέρεια» και όχι στο απόλυτο επίκεντρο, το «σημείο g» των όποιων καλλιτεχνικών εξελίξεων, την Αθήνα; Είναι πιο απελευθερωτικό το συναίσθημα ή το αντίθετο;
Νομίζω ότι σε αυτήν την εποχή που ζούμε, δεν υπάρχουν μεγάλες διαφορές και δεν αισθάνεται κανείς αποκομμένος από το γίγνεσθαι όταν ζει μακριά από το κέντρο. Γιατί σήμερα με το διαδίκτυο μπορείς να ακούσεις άμεσα την μουσική από ένα συγκρότημα που είναι στην άλλη πλευρά του πλανήτη. Τώρα είναι πιο εύκολα τα πράγματα στην επικοινωνία. Στην δικιά μου εποχή, όποιος είχε σταθερό τηλέφωνο ήταν προνομιούχος.
– Μια μόνο λέξη που σου έρχεται στο νου όταν ακούς το όνομα «Τρύπες».
Νιότη.
– Γιώργο, πρόσφατα έπεσα τυχαία πάνω στο παρακάτω βίντεο. Μπορείς να μου πεις αν θυμάσαι κάτι από εκείνη την περίσταση;
Αυτό που θυμάμαι από αυτό το live – που ήταν από τα πρώτα μας – είναι ότι βρισκόταν μέσα στον χώρο, σχεδόν δίπλα μας, και ο πρώτος μας κιθαρίστας, ο Μιχάλης [σ.σ: Κανατίδης], που κάποια στιγμή σηκώθηκε και έκανε τον ακροβάτη.
*Η μουσική του Γιώργου Καρρά στο Bandcamp.
*Το άλμπουμ «Ασκήσεις Απλότητας» κυκλοφορεί από την United We Fly.