Στην “Ανδρομάχη” του Ευρυπίδη ο Νεοπτόλεμος, γιος του θρυλικού Αχιλλέα, ανίκανος να διαχειριστεί τον οίκο του, οξύνει με την απουσία του στους Δελφούς τη σύγκρουση ανάμεσα σε δύο γυναίκες: την Ανδρομάχη, χήρα του Έκτορα και σκλάβα του Νεοπτόλεμου, και την Ερμιόνη, τη γυναίκα του τελευταίου. Είναι αυτή η διένεξη που πυροδοτεί μια σειρά από πράξεις και ενέργειες ικανές να γονιμοποιήσουν το έδαφος πάνω στο οποίο ο μεγάλος τραγικός θα παρουσιάσει ένα έργο πολυεπίπεδο, μια πραγματεία πάνω στην έννοια της ιθαγένειας, του πολιτισμού και της δικαιοσύνης με τη μορφή της Νεοπτολέμειας τίσης.

Ποιοι είναι οι μηχανισμοί που αποκαλύπτονται διαδοχικά, ποια τα ρευστά υλικά που οικοδομούν μια δραματουργία σχεδόν περιπετειώδη ως προς την πλοκή και πως κανείς τα διαχειρίζεται; Η Μαρία Πρωτόπαπα πήρε το δημιουργικό ρίσκο να ανακατευθύνει το έργο εστιάζοντας στην «ηθική φτώχεια της εξουσίας».

O Γιάννης Νταλιάνης σε αυτό το πλαίσιο κλήθηκε να υποδυθεί τον βασιλιά της Σπάρτης, Μενέλαο, κατεξοχήν σύμβολο της πολιτικής ωμότητας. Το OLAFAQ μίλησε μαζί του για τη συνεργασία του με τη Μαρία Πρωτόπαππα, τα σημερινά νοήματα της “Ανδρομάχης” και του τραγικού Μενέλαου και το αρχαίο θέατρο στην εποχή της εικόνας.

– Πως προέκυψε η συμμετοχή σας στη φετινή «Ανδρομάχη»;
Με την Μαρία Πρωτόπαπα έχουμε “συναντηθεί” μόνο μια φορά ως τώρα πριν από αρκετά χρόνια πάλι σε έναν Ευριπίδη. Στην “Ιφιγένεια εν Αυλίδι” σε σκηνοθεσία Θέμη Μουμουλίδη. Είχε τον ρόλο της Ιφιγένειας κι εγώ του Μενέλαου! Πιο ώριμοι και οι δύο πια και με μεγάλη αμοιβαία εκτίμηση συναντιόμαστε ξανά στην “Ανδρομάχη”. Εύχομαι να υπάρξει και συνέχεια, καθώς την θεωρώ πολύ γοητευτική, ανήσυχη και ουσιαστική στην δουλειά της.

– Η φήμη θέλει την “Ανδρομάχη” να είναι ένα από τα πιο πολυεπίπεδα έργα της αρχαίας δραματουργίας. Ποιά ήταν η πλευρά που θελήσατε να φωτίσετε εσείς περισσότερο συλλογικά και πως αυτό επηρέασε τη δική σας δουλειά επί σκηνής; Ως αντιρατσιστικό έργο, σχόλιο κατά της απληστίας και του πολέμου; Και τι ρόλο έχει ο Μενέλαος σε αυτή την ανάγνωση;
Μια ξένη, και μάλιστα πρώην ασιάτισσα βασίλισσα, αποτελεί απειλή για την ντόπια κοινωνία και για την διατήρηση της καθαρότητας του γένους. Άπειρες κατά τη γνώμη μου οι αντιστοιχίες με το σήμερα και τα ερωτήματα ηθικής και πολιτικής στάσης. Επίσης, ας μην ξεχνάμε ότι η Σπάρτη για τον Ευριπίδη είναι μια επεκτατική υπερδύναμη, που θέλει να ελέγχει την  επαρχία της Φθίας. «Οι σύμμαχοι σε θέματα ασφάλειας συνεργάζονται, ανοίγουν τα χαρτιά τους…», λέει επί λέξει ο Μενέλαος στον Πηλέα προσπαθώντας να τον χειραγωγήσει. Από τέτοιους σύμμαχους- προστάτες γνωρίζουμε πολλά εδώ στην Ελλάδα. Παγκοσμίως δε, Τραμπ και Νετανιάχου αποτελούν σήμερα κορυφαία παραδείγματα αλαζονικής αυθαιρεσίας.

– Ο Μενέλαος παρουσιάζεται ως ένας άνδρας ισχυρός ή ανίσχυρος; Από τη μια λειτουργεί με ωμή ενέργεια και υπέρ των οικείων του από την άλλη εμφανίζεται ανίκανος να διαπραγματευτεί τα θέλω της οικογένειάς του. Ποιό στοιχείο υπερτερεί στη δική σας ανάγνωση;
Ο Μενέλαος του Ευριπίδη αν και στρατηγός, αναδεικνύεται ο κατ’ εξοχήν πολιτικός και διπλωμάτης. Οι στόχοι του πέρα από κάθε ηθικό ενδοιασμό, έχουν μοναδικό άξονα το συμφέρον της εξουσίας του και της οικογένειάς του. Τελικά υποχωρεί απέναντι στην σθεναρή αντίσταση του Πηλέα, αλλά είναι έτοιμος να επανέλθει και να ισοπεδώσει.

– Υπάρχει μια μομφή τα τελευταία χρόνια περί ”τηλεοπτικοποίησης του θεάτρου”. Πως την ακούτε, έχει βάση ή είναι μια υπερβολή που αντηχεί από παλιούς, άκυρους πια διαχωρισμούς;
Αν εννοείτε την προέλευση των  ηθοποιών, τα απαγορευτικά τείχη καλώς έχουν πέσει. Η επίμονη και ουσιαστική δουλειά και η αφοσίωση είναι που μετράει. Σίγουρα μια προηγούμενη θητεία και η σκηνική εμπειρία είναι πολύ χρήσιμη, ιδιαίτερα στο αρχαίο δράμα, αλλά δεν μπορεί να αποτελεί και αιτία αποκλεισμού των “αρχαρίων”. Η μύηση θα έρθει και όλα θα κριθούν εκ του αποτελέσματος. Η αναγνωρισιμότητα πάντως και μόνο, αποτελεί σαθρό κριτήριο επιλογής. Είναι μάλιστα αυτός ο βραχνάς της τηλεοπτικής αναγνωρισιμότητας σε συνδυασμό με τις δυσκολίες οικονομικής και καλλιτεχνικής επιβίωσης, καθώς και η διασπαστική πολλαπλότητα, που κάνουν πολύ δύσβατο σήμερα  το μονοπάτι του ηθοποιού που θέλει να λέγεται καλλιτέχνης.

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ

Μετάφραση: Γ. Β. Τσοκόπουλος
Σκηνοθεσία – Απόδοση – Δραματουργική επεξεργασία: Μαρία Πρωτόπαππα
Συνεργασία στη δραματουργική επεξεργασία: Έλενα Τριανταφυλλοπούλου
Καλλιτεχνική συνεργασία: Ελένη Σπετσιώτη
Σκηνικά – Φωτισμοί: Σάκης Μπιρμπίλης
Κοστούμια: Βάνα Γιαννούλα
Μουσική: Λόλεκ
Κίνηση: Αλέξανδρος Βαρδαξόγλου
Φωνητική δραματουργία – Διδασκαλία: Άννα Παγκάλου
Σχεδιασμός ήχου: Νικόλας Καζάζης
Βοηθός σκηνοθέτριας: Εύη Νάκου
Βοηθός σκηνογράφου: Νατάσα Τσιντικίδη

Παίζουν (με σειρά εμφάνισης):
Γυναίκα: Μαρία Πρωτόπαππα
Ανδρομάχη: Αργύρης Ξάφης
Θεράπαινα: Δημήτρης Γεωργιάδης
Ερμιόνη: Τάσος Λέκκας
Μενέλαος: Γιάννης Νταλιάνης
Πηλέας: Δημήτρης Πιατάς
Τροφός: Κωνσταντίνος Πασσάς
Ορέστης: Δημήτρης Μαμιός
Αγγελιοφόρος: Γιάννης Μάνθος
Θέτιδα: Στέλλα Γκίκα

Χορός: Δημήτρης Γεωργιάδης, Νώντας Δαμόπουλος, Δημήτρης Μαμιός, Γιάννης Μάνθος, Κωνσταντίνος Πασσάς, Γιώργος Φασουλάς
Ως Μολοσσός ακούγεται ο Γιώργος Φασουλάς και ως Νεοπτόλεμος εμφανίζεται ο Νώντας Δαμόπουλος

Πρώτοι Σταθμοί Καλοκαιρινής Περιοδείας 

Σάββατο 19 Ιουλίου | Υπαίθριο Θέατρο Δελφών «Φρύνιχος», Δελφοί (Φωκίδα)
Δευτέρα 21 Ιουλίου | Θέατρο Δάσους, Θεσσαλονίκη
Τρίτη 22 Ιουλίου | Θέατρο Δάσους, Θεσσαλονίκη
Τετάρτη 23 Ιουλίου | Κηποθέατρο Αλκαζάρ, Λάρισα
Πέμπτη 24 Ιουλίου | Ανοιχτό Δημοτικό Θέατρο «Μελίνα», Βόλος
Σάββατο 26 Ιουλίου | Ρωμαϊκό Ωδείο Νικόπολης, Πρέβεζα
Κυριακή 27 Ιουλίου | Αρχαίο Θέατρο Οινιαδών, Μεσολόγγι
Παρασκευή 1 Αυγούστου | Θέατρο «Γ. Παππάς», Αίγιο
Κυριακή 3 Αυγούστου | Ανοιχτό Θέατρο Καλαμάτας, Καλαμάτα
Παρασκευή 8 Αυγούστου | Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου, Επίδαυρος
Σάββατο 9 Αυγούστου | Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου, Επίδαυρος
Κυριακή 17 Αυγούστου | Κηποθέατρο Ν. Καζαντζάκης, Ηράκλειο
Δευτέρα 18 Αυγούστου | Κηποθέατρο Ν. Καζαντζάκης, Ηράκλειο
Τρίτη 19 Αυγούστου | Θέατρο «Ερωφίλη», Ρέθυμνο
Τετάρτη 20 Αυγούστου | Θέατρο Ανατολικής Τάφρου, Χανιά
Τετάρτη 27 Αυγούστου | Υπαίθριο Θέατρο ΕΗΜ (Φρόντζου), Ιωάννινα
Πέμπτη 28 Αυγούστου | Δημοτικό Θέατρο Κοζάνης, Κοζάνη
Παρασκευή 29 Αυγούστου | Αρχαίο Θέατρο Δίου, Δίον
Σάββατο 30 Αυγούστου | Αρχαίο Θέατρο Φιλίππων, Καβάλα
Κυριακή 31 Αυγούστου | Αρχαίο Θέατρο Φιλίππων, Καβάλα

Προπώληση εισιτηρίων περιοδείας:
https://www.more.com/gr-el/tickets/theater/andromaxi-tou-euripidi-periodeia/

Οι παραστάσεις στο Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου πραγματοποιούνται σε συμπαραγωγή με το Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου.

 

 

➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.

 

 

Ακολουθήστε το OLAFAQ
στο Google News