Ο Γιάννης Αναστασάκης γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη και σπούδασε Κλασική Φιλολογία στα Ιωάννινα, όμως ήδη από το δεύτερο έτος η σκηνή τον είχε καλέσει με τρόπο ακαταμάχητο. Εκεί, στο πανεπιστήμιο, έγινε ιδρυτικό μέλος της Θεατρικής Συντροφιάς Πανεπιστημίου Ιωαννίνων (ΘΕΣΠΙ, 1983) και το πρώτο εκείνο ρίσκο έμοιαζε περισσότερο με προορισμό παρά με επιλογή. Από τότε, η πορεία του διατρέχει μικρού και μεγάλου μήκους ταινίες, πλήθος θεατρικών ρόλων και σκηνοθεσίες που άφησαν το αποτύπωμά τους.

Από το 2015 έως το 2019 διετέλεσε Καλλιτεχνικός Διευθυντής του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος, μετατρέποντας την τέχνη σε πράξη δημόσιας ευθύνης. Με αφορμή την πρεμιέρα της “Σπασμένης Φλέβας” του Γιάννη Οικονομίδη, τον συναντήσαμε για μια συζήτηση γύρω από τον κινηματογράφο, το θέατρο, τον ταραγμένο καιρό μας και την επίμονη δύναμη της δημιουργίας, εκείνη που καταφέρνει πάντα να ανάβει μια χαραμάδα αισιοδοξίας μέσα στο σκοτάδι.

– Ήταν εύκολη απόφαση αυτή η μετάβαση, ας πούμε, υπήρχε ποτέ δίλλημα δηλαδή από τη φιλολογία, από την φιλοσοφική στην υποκριτική ήταν κάπως μοιραίο; 
Ουσιαστικά προέκυψε στα φοιτητικά χρόνια, όταν πήγα για να σπουδάσω Φιλολογία στα Γιάννενα. Αγάπησα πολύ το θέατρο και μετά ήταν επόμενο να ασχοληθώ με αυτό, αλλά δεν ήθελα να ασχοληθώ μόνο με αυτό. Επέλεξα αυτό αλλά δεν έπαψα να αγαπώ και τη φιλολογία. Από το δεύτερο έτος υπήρξα ιδρυτικό μέλος της της Θεατρικής Συντροφιάς Πανεπιστημίου Ιωαννίνων (ΘΕΣΠΙ, 1983) κι είναι μεγάλη μου χαρά που νέοι φοιτητές συμμετέχουν ακόμα και σήμερα.

– Πώς είναι η συνεργασία με τον Οικονομίδη σε όλες αυτές τις όμορφες στιγμές στον κινηματογράφο και στο θέατρο με το “Σπιρτόκουτο” στη Στέγη; 
Πρώτη φορά με τον Οικονομίδη δούλεψα στη “Ψυχή στο στόμα”. Εκεί έκανα τον Μίμη και ήταν η πρώτη μας επαγγελματική γνωριμία. Μου άρεσε πάρα πολύ ο τρόπος που δουλέψαμε στις πρόβες και το τελικό αποτέλεσμα. Μετά είπα “ναι” σε κάθε πρόταση που μου έκανε. ‘Εχω παίξει τώρα σε τέσσερις από τις έξι ταινίες. Δεν έπαιξα στο “Σπιρτόκουτο” και δυστυχώς δεν είχα τον χρόνο και στην “Μπαλάντα”. Συμμετείχα όμως στο μιούζικαλ του “Σπιρτόκουτου” και ήταν μία εξαιρετική εμπειρία. Ο Γιάννης δεν είναι συνεργάτης πια, είναι φίλος. Δουλεύουμε μαζί καιρό πριν πάμε στα γυρίσματα κι έτσι όταν έρθει η ώρα να ανοίξουν οι κάμερες είμαστε πολύ κοντά σε αυτό που μας ζητάει. Ελπίζω σύντομα να έχουμε την επόμενη ταινία του και πάλι να έχει κάποιο ρόλο για μένα. Χαίρομαι κάθε φορά που δουλεύω μαζί του. Για κακή μας τύχη είναι δύσκολη υπόθεση να κάνεις μία ταινία στην Ελλάδα. Υπάρχει ένας μαραθώνιος προκειμένου να βρεις τους πόρους πολύ πριν φτάσουμε στα γυρίσματα. Τα έργα απαιτούν μεράκι και πάθος από τους συντελεστές που συχνά δεν αμείβονται όσο πραγματικά αξίζουν. Αυτή είναι και η αγωνία του Οικονομίδη για την Τέχνη, όπως κι άλλων δημιουργών καθώς αυτή την περίοδο συνεργάζομαι με τον Θοδωρή Παπαδουλάκη.

– Πρεμιέρα για τη “Σπασμένη Φλέβα”, τέλος στην αγωνία; 
Σίγουρα. Ελπίζω να πάει καλά. Μαζί με τον Γιάννη το σενάριο συνυπογράφει ο Βαγγέλης Μουρίκης που αφήνει την κεντρική σκηνή εντελώς συγκυριακά έχοντας δουλέψει πάρα πολύ σε αυτό το κομμάτι είπε απλά «δε χρειάζεται να παίξω». Είναι σπουδαίος ηθοποιός κι αυτή την περίοδο κάνουμε μαζί γυρίσματα για την ταινία του Θοδωρή Παπαδουλάκη, “Ξανασταυρώνεται”. Η συνεργασία τόσο με τον Γιάννη, όσο και με τον Βαγγέλη είναι πάντα τόσο γόνιμη που το χαίρεσαι. Η “Σπασμένη Φλέβα” είναι μία ταινία αρκετά πιο σκληρή τις προηγούμενες, με την έννοια ότι η συνθήκη που ζούμε όλα αυτά τα χρόνια είναι τόσο σκληρή που δεν μπορούσε ο Γιάννης και όσοι συνεργαστήκαμε να δείξουμε μια ειδυλλιακή εικόνα μιας χώρας η οποία οδεύει προς την ανάπτυξη. Η καθημερινή αγωνία του ανθρώπου φαίνεται σε αυτήν την ταινία ξεκάθαρα κι ο Οικονομίδης το κάνει πάντα με αγάπη προς τον άνθρωπο και τα λάθη του. Αυτή τη φορά φωτίζει μία συγκεκριμένη τάξη που δεν είναι πια αυτή η τάξη του “λούμπεν”, καταπιάνεται με τους μεσαίους, με τους μεγαλομεσαίους που τείνουν να εκλείψουν μετά από 15 χρόνια διαφόρων εκφάνσεων της κρίσης. Ο Γιάννης είχε στόχο να δείξει ότι αυτή η κρίση διαχέεται πια μέσα στις τάξεις οξύνει τις ανισότητες και δημιουργεί χάος.

– Ποιες είναι οι διαφορές όταν κάθεσαι στην καρέκλα του σκηνοθέτη και ποιες όταν είσαι εσύ πρωταγωνιστής στο θέατρο;  
Στο θέατρο πρέπει να δέσεις μια ολόκληρη ομάδα ανθρώπων, να τους καθοδηγήσεις κι αυτό απαιτεί χρόνο. Όταν το τελικό αποτέλεσμα είναι τέτοιο, ώστε να μην φαίνεται η δική σου δουλειά ως σκηνοθέτης, τότε είναι το ιδανικό κι αυτό εμένα μου δίνει πολύ μεγάλη χαρά. Όλοι μαζί καταφέρνουμε και γίνεται μια ωραία παράσταση. Είναι πολύ σημαντική η διαδικασία της πρόβας. Διαρκεί περίπου δύο μήνες. Είναι πολύ γόνιμη περίοδος που πρέπει να συνεργαστώ με όσους παίζουν στο έργο, εκτός από τους ηθοποιούς πρέπει να σεβαστούμε τον μουσικό, τον σκηνογράφο, τον άνθρωπο που δουλεύει τα φώτα και όλο αυτό με βάζει σε μια ωραία διαδικασία που δεν σου κρύβω ότι όταν είμαι ηθοποιός κάπως… “τη στερούμαι”. Ως σκηνοθέτης θεωρώ λοιπόν ότι γίνεται μία πιο συνολική δουλειά στο θέατρο, πιο επικίνδυνη, πιο γοητευτική.

– Πώς επηρεάζουν σήμερα τόσο το θέατρο όσο και το σινεμά την κοινωνία; 
Θα ήθελα να μας επηρεάζουν περισσότερο. Γεννούν συναισθήματα, πυροδοτούν τη σκέψη. Κάνουν τους ανθρώπους να σκεφτούν περισσότερο. Πιστεύω ότι είναι χρήσιμη η δουλειά μας, αν δεν το πίστευα θα σταματούσα. Δεν είναι μια εύκολη υπόθεση και απαιτείται συνεχής προσπάθεια. Για τους ανθρώπους που δουλεύουν χρειάζεται δύναμη ψυχής, καθώς συζητάμε για μια δουλειά η οποία δεν πληρώνεται καθόλου καλά. Παράλληλα υπάρχουν δυσκολίες με τη χρηματοδότηση, με την παραγωγή όπως αναλύθηκαν παραπάνω. Συχνά φτάνουμε στο σημείο να διεκδικούμε τα αυτονόητα και μένει ένα παράπονο όσα κι αν αγαπάμε τη δουλειά μας.

– Πώς ήταν η εμπειρία σας ως Καλλιτεχνικός Διευθυντής στο Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδας από το 2015 μέχρι 2019, τι γεύση σας αφήνει αυτή η περίοδος; 
‘Ηταν πολύ δύσκολες στιγμές γιατί το θέατρο είχε πολύ μεγάλα χρέη. Αυτή η κατάσταση δυσκόλευε την καθημερινή λειτουργία, με πολλή δουλειά όμως καταφέραμε τον Μάιο 2019 να φέρουμε μία ισορροπία. Έγινε τεράστια προσπάθεια να κάνουμε παραστάσεις που έφεραν την Τέχνη σε επαφή με τον κόσμο της πόλης, είχαμε επικοινωνία με τους δήμους, τα σχολεία. Νομίζω ότι το προσπαθήσαμε με μεγάλο πείσμα και κάτι έγινε και ότι θα συνεχίσει να πηγαίνει καλά το θέατρο. Σήμερα όλο αυτό μπορεί να λειτουργήσει πιο εύκολα από τον καλλιτεχνικό διευθυντή και τους ανθρώπους που δουλεύουν μέσα, καθώς δεν υπάρχουν τα χρέη. Νιώθω “περηφάνια” για τον αγώνα που έδωσα για το θέατρο της πόλης που γεννήθηκα και μεγάλωσα. Το συναισθηματικό φορτίο ήταν μεγάλο, ήταν ένα στοίχημα ζωής για εμένα και τους συνεργάτες μου να κρατήσουμε το θέατρο ζωντανό. Ήταν μέγιστη ευθύνη και σε συνεργασία με τον Άρη Στυλιανού και την Μαρία Τσιμά ο στόχος τότε στην πιο δύσκολη συνθήκη επετεύχθη.

Ο Γιάννης Αναστασάκης αυτήν την περίοδο συμμετέχει στα γυρίσματα της πρώτης μεγάλου μήκους του Θοδωρή Παπαδουλάκη “Ξανασταυρώνεται”. Διασκευή του έργου του Νικου Καζαντζάκη” Ο Χριστός ξανασταυρώνεται”. Παίζει τον ρόλο του Πατριαρχέα. Επίσης, έχει ένα σύντομο πέρασμα κι από το σκηνοθετικό ντεμπούτο μεγάλους μήκους της Αμέρισσας Μπάστα, “Life in a Beat” που κέρδισε τρία Βραβεία από το Φεστιβάλ της Θεσσαλονίκης. Παράλληλα, ξεκίνησε πρόβες ως ηθοποιος για το μιούζικαλ “Ο Αγαπητικός της Βοσκοπούλας” (σκηνοθεσία: Γιάννης Καλαβριανός, Θεατρο ΑΚΡΟΠΟΛ, κάνει πρεμιέρα τον Φεβρουάριο του 2026) και στις 20 Απριλίου θα ανεβεί σε σκηνοθεσία του το έργο του Κλούα “Το χελιδόνι” (με τους Μαρία Τσιμά και Κυριάκο Μαρκάτο) στο θέατρο Ελέρ. 

 

 

➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.

 

 

Ακολουθήστε το OLAFAQ
στο Google News