Τη δεκαετία του ’80 ο Διονύσης Κανελλόπουλος, aka Mr. Dennis πήρε δύο πτυχία φωτογραφίας και προγραμματισμού αρχαίων υπολογιστών και κατά τύχη έγινε ο πρώτος χειριστής ρομπότ στην Ελλάδα για μια εταιρεία που κατασκεύαζε πλακέτες κυκλωμάτων. Το ’88 έφυγε για Λονδίνο όπου έζησα 3 χρόνια και σπούδασε Sound Engineering and Acoustics. Έπεσε όμως πάνω στο πρώτο κύμα της έκρηξης της House μουσικής και αφέθηκε στην ζεστή αγκαλιά του. Το μικρόβιο είχε εισχωρήσει και είναι «άρρωστος» από τότε. Γυρνώντας στην Ελλάδα ξεκίνησε τα DJ sets από το Faz που βρισκόταν ήδη στην δεύτερη χρονιά του, παίζοντας τις Κυριακές το απόγευμα Chill Οut Dub & Reggae από τις 6 μέχρι τις 12. Η βραδιά που λεγόταν Calypso, ήταν αυτή που σιγά σιγά μεταλλάχθηκε και από τις 9 και μετά το βράδυ, λεγόταν Sunrise. Τα 90’s ήταν γεμάτα μουσική και DJing σε όλη την Ελλάδα. Το ’94 τα πάρτι στα Οινόφυτα και την ίδια περίπου εποχή η συνεργασία για 2+ χρόνια με το περιοδικό «01», κάτι που όπως μου ανέφερε, οφείλεται στον Κωνσταντίνο Βήτα και στους Stereo Nova γενικά. Από το 2006 εργάστηκε σε άλλους τομείς, έχοντας την μουσική όμως «ισόβιο μικρόβιο», όπως αναφέρει. Πλέον τα DJ sets του είναι πολύ επιλεκτικά και αφορούν ένα ευρύ μουσικό φάσμα. Από πολύ μικρός δεν θυμάται κάτι άλλο να μου γεμίζει την ψυχή και το μυαλό του σαν τη μουσική. Τον εμπνέει μόνο το καινούριο, το ριζοσπαστικό, το ανήκουστο, και η πηγαία αυθεντικότητα.
Σε τούτες τις περίεργες και κατατονικές εποχές που ζούμε ο DJ Dennis μοιράζεται μαζί μας μια πρόταση φτιαγμένη από τίτλους κομματιών: «Rise From Your Grave, Get Lifted, Βring The Noise and get to The Promised Land where Love Will Save The Day».
– Ποια είναι η πιο χαρακτηριστική εικόνα από τις 90’s νύχτες που σου έρχεται στο μυαλό;
Καπνός, strobe light, lasers, γυαλιά ηλίου, ουρά στις τουαλέτες.
– Πώς θα περιέγραφες την επικοινωνία με το κοινό στα κλαμπ και ποια αντίδραση τους σε ανέβαζε πιο πολύ;
Το κοινό ήταν αφοσιωμένο και φανατικό, όπως γίνεται στην αρχή κάθε νέου μουσικού κινήματος. Η επικοινωνία μαζί του ήταν σημαντική και οδηγός για την εξέλιξη της βραδιάς. Η μεγαλύτερη ικανοποίηση ήταν η αντίδραση σε νέα tracks που εκείνη την στιγμή μόνο εγώ είχα.
– Υπάρχουν κάποιοι clubbers που θυμάσαι πιο έντονα;
Υπήρχαν διάφορα υπέροχα τυπάκια που ήταν μόνιμοι θαμώνες για αρκετά από τα πρώτα κυρίως χρόνια των ’90s. Θυμάμαι τον Δημήτρη Μανιάτη, τον άνθρωπο λαμπατέρ με τα σουρεαλιστικά του κοστούμια, και την θρυλική τριάδα «τα τρία γιώτα», Ινκα, Ιωσηφίνα, Ισιδώρα. Ξέρουν αυτές..
– Πώς προμηθευόσουν τους δίσκους και από πού ενημερωνόσασταν για τη νέα μουσική;
Είχα κι εγώ συνεταιρικά ένα δισκάδικο στην Πατησίων, το Raze Records, την περίοδο ’91-’92. Δεν κράτησε για πολύ γιατί τα μυαλά μας ήταν αλλού τότε. Από κει και πέρα, μόνιμα στον Δισκοβόλο όπου προτιμούσαμε τις μεσημεριανές ώρες που (τότε) ήταν κλειστός για μπορέσουμε να ακούσουμε 100 δίσκους και να πάρουμε τελικά 4-5 και να νευριάζουμε τους αδελφούς Κανέλλη. Όχι ότι οι άλλοι δεν λέγανε, απλά ήταν σε άλλο στυλ. Επίσης από τον Λάλο στο Κολωνάκι.
Τα καλά δισκάκια όμως, έπρεπε να πάμε ταξίδια, κυρίως στο Λονδίνο, για να τα βρούμε. Και όταν λέμε «καλά» απλά εννοούμε, να τα έχουμε πριν απ’ όλους τους άλλους DJ’s. Από το ’93 και μετά μου έρχονταν σε τακτά διαστήματα δίσκοι και από το θρυλικό Record Time του Detroit.
– Ποιο είναι το πιο θρυλικό κλαμπ των 90’s που έχεις παίξει;
Είχα την τιμή και την τύχη να παίξω σε όλα τα γνωστά. Επίτρεψε μου όμως να πω για δύο. Πρώτα πρώτα, το «Original Mothership» της dance σκηνής στην Ελλάδα, το FAZ του παιδικού και αδελφικού μου φίλου, του Πέτρου ‘Floorfiller’ Κοζάκου. If u know u know.
Και δεύτερο αλλά εξίσου σημαντικό για μένα, τα πρώτα 5 πάρτυ στο «The Farm» στα Οινόφυτα του επίσης καλού φίλου Άλεξ Παπαδόπουλου.
Το FAZ o πρωτοπόρος και η μαμά που γέννησε τις περισσότερες επιτυχημένες ομάδες οργάνωσης πάρτυ, και το The Farm, το πρώτο illegal rave στην Ελλάδα.
– Πότε, πώς και γιατί ξεθώριασε η ηλεκτρονική σκηνή των 90’s;
Υπάρχουν διάφορες εκδοχές που ποικίλλουν ανάλογα με τις εμπειρίες του καθενός. Προσωπικά, επειδή ζούσα στο Λονδίνο την περίοδο ΄88-΄91, κι έζησα το αυθεντικό πρώτο κύμα της έκρηξης της house σκηνής θα πω πως τα σημεία αλλαγής της φάσης ήταν δύο.
Πρώτο και σημαντικότερο ήταν το ΄90-΄91 όταν το drug of preference άλλαξε από το ecstacy στην κοκαΐνη και το mood άρχισε να γίνεται πιο σκληρό. Ταυτόχρονα, την ίδια εποχή, ενώ οι Dj’s παίζαμε σε ένα σετ 4-5 διαφορετικά στυλ χορευτικής μουσικής (από House σε Techno, από Disco σε Acid) και όλα λέγονταν House, τα στυλ αυτά άρχισαν να εμφανίζονται ως νέα διαφορετικά είδη, και οι DJ’s να πέφτουν στην παγίδα των media που λατρεύουν τις νέες ταμπέλες και να επιλέγουν να παίζουν μόνο ένα από αυτά, πράγμα που πάντα το έβρισκα εξαιρετικά βαρετό.
Δεύτερο σημείο ήταν το ΄93-΄94 όταν ξεκίνησαν τα πρώτα νόμιμα φεστιβάλ {Tribal Gathering κλπ) και ο καπιταλισμός άρχισε να κάνει αυτό που κάνει καλύτερα δηλαδή, να ξεζουμίζει και να διαβρώνει. Από τότε και μετά ήμουν αυστηρά fan των μικρών clubs.
Για να είμαι πιο σαφής, δεν ξεθώριασε το ’91 η το ’94, απλά αυτά για μένα είναι τα critical σημεία που η όλη φάση πήρε κατεύθυνση της οποίας τα αποτελέσματα θα φαίνονταν τα επόμενα χρόνια. Η χρυσή τριετία της House πάντως θεωρείται πως ήταν το ’94-’97, γιατί τότε είχε γίνει ήδη σχεδόν παγκόσμιο φαινόμενο αλλά λόγω της χρονικής εγγύτητας με το ΄87-΄88, υπήρχε ακόμα το άρωμα των πρώτων χρόνων και δεν είχε μετατραπεί ακόμα σε εταιρικό προϊόν.
– Τι σήμαινε clubbing τότε και τι σημαίνει τώρα; Υπάρχει clubbing τώρα;
Οι clubbers τότε ήταν μέλη μιας φυλής με όλα τα συνδετικά χαρακτηριστικά που συνθέτουν μια φυλή. Κοινή μουσική, κοινή μόδα, κοινό vibe, παρόλο που για πρώτη φορά βρέθηκαν στην ίδια πίστα άνθρωποι από τόσα διαφορετικά background. Kαι σήμερα υπάρχουν clubbers με την πιο χαλαρή έννοια του όρου όμως, αφού αυτή η ιδιαίτερη σύνδεση δεν υπάρχει πια.
– Ποια ήταν η μόδα της εποχής στα ρούχα; Υπάρχει κάτι που έχεις κρατήσεις και το φοράς ακόμα;
Η μόδα είναι κάτι που δεν ακολούθησα ποτέ, οπότε δεν μπορώ να πω και πολλά εκτός από τα φαρδιά και καθόλου σεξυ ρούχα, τα φλούο χρώματα και τα εξωφρενικά καπέλα. Κανένα από τα ρούχα δεν μου χωράει πλέον και κάποια τα έχει πάρει η κόρη μου.
– Επικρατούσε περισσότερη ελευθερία τότε σε σχέση με σήμερα;
Τα 90’s φαίνεται πως ήταν, πέρα από την μουσική και σε κάθε επίπεδο, η τελευταία δεκαετία ευδαιμονίας ανεμελιάς, ελευθερίας και της αίσθησης πως όλα είναι δυνατά και πως όλα θα πάνε καλά. Όσο για το σήμερα, βλέπετε και μόνοι σας τι γίνεται και τι ζούμε.
– Τι σου λείπει από αυτή την εποχή και τι δεν θα ήθελες να ξαναζήσεις ποτέ;
Αυτό που μου λείπει το απάντησα στην προηγούμενη ερώτηση. Δεν υπάρχει κάτι άσχημο. Τα ξαναζούσα όλα χωρίς δισταγμό και αναστολές.
– Ποια είναι τα πέντε κομμάτια που όταν ακούγονταν, «γκρεμιζόταν» το μαγαζί;
a) Lil’ Louis – French Kiss
b) Moby – Go
c) Vapourspace – Gravitational Arch of Ten
d) Jay Dee – Plastic Dreams
e) Josh Wink – Higher State of Consciousness
– Τρεις λέξεις, οι οποίες περιγράφουν αυτή την εποχή για κάποιον που δεν την έχει ζήσει.
Peace, Love, Unity (and having fun).
– Hangover και chill out. Τι συνειρμούς σου προκαλούν αυτές οι έννοιες που καθιερώθηκαν στα 90’s;
Tα hangover μη μου τα θυμίζεις, άπαντες ξέρουμε τι είναι. Τα chill out ομως, με γνωστούς και αγνώστους ήταν συχνά το πιο όμορφο κομμάτι της βραδιάς και ο καλύτερος τρόπος να καλμάρουν τα ξέφρενα μυαλά μας. Το πως γινόταν αυτό δεν στο λέω γιατί το ξέρεις ήδη.
– Τι συναισθήματα σου γεννιούνται μιλώντας γι’ αυτή την εποχή;
Μιλάμε για 25-30 χρόνια πριν, όταν ήμασταν στα 20’s μας. Οπότε, μόνο γλυκιά νοσταλγία, χαρά κ ικανοποίηση που έζησα από μέσα και τόσο έντονα την τελευταία μεγάλη μουσική επανάσταση μετά το πανκ -που κι αυτό το πρόλαβα έφηβος (γέρασα γαμώτο).
Τη δεκαετία του ’80 ο Διονύσης Κανελλόπουλος, aka Mr. Dennis πήρε δύο πτυχία φωτογραφίας και προγραμματισμού αρχαίων υπολογιστών και κατά τύχη έγινε ο πρώτος χειριστής ρομπότ στην Ελλάδα για μια εταιρεία που κατασκεύαζε πλακέτες κυκλωμάτων. Το ’88 έφυγε για Λονδίνο όπου έζησα 3 χρόνια και σπούδασε Sound Engineering and Acoustics. Έπεσε όμως πάνω στο πρώτο κύμα της έκρηξης της House μουσικής και αφέθηκε στην ζεστή αγκαλιά του. Το μικρόβιο είχε εισχωρήσει και είναι «άρρωστος» από τότε. Γυρνώντας στην Ελλάδα ξεκίνησε τα DJ sets από το Faz που βρισκόταν ήδη στην δεύτερη χρονιά του, παίζοντας τις Κυριακές το απόγευμα Chill Οut Dub & Reggae από τις 6 μέχρι τις 12. Η βραδιά που λεγόταν Calypso, ήταν αυτή που σιγά σιγά μεταλλάχθηκε και από τις 9 και μετά το βράδυ, λεγόταν Sunrise. Τα 90’s ήταν γεμάτα μουσική και DJing σε όλη την Ελλάδα. Το ’94 τα πάρτι στα Οινόφυτα και την ίδια περίπου εποχή η συνεργασία για 2+ χρόνια με το περιοδικό «01», κάτι που όπως μου ανέφερε, οφείλεται στον Κωνσταντίνο Βήτα και στους Stereo Nova γενικά. Από το 2006 εργάστηκε σε άλλους τομείς, έχοντας την μουσική όμως «ισόβιο μικρόβιο», όπως αναφέρει. Πλέον τα DJ sets του είναι πολύ επιλεκτικά και αφορούν ένα ευρύ μουσικό φάσμα. Από πολύ μικρός δεν θυμάται κάτι άλλο να μου γεμίζει την ψυχή και το μυαλό του σαν τη μουσική. Τον εμπνέει μόνο το καινούριο, το ριζοσπαστικό, το ανήκουστο, και η πηγαία αυθεντικότητα.
Σε τούτες τις περίεργες και κατατονικές εποχές που ζούμε ο DJ Dennis μοιράζεται μαζί μας μια πρόταση φτιαγμένη από τίτλους κομματιών: «Rise From Your Grave, Get Lifted, Βring The Noise and get to The Promised Land where Love Will Save The Day».
– Ποια είναι η πιο χαρακτηριστική εικόνα από τις 90’s νύχτες που σου έρχεται στο μυαλό;
Καπνός, strobe light, lasers, γυαλιά ηλίου, ουρά στις τουαλέτες.
– Πώς θα περιέγραφες την επικοινωνία με το κοινό στα κλαμπ και ποια αντίδραση τους σε ανέβαζε πιο πολύ;
Το κοινό ήταν αφοσιωμένο και φανατικό, όπως γίνεται στην αρχή κάθε νέου μουσικού κινήματος. Η επικοινωνία μαζί του ήταν σημαντική και οδηγός για την εξέλιξη της βραδιάς. Η μεγαλύτερη ικανοποίηση ήταν η αντίδραση σε νέα tracks που εκείνη την στιγμή μόνο εγώ είχα.
– Υπάρχουν κάποιοι clubbers που θυμάσαι πιο έντονα;
Υπήρχαν διάφορα υπέροχα τυπάκια που ήταν μόνιμοι θαμώνες για αρκετά από τα πρώτα κυρίως χρόνια των ’90s. Θυμάμαι τον Δημήτρη Μανιάτη, τον άνθρωπο λαμπατέρ με τα σουρεαλιστικά του κοστούμια, και την θρυλική τριάδα «τα τρία γιώτα», Ινκα, Ιωσηφίνα, Ισιδώρα. Ξέρουν αυτές..
– Πώς προμηθευόσουν τους δίσκους και από πού ενημερωνόσασταν για τη νέα μουσική;
Είχα κι εγώ συνεταιρικά ένα δισκάδικο στην Πατησίων, το Raze Records, την περίοδο ’91-’92. Δεν κράτησε για πολύ γιατί τα μυαλά μας ήταν αλλού τότε. Από κει και πέρα, μόνιμα στον Δισκοβόλο όπου προτιμούσαμε τις μεσημεριανές ώρες που (τότε) ήταν κλειστός για μπορέσουμε να ακούσουμε 100 δίσκους και να πάρουμε τελικά 4-5 και να νευριάζουμε τους αδελφούς Κανέλλη. Όχι ότι οι άλλοι δεν λέγανε, απλά ήταν σε άλλο στυλ. Επίσης από τον Λάλο στο Κολωνάκι.
Τα καλά δισκάκια όμως, έπρεπε να πάμε ταξίδια, κυρίως στο Λονδίνο, για να τα βρούμε. Και όταν λέμε «καλά» απλά εννοούμε, να τα έχουμε πριν απ’ όλους τους άλλους DJ’s. Από το ’93 και μετά μου έρχονταν σε τακτά διαστήματα δίσκοι και από το θρυλικό Record Time του Detroit.
– Ποιο είναι το πιο θρυλικό κλαμπ των 90’s που έχεις παίξει;
Είχα την τιμή και την τύχη να παίξω σε όλα τα γνωστά. Επίτρεψε μου όμως να πω για δύο. Πρώτα πρώτα, το «Original Mothership» της dance σκηνής στην Ελλάδα, το FAZ του παιδικού και αδελφικού μου φίλου, του Πέτρου ‘Floorfiller’ Κοζάκου. If u know u know.
Και δεύτερο αλλά εξίσου σημαντικό για μένα, τα πρώτα 5 πάρτυ στο «The Farm» στα Οινόφυτα του επίσης καλού φίλου Άλεξ Παπαδόπουλου.
Το FAZ o πρωτοπόρος και η μαμά που γέννησε τις περισσότερες επιτυχημένες ομάδες οργάνωσης πάρτυ, και το The Farm, το πρώτο illegal rave στην Ελλάδα.
– Πότε, πώς και γιατί ξεθώριασε η ηλεκτρονική σκηνή των 90’s;
Υπάρχουν διάφορες εκδοχές που ποικίλλουν ανάλογα με τις εμπειρίες του καθενός. Προσωπικά, επειδή ζούσα στο Λονδίνο την περίοδο ΄88-΄91, κι έζησα το αυθεντικό πρώτο κύμα της έκρηξης της house σκηνής θα πω πως τα σημεία αλλαγής της φάσης ήταν δύο.
Πρώτο και σημαντικότερο ήταν το ΄90-΄91 όταν το drug of preference άλλαξε από το ecstacy στην κοκαΐνη και το mood άρχισε να γίνεται πιο σκληρό. Ταυτόχρονα, την ίδια εποχή, ενώ οι Dj’s παίζαμε σε ένα σετ 4-5 διαφορετικά στυλ χορευτικής μουσικής (από House σε Techno, από Disco σε Acid) και όλα λέγονταν House, τα στυλ αυτά άρχισαν να εμφανίζονται ως νέα διαφορετικά είδη, και οι DJ’s να πέφτουν στην παγίδα των media που λατρεύουν τις νέες ταμπέλες και να επιλέγουν να παίζουν μόνο ένα από αυτά, πράγμα που πάντα το έβρισκα εξαιρετικά βαρετό.
Δεύτερο σημείο ήταν το ΄93-΄94 όταν ξεκίνησαν τα πρώτα νόμιμα φεστιβάλ {Tribal Gathering κλπ) και ο καπιταλισμός άρχισε να κάνει αυτό που κάνει καλύτερα δηλαδή, να ξεζουμίζει και να διαβρώνει. Από τότε και μετά ήμουν αυστηρά fan των μικρών clubs.
Για να είμαι πιο σαφής, δεν ξεθώριασε το ’91 η το ’94, απλά αυτά για μένα είναι τα critical σημεία που η όλη φάση πήρε κατεύθυνση της οποίας τα αποτελέσματα θα φαίνονταν τα επόμενα χρόνια. Η χρυσή τριετία της House πάντως θεωρείται πως ήταν το ’94-’97, γιατί τότε είχε γίνει ήδη σχεδόν παγκόσμιο φαινόμενο αλλά λόγω της χρονικής εγγύτητας με το ΄87-΄88, υπήρχε ακόμα το άρωμα των πρώτων χρόνων και δεν είχε μετατραπεί ακόμα σε εταιρικό προϊόν.
– Τι σήμαινε clubbing τότε και τι σημαίνει τώρα; Υπάρχει clubbing τώρα;
Οι clubbers τότε ήταν μέλη μιας φυλής με όλα τα συνδετικά χαρακτηριστικά που συνθέτουν μια φυλή. Κοινή μουσική, κοινή μόδα, κοινό vibe, παρόλο που για πρώτη φορά βρέθηκαν στην ίδια πίστα άνθρωποι από τόσα διαφορετικά background. Kαι σήμερα υπάρχουν clubbers με την πιο χαλαρή έννοια του όρου όμως, αφού αυτή η ιδιαίτερη σύνδεση δεν υπάρχει πια.
– Ποια ήταν η μόδα της εποχής στα ρούχα; Υπάρχει κάτι που έχεις κρατήσεις και το φοράς ακόμα;
Η μόδα είναι κάτι που δεν ακολούθησα ποτέ, οπότε δεν μπορώ να πω και πολλά εκτός από τα φαρδιά και καθόλου σεξυ ρούχα, τα φλούο χρώματα και τα εξωφρενικά καπέλα. Κανένα από τα ρούχα δεν μου χωράει πλέον και κάποια τα έχει πάρει η κόρη μου.
– Επικρατούσε περισσότερη ελευθερία τότε σε σχέση με σήμερα;
Τα 90’s φαίνεται πως ήταν, πέρα από την μουσική και σε κάθε επίπεδο, η τελευταία δεκαετία ευδαιμονίας ανεμελιάς, ελευθερίας και της αίσθησης πως όλα είναι δυνατά και πως όλα θα πάνε καλά. Όσο για το σήμερα, βλέπετε και μόνοι σας τι γίνεται και τι ζούμε.
– Τι σου λείπει από αυτή την εποχή και τι δεν θα ήθελες να ξαναζήσεις ποτέ;
Αυτό που μου λείπει το απάντησα στην προηγούμενη ερώτηση. Δεν υπάρχει κάτι άσχημο. Τα ξαναζούσα όλα χωρίς δισταγμό και αναστολές.
– Ποια είναι τα πέντε κομμάτια που όταν ακούγονταν, «γκρεμιζόταν» το μαγαζί;
a) Lil’ Louis – French Kiss
b) Moby – Go
c) Vapourspace – Gravitational Arch of Ten
d) Jay Dee – Plastic Dreams
e) Josh Wink – Higher State of Consciousness
– Τρεις λέξεις, οι οποίες περιγράφουν αυτή την εποχή για κάποιον που δεν την έχει ζήσει.
Peace, Love, Unity (and having fun).
– Hangover και chill out. Τι συνειρμούς σου προκαλούν αυτές οι έννοιες που καθιερώθηκαν στα 90’s;
Tα hangover μη μου τα θυμίζεις, άπαντες ξέρουμε τι είναι. Τα chill out ομως, με γνωστούς και αγνώστους ήταν συχνά το πιο όμορφο κομμάτι της βραδιάς και ο καλύτερος τρόπος να καλμάρουν τα ξέφρενα μυαλά μας. Το πως γινόταν αυτό δεν στο λέω γιατί το ξέρεις ήδη.
– Τι συναισθήματα σου γεννιούνται μιλώντας γι’ αυτή την εποχή;
Μιλάμε για 25-30 χρόνια πριν, όταν ήμασταν στα 20’s μας. Οπότε, μόνο γλυκιά νοσταλγία, χαρά κ ικανοποίηση που έζησα από μέσα και τόσο έντονα την τελευταία μεγάλη μουσική επανάσταση μετά το πανκ -που κι αυτό το πρόλαβα έφηβος (γέρασα γαμώτο).