Η Νεφέλη Σταματογιαννοπούλου μοιάζει να κινείται ανάμεσα σε κόσμους· εκεί που η μουσική αγγίζει το σώμα, κι ο ήχος γίνεται κίνηση. Συνθέτρια, αυτοσχεδιάστρια, περφόρμερ και ερευνήτρια με έδρα την Αθήνα, η Νεφέλη σμιλεύει τη δική της τέχνη σαν να ψάχνει τα όρια της ίδιας της ύπαρξης. Από τα πρώτα της βήματα ως παιδί μέχρι σήμερα, εξερευνά το κοντραμπάσο, το πιάνο, τα ηλεκτρονικά, τη φωνή – και μαζί τους, όλα όσα οι ήχοι μπορούν να πουν χωρίς λέξεις.
Τα έργα της είναι μικροί κόσμοι. Σκηνές θεάτρου, χορού και κινηματογράφου ντύνονται από τις νότες της, ενώ οι συνθέσεις της ξεδιπλώνονται σαν χειροποίητες παρτιτούρες που συνδέουν τον ήχο, την κίνηση και τη δραματουργία σε ένα ενιαίο σύνολο. Σαν ονειροπόλα ερευνήτρια του ήχου, η Νεφέλη ταξιδεύει και εμφανίζεται σε χώρους όπου η τέχνη συναντά την αλήθεια: από το Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου μέχρι το Odin Teatret στη Δανία, κι από τις αίθουσες του Βερολίνου ως τα διεθνή και εγχώρια φεστιβάλ κινηματογράφου.
Συνεργάστηκε με μεγάλους καλλιτέχνες και εξερεύνησε τη μουσική σαν να αναζητά το άπειρο μέσα σε μια νότα – το ρυθμό που υπερβαίνει τον χρόνο, τη φωνή που φτάνει στα βάθη της ανθρώπινης ψυχής. Παράλληλα, ως εκπαιδεύτρια και υποψήφια διδάκτορας, συνεχίζει να μοιράζεται τη γνώση της, δημιουργώντας χώρους για πειραματισμό και νέες αφηγήσεις.
Η Νεφέλη Σταματογιαννοπούλου δεν γράφει μόνο μουσική· χτίζει γέφυρες ανάμεσα στον ήχο και την κίνηση, τη σκέψη και την αίσθηση, το υλικό και το άυλο. Σε κάθε έργο της ψιθυρίζει μια πρόσκληση: να ακούσουμε, να δούμε, να αισθανθούμε. Και, ίσως, να χαθούμε για λίγο στη μαγεία του τώρα.
Στις 20 & 21 Δεκεμβρίου, μαζί με την Ον Off ensemble, παρουσιάζουν το έργο “J” στο Θέατρο Ελέρ. Το “J” είναι μια μουσική και σκηνική σύνθεση, με αρχικό έναυσμα έμπνευσης, τον κόσμο της Joan Vollmer. Η σύνθεση αυτή έχει ως αφορμή ένα εκκωφαντικό γεγονός, σημείο έλξης και απώθησης και επιτρέπει την αρχή της έρευνας και την αποκάλυψη του κόσμου της Joan, ένα σύγχρονο έργο για κοντραμπάσο, βιολί, μουσικό πριόνι, birbynė, φλάουτο, κρουστά, φωνές, ηλεκτρονικά -ηχητικό υλικό, visuals και μαέστρο.
Με αφορμή την νέα αυτή παράσταση το OLAFAQ συνάντησε την Νεφέλη και η καθιερωμένη ανάκριση των Common People εξελίχθηκε κάπως έτσι…
Φωτ.: Πένυ Σωτηροπούλου / OLAFAQ
– Όταν ήσουν παιδί, τι έλεγες ότι θέλεις να γίνεις όταν μεγαλώσεις;
Ήθελα να συνθέτω μουσική. Είχα πολλά χαρτιά και κασέτες που έγραφα, υπογράφοντάς τα κιόλας ως «μουσικοσυνθέτης» — αυτό ήξερα ως λέξη. Ωστόσο, στους μεγάλους έλεγα ότι θα ανοίξω ταβέρνα στη Ραφήνα. Το άλλο ήταν μυστικό.
– Ποιος είναι ο ιδανικός ήχος για ένα ξυπνητήρι;
Ένας ήχος που ξεκινά σαν ψίθυρος και σταδιακά αυξάνει την έντασή του.
– Τι μουσική θα έπρεπε να παίζουν τα μεγάφωνα του μετρό;
Καλύτερα να μη παίζουν τίποτα στις ώρες αιχμής. Τις πιο χαλαρές ώρες, όμως —για παράδειγμα τις Κυριακές— θα μπορούσαν να παίζουν έργα νέων συνθετών/συνθετριών.
– Ποιο κομμάτι της Αθήνας σε εμπνέει πιο πολύ;
Μου αρέσουν πολύ τα στενά της Πλάκας και γενικά όλη η περιοχή τριγύρω. Είναι πραγματικά όμορφη.
– Αν είχες τη δύναμη, τι θα άλλαζες στην Αθήνα;
Θα δημιουργούσα περισσότερους ελεύθερους χώρους για δημιουργία, με πράσινο, υποδομές και προσβασιμότητα. Επίσης, θα προσπαθούσα να αλλάξω την αισθητική και την ενέργεια της πόλης, βρίσκοντας τρόπους να μην πνίγεται — ούτε η πόλη ούτε τα πλάσματά της.
– Τι θεωρείς μοντέρνο στην πόλη που ζεις;
Ο λόγος που μένω στην Αθήνα είναι κυρίως η δουλειά μου. Θεωρώ μοντέρνα κάποια έργα που συμβαίνουν εδώ. Ωστόσο, αναρωτιέμαι αν τελικά αυτά τα έργα απελευθερώνονται ή αν εγκλωβίζονται στην ίδια την πόλη.
Φωτ.: Πένυ Σωτηροπούλου / OLAFAQ
– Συμπλήρωσε τη φράση «Αθήνα σε αγαπάω αλλά…»
…όχι και τόσο.
– Ποιο είναι το ιδανικό σημείο της πόλης για να διαβάσεις ένα βιβλίο;
Από συνήθεια, αλλά και από φόβο μη νυχτώσει και δεν προλάβω να φύγω, δε θα έλεγα κάποιο πάρκο, αν και πολλά από αυτά έχουν ιδανικά σημεία. Θα πω τα Βραχάκια της Ακρόπολης, γιατί πήγαινα εκεί από μικρή.
– Ποιον διάσημο θα ήθελες να έχεις γείτονα;
Στην Αθήνα δε μιλάμε ιδιαίτερα με τους γείτονες, αλλά αν ζούσα αλλού, θα ήθελα να μένουν κοντά μου πολλοί άνθρωποι. Σήμερα, μου έρχεται στο μυαλό η PJ Harvey ή η Mica Levi.
– Τι αξιολογείς ως απαραίτητα στη δική σου «γεμάτη» ημέρα;
Στιγμές ησυχίας, όπου μπορώ να οργανώσω τις σκέψεις μου.
– Ποια απόλαυση κρύβει για εσένα τις περισσότερες ενοχές;
Το να αποσυνδέομαι τελείως από τον κόσμο και να μην απαντάω σε μηνύματα.
Φωτ.: Πένυ Σωτηροπούλου / OLAFAQ
– Ποιο κομμάτι της καθημερινότητάς σου σε ενοχλεί περισσότερο;
Η συνεχής κίνηση της πόλης, που δε σου αφήνει χώρο.
– Τι είναι ευτυχία;
Ένα απρόσμενο συμβάν που σε κάνει να χαμογελάς.
– Ο αγαπημένος σου αστικός μύθος για την Αθήνα;
Ο μύθος του στοιχειωμένου σπιτιού στη Διονυσίου Αρεοπαγίτου, γεμάτος ψιθύρους από το παρελθόν.
– Ένα σημείο της Αθήνας που σε χτύπησε ο έρωτας κεραυνοβόλα;
Η θέα από τον Λυκαβηττό, κατά την πανσέληνο του Αυγούστου.
– Ποιο είναι αυτό το στοιχείο που κάνει απλό έναν άνθρωπο (common people);
Η αμεσότητα, η καθημερινότητα που μας τρώει, και το χιούμορ.
Φωτ.: Πένυ Σωτηροπούλου / OLAFAQ
– Ποιον στίχο τραγουδιού θα έκανες γκράφιτι σε έναν τοίχο;
“Leave me alone” — γιατί χρειάζεται πάντα λίγη απλότητα.
– Ποια γνωστή ταινία θα ήθελες να έχει γυριστεί στην Αθήνα;
Το “Inception”, με τα όνειρα να μπλέκονται με την πόλη.
– Τι προτιμάς να φωτογραφίζεις στην πόλη;
Μικρές λεπτομέρειες: σκιές στους τοίχους και γάτες.
– Μια λέξη που σου έχει κολλήσει στο μυαλό σαν τσίχλα;
«Αποκλείεται!» — από τις διάφορες πληροφορίες που δεχόμαστε καθημερινά.
– Είναι η Αθήνα μια πόλη που ξέρει να τα σπάει τη νύχτα;
Ναι, αλλά με έναν τρόπο που σε ρουφάει εύκολα.
Φωτ.: Πένυ Σωτηροπούλου / OLAFAQ
– Τι σημαίνει για εσένα η φράση «Η πόλη ανάποδα»;
Η ικανότητα να βλέπεις την Αθήνα —και κάθε πόλη— με φρέσκια ματιά καθημερινά.
– Ποιο είναι το τελευταίο πράγμα που κάνεις πριν κοιμηθείς;
Τον τελευταίο καιρό, ακούω έργα για πιάνο.
– Ποιο είναι το πιο ενδιαφέρον πράγμα που διάβασες στο Olafaq πρόσφατα;
Το άρθρο “10 σπουδαίες και λογοκριμένες ταινίες”. Διαβάζω πάντα άρθρα για τον κινηματογράφο.
– Με τι ασχολείσαι αυτόν τον καιρό; Τι ετοιμάζεις και ποια είναι τα σχέδιά σου για το μέλλον;
Αυτή την περίοδο ετοιμάζω την καινούργια μουσική και σκηνική σύνθεση με τίτλο “J”, που θα παρουσιαστεί στο Θέατρο ΕΛΕΡ (Ελένη Ερήμου) στις 20 & 21/12/2024, στις 21:00, με την ομάδα μου Ov Off. Το έργο αντλεί έμπνευση από τη ζωή της Joan Vollmer, κεντρικής φιγούρας της γενιάς των Beat. Το “J” είναι ένα έργο για κοντραμπάσο, βιολί, μουσικό πριόνι, birbynė, φλάουτο, κρουστά, φωνές, ηλεκτρονικά, visuals και μαέστρο. Παράλληλα γράφω μουσική για παραστάσεις που θα ανακοινωθούν σύντομα, διευθύνω το στούντιο μου -Ov Off Studio-, διδάσκω σύνθεση και μπάσο, παίζω με διάφορα σύνολα της Αθήνας, θα ξεκινήσουμε να ηχογραφούμε ένα νέο δίσκο “Spooky Redrum” από Φλεβάρη, ενώ με την ομάδα Ov Off από τις αρχές του χρόνου θα ξεκινήσουμε να ετοιμάζουμε το δεύτερο μέρος του “J” για το 2025.
