Ανάμεσα σε όλες αυτές τις αρνητικές ειδήσεις υπήρχαν όμως και κάποιες θετικές εξελίξεις: Είδαμε πρόοδο στη μείωση της χρήσης των πιο ρυπογόνων ορυκτών καυσίμων, χρησιμοποιούνται φθηνότερες και καλύτερες τεχνολογίες για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, καθώς παρατηρείται μία συνεχής παγκόσμια προσπάθεια για την αντιμετώπιση του προβλήματος. Πλησιάζοντας στο τέλος του 2024, ας ρίξουμε μια ματιά σε μερικές από τις φωτεινές στιγμές του έτους που μας αποχαιρετά.

Αφετηρία, το Ηνωμένο Βασίλειο. Η χώρα παραδοσιακά βασιζόταν σε μεγάλο βαθμό στον άνθρακα για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, χαρακτηριστικά το 1990 ο άνθρακας κάλυπτε περίπου το 65% της ζήτησης. Στις 30 Σεπτεμβρίου 2024 το τελευταίο εργοστάσιο άνθρακα της χώρας έκλεισε. Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας αναλαμβάνουν να καλύψουν το κενό. Τα αιολικά πάρκα στο Ηνωμένο Βασίλειο αναμένεται να παράξουν φέτος περισσότερη ηλεκτρική ενέργεια από ό,τι οι σταθμοί άνθρακα και φυσικού αερίου μαζί.

Αυτή η στιγμή όλη αυτή η μετάβαση έχει έναν συμβολικό χαρακτήρα, αλλά αντικατοπτρίζει και την πραγματική πρόοδο που γίνεται παγκοσμίως στην απομάκρυνση από αυτό το ρυπογόνο ορυκτό καύσιμο. Στις ΗΠΑ ο άνθρακας αποτελούσε περίπου το 50% της ηλεκτρικής ενέργειας πριν από τέσσερις δεκαετίες. Το 2023 το ποσοστό αυτό ήταν περίπου 16%. Σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας, η χρήση άνθρακα αναμένεται να σταθεροποιηθεί και πιθανώς να αρχίσει να μειώνεται μέχρι το τέλος της δεκαετίας. Η πρόοδος όμως πρέπει να επιταχυνθεί και αυτό πρέπει να συμβεί σε χώρες όπως η Κίνα που η ζήτηση ενέργειας αυξάνεται συνεχώς. Υπάρχει επίσης αυξανόμενη ανησυχία για το τι θα σημαίνει η αυξανόμενη ζήτηση ενέργειας από κέντρα δεδομένων, συμπεριλαμβανομένων αυτών που χρησιμοποιούνται για την υποστήριξη της Τεχνητής Νοημοσύνης.

Οι συσκευασίες μπαταριών ιόντων λιθίου είναι φθηνότερες από ποτέ το 2024 με τις τιμές να πέφτουν κατά 20%. Αυτή είναι η μεγαλύτερη πτώση από το 2017. Οι μπαταρίες αποτελούν σημαντικό πυλώνα τεχνολογίας για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Τροφοδοτούν τα ηλεκτρικά οχήματα στα οποία βασιζόμαστε για τον «καθαρισμό» του τομέα των μεταφορών και παίζουν έναν ολοένα και πιο σημαντικό ρόλο στο δίκτυο, αφού μπορούν να αποθηκεύουν ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές που δεν είναι διαθέσιμες συνεχώς όπως ο άνεμος και ο ήλιος.

Επειδή τα ηλεκτρικά οχήματα εξακολουθούν να είναι πιο ακριβά σε σχέση με τα βενζινοκίνητα στις περισσότερες χώρες, οι φθηνότερες μπαταρίες αποτελούν δέλεαρ, ώστε να πειστούν περισσότεροι άνθρωποι να στραφούν στα ηλεκτρικά. Το 2017 οι μπαταρίες ήταν δύο φορές πιο ακριβές από ό,τι σήμερα. Μόλις πριν από 10 χρόνια οι τιμές ήταν έξι φορές υψηλότερες από αυτές του 2024. Κοσμογονικές αλλαγές αν σκεφτεί κανείς τι σηματοδοτούσε η άφιξη της νέας χιλιετίας, το 2020.

Εταιρείες αναπτύσσουν συστήματα κλιματισμού που μπορούν να λειτουργούν σαν μπαταρίες αποθηκεύοντας ενέργεια για τη στιγμή που θα χρειαστεί. Το Υπουργείο Ενέργειας των ΗΠΑ επενδύει σε έργα που στοχεύουν στη συγκέντρωση θερμότητας από τον ήλιο. Η κλιματική αλλαγή αποτελεί μια τεράστια πρόκληση για τον κόσμο και εισερχόμαστε σε μια ιδιαίτερα αβέβαιη εποχή. Τα σταυροδρόμια που καλούμαστε να επιλέξουμε πλευρά είναι καθοριστικά, την τύχη του κόσμου όμως κρατούν οι υπερδυνάμεις ΗΠΑ και Κίνα και σε μεγάλο βαθμό στον Δυτικό Κόσμο η κυριαρχία περνάει από τα “κράτη” στα “άτομα” κι αυτό είναι από μόνο του ακραία ανησυχητικό.

*Με στοιχεία από το Technology Review.

 

➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.