Ο πρωθυπουργός του Νεπάλ, Σάρμα Όλι ανακοίνωσε την παραίτησή του, μετά από ένα τεράστιο κύμα διαδηλώσεων που κυρίως ηγήθηκαν νέοι. Οι διαδηλώσεις αντιμετωπίστηκαν με σκληρή καταστολή και τουλάχιστον 21 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους. Οι διαδηλώσεις γρήγορα πήραν διαστάσεις εξέγερσης, με βασικά αιτήματα την ελευθερία λόγου, την πρόσβαση στα social media, αλλά και τη διαφάνεια στην πολιτική ζωή. Μετά από μέρες έντασης και σκληρής καταστολής, η κυβέρνηση ανακοίνωσε επίσης την άρση της απαγόρευσης των social media, μια απαγόρευση που αποτέλεσε τη σπίθα που άναψε τη φωτιά. Εδώ είναι όλα όσα πρέπει να ξέρεις: γιατί οι νέοι του Νεπάλ βγήκαν στους δρόμους, πώς εξελίχθηκαν τα πράγματα και τι μπορεί να ακολουθήσει.
Γιατί διαδηλώνουν
Οι διαμαρτυρίες έχουν πολλαπλά «κατηγορώ» και αιτήματα. Η κρίση πυροδοτήθηκε από μια αιφνιδιαστική απόφαση της κυβέρνησης να μπλοκάρει την πρόσβαση στα μεγαλύτερα social media: Instagram, YouTube, WhatsApp, X και LinkedIn. Το γεγονός ήταν ένα σοκ για τη νεολαία του Νεπάλ, όχι μόνο γιατί διακόπηκε η καθημερινή ψηφιακή ζωή τους, αλλά και επειδή αποκόπηκαν από το εξωτερικό, ειδικά σε μια χώρα σαν αυτή που έχει τεράστια διασπορά.
Η απαγόρευση χαρακτηρίστηκε από τους διαδηλωτές ως «τυραννική» και «αντιδημοκρατική», ενώ πολλοί τόνισαν πως ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι. Πολλοί λένε ότι αυτό είναι κομμάτι ενός ευρύτερου μοτίβου αυταρχισμού από την κυβέρνηση. Επιπλέον, πολλοί ένιωσαν εξοργισμένοι όταν ξαφνικά έχασαν τη δυνατότητα να επικοινωνούν με συγγενείς τους στο εξωτερικό. Επίσης υπάρχει έντονη αίσθηση ότι η κυβέρνηση δεν κάνει αρκετά για τους νέους· η ανεργία μεταξύ της νεολαίας είναι υψηλή και οι ευκαιρίες λίγες. Σύμφωνα με τον Άιους Μπασυάλ, 27χρονο φοιτητή που μίλησε στο Al‑Jazeera, όλα αυτά γιγαντώθηκαν όταν βλέπουν τα παιδιά «ισχυρών» πολιτικών να επιδεικνύουν τον πλούτο τους σε βίντεο στο TikTok. Δεν είναι τυχαίο ότι πολλοί μιλούν για την πρώτη πολιτική εξέγερση στην οποία τα “nepo babies” παίζουν ρόλο χωρίς να το θέλουν. Οι διαδηλώσεις αντλούν έμπνευση από χώρες όπως το Μπαγκλαντές και η Σρι Λάνκα, όπου παρόμοια κινήματα οδήγησαν στην πτώση κυβερνήσεων.
Πώς ξεκίνησαν όλα
Τη Δευτέρα στις 8 Σεπτεμβρίου το πρωί ξεκίνησαν όλα στο κέντρο του Κατμαντού. Νέοι, από κάθε ηλικία, ακόμα και κάποιοι με σχολικές στολές βρέθηκαν στους δρόμους. Όταν μια μικρή ομάδα διέσπασε το αστυνομικό μπλόκο και μπήκε στην περιοχή γύρω από το Κοινοβούλιο, οι αρχές επέβαλαν απαγόρευση κυκλοφορίας — όμως αυτό δεν σταμάτησε την ένταση. Οι δυνάμεις της αστυνομίας χρησιμοποίησαν δακρυγόνα και αύρες, ενώ οι διαδηλωτές απάντησαν με μπουκάλια νερού και κλαδιά δέντρων. Όταν οι αστυνομικοί άνοιξαν πυρ με πραγματικά πυρά, σκοτώθηκαν 19 άτομα.
Πώς κλιμακώθηκε η κατάσταση
Την επόμενη μέρα, Τρίτη 9 Σεπτεμβρίου, οι διαδηλώσεις όχι μόνο συνεχίστηκαν αλλά κλιμακώθηκαν δραματικά. Διαδηλωτές αγνόησαν την απαγόρευση κυκλοφορίας και κατάφεραν να εισβάλουν στο κτίριο του κοινοβουλίου, το οποίο λεηλάτησαν και πυρπόλησαν. Οι φλόγες δεν έμειναν εκεί: πολιτικά γραφεία και σπίτια γνωστών πολιτικών δέχθηκαν επιθέσεις. Επίσης, πυρπόλησαν σπίτια και γραφεία γνωστών πολιτικών και κόμματα. Ο αριθμός των νεκρών ανέβηκε στους 21, ενώ πάνω από 90 άτομα νοσηλεύονται.
Η παραίτηση Όλι και το επόμενο κεφάλαιο
Μπροστά στη γενικευμένη κατακραυγή, ο πρωθυπουργός Σάρμα Όλι παραιτήθηκε, ενώ μαζί του αρκετοί άλλοι υψηλόβαθμοι πολιτικοί. Ορισμένοι παραιτήθηκαν διαμαρτυρόμενοι για τη βίαιη καταστολή, ενώ άλλοι πιέστηκαν μετά από τις επιθέσεις στα σπίτια τους. Η κυβέρνηση ανακοίνωσε την άρση της απαγόρευσης των social media, προσπαθώντας να «ρίξει τους τόνους». Όμως το ερώτημα που καίει τώρα είναι αν όλα αυτά αρκούν για να σταματήσουν οι διαμαρτυρίες. Πολλοί στους δρόμους δηλώνουν ότι δεν τους αρκούν οι παραιτήσεις προσώπων. Ζητούν βαθύτερες αλλαγές στη διακυβέρνηση, νέες εκλογές, περισσότερη διαφάνεια και ένα πολιτικό σύστημα που να εκπροσωπεί πραγματικά τη νέα γενιά.
Τι έπεται
Μετά την παραίτηση του πρωθυπουργού και άλλοι πολιτικοί είτε παραιτούνται είτε διαμαρτύρονται για τον τρόπο που αντιμετωπίστηκε η κρίση. Όμως είναι αβέβαιο αν αυτό αρκεί για να κατευνάσει τις διαδηλώσεις, οι οποίες ζητούν βαθύτερες αλλαγές. Αυτό που κάνει την υπόθεση στο Νεπάλ ιδιαίτερη είναι η σαφής, ξεκάθαρη και δυναμική παρουσία της νεολαίας. Όχι μόνο πρωτοστάτησαν στις διαδηλώσεις, αλλά έδωσαν και νέο νόημα στην πολιτική δράση: μέσα από TikTok, memes, hashtags και viral περιεχόμενο, κατάφεραν να δημιουργήσουν ένα ολόκληρο κίνημα που ξεπέρασε τα όρια της χώρας.
Προς το παρόν, η κατάσταση παραμένει εύθραυστη. Όμως ένα πράγμα είναι σίγουρο: η γενιά αυτή δεν φοβάται πια να μιλήσει και κυρίως, δεν φοβάται να διεκδικήσει. Το βασικό ερώτημα πλέον είναι: Θα υπάρξει πραγματική αλλαγή στη διακυβέρνηση του Νεπάλ ή απλά μια προσωρινή «υποχώρηση» της κυβέρνησης;
➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.
Ο πρωθυπουργός του Νεπάλ, Σάρμα Όλι ανακοίνωσε την παραίτησή του, μετά από ένα τεράστιο κύμα διαδηλώσεων που κυρίως ηγήθηκαν νέοι. Οι διαδηλώσεις αντιμετωπίστηκαν με σκληρή καταστολή και τουλάχιστον 21 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους. Οι διαδηλώσεις γρήγορα πήραν διαστάσεις εξέγερσης, με βασικά αιτήματα την ελευθερία λόγου, την πρόσβαση στα social media, αλλά και τη διαφάνεια στην πολιτική ζωή. Μετά από μέρες έντασης και σκληρής καταστολής, η κυβέρνηση ανακοίνωσε επίσης την άρση της απαγόρευσης των social media, μια απαγόρευση που αποτέλεσε τη σπίθα που άναψε τη φωτιά. Εδώ είναι όλα όσα πρέπει να ξέρεις: γιατί οι νέοι του Νεπάλ βγήκαν στους δρόμους, πώς εξελίχθηκαν τα πράγματα και τι μπορεί να ακολουθήσει.
Γιατί διαδηλώνουν
Οι διαμαρτυρίες έχουν πολλαπλά «κατηγορώ» και αιτήματα. Η κρίση πυροδοτήθηκε από μια αιφνιδιαστική απόφαση της κυβέρνησης να μπλοκάρει την πρόσβαση στα μεγαλύτερα social media: Instagram, YouTube, WhatsApp, X και LinkedIn. Το γεγονός ήταν ένα σοκ για τη νεολαία του Νεπάλ, όχι μόνο γιατί διακόπηκε η καθημερινή ψηφιακή ζωή τους, αλλά και επειδή αποκόπηκαν από το εξωτερικό, ειδικά σε μια χώρα σαν αυτή που έχει τεράστια διασπορά.
Η απαγόρευση χαρακτηρίστηκε από τους διαδηλωτές ως «τυραννική» και «αντιδημοκρατική», ενώ πολλοί τόνισαν πως ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι. Πολλοί λένε ότι αυτό είναι κομμάτι ενός ευρύτερου μοτίβου αυταρχισμού από την κυβέρνηση. Επιπλέον, πολλοί ένιωσαν εξοργισμένοι όταν ξαφνικά έχασαν τη δυνατότητα να επικοινωνούν με συγγενείς τους στο εξωτερικό. Επίσης υπάρχει έντονη αίσθηση ότι η κυβέρνηση δεν κάνει αρκετά για τους νέους· η ανεργία μεταξύ της νεολαίας είναι υψηλή και οι ευκαιρίες λίγες. Σύμφωνα με τον Άιους Μπασυάλ, 27χρονο φοιτητή που μίλησε στο Al‑Jazeera, όλα αυτά γιγαντώθηκαν όταν βλέπουν τα παιδιά «ισχυρών» πολιτικών να επιδεικνύουν τον πλούτο τους σε βίντεο στο TikTok. Δεν είναι τυχαίο ότι πολλοί μιλούν για την πρώτη πολιτική εξέγερση στην οποία τα “nepo babies” παίζουν ρόλο χωρίς να το θέλουν. Οι διαδηλώσεις αντλούν έμπνευση από χώρες όπως το Μπαγκλαντές και η Σρι Λάνκα, όπου παρόμοια κινήματα οδήγησαν στην πτώση κυβερνήσεων.
Πώς ξεκίνησαν όλα
Τη Δευτέρα στις 8 Σεπτεμβρίου το πρωί ξεκίνησαν όλα στο κέντρο του Κατμαντού. Νέοι, από κάθε ηλικία, ακόμα και κάποιοι με σχολικές στολές βρέθηκαν στους δρόμους. Όταν μια μικρή ομάδα διέσπασε το αστυνομικό μπλόκο και μπήκε στην περιοχή γύρω από το Κοινοβούλιο, οι αρχές επέβαλαν απαγόρευση κυκλοφορίας — όμως αυτό δεν σταμάτησε την ένταση. Οι δυνάμεις της αστυνομίας χρησιμοποίησαν δακρυγόνα και αύρες, ενώ οι διαδηλωτές απάντησαν με μπουκάλια νερού και κλαδιά δέντρων. Όταν οι αστυνομικοί άνοιξαν πυρ με πραγματικά πυρά, σκοτώθηκαν 19 άτομα.
Πώς κλιμακώθηκε η κατάσταση
Την επόμενη μέρα, Τρίτη 9 Σεπτεμβρίου, οι διαδηλώσεις όχι μόνο συνεχίστηκαν αλλά κλιμακώθηκαν δραματικά. Διαδηλωτές αγνόησαν την απαγόρευση κυκλοφορίας και κατάφεραν να εισβάλουν στο κτίριο του κοινοβουλίου, το οποίο λεηλάτησαν και πυρπόλησαν. Οι φλόγες δεν έμειναν εκεί: πολιτικά γραφεία και σπίτια γνωστών πολιτικών δέχθηκαν επιθέσεις. Επίσης, πυρπόλησαν σπίτια και γραφεία γνωστών πολιτικών και κόμματα. Ο αριθμός των νεκρών ανέβηκε στους 21, ενώ πάνω από 90 άτομα νοσηλεύονται.
Η παραίτηση Όλι και το επόμενο κεφάλαιο
Μπροστά στη γενικευμένη κατακραυγή, ο πρωθυπουργός Σάρμα Όλι παραιτήθηκε, ενώ μαζί του αρκετοί άλλοι υψηλόβαθμοι πολιτικοί. Ορισμένοι παραιτήθηκαν διαμαρτυρόμενοι για τη βίαιη καταστολή, ενώ άλλοι πιέστηκαν μετά από τις επιθέσεις στα σπίτια τους. Η κυβέρνηση ανακοίνωσε την άρση της απαγόρευσης των social media, προσπαθώντας να «ρίξει τους τόνους». Όμως το ερώτημα που καίει τώρα είναι αν όλα αυτά αρκούν για να σταματήσουν οι διαμαρτυρίες. Πολλοί στους δρόμους δηλώνουν ότι δεν τους αρκούν οι παραιτήσεις προσώπων. Ζητούν βαθύτερες αλλαγές στη διακυβέρνηση, νέες εκλογές, περισσότερη διαφάνεια και ένα πολιτικό σύστημα που να εκπροσωπεί πραγματικά τη νέα γενιά.
Τι έπεται
Μετά την παραίτηση του πρωθυπουργού και άλλοι πολιτικοί είτε παραιτούνται είτε διαμαρτύρονται για τον τρόπο που αντιμετωπίστηκε η κρίση. Όμως είναι αβέβαιο αν αυτό αρκεί για να κατευνάσει τις διαδηλώσεις, οι οποίες ζητούν βαθύτερες αλλαγές. Αυτό που κάνει την υπόθεση στο Νεπάλ ιδιαίτερη είναι η σαφής, ξεκάθαρη και δυναμική παρουσία της νεολαίας. Όχι μόνο πρωτοστάτησαν στις διαδηλώσεις, αλλά έδωσαν και νέο νόημα στην πολιτική δράση: μέσα από TikTok, memes, hashtags και viral περιεχόμενο, κατάφεραν να δημιουργήσουν ένα ολόκληρο κίνημα που ξεπέρασε τα όρια της χώρας.
Προς το παρόν, η κατάσταση παραμένει εύθραυστη. Όμως ένα πράγμα είναι σίγουρο: η γενιά αυτή δεν φοβάται πια να μιλήσει και κυρίως, δεν φοβάται να διεκδικήσει. Το βασικό ερώτημα πλέον είναι: Θα υπάρξει πραγματική αλλαγή στη διακυβέρνηση του Νεπάλ ή απλά μια προσωρινή «υποχώρηση» της κυβέρνησης;
➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.
