Η θηριωδία της σεξουαλικής εκμετάλλευσης αποτελεί μία μαύρη σελίδα στην ιστορία της Νότιας Κορέας. Από τις σκλάβες του σεξ των Ιαπώνων μέχρι τις κοπέλες που πωλούνταν στους Αμερικανούς στρατιώτες, οι γυναίκες ήταν για πολλά χρόνια θύματα της βάναυσης και ειδεχθούς πρακτικής των εκάστοτε αξιωματούχων.
Η έκφραση «comfort women- γυναίκες παρηγοριάς» περιγράφει συνήθως τις Κορεάτισσες και άλλες Ασιάτισσες που εξαναγκάστηκαν σε σεξουαλική σκλαβιά από τους Ιάπωνες κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Η Ιαπωνική κατοχή υπήρξε ιδιαίτερα βάρβαρη και απάνθρωπη. Εξανάγκασε περίπου 80000 Κορεάτες άνδρες σε καταναγκαστική εργασία ενώ τουλάχιστον 200.000 γυναίκες υποχρεώθηκαν να υπηρετήσουν ως σκλάβες του σεξ, ανάμεσά τους ακόμα και κορίτσια που δεν είχαν κλείσει τα δέκα χρόνια. Όσο προχωρούσε ο πόλεμος, τόσο πιο βίαια μάζευαν γυναίκες. Περνώντας μέσα από χωριά, ο στρατός άρπαζε όποια κοπέλα έβρισκε, και αν πρόβαλε αντίσταση, εκτελείτο επιτόπου. Η βάναυση κακοποίηση είχε ως αποτέλεσμα πολλές να πεθάνουν από τις κακουχίες, και όσες επιβίωσαν είχαν σοβαρά προβλήματα υγείας λόγω κακοποίησης, ασθενειών ακόμα και ακρωτηριασμών.
Οι στρατιωτικοί ηγέτες της Ιαπωνίας οργάνωσαν το σύστημα των «γυναικών παρηγοριάς» με το αφήγημα ότι προστάτευαν τα στρατεύματα τόσο ηθικά όσο και σωματικά, αλλά παράλληλα και τον άμαχο πληθυσμό. Θεωρούσαν το σύστημα της σεξουαλικής δουλείας απαραίτητο και αποτελεσματικό μέσο για την αποτροπή βιασμού των αμάχων από τους Ιάπωνες στρατιώτες και την προστασία τους από τη μόλυνση με αφροδίσια νοσήματα μέσω επαφής με μη εξουσιοδοτημένα άτομα/ιερόδουλες.
Η θλιβερή ιστορία των «γυναικών παρηγοριάς» αποτελεί ένα από τα πιο ειδεχθή εγκλήματα που έλαβαν χώρα στην ιστορία της ανθρωπότητας.
Αλλά η σεξουαλική εκμετάλλευση συνεχίστηκε στη Νότια Κορέα πολύ μετά το τέλος της αποικιακής κυριαρχίας της Ιαπωνίας το 1945 – και διευκολύνθηκε από την ίδια τους την κυβέρνηση.
Το 1977, όταν η Cho Soon-ok, ήταν 17 ετών, τρεις άνδρες την απήγαγαν και την πούλησαν σε έναν μαστροπό στο Dongducheon, μια πόλη βόρεια της Σεούλ. Ήταν έτοιμη να ξεκινήσει το γυμνάσιο, αλλά αντί να κυνηγήσει το όνειρό της να γίνει μπαλαρίνα, αναγκάστηκε να περάσει τα επόμενα πέντε χρόνια υπό τη συνεχή παρακολούθηση του μαστροπού της, πηγαίνοντας σε μία κοντινή λέσχη για σεξουαλική δουλειά. Οι πελάτες της: Αμερικανοί στρατιώτες.
Τον Σεπτέμβριο του 1945, οι Ένοπλες Δυνάμεις των Ηνωμένων Πολιτειών, με επικεφαλής τον στρατηγό John R. Hodge, κατέλαβαν τη Νότια Κορέα μετά την απελευθέρωση της Κορέας από την Ιαπωνία. Αυτό περιελάμβανε επίσης αυτοκρατορικούς ιαπωνικούς σταθμούς «παρηγοριάς». Ο σχηματισμός αδειοδοτημένης πορνείας από την Ιαπωνία καθιέρωσε πρωτόκολλα εγγραφής και υποχρεωτικές εξετάσεις για σεξουαλικά νοσήματα για τις εργάτριες του σεξ. Μόλις ο στρατός των ΗΠΑ κατέλαβε την Κορέα, αυτές οι εξετάσεις διεξήχθησαν από το Γραφείο Δημόσιας Υγείας και Πρόνοιας.
Προκειμένου να προστατευθούν οι στρατιώτες των ΗΠΑ από τη μόλυνση από ασθένειες από ιερόδουλες, τα μπαρ και τα κλαμπ μεταφέρθηκαν κοντά και εντός στρατιωτικών βάσεων. Περιορίζοντας τις ιερόδουλες σε μια μικρή περιοχή, ο στρατός των ΗΠΑ είχε την εξουσία να ρυθμίζει και να παρακολουθεί τις δραστηριότητες και την υγεία των γυναικών.
Κατά τη διάρκεια του πολέμου της Κορέας (που ξέσπασε το 1950), υπήρχαν «ειδικές παρηγορητικές μονάδες γυναικών» για Νοτιοκορεάτες στρατιώτες και «σταθμοί παρηγοριάς» για τα στρατεύματα του ΟΗΕ υπό την ηγεσία των ΗΠΑ. Στα μεταπολεμικά χρόνια, πολλές από αυτές τις γυναίκες εργάζονταν στο Gijichon, ή στις «πόλεις – στρατόπεδα συγκέντρωσης», χτισμένες γύρω από αμερικανικές στρατιωτικές βάσεις. Δεν υπάρχουν δημόσια διαθέσιμα στοιχεία για τον επίσημο αριθμό τους, αλλά σύμφωνα με τους ακτιβιστές ήταν εκατοντάδες χιλιάδες.
Όπως πολλά άλλα στη σύγχρονη Κορέα, οι συνθήκες που προκάλεσαν τη συμμαχία για τη σεξουαλική εργασία με τον στρατό των ΗΠΑ χρονολογούνται από το τραύμα του πολέμου με τον Βορρά από το 1950 έως το 1953. Μέχρι το τέλος αυτής της σύγκρουσης, οι συνεχείς και σκληρές μάχες και οι αμερικανικοί βομβαρδισμοί καταρράκωσαν και τις δύο πλευρές της Κορεατικής Χερσονήσου. Η Νότια Κορέα βυθιζόταν από τη φτώχεια και βίωνε μια χαοτική κατάσταση πολιτικής και κοινωνικής αδράνειας καθώς προσαρμόστηκε στη μεταπολεμική της θέση ως πελατειακό κράτος των ΗΠΑ. Συνολικά, ο πόλεμος είχε πάνω από τέσσερα εκατομμύρια θανάτους Κορεάτες, περισσότεροι από τους μισούς από τους οποίους ήταν άμαχοι, πράγμα που μεταφράστηκε σε εκατομμύρια χήρες και ορφανά.
Η Cho Myung-ja, μια 76χρονη πρώην ιερόδουλη από πόλη- στρατόπεδο συγκέντρωσης, είπε στο Reuters ότι υποβάλλονταν σε εξετάσεις δύο φορές την εβδομάδα και έμεναν σε καραντίνα σε απομονωμένο κελί εάν αποτύγχαναν σε έλεγχο αφροδίσιων νοσημάτων.
Οι γυναίκες ισχυρίζονται ότι έπρεπε να ακολουθήσουν σεμινάρια πειθαρχίας υπό την ηγεσία της κυβέρνησης, όπου τις αποκαλούσαν «πατριώτισσες» για να υπηρετήσουν τη χώρα και τους είπαν να αποφύγουν να προκαλέσουν προβλήματα με τους Αμερικανούς. «Δεν έχω γνωρίσει καμία [γυναίκα] που να μην είχε σημάδια από τουλάχιστον μία απόπειρα αυτοκτονίας»
Τον περασμένο Σεπτέμβριο, 100 γυναίκες που κατάφεραν να επιβιώσουν από τη φρίκη της σκλαβιάς, κέρδισαν μια νίκη ορόσημο όταν το Ανώτατο Δικαστήριο της Νότιας Κορέας διέταξε αποζημίωση για το σεξουαλικό τραύμα που υπέστησαν. Το Δικαστήριο έκρινε την κυβέρνηση ένοχη για «δικαιολόγηση και ενθάρρυνση» της πορνείας σε στρατόπεδα με σκοπό να ενισχύσει τη στρατιωτική συμμαχία της χώρας με τις Ηνωμένες Πολιτείες και να κερδίσει αμερικανικά δολάρια.
Κατηγόρησε επίσης την κυβέρνηση για τον «συστηματικό και βίαιο» τρόπο που κρατούσε τις γυναίκες και τις ανάγκαζε να λαμβάνουν θεραπεία για σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα.
Σε συνεντεύξεις με τους New York Times, έξι πρώην γυναίκες από τις πόλεις-στρατόπεδα συγκέντρωσης της Νότιας Κορέας περιέγραψαν πώς η κυβέρνησή τους τις χρησιμοποίησε για πολιτικό και οικονομικό όφελος πριν τις εγκαταλείψει. Έχοντας κερδίσει την πρώτη μάχη, μετά τις δικαστικές αποφάσεις — που βασίστηκαν σε επίσημα έγγραφα που αποσφραγίστηκαν πρόσφατα — τα θύματα στοχεύουν τώρα να μεταφέρουν την υπόθεσή τους στις Ηνωμένες Πολιτείες.
«Οι Αμερικανοί πρέπει να μάθουν τι μας έκαναν κάποιοι από τους στρατιώτες τους», είπε η Park Geun-ae, η οποία πουλήθηκε σε μαστροπό το 1975, όταν ήταν 16 ετών, και είπε ότι υπέμεινε σκληρούς ξυλοδαρμούς και άλλες κακοποιήσεις «Η χώρα μας ήταν συνοδοιπόρος με τις ΗΠΑ σε μια συμμαχία και ξέραμε ότι οι στρατιώτες της ήταν εδώ για να μας βοηθήσουν, αλλά αυτό δεν σήμαινε ότι μπορούσαν να κάνουν ό,τι ήθελαν»
«Πολεμιστές πρώτης γραμμής» που κερδίζουν δολάρια
Η ιστορία της σεξουαλικής εκμετάλλευσης της Νότιας Κορέας δεν συζητείται πάντα ανοιχτά. Όταν ένας κοινωνιολόγος, ο Kim Gwi-ok, άρχισε να αναφέρει στις αρχές του 2000 τις γυναίκες παρηγοριάς εν καιρώ πολέμου για τον στρατό της Νότιας Κορέας, επικαλούμενος έγγραφα από τον στρατό της Νότιας Κορέας, η κυβέρνηση σφράγισε τα έγγραφα.
Στον απόηχο του πολέμου της Κορέας, η Νότια Κορέα ακολούθησε τη Βόρειο Κορέα σε στρατιωτική και οικονομική ισχύ. Τα αμερικανικά στρατεύματα ήταν πολύ σημαντικό για τη νοτιοκορεάτικη κυβέρνηση να παραμένουν στο έδαφός της υπό τη σημαία του ΟΗΕ σαν εχέγγυο προστασίας από τη Βόρειο Κορέα.
Το 1961, η επαρχία Gyeonggi, η πολυπληθής περιοχή γύρω από τη Σεούλ, θεώρησε «επείγον να προετοιμαστούν μαζικές εγκαταστάσεις για τις γυναίκες παρηγοριάς για να παρέχουν υπηρεσίες στα στρατεύματα του ΟΗΕ ή να τονώσουν το ηθικό τους», σύμφωνα με έγγραφα που δόθηκαν στο δικαστήριο ως αποδεικτικό στοιχείο. Η τοπική κυβέρνηση έδωσε άδειες σε ιδιωτικούς συλλόγους να στρατολογούν τέτοιες γυναίκες για να «εξοικονομήσουν χρήματα και να κερδίσουν ξένο νόμισμα». Υπολογίζεται ότι ο αριθμός των γυναικών παρηγοριάς εκείνη την περίοδο ήταν 10000 και αυξανόταν ώστε να καλύψει 50.000 Αμερικανούς στρατιώτες.
Όταν ο Πρόεδρος Ρίτσαρντ Μ. Νίξον ανακοίνωσε σχέδια το 1969 για μείωση του αριθμού των στρατευμάτων των ΗΠΑ, η προσπάθεια της Νοτιοκορεάτικης κυβέρνησης να κρατήσει τον αμερικανικό στρατό στο έδαφός της εντάθηκε. Το επόμενο έτος, η κυβέρνηση ανέφερε στο Κοινοβούλιο ότι η Νότια Κορέα κέρδιζε 160 εκατομμύρια δολάρια ετησίως μέσω των επιχειρήσεων που ωφελούνταν από τη στρατιωτική παρουσία των ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένου του εμπορίου σεξ. (Οι συνολικές εξαγωγές της χώρας εκείνη την εποχή ήταν 835 εκατομμύρια δολάρια.)
Μερικές από τις γυναίκες κατευθύνθηκαν σε πόλεις- στρατόπεδα συγκέντρωσης για να βρουν τα προς το ζην. Άλλες, όπως η κ. Cho απήχθησαν ή τις παρέσυραν με την υπόσχεση για δουλειά. Συχνά, οι νεοφερμένες ναρκώνονταν από τους μαστροπούς τους για να αντιμετωπίσουν την ντροπή.
Μια σεξουαλική πράξη κόστιζε συνήθως μεταξύ 5 και 10 $ — χρήματα που έπαιρναν οι μαστροποί. Αν και τα δολάρια δεν πήγαν απευθείας στην κυβέρνηση, εισήλθαν στην οικονομία, η οποία ήταν διψούσε για ένα ισχυρό νόμισμα.
Μια εφημερίδα της Νότιας Κορέας εκείνη την εποχή αποκάλεσε τέτοιες γυναίκες «παράνομες, καρκινογόνο, αναγκαίο κακό». Αλλά «και επίσης πολεμιστές της πρώτης γραμμής για να κερδίσουν δολάρια».
Ετικέτες και αρίθμηση, σαν στρατόπεδο συγκέντρωσης
Η ίδια η κοινωνία που τις έριχνε στη σκλαβιά, τις απέρριπτε ως «yanggalbo» δηλαδή, «πόρνες για τη Δύση», μέρος του τιμήματος της διατήρησης της στρατιωτικής παρουσίας των ΗΠΑ στη χώρα μετά τον πόλεμο.
«Οι αξιωματούχοι που μας αποκαλούσαν πατριώτες μας χλεύαζαν πίσω από την πλάτη μας, αποκαλώντας μας «μηχανές που κερδίζουν δολάρια»», είπε η κ Park.
Η πορνεία ήταν και παραμένει παράνομη στη Νότια Κορέα, αλλά η επιβολή και η τιμωρία ήταν επιλεκτική και η αυστηρότητα του νόμου άλλαζε με την πάροδο του χρόνου. Οι πόλεις- στρατόπεδα συγκέντρωσης δημιουργήθηκαν εν μέρει για να περιορίσουν τις γυναίκες, ώστε να μπορούν να παρακολουθούνται πιο εύκολα και να αποτραπεί η εξάπλωση της πορνείας και των σεξουαλικών εγκλημάτων στην υπόλοιπη κοινωνία – στα οποία εμπλέκονται Αμερικανοί αξιωματούχοι.
Το 1973, όταν ο στρατός των ΗΠΑ και οι αξιωματούχοι της Νότιας Κορέας συναντήθηκαν για να συζητήσουν τα ζητήματα που αφορούσαν τις πόλεις- στρατόπεδα συγκέντρωσης, ένας αξιωματικός του στρατού των ΗΠΑ είπε ότι η πολιτική του στρατού για την πορνεία ήταν «ολική καταστολή», αλλά «αυτό δεν γίνεται στην Κορέα», σύμφωνα με τα στρατιωτικά έγγραφα που ήρθαν στην επιφάνεια.
Αντίθετα, ο στρατός των ΗΠΑ επικεντρώθηκε στην προστασία των στρατευμάτων από τη μόλυνση από αφροδίσια νοσήματα. Έτσι με διάταγμα του 1971, η πόλη Euijeongbu, βόρεια της Σεούλ, διέταξε τη δημιουργία μιας κλινικής για τον περιορισμό των μολυσμένων γυναικών. Σε περίπτωση που οι γυναίκες αρνούνταν την θεραπεία, δυνάμεις καταστολής θα τις ανάγκαζαν να παραμείνουν εκεί παρά τη θέλησή τους.
Οι γυναίκες περιέγραψαν πώς συγκεντρώνονταν για μηνιαία μαθήματα όπου οι Νοτιοκορεάτες αξιωματούχοι τις επαίνεσαν ως «πατριώτες που κερδίζουν δολάρια», ενώ οι Αμερικανοί αξιωματικοί τις προέτρεψαν να αποφεύγουν τα σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα. Οι γυναίκες έπρεπε να ελέγχονται δύο φορές την εβδομάδα και αν διαγιγνώσκονταν με κάποιο νόσημα κρατούνταν για θεραπεία.
Σύμφωνα με τα έγγραφα που δόθηκαν στη δημοσιότητα στο δικαστήριο, οι Αμερικανοί και Νοτιοκορεάτες στρατιωτικοί αξιωματούχοι υποχρέωναν τις γυναίκες των στρατοπέδων συγκέντρωσης να φέρουν κάρτες άδειας και ιατρικών εξετάσεων και να φοράνε αριθμημένα σήματα και ταμπέλες ονομάτων.
Ο στρατός των ΗΠΑ διεξήγαγε τακτικές επιθεωρήσεις στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, διατηρώντας αρχεία φωτογραφιών των γυναικών σε κλινικές στις βάσης για να βοηθήσουν τους μολυσμένους στρατιώτες να εντοπίσουν τις επαφές που είχαν. Οι συλληφθέντες περιλάμβαναν όχι μόνο γυναίκες που διαπιστώθηκε ότι είχαν μολυνθεί, αλλά και εκείνες που αναγνωρίστηκαν ως επαφές ή εκείνες που δεν είχαν έγκυρη κάρτα εξέτασης κατά τη διάρκεια τυχαίων επιθεωρήσεων.
Κρατήθηκαν σε εγκαταστάσεις με φραγμένα παράθυρα, όπου τους απαγορευόταν η έξοδος και χορηγούνταν βαριά δόση φαρμάκων, σαν ιατρικές φυλακές. Σε συνεντεύξεις που έδωσαν όσες κατάφεραν να επιβιώσουν, θυμήθηκαν όλες αυτές τις τοποθεσίες με τρόμο, περιγράφοντας περιπτώσεις που πολλές γυναίκες κατέρρευσαν ή πέθαναν από σοκ πενικιλίνης.
Ντροπή, σιωπή, ακόμη και θάνατος
Η Νότια Κορέα δεν συμβιβάστηκε ποτέ με την ιστορία των γυναικών στις πόλεις- στρατόπεδα συγκέντρωσης, εν μέρει λόγω της σταθερής συμμαχίας μεταξύ Σεούλ και Ουάσιγκτον. Το θέμα παραμένει πολύ πιο ταμπού από το ζήτημα των γυναικών που εξαναγκάστηκαν σε σεξουαλική σκλαβιά από την Ιαπωνία.
«Ήμασταν σαν τις γυναίκες παρηγοριάς για τον ιαπωνικό στρατό είπε η κ Cho. «Εκείνες έπρεπε να αναλάβουν Ιάπωνες στρατιώτες και εμείς Αμερικανούς»
Κανένα από τα κυβερνητικά έγγραφα που αποκαλύφθηκαν τα τελευταία χρόνια δεν αποκάλυψε στοιχεία που να υποδηλώνουν ότι η Νότια Κορέα συμμετείχε άμεσα στη στρατολόγηση των γυναικών για τα αμερικανικά στρατεύματα, σε αντίθεση με πολλές γυναίκες που εξαναγκάστηκαν σε σεξουαλική σκλαβιά υπό ιαπωνική κατοχή.
Αλλά σε αντίθεση με τα θύματα του ιαπωνικού στρατού – που τιμώνται ως σύμβολα των δεινών της Κορέας υπό την αποικιακή κυριαρχία – αυτές οι γυναίκες λένε ότι έπρεπε να ζήσουν σε ντροπή και σιωπή. Ακόμα και τα θύματα της θηριωδίας της Νοτιοκορεάτικης κυβέρνησης και της Αμερικανικής δραστηριότητας στη χώρα, έμειναν θαμμένα στις πόλεις- στρατόπεδα συγκέντρωσης, και δεν παραλήφθηκαν ποτέ από τους συγγενείς.
Η σεξουαλική εκμετάλλευση συνεχίστηκε για πολλά χρόνια. Όσο υπήρχε αμερικανική παρουσία στη χώρα, πολλές γυναίκες και κοπέλες, εξαναγκάζονταν σε βάναυση κακοποίηση και πωλούνταν στα αμερικανικά στρατεύματα για να κερδίσουν δολάρια για τη χώρα.
Οι Νοτιοκορεάτες άρχισαν να δίνουν περισσότερη προσοχή στο θέμα της σεξουαλικής εκμετάλλευσης στις πόλεις- στρατόπεδα συγκέντρωσης, αφού μια γυναίκα με το όνομα Yun Geum-i δέχτηκε βάναυση σεξουαλική επίθεση και δολοφονήθηκε άγρια από έναν Αμερικανό στρατιώτη το 1992.
Μεταξύ 1960 και 2004, Αμερικανοί στρατιώτες κρίθηκαν ένοχοι για τη δολοφονία 11 εργαζομένων του σεξ στη Νότια Κορέα, σύμφωνα με μια λίστα που συνέταξε η ομάδα υπεράσπισης Saewoomtuh.
Ο στρατός των ΗΠΑ αρνήθηκε να σχολιάσει την απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου ή τους ισχυρισμούς των γυναικών. «Δεν επιδοκιμάζουμε κανένα είδος συμπεριφοράς που παραβιάζει τους νόμους, τους κανόνες ή τις οδηγίες της Νότιας Κορέας και έχουμε εφαρμόσει μέτρα καλής τάξης και πειθαρχίας», δήλωσε ο εκπρόσωπός της, συνταγματάρχης Isaac Taylor.
Η στρατιωτικοποιημένη πορνεία και η υποταγή των γυναικών σε σεξουαλική εκμετάλλευση γύρω από τις βάσεις των ΗΠΑ είναι από τα πιο σκοτεινά χαρακτηριστικά της εταιρικής σχέσης των ΗΠΑ με τη Νότια Κορέα, κάτι που οι περισσότεροι Αμερικανοί –ειδικά μετά από χρόνια έντασης με τη Βόρεια Κορέα– δεν γνωρίζουν καθόλου.
Κληρονομιά πόνου
Οι πόλεις- στρατόπεδα συγκέντρωσης ξεθώριασαν με την ταχεία οικονομική ανάπτυξη της Νότιας Κορέας.
Αν και πρώην γυναίκες των στρατοπέδων θέλουν να φέρουν την υπόθεσή τους στις Ηνωμένες Πολιτείες, η νομική στρατηγική τους εκεί είναι ασαφής, όπως και ποια διέξοδο μπορεί να βρουν.
Σε μια ψυχιατρική έκθεση που η κ Park υπέβαλε στο δικαστήριο της Νότιας Κορέας το 2021 ως αποδεικτικό στοιχείο, συνέκρινε τη ζωή της με το «περπάτημα συνεχώς σε λεπτό πάγο» από φόβο μήπως οι άλλοι μάθουν για το παρελθόν της ενώ τα χέρια και οι μηροί της φέρουν σημάδια από αυτοτραυματισμούς.
Η Choi Gwi-ja, μια άλλη πρώην γυναίκα παρηγοριάς, είπε ότι αυτή και άλλες γυναίκες υπέστησαν πολλαπλές αμβλώσεις λόγω της βαθιάς προκατάληψης για τα παιδιά από δύο φυλές στη Νότια Κορέα. Η φωνή της έτρεμε όταν θυμόταν γυναίκες που αυτοκτόνησαν αφού οι Αμερικάνοι στρατιώτες που τις είχαν πάρει ως συζύγους στη συνέχεια τις εγκατέλειψαν μαζί με τα παιδιά τους. Θυμήθηκε πώς κάποτε οι αξιωματούχοι παρότρυναν τις γυναίκες, πολλές από αυτές αναλφάβητες όπως εκείνη, να πουλήσουν το σώμα τους στις αμερικανικές βάσεις για να κερδίσουν δολάρια, υποσχόμενοι δωρεάν διαμερίσματα σε μεγάλη ηλικία. «Ήταν όλα μια απάτη».
Σύμφωνα με την απόφαση του δικαστηρίου της Νότιας Κορέας, η κ Park και άλλες γυναίκες εισέπραξαν ως αποζημίωση μεταξύ 2.270 και 5.300 δολαρίων, κάτι που ελάχιστα έκανε για να μειώσει την οικονομική τους δυσφορία ή για να επιτύχει μία ηθική νίκη ή μία μερική αποκατάσταση της αξιοπρέπειάς τους.